"Uniwerslany, nowoczesny ciągnik Ursus C-325 zbudowany został przez polskiego inżyniera i robotnika. Ciągnik ten jest wyposażony w wysokoprężny, czterosuwowy silnik; zaletą tego silnika jest to, że zużywa stosunkowo mało i to taniego paliwa na jednostkę wyprodukowanej mocy, w porównaniu z innymi silnikami."
Powyższy fragment pochodzi z wstępu instrukcji ciągnika Ursus C-325. Niewiele różni się od wstępu w instrukcji Ursusa C-45, którego również określano mianem uniwersalnego i nowoczesnego ciągnika. Tym razem jednak jest to prawda. Poniżej możecie przeczytać historię pierwszego całkowicie polskiego ciągnika - Ursus C-325.
W 1957 roku w Ursusie nadal produkowano zmodernizowaną wersję starego Ursusa C-45 o bardzo archaicznej, ale przez to prostej i niezawodnej budowie. Jednak nowoczesne rolnictwa wymagało nowoczesnego ciągnika. Poczciwy Ursus niestety nie mógł sprostać tym wymaganiom. Także jego dalsza modernizacja nie była już możliwa. Biuro Konstrukcyjne Zakładów Mechanicznych URSUS przystąpiło więc do opracowania zupełnie nowego, uniwersalnego ciągnika rolniczo transportowego. Prace trwały dwa lata i we wrześniu 1957 roku gotowe były pierwsze 3 prototypy. Po intensywnych badaniach i uzyskaniu pozytywnych opinii nowy ciągnik, oznaczony symbolem C-325, został zatwierdzony do produkcji. Warto wspomnieć, że w tym samym czasie powstał prototyp ciągnika Rola 25 w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Ciągników i Silników Wysokoprężnych w Warszawie - ale to już odrębna historia (więcej ).

Ursus C-325 był ciągnikiem o klasycznej, bezramowej konstrukcji, z napędem na tylne koła. Dwucylindrowy silnik z zapłonem samoczynnym dysponował mocą 18,4 kW (25 KM). Wyposażono go w wał odbioru mocy oraz podnośnik hydrauliczny. Ciągnik okazał sie bardzo udaną konstrukcją. Badania porównawcze z podobnymi ciągnikami niemieckimi, angielskimi i czechosłowackimi wykazywały, że nie ustępuje on pod względem parametrów eksploatacyjnych i wskaźnkiów czołowym konstrukcjom europejskim. W sierpniu 1959 roku wykonano serię informacyjną w liczbie 25 sztuk, natomiast w w grudniu tegoż roku rozpoczęto produkcję seryjną.
Grupa inżynierów-konstruktorów z Zakładów Mechanicznych Ursus, twórców ciągnika Ursus C-325 w składzie: E. Ajzenberg, W. Bolimowski, Z. Ćwirko, J. Gardoliński, J. Górski, B. Majewski, J. Mazur, Z. Mendza, Cz. Sławski, H. Szczygiel, G. Szubladowicz, H. Warszawski, zdobyła w 1959 roku tytuł "Mistrza Techniki" w konkursie organizowanym przez "Życie Warszawy".
Ciągnik C-325 po modernizacji w 1963 roku, produkowany był dalej jako Ursus C-328. W lipcu 1967 roku na taśmach montażowych pojawiła się kolejna zmodernizowana wersja C-328, zwana C-330, która ciągle ulepszana i modernizowana, produkowana była do końca I kwartału 1993 roku.

Dane techniczne:
Silnik
-typ S312, z zapłonem samoczynnym, czterosuwowy, rzędowy, pionowy, ustawiony wzdłużnie za osią kół przednich
-średnica cylindra 98 mm
-skok tłoka 120 mm
-liczba cylindrów 2
-pojemność skokowa 1,810 dm³
-stopień sprężania 17
-moc maksymalna 18,4 kW (25KM) przy 2000 obr/min.
-maksymalny moment obrotowy 93 Nm (9,5 kGM) przy 1700 obr/min.
-kadłub silnika żeliwny, mokre tuleje cylindrowe
-głowica żeliwna, jednolita
-wał korbowy kuty, podparty na 3 łożyskach ślizgowych
-panewki dzielone, wylane brązem ołowiowym
-tłoki ze stopu lekkiego z toroidalną komorą spalania w denku
-sworznie tłokowe osadzone pływająco
-korbowody kute
-układ rozrządu górnozaworowy, popychaczowy
-smarowanie mieszane pod ciśnieniowo-rozbryzgowe
-pompa oleju zębata dwusekcyjna, filtr olejy odśrodkowy
-chłodzenie cieczą o obiegu wymuszonym
-zasilanie: wtrysk bezpośredni
-pompa wtryskowa tłoczkowa, typu P22T7,5-2a16AIRVF z mechanicznym wielozakresowym regulatorem
Instalacja elektryczna
-napięcie znamionowe 12V
-biegun dodatni połączony z masą
-prądnica prądu stałego pyło- i kroposzczelna, typu P4c o mocy 110 W
-2 akumulatory ołowiowe 12 V o pojemności 54 Ah każdy
-2 reflektory o średnicy ukł. optycznego 130 mm
-reflektor roboczy, tylny
-sygnał dźwiękowy
Układ napędowy
-sprzęgło cierne, suche, dwustopniowe
-skrzynia przekładniowa trzywałkowa, nie synchronizowana, zblokowana z silnikiem
-dwustopniowy reduktor
-wał odbioru mocy WOM
-przekładnia główna stożkowa, o zazębieniu łukowo-kołowym (Gleason)
-zwolnice walcowe z kołami o zębach prostych
Układ nośny
-konstrukcja bezramowa
-zawieszenie kół przednich zależne, na osi umocowanej wahliwie
-zawieszenie kół tylnych sztywne
-koła jezdne tarczowe
-koła przednie: ogumienie dętkowe, rolnicze o wymiarach 6.00-16"
-obciążniki kół przednich o masie 80 kg
-koła tylne: ogumienie dętkowe, rolnicze, o wymiarach 10.00-28"
-obciążniki kół tylnych o masie 300kg
Układ kierowniczy
-przekładnia kierownicza zębata, stożkowa, o zębach łukowo-eloidalnych (Oerlikon), z dwoma wycinkami kół talerzowych
-mechanizm kierowniczy z dwoma podłużnymi drążkami kierowniczymi
Układ hamulcowy
-hamulec zasadniczy uruchamiany mechanicznie
-hamulec koła prawego i lewego uruchamiane oddzielnymi pedałami z możliwością sprzęgnięcia.
-hamulce kół tylnych bębnowe
-jako hamulec postojowy stosuje się te same hamulce, poprzez zablokowanie pedałów przy użyciu zapadki
Podnośnik hydrauliczny z trzypunktowym układem zawieszania narzędzi
Przystawka pasowa przymocowana do tylnej ściany obudowy przekładni głównej. Koło pasowe napędzane od wałka odbioru mocy, możliwość zmiany kierunku obrotów.
Nadwozie
-pokrywa silnika tłoczona z blachy stalowej, odchylana do przodu
-błotniki kół tylnych zamocowane do obudowy mostu napędowego
-na lewym błotniku ławeczka dla pomocnika
-na życzenie montowana budka kierowcy
Wymiary
-długość 3030 mm
szerokość 1250-1680 mm
-wysokość 1500-1580 mm
Masy
-własna ciągnika 1460kg (z obciążnikami 1910kg)
-Pojemności
-zbiornik paliwa 35 litrów
-układ smarowania silnika 5,5 litra
-układ chłodzenia 10 litrów
-filtr powietrza 0,35 litra
-skrzynia przekładniowa z przekładnią główną 20 litrów
-zwolnice 2x1litr
-obudowa WOM 0,3 litra
-przekładnia kierownicza 1,5 litra
-podnośnik hydrauliczny 6 litrów
Dane eksploatacyjne
-prędkość maksymalna na poszczególnych biegach:
I - 1,62 km/h
II - 3,12 km/h
III - 5,10 km/h
IV - 6,65 km/h
V - 12,6 km/h
VI - 20,2 km/h
wsteczny I - 1,36 km/h
wsteczny II - 5,5 km/h
-zużycie paliwa na 1ha orki średniej 11-12 litrów
-najmniejsza średnica zawracania 3,2 m (bez użycia hamulców niezależnych)
-maksymalna siła uciągu na haku 11 000 N

---