Pytania na egzamin z historii myśli ekonomicznej:
1.słowo ekonomie (ekonomika) pojawiło się po raz pierwszy w tytule dzieła :Oikonomikos” autorstwa
- Arystotelesa
- Ksenofonta
- Platona
- marka Porcjusza Katona
2.myśl ekonomiczna Ksenofonta to w dużej mierze pochwała
- handlu
- rzemiosła
- gospodarczych działań państwa - miasta (polis)
- rolnictwa
3.chermatystyka to
- wg. Arystotelesa sztuka zarobkowania
- wg. Arystotelesa nauka o gospodarstwie domowym
- wg. Ksenofonta sztuka zarządzania folwarkiem
- fizjokratyczna teoria dotycząca porządku materialnego
4.Arystoteles
- wyznając wiarę w porządek naturalny świata całkowicie sprzeciwiał się istnieniu niewolnictwa
- akceptował niewolnictwo z natury, potępiał zaś niewolnictwo z przypadku
- twierdził, że stan niewoli jest zawsze sprawiedliwy
- nie wypowiadał się w ogóle w kwestii niewolnictwa
5.w tłumaczeniu na polski maksyma Arystotelesa „Pecunia pecuniam parere non potest” stwierdza
- pieniądz nie może rodzić pieniądza
- żaden pieniądz nie śmierdzi
- pieniądze szczęścia nie dają
- czas to pieniądz
6.stwierdzenie Arystotelesa „pieniądz pieniądza rodzić nie może” skierowane jest przeciwko
- czerpania zysków z handlu
- powszechnej chęci bogacenia się
- pobierania procentu od pożyczek (lichwie)
- zdobywania bogactwa z natury
7.tematyka prac Marka Katona, Marka Warzona i Lucjusza Kolumelli zasadniczo dotyczyła
- rolnictwa
- korzyści płynących z rzemiosł
- zalet handlu
- roli pieniądza kruszcowego
8.na podstawie rozważeń św. Tomasza z Akwinu można stwierdzić, że celem pracy ludzkiej NIE jest
- zdobywanie środków do życia
- okiełzanie pożądliwości (umartwianie ciała)
- zdobywanie środków na jałmużnę
- wykorzystanie posiadanych umiejętności i talentów
9.wg. św. Tomasza z Akwinu „cena sprawiedliwa” (iustum pretium) to
- cena, która kształtuje się na rynku pod wpływem popytu i podaży
- cena ustalona przez władcę
- cena , która pokrywa całkowity koszt produkcji danego dobra
- cena wolnorynkowa
10.w kwestii pożyczania pieniędzy na procent (lichwy) św. Tomasz z Akwinu
- bezwzględnie sprzeciwiał się pobieraniu procentu od pożyczek
- krytykował poglądy Arystotelesa
- aprobował i popierał pożyczanie pieniędzy na procent w każdej sytuacji
- dopuszczał wyjątek do zakazu lichwy, gdy pożyczka jest przeznaczona na cele produkcyjne
11.po raz pierwszy pojęcia „ekonomia polityczna” użył
- Karol Marks
- Antonie Montchretien de Vattevielle
- Adam Smith
- Francis Quesnay
12.ekonomiczna teoria merkantylizmu była przede wszystkim dziełem
- filozofów
- właścicieli zieskich
- kupców
- manufakturzystów
13.które z poniższych pojęć NIE jest częścią doktryny merkantylistycznej
- zasada laisser faire
- autarkia
- industrializm
- protekcjonizm państwowy
14. wg. Bulionistów władca powinien wydać kategoryczny zakaz
- eksportowania towarów
- zakupu towarów zagranicznych
- przywozu złota i srebra z zagranicy do krajów
- handlowi z innymi krajami
15.wg. merkantylistów najlepszą metodą zwiększania bogactwa narodu było
- pobudzanie importu
- zniesienie ograniczeń w handlu zagranicznym
- utrzymanie dodatniego bilansu handlowego
- popieranie wywozu kruszców za granicę
16.główną myśl „cenowego mechanizmu przepływu pieniądza kruszcowego” można wyrazić następująco
- kraj powinien dążyć do trwałego utrzymania dodatniego bilansu handlowego
- trwałe utrzymanie przez państwo dodatniego bilansu handlowego w długim okresie jest nie możliwe
- dodatni bilans handlowy nie powoduje żadnych negatywnych konsekwencji
- wzrost ilości kruszcu w kraju to wzrost bogactwa
17.wg. poglądów merkantylisty Thomasa Muna
- wywóz kruszców za granicę jest w każdej sytuacji korzystny
- wywóz kruszców za granicę jest, jeśli w zamian przywozi się surowce i towary dla reeksportu
- wywóz kruszców za granicę jest, jeśli w zamian przywozi się luksusowe towary konsumpcyjne
- wywóz kruszców za granicę jest w każdej sytuacji nie korzystny
18.zgodnie z prawem Kopernika-Greshama
- pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz lepszy
- pieniądz lepszy wypiera z obiegu pieniądz gorszy
- psucie pieniądza sprawia że ludzie przechowują swoje oszczędności w pieniądzu gorszym
- psucie pieniądza sprawia że ludzie regulują swoje bieżące zobowiązania pieniądzem lepszym
19.fizjokratyzm to
- dział „ekonomiki” Arystotelesa dotyczący naturalnego porządku świata w tym także porządku gospodarczego
- doktryna ekonomiczna powstała na pocz.XVIw., nazywana również ekonomią kupiecką
- kierunek w nurcie młodszej szkoły historycznej, związany z twórczością Gustawa von Schmollera
- doktryna ekonomiczna z II połowy XVIII., której zwolennicy głosili hasła wolności ekonomicznej
20.hasło „laissez fair” było
- postulatem większej aktywności państwa w gospodarkę
- postulatem walki z bezrobociem
- postulatem większej wolności ekonomicznej
- postulatem gromadzenia kruszców kraju
21.fizjokraci twierdzili że jedynym produktywnym czynnikiem produkcji jest
-kapitał
- praca
- ziemia
- wiedza
22.w ujęciu fizjokratów dochód czysty jest generowany wyłącznie dzięki
- pracy jałowej
- działalności kupieckiej
- rzemiosłu
- pracy produktywnej
23.tablica ekonomiczne Franccoisa Quesnay'a to
- opis korzyści z handlu zagranicznego
- schemat analizujący wpływ ilości pieniądza na ceny dóbr
- makroekonomiczny model cyrkulacji towarów i pieniądza między klasami społecznymi
- mikroekonomiczny model zachowań gospodarstwa domowego
24.Bernard de Mandevielle w statystycznej powiastce „bajka o pszczołach” napisał że
- podporą dobrze funkcjonującego społeczeństwa jest prawość jego obywateli
- powszechna niemoralność ludzi jest ogromnym ciężarem dla społeczeństwa
- cnoty, zalety i przymioty ludzkie są katalizatorem powszechnego dobrobytu
- ludzkie przywary są wpisane w naturę człowieka ale można ich użyć aby przyniosły korzyści społeczeństwu
25.autorem wydanego w 1776r. dzieła „badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów: był
- William Petty
- Adam Smith
- Thomas Mun
- Dawid Hume
26.dla Adama Smitha źródłem bogactwa narodu był/była/było/były
- ludzka praca zaangażowana w wytwarzanie dóbr materialnych
- zasoby naturalne danego kraju
- kruszce będące w posiadaniu danego kraju
- dziedzictwo kulturowe danego kraju
27.opisany przez Adama Smitha wzrost siły produkcyjnych, będących następstwem podziału pracy NIE wynika
- z wprowadzenia efektywnych metod zarządzania gospodarką
- ze wzrostu sprawności każdego robotnika
- z oszczędności czasu jakie daje wykonywana praca przy jednym stanowisku
- z wynalezienia maszyn które ułatwiają i skracają pracę (wykonują pracę wielu ludzi)
28.wg. Adama Smitha wartość wymienną towaru w cywilizowanym społeczeństwie określa
- płaca wypłacana robotnikom oraz renta właścicieli ziemi
- wyłącznie praca wypłacana robotnikom
- płaca wypłacana robotnikom oraz zysk kapitalisty
- suma płacy, zysku i renty gruntownej
29.wg. Smitha główną motywację do działań ekonomicznych dla jednostek gospodarujących stwarza
- życzliwość i współczucie wobec innych ludzi
- zabieganie o uznanie władcy
- troska o własny, dobrze pojęty interes
- troska o zbawienie duszy
30.mianem „niewidzialnej ręki” Smith określił
- zmowy kartelowe przedsiębiorców
- działanie konkurencji i systemu cen na rynku
- interwencję państwa w gospodarkę
- działanie Opatrzności
31.twierdzenia Smitha o istnieniu „niewidzialnej ręki rynku” mówi że
- rynek jest nieefektywnym systemem koordynacji działań gospodarczych
- działanie konkurencji sprawia że interes jednostek nie jest zgodny z interesem całego społeczeństwa
- egoistyczne działania gospodarcze jednostek gospodarujących prowadzą do kryzysów gospodarczych
- egoistyczne działania jednostek gospodarujących prowadzą do sytuacji korzystnej dla całego społeczeństwa
32.które z poniższych zasad NIE został nałożone na państwo przez Smitha
- obowiązek ustanowienia wymiaru sprawiedliwości
- obrona przed zagrożeniami zewnętrzni
- redystrybucja dochodu społecznego w trosce o ludzi biednych
- dostarczenie dóbr publicznych
33.zgodnie z „prawem rynków” Jeana BAptiste'a Say'a
- produkcja (podaż) zawsze stwarza odpowiedni zbyt (popyt) na wyprodukowane towary
- popyt na dobra finalne wymusza odpowiednią strukturę i poziom produkcji
- gospodarka bardzo często doświadcza kryzysów nadprodukcji
- system Rynkowy jest miejscem wyzysku robotników przez kapitalistów
34.”żelazne prawo pracy” stwierdza
- ludzka praca jest niezbędna we wszystkich procesach produkcyjnych
- utrzymanie płacy na minimum kosztów utrzymania, przeciwdziała nadmiernej rozrodczości klasy pracującej
- jedynie praca jest produktywnym czynnikiem produkcji
- ludzka praca jest jedynym źródłem wartości
35.wg. „prawa ludnościowego” Thomasa Malthusa
- podaż żywności rośnie szybciej niż wzrasta liczba ludności
- ludności przybywa w postępie arytmetycznym a podaż żywności rośnie w postępie geometrycznym
- między przyrostem liczby ludności a przyrostem ilości środków do życia nie istnieje żadna sprzeczność
- przyczyną nędzy na świecie jest brak środków utrzymania (żywności) dla rosnącej liczby ludności
36.w teorii Dawida Ricardo wartość wymienna dwóch dóbr pomnażanych pracą zależy od
- stosunków całkowitych kosztów ich wytworzenia na które składają się płace, zyski i renta gruntowa
- stosunków względnych ilości pracy niezbędnych do ich wytworzenia
- stosunków wartości użytkowych dóbr
- stosunku ilości kapitału potrzebnego do ich wytworzenia
37.które z poniższych stwierdzeń NIE jest prawdziwe w odniesieniu do teorii renty gruntowej Davida Ricardo
- ilość urodzajnych ziem jest ograniczona
- działa prawo malejącej wydajności ziemi
- wszystkie grunty, niezależnie od jakości gleby przynoszą jednakową rentę
- cena zboża zależy od nakładów niezbędnych do poniesienia na gruntach najmniej urodzajnych
38.w teorii podziału Davida Ricardo w długim okresie w wyniku akumulacji kapitału
- spadają zyski kapitalistów
- spada renta gruntowa uzyskana przez właścicieli ziemskich
- rosną zyski kapitalistów
- rosną płace otrzymane przez robotników
39.autorem teorii przewagi komparatywnej w handlu zagranicznym był
- Friedrich List
- Adam Smith
- David Ricardo
- Thomas Mun
40.jeśli przy pełnym wykorzystaniu posiadanych zasobów Anglia wytwarza 2500 galonów wina i 1000 jardów sukna, a Portugalia 2000 galonów wina i 400 jardów sukna oznacza to, że
- Anglia posiada przewagę komparatywną w produkcji sukna
- Anglia posiada przewagę komparatywną w produkcji wina
- Anglia będzie eksportować wino a importować sukno
- Anglia nie odniesie żadnej korzyści z handlu międzynarodowego
41.spośród wymienionych nazwisk, przedstawicielem ekonomii klasycznej NIE był
- Alfred Marshall
- David Ricardo
- John Stuart Mill
- Adam Smith
42.zdaniem Johna Stuarta Milla
- prawa produkcji są niezależne od woli człowieka a prawa dystrybucji dochody pozostają niezależne od jego woli
- prawa produkcji są niezależne od woli człowieka a prawa dystrybucji zależą od jego woli
- człowiek jest w stanie odpowiednio zmieniać zarówno prawa produkcji jak i prawa dystrybucji
- człowiek nie może wpływać ani na prawa produkcji ani na prawa dystrybucji
43.ostatnim z wybitnych przedstawicieli ekonomii klasycznej był
- - Alfred Marshall
- David Ricardo
- John Stuart Mill
- Adam Smith
44.twórcą wizji wspólnot produkcyjno-konsumpcyjnych (falang) był
- Francis Marie Fourier
- Robert Owen
- Claude de Saint-Simon
- Jean Simonde de Sismondi
45.przedstawicielem ekonomii drobnomieszczańskiej był
- Francis Marie Fourier
- Karol Marks
- Claude de Saint-Simon
- Jean Simonde de Sismondi
46.który z poniższych elementów NIE wchodzi w skład nadbudowy (wg. Koncepcji Karol Marksa)
- nauka
- tradycja
- czynniki produkcji
- kultura
47.wg. Karola Marksa wartość siły roboczej można mierzyć jako
- sumę dodatkową
- wartość towarów wytwarzanych w czasie pracy przez pracownika
- sumę pieniędzy wydatkowaną na podniesienie kwalifikacji pracownika
- wartość dóbr konsumpcyjnych niezbędnych do odtworzenia siły roboczej (utrzymania robotnika przy życiu)
48.wsród elementów bazy w schemacie formacji społeczno-gospodarczej Karola Marksa NIE ma
- społecznej nadbudowy
- sił wytwórczych
- stosunków społecznych
- stosunków własności
49.wsród wyróżnionych formacji społeczno-gospodarczej Karola Marksa NIE ma
- niewolnictwa
- feudalizmu
- kolonializmu
- kapitalizmu
50.dynamicznym elementem bazy w schemacie formacji społeczno-gospodarczej jest/są
- stosunki własności
- stosunki produkcji
- nadbudowa
- siły wytwórcze
51.wg. koncepcji Karola Marksa bezwzględnym sposobem zwiększania stopy wyzysku przez kapitalistów jest
- skrócenie czasu pracy
- wysłużenie czasu pracy
- korzystanie z bardziej wydajnych maszyn i urządzeń
- zatrudnienie nieletnich dzieci
52. wg. koncepcji Karola Marksa względnym sposobem zwiększania stopy wyzysku przez kapitalistów jest
- skrócenie czasu pracy
- wysłużenie czasu pracy
- korzystanie z bardziej wydajnych maszyn i urządzeń
- zatrudnienie nieletnich dzieci
53.zgodnie z prawami natury dialektyki materialistycznej Karola Marksa
- przyczyną zmian społecznych jest istniejąca w systemie harmonia
- istnieją trwałe systemy gospodarcze
- jedynym środkiem zmiany systemu społ.-gosp. jest rewolucja
- zjawiska społeczne są od siebie niezależne
54współsprawcą rewolucji subiektywno-marginalistycznej w ekonomii NIE był
- William Stanley Jevons
- Leon Walras
- Carl Manger
- Artur Cecil Pigoń
55.wg. kierunku subiektywno-marginalistycznego wartość dobra zależy głównie od
- użyteczności danego dobra
- ilości pracy niezbędnej do jego wytworzenia
- całkowitego kosztu jego produkcji
- wartości kapitału użytego do jego wytworzenia
56. II prawo Gossena stwierdza, że
- zadowolenie płynące z konsumpcji kolejnych jednostek dobra maleje w miarę zaspokojenia danej potrzeby
- człowiek w dążeniu do maksymalizacji zadowolenia dzieli dostępne mu fundusze w taki sposób aby krańcowe korzyści z konsumpcji były równe dla wszystkich kupowanych dóbr
- popyt konsumentów rośnie w miarę spadku ceny danego dobra
- wraz ze wzrostem dochodu konsumentów maleje w strukturze zakupów udział wydatków na żywność
57.rewolucja subiektywno-marginalistyczna miała miejsce w ekonomii
- w latach 30, XXw
- w latach 70, XXw
- w I połowie XiXw
- na przełomie XVIII i Xix
58.w modelu równowagi ogólnej Leona Walrasa dochody z tytułu własności czynników produkcji czerpią
- gospodarstwa domowe (konsumenci)
- przedsiębiorstwa
- instytucje państwowe
- kapitaliści
59.wg. koncepcji Friedricha Lista państwo powinno prowadzić politykę wysokich ceł
- na każdym stadium rozwoju
- na stadium rolnictwa
- tylko w fazie rolniczo-przemysłowo-handlowej
- w okresie przejścia od stadium rolnictwa do wyższych stadiów rozwoju
60.przedstawiciele historyzmu niemieckiego
- akceptowali podstawowe założenia ekonomii klasycznej
- krytykowali wnioski ekonomii klasycznej
- zalecali tworzenie warunków dla działania wolnej konkurencji w handlu zagranicznym
- sprzeciwiali się interwencjom państwa w życiu gospodarczym
61.wg. Maxa Webera
- geneza systemu kapitalistycznego jest silnie związana z duchem reformacji religijnej
- etyka protestancka nie odegrała znaczącej roli w narodzinach i rozwoju kapitalizmu
- istnieje silny związek między rozwijem kapitalizmu a nauczaniem kościoła katolickiego
- etos pracy i oszczędzania religii muzułmańskiej przyspieszył rozwój systemu kapitalistycznego
62.twórcą i propagatorem stosowania analizy równowag cząstkowych był
- William Stanley Jevons
- Leon Walras
- John Maynard Keynes
- Alfred Marshall
63. w teorii Alfreda Marshalla okres sekularny to
- okres, w którym podaż jest stała
- inaczej okres krótki
- okres, w którym istnieją koszty stałe
- okres, tak długi że w jego trakcie zajść mogą zmiany technologii i liczby ludności
64.wg. koncepcji Alfreda Marshalla
- im krótszy jest rozważany okres tym większy wpływ na wartość dobra (cenę) mają czynniki podażowe
- im dłuższy jest rozważany okres tym większy wpływ na wartość dobra (cenę) mają czynniki podażowe
- w długim okresie o wartości (cenie) dobra decydują koszty produkcji
- im dłuższy jest rozważany okres tym większy wpływ na wartość dobra ma jego użyteczność
65.pojęcie „cenowej elastyczności popytu” wprowadził do ekonomii
- Artur Cecil Pingou
- Alfred Marshall
- John Maynard Keynes
- John Stuart Mill
66.za “efektami zewnętrznymi” pojęciem wprowadzonym przez Artura Pingou kryje się
- wpływ polityki na sferę gospodarki
- wpływ działań państwa na aktywnośc gospodarczą jednostek
- istnienie skutków produkcji, które nie są uwzględniane w kosztach produkcji a które generują pozytywne lub negatywne ze społecznego punktu widzenia zjawiska (korzyści zewnętrzne lub koszty zewnętrzne)
- istnieje rozbieżność między planami jednostek a ich faktycznymi działaniami gospodarczymi
67.inspiracją dla instytucjonalizmu amerykańskiego w ekonomii nie był/a
- ewolucjonizm
- etyka Immanuela Kanta
- antropologia kulturowa
- pragmatyzm
68.wg. zwolenników instytucjonalizmu
- prawa ekonomiczne mają charakter praw absolutnych, obowiązują zawsze i wszędzie
- zaawansowana formalizacja matematyczna może pomów zrozumieć złożone zjawiska społeczno-ekonomiczne
- instytucje społeczno-ekonomiczne społeczeństwa są tworami statystycznymi, zmieniają się niezwykle rzadko
- rozwój struktury społecznej odbywa się w procesie naturalnego doboru instytucji społecznych
69.wg. Veblena klasę próżniczą w „erze barbarzyństwa” obowiązywał
- nakaz wykonywania prac kobiecych
- nakaz ostentacyjnej konsumpcji
- zakaz wykonywania prac kobiecych
- zakaz manifestowania „wojowniczej mentalności”
70.wg. Thorsteina Veblena zjawisko ostentacyjnej konsumpcji obowiązywało klasę próżniczą w
- erze „technologii maszynowej”
- erze „barbarzyństwa”
- erze „rzemiosła”
- erze „dzikości”
71.autorem wydanej w 1936r książki Pt. „ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza” był
- Milton Friedman
- John Maynard Keynes
- Joseph Schumpeter
- Alfred Marshall
72.wg Johna Maynarda Keynesa
- popyt na pracę zgłaszany przez firmy jest funkcją popytu na produkcję
- w gospodarce ma miejsce idealna synchronizacja wielkości oszczędności i inwestycji
- podaż (produkcja) zawsze stwarza sobie odpowiedni popyt (zapotrzebowanie)
- w gospodarce istnieją samoczynne mechanizmy zapewniające równowagę przy pełnym zatrudnieniu
73. .wg koncepcji Johna Maynarda Keynesa
- państwo nie powinno stymulować popytu globalnego
- istniejące w wywtemie gospodarczym bezrobocie ma zawsze charakter dobrowolny
- niski stopień wykorzystania czynników produkcji jest spowodowany zbyt małym popytem globalnym
- rzeczywistość gospodarcza dowodzi słuszności rynków Jeana Baptiste'a Say'a
74.twórcą ekonomii instytucjonalnej (instytucjonalizmu) był
- Thorstein Bunde Veblen
- Joseph Schumpeter
- Max Weber
- Karol Marks
75wg. zwolenników instytucjonalizmu
- rozwój struktury społecznej odbywa się w procesie naturalnego doboru instytucji społecznych
- darwinizm społeczny nie ma zastosowania w ekonomii jako metoda badawcza
- zastosowanej zaawansowanej formalizacji matematycznej może pomóc ekonomistom zrozumieć złożonej zjawiska społeczno-ekonomiczne
- badanie instytucji społeczno-ekonomicznych społeczeństwa nie powinno być zadaniem ekonomii
76.zalecana przez Keynesa polityka gospodarcza której celem jest zwiększenie popytu polegałaby
- na zmniejszeniu wydatków rządowych
- na zwiększeniu stóp procentowych od kredytów inwestycyjnych
- na wprowadzenie progresywnego podatku od dochodów osobistych
- na obniżeniu skłonności do konsumpcji u jednostek gospodarujących
77.zdaniem Miltona Friedmana
- nie istnieje nic takiego jak naturalna stopa bezrobocia
- istnieje długookresowa substytucyjność między inflacją a bezrobociem, opisana krzywą Philipsa
- celem ekonomicznej efektywności państwa powinna być walka z bezrobociem
- celem ekonomicznej efektywności państwa powinna być walka z inflacją
78.w koncepcji Schumpetera „proces twórczej destrukcji” polaga na
- zanikaniu funkcji przedsiębiorcy
- dezintegracji rodziny mieszczańskiej i klasy burżuazji
- ciągłej ewolucji systemu kapitalistycznego, która burzy starą strukturę gospodarczą i tworzy nową
- przekształcaniu się systemu kapitalistycznego w ustrój gospodarczy socjalizmu
79.autorem koncepcji zgodnie z którą robotnik będzie kontynuował pracę dopóki jego osobista przyjemności z pracy (płaca) przeważa nad osobistą przykrością spowodowaną pracą (wysiłkiem, trudem) był
- Carl Menger
- Leon Warlas
- Friedrich von Wieser
- William Stanley Jevons
80Villfredo Pareto, twórca pojęcia „krzywa objętości“ która jest graficzną prezentacją zachowań konsumenta w sytuacji wyboru spośród dwóch dóbr, był przedstawicielem
- szkoły matematycznej (lozańskiej ) w ekonomii
- młodszej szkoły historycznej
- ekonomii instytucjonalnej
- wiedeńskiej szkoły psychologicznej