Twórca renty różniczkowej

David Ricardo

Schumpeter i jego teoria transformacji systemowej.

Schumpeter w uwagach o przyszłym wzroście i rozwoju kapitalizmu rozważał możliwość końca rozwoju kapitalistycznego w wyniku osiągniętego przez ten ustrój sukcesu. Wg jego analizy, wzrost dochodów i zamożności, jaki niesie ze sobą nowoczesny kapitalizm, pozwoli mediom zasilanym przez grupy intelektualistów szerzyć poglądy krytykujące tradycyjne instytucje kapitalistyczne. W świecie wielkich korporacji zaniknie dawna koncepcja własności prywatnej i gotowość politycznej walki o nią. Wraz z upadkiem leseferyzmu państwo zacznie z większą siłą interweniować w życie gospodarcze, co dla Schumpetera oznaczało początek końca kapitalizmu. Zanik w gospodarce dynamizujących ją elementów doprowadzi do stanu, w którym unikający ryzyka menedżerowie przekształcą się w socjalistycznych biurokratów, a gospodarkę zdominuje anonimowa własność korporacji, co nazywał „wyparowaniem substancji własności”. Schumpeter uważał że kierunek tych przemian jest nieuchronny, aczkolwiek nie był zwolennikiem ustroju socjalistycznego i widział w nim zagrożenie dla demokracji. Ostrzegał też przed groźbą totalitaryzmu.

Wymienić trzech klasyków i ich dzieła.

Adam Smith „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”

David Ricardo „Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania”

John Stuart Mill „Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowanie do filozofii społecznej”

Jean Charles Leonard Simonde de Sismondi „Nowe zasady ekonomii politycznej”

Jean Baptiste Say „Traktat o ekonomii politycznej”

Thomas Robert Malthus „Zasady ekonomii politycznej”

Napisać o co chodziło w sporze o metodę.

Spór o metodę to naukowe polemiki między mistrzem szkoły austriackiej Karlem Mengerem a Gustawem Schmollerem – przedstawicielem młodszej szkoły historycznej. Istotą sporu było odmienne podejście do ekonomii jako nauki. Menger uważał, że ekonomia jest nauką teoretyczną, abstrakcyjną, dedukcyjną, w której drogą formułowania ogólnych hipotez dochodzi się w końcu do rozwiązań szczegółowych. Istnieją w niej ogólne prawa, takie same dla wszystkich systemów gospodarczych, a punktem wyjścia dociekań ekonomicznych są psychiczne właściwości jednostki ludzkiej jako konsumenta. Tymczasem Schmoller sądził, zgodnie z charakterem historyzmu, że w społeczeństwach występuje historyczna zmienność życia gospodarczego i prawidłowości ekonomicznych, a linia między ekonomią a innymi naukami społecznymi nie jest wyraźnie określona. Podkreślał istotę znaczenia społecznego punktu widzenia na zjawiska i procesy gospodarcze w przeciwieństwie do krańcowego indywidualizmu szkoły austriackiej. Za metodę badań ekonomicznych uznawał podejście empiryczne, indukcyjne, klasyfikujące zjawiska na podstawie opisu rzeczywistości. Spór o metodę nie został jednoznacznie rozstrzygnięty, gdyż oba podejścia przenikają się.

W czym fizjokraci upatrywali bogactwo.

Bogactwo narodowe powstaje jedynie w rolnictwie, ponieważ tylko tam powstaje produkt czysty (produkt netto).

W czym merkantyliści upatrywali bogactwo

Bogactwo upatrywane było w pieniądzu, źródłem pozyskania miała być nadwyżka w bilansie handlowym.

twórca teorii kosztów komparatywnych

David Ricardo

3 przedstawicieli neoklasycyzmu, ich dzieła

Alfred Marshall „Zasady ekonomiki”

William Stanley Jevons „Zasady ekonomii politycznej”

Fryderyk Wieser „O pochodzeniu i prawach wartości gospodarczej”

Rok rewolucji marginalnej = rewolucji jevonsowskiej

1871

jakie szkoły powstały po rewolucji marginalnej

szkoła austriacka, szkoła lozańska, młodsza szkoła historyczna, instytucjonalizm, ekonomia schumpeterowska, keynesism, monetaryzm

co było motorem gospodarki wg schumpetera

Czynnikiem dynamizującym gospodarkę były osobowość przedsiębiorcy kapitalistycznego, który podejmuje ryzyko, by osiągnąć zysk nadzwyczajny, oraz rola innowacji w procesie przemian społeczno-gospodarczych, które to ryzyko uosabiają. Innowacjami są nie tylko nowe techniki produkcji, ale także nowy produkt, zmieniona struktura rynku, zmiana rynków zbytu, znalezienie efektywniejszych źródeł pozyskiwania czynników produkcji, przemiany w organizacji pracy, nowe techniki zarządcze.

kto wprowadził pojecie klasy próżniaczej

Thorstein Veblen

jakie klasy opisywał Veblen

klasa próżniacza i pracująca

teoria wzrostu gospodarczego wg Ricardo

wymienić nurty opozycyjne do neoklasycyzmu

Młodsza szkoła historyczna + instytucjonalizm

założenia Tablicy ekonomicznej F. Quesnay'a

Podział społeczeństwa na trzy klasy: właścicieli ziemskich (król, szlachta, duchowieństwo), klasa produkcyjna (dzierżawcy rolni=rolnicy, produkty ziemi są przedmiotem obrotu rynkowego), klasa jałowa – wszelka produkcja pozarolnicza. Chłopi prowadzili samowystarczalną gospodarkę naturalną, a nie towarową produkcję rolną. Klasa produkcyjna wytwarza produkt czysty, który w formie pieniężnej przekazywany jest właścicielom ziemskim w postaci renty. Renta ta wydawana jest na zakup produktów klasy produkcyjnej i jałowej po połowie – na żywność i wyroby rzemieślnicze, a następnie rola właścicieli ziemskich ogranicza się do konsumpcji. Wymiana odbywa się zaś między klasą produkcyjną i jałową.

instytucjonalizm (podstawowe założenia)
Zakwestionowanie zasady ekonomii neoklasycznej, mówiącej o istnieniu człowieka ekonomicznego, kierującego się rachunkiem przyjemności oraz dokonującego racjonalnych wyborów. Wg Veblena człowiek jest istotą społeczną, uwarunkowaną kulturowo i mentalnie, naśladującej zachowania społeczności, która go wychowała i ukształtowała i potrafiącej dostosować swój sposób bycia do wymagań otoczenia społecznego, w którym chce zostać zaakceptowana.

Gdy chęć imponowania próżniactwem jest dominującym motywem postępowania, popyt rośnie wraz ceną – dotyczy to dóbr luksusowych i konsumentów o najwyższych dochodach. Efekt ten nazywany jest efektem snoba, a dobra – dobrami Veblena.

Konsument nie kieruje się racjonalnością, a tradycją i przyzwyczajeniem.

Powszechne reguły i zasady postępowania, postawy społeczne, określające mentalność wzorce i zachowania nazwane są instytucjami. Pojęcie instytucji jest niezbędne by zrozumieć zasady funkcjonowania jednostki i społeczeństw.

Człowiek kieruje się instynktami.

Rozwój cywilizacyjny związany jest z ewolucjami instytucjonalnymi.

Istnieje klasa pracująca i klasa próżniacza.

prawo rynku Saya
Twierdzenie o tym, że w gospodarce towary wymieniają się na towary, popyt jest bierny i zawsze dostosowuje się do podaży, a kryzysy nadprodukcji nie są możliwe.

Założeniem jest podażowy charakter gospodarki narodowej, co oznacza, że jej jedynym ograniczeniem są czynniki występujące po stronie podaży, pełniącej aktywną rolę w kreowaniu wzrostu gospodarczego.

koncepcja pary granicznej - str 78

Cena jest wypadkową subiektywnych ocen kupujących i sprzedających. Opisane na przykładzie targu - wartość dobra w subiektywnej ocenie sprzedającego rośnie wraz ze zmniejszaniem się posiadanych zasobów tego dobra, natomiast dla kupującego maleje wraz z posiadaną coraz większą jego ilością. Wymiana trwa do momentu aż użyteczność końcowa dobra dla nabywcy i sprzedawcy zrównają się. Para graniczna to ostatnia para nabywca-sprzedawca, która dokona transakcji. Cena tej transakcji jest ceną graniczną jednakową w subiektywnym odczuciu obu stron. Jest ona granicą możliwych transakcji.