KOMISJA
Komisja to zespół członków dowolnej izby parlamenty powołany przez izbę ze swojego składu.
Organ ten jest wyposażony przez izbę w określone upoważnienia zwłaszcza w zakresie przygotowania obrad danej izby.
Komisje zaczęły rozwijać się w XIX wieku - na początku miały niesprecyzowane zakresy działania - system ten przetrwał w niektórych krajach do dziś (Wielka Brytania).
System wyspecjalizowanych komisji resortowych pochodzi z Francji - pierwsze lata XX wieku.
W Polsce wyróżniamy:
Komisje stałe - tworzone na całą kadencję parlamentu
Komisje nadzwyczajne - tworzone ad hoc, do rozpatrzenia konkretnej sprawy. Również komisje śledcze (tylko w Senacie).
Komisje można również podzielić w oparciu o zakres działania:
Komisje przedmiotowe
Komisje funkcjonalne
KOMISJE PRZEDMIOTOWE
Zajmują się rozpatrywaniem projektów ustaw i kontrolą w określonym zakresie.
KOMISJE FUNKCJONALNE
Pełnią funkcje pomocnicze w związku z określonymi funkcjami parlamentu
Komisje ustawodawcze
Komisja do spraw UE
Komisja odpowiedzialności konstytucyjnej
Komisja etyki poselskiej
Komisja regulaminowa i spraw poselskich.
SKŁAD KOMISJI:
W Sejmie:
Skład osobowy komisji wybiera Sejm na wniosek prezydium po zasięgnięciu opinii konwentu seniorów (to kluby przydzielają posłów do komisji). Każda komisja ze swojego składu sama wybiera sobie prezydium.
W Senacie:
Senat powołuje skład komisji na wniosek komisji regulaminowej i spraw senackich. Przewodniczącego poszczególnych komisji wybiera Senat.
W Polsce komisje nie mają żadnych kompetencji, które mogą wykraczać poza parlament. Przygotowują jedynie rozstrzygnięcia dla parlamentu.
Wyjątkiem funkcja kontrolna - w tym wypadku komisja działa niezależnie od Sejmu.
FUNKCJE PARLAMENTU:
Funkcja kreacyjna
Funkcja ustawodawcza
Funkcja ustrojodawcza
Funkcja kontrolna
Funkcja europejska (w zakresie stosunków z UE)
(funkcja budżetowa)
(funkcja wewnątrz organizacyjna)
4 FORMY REALIZACJI KOMPETENCJI PRZEZ PARLAMENT:
Samodzielnie przez Sejm
Samodzielnie przez Senat
Wspólnie
Jako Zgromadzenie Narodowe
ZGROMADZENIE NARODOWE:
W skład Zgromadzenia Narodowego wchodzą wszyscy członkowie parlamentu.
Jest to forma współdziałania Sejmu i Senatu w realizacji określonych kompetencji parlamentu.
Nie uznaje się go za odrębny organ parlamentarny.
Wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu ≠ Zgromadzenie narodowe
KOMPETENCJE ZGROMADZENIA NARODOWEGO:
Odbieranie przysięgi nowego prezydenta.
Może pociągnąć prezydenta do odpowiedzialności konstytucyjnej.
Stwierdza trwałą niezdolność prezydenta do sprawowania urzędu.
Zbiera się w celu wysłuchania orędzia prezydenta.
Uchwala swój regulamin.