Tragizm Antygony - bohaterki tragedii Sofoklesa i uniwersalnosc "Antygony" - utworu
Zawiazaniem akcji w "Antygonie" jest sprawa zabitego zdrajcy ojczyzny - Polinejkesa. Nie mozna go pogrzebac, poniewaz wydal taki zakaz Kreon - król Teb. Antygona, siostra Polinejkesa kierowana pobudkami religijnymi i miloscia siostrzana lamie ten zakaz i grzebie cialo brata. Za ten czyn Kreon skazuje Antygone na smierc. Robi to, poniewaz chce udowodnic swoja wladze. Kreon rozmawia z Tejrezjaszem, który wyrzuca mu bledy w postepowaniu. Pod wplywem argumentów Tejrezjasza Kreon zmienia decyzje. Jest juz jednak za pózno - Antygona ginie. Na wiesc o tym popelnia samobójstwo Hajmon - syn Kreona i zona wladcy - Eurydyka. "Antygona" jest klasyczna tragedia antyczna, w której nastepuje konflikt tragiczny. Przedmiotem tragedii jest sprawa pochowania zdrajcy - brata Antygony, czego zabrania Kreon. Tragizm Antygony polega na tym, ze jest ona rozdarta miedzy dwiema równorzednymi racjami - powinnosciami siostry wzgledem zmarlego brata, a prawem panstwowym. Musi ona dokonac wyboru - jezeli nie pochowa brata sprzeciwi sie prawu boskiemu i nie spelni powinnosci wzgledem zmarlego brata. Natomiast jesli postapi zgodnie z prawem bozym zlamie zakaz wydany przez króla, a tym samym prawo. W "Antygonie" poruszonych zostalo kilka uniwersalnych i ponadczasowych problemów:* Problem winy i kary Antygona za podstawe dzialania przyjmuje prawo boskie i postepuje zgodnie z nim. Nie chce sprzeciwiac sie bogom i dlatego decyduje sie pochowac Polinejkesa. Powoluje sie ona na milosc siostrzana i ze wzgledu na nia narusza zakaz Kreona. Kara dla Antygony, za zlamanie zakazu jest smierc glodowa. Kreon postepuje zgodnie z wlasnym przekonaniem - chce stac na strazy prawa, nie pozwala, aby ktokolwiek byl wyrózniany. Kreon nie czyni nawet wyjatku wzgledem swojej krewnej - Antygony. Uwaza, ze jest dobrym wladca, az do pojawienia sie Tejrezjasza i wiesci o samobójstwie syna i zony. Kara dla Kreona jest smierc najblizszych i wyrzuty sumienia. Polinejkes byl winny zdrady panstwa, pozbawiono go wiec wszystkich honorów, w tym tez pogrzebu. Z etycznego, moralnego punktu Polinejkes bronil swoich osobistych praw. * Stosunek jednostka a panstwo Antygona reprezentuje interesy jednostki i krytycznie traktuje zarzadzenia wladcy. Jest obywatelka panstwa, a nie jego niewolnica. Przede wszystkim kieruje sie madroscia i zgodnie z tym kryterium ocenia wydarzenia. Prowadzi to do konfliktu z panstwem reprezentowanym przez Kreona. Antygona wystepuje przeciwko konkretnej formie rzadów, przeciwko tyranii, bowiem Kreon jest wladca absolutnym, tyranem. Dumny z posiadanej wladzy zachowuje wylacznosc rzadów, nie przyjmuje zadnych rad. Nawet prawo boskie nie stanowi dla niego zadnego argumentu. I tu pojawia sie kolejny konflikt. Konflikt miedzy prawem boskim a ludzkim.*Prawo boskie a ludzkie Zwyczajowe, nie pisane prawo mówilo, ze zmarlych nalezy grzebac, oparte bylo ono na motywacji religijnej, przez co nabieralo prawa boskiego. Zwloki nie pogrzebane budzily u bogów odraze, a dusza ludzka nie mogla dostac sie do podziemi. Kreon jako wladca Teb wydal zakaz grzebania i oplakiwania zwlok Polinejkesa. Wychodzil on z zalozenia, ze zdrajca ojczyzny musi byc ukarany. Nie moze on byc traktowany jak bohater Eteokles, któremu nalezy oddac czesc , której Polinejkes dostapic nie moze. Wladca ziemski nie mial prawa wydawac zakazu grzebania ciala zmarlego, bo to sprzeciwialo sie odwiecznym prawom boskim.