11. Określenie średnicy otworów

1. Określenie średnicy otworów

Aby uniknąć zakleszczenia naboju MW średnice otworów wierci się nieco większe od średnicy naboi.

W przypadku stosowania MW luzem istnieje tendencja do stosowania ma łych średnic otworów (50 - 100 mm)

2. Określenie głębokości otworów strzałowych.

Zależy od:

• głębokość wrębu

• postęp ściany

• odstęp obudowy

orientacyjna można określić głębokość otw. strzał.:

L = (0,5 : 1,0)B

lub

L = (0,5 : 0,8)H

• B szerokość wyrobiska

• H wysokość wyrobiska

• L głębokość otw. strza.

3. Określenie jednostkowego zużycia MW

Decyduje o tym wiele parametrów geologiczno górniczych. Do ustalenia jednostkowego zużycia MW powinno się dochodzić ekspeymentalnie w drodze próbnych odstrzałów w projektowanym wyrobisku. Przy empirycznym sposobie określania jedn. zużycia MW najszersze zastosowanie ma wzór Laresa

Q = f1 * s * v * (e/Δ) * d [kg/m³]

• q - jedn. zużycie MW dla danej skały

• f1 - wsk. Oporu skały przeciw działaniu MW = (1/20)* f

• f - wsk. Protodiakonowa

• s - wsk. struktury skały

• v - wsk. usztywnienia zabioru w caliźnie skały, zależny od swobodnych powierzchni skały

• e - wsk. mocy

• Δ - gęstość załadowania otworów MW

• d - wsk. jakości przybitki, d = 1

4. Obliczanie całkowitego zużycia MW dla jednego zabioru i jednego otworu strzałowego .

Całkowite zużycie materiału wybuchowego dla całego obwiertu przodku (jednego zabioru) można obliczyć

wzorem.

Q = q*s*l*η

Gdzie:

s - przekrój poprzeczny wyrobisk , m²

l - długość otworu strzałowego , m.,

η- wskaźnik wykorzystania otworu (0,75 ÷1,0)

Średni ciężar ładunku Q1 dla jednego otworu strzałowego można obliczyć wzorami

Q1 = l - lp * ((π*d²)*/4) * δ

Dla MW w patronach lub Q1 = ((l-lp)*/ln)*qn

Dla MW luzem

Gdzie: l - długość otworu, m.,

lp - długość przybitki,m.,

d - średnica naboju,m.,

δ- gęstość materiału wybuchowego w nabojach ,kg/m3,

ln- długość jednego naboju materiału wybuchowego,

qn- ciężar jednego naboju.

Ilość otworów strzałowych w przodku wynosi

N=Q/Q1*szt.

5. Rozmieszczenie otworów strzałowych.

Otwory strzałowe muszą być tak rozmieszczone w przodku, aby gwarantowały uzyskanie zadanego kształtu i wymiarów wyrobiska, równomierne rozdrobnienie skały i właściwy odrzut skały. Ogólnie w przodku można wydzielić otwory włomowe ,obrysowe i pomocnicze. Na wykonanie włomu zużywa się najwięcej MW. Z praktycznych danych wynika, że otwory włomowe w wyrobiskach korytarzowych zawierają 30÷40%całej ilości MW przeznaczonej na urobienie zabioru. Otwory obrysowe odchyla się w kierunku calizny (na zewnątrz) o 2 do 5 stopni, aby w miarę postępu nie dochodziło do zmniejszenia przekroju poprzecznego wyrobiska. Otwory pomocnicze wykonuje się równolegle do osi wyrobiska.

6. Łączenie zapalników w serie i obliczanie oporu sieci strzałowej w przodku.

Otwory strzałowe załadowane MW odpala się seriami. W tym celu końcówki przewodów ZE należy łączyć w serie w sposób szeregowy, równoległy lub mieszany. Praktycznie najszersze zastosowanie mają dwa sposoby łączenia zapalników :

-szeregowy - przy małej liczbie odpalanych ZE,

-szeregowo - równoległy - przy dużej liczbie ZE.

Przy szeregowym połączeniu ZE ogólny opór sieci strzałowej oblicza się ze wzoru

Ro=Rm+Rg+m.(Rp+Rz), [Ω]

Gdzie: Rm - opór przewodów magistra, [Ω]

Rg - opór przewodów głównych, [Ω]

m.- ilość połączonych zapalników , [szt]

Rp - opór przewodu zapalnika, [Ω]

Rz - opór główki zapalnika (1,4÷2,4), [Ω]

Opór przewodu „R” określa się według wzoru

R = p * (1/s), [Ω]

Gdzie : p - opór właściwy przewodu (dla miedzi 0,0175, dla aluminium 0,027, dla żelaza 0,098),

l- długość przewodu, mm2.

Natężenie prądu elektrycznego dochodzącego do każdego zapalnika (w sici elektrycznej kopalnianej) obliczamy wg wzoru:

Iz = U/Ro [ A ]

• Iż - natężenie prądu

• U - napięcie prądu

• Ro - ogólny opór sieci strzałowej

Przy połączeniu szeregowo - równoległym i w przypadku równości oporów równolegle podłączonych grup ogólny opór sieci strzałowej wyraża się wzorem:

Ro = Rm + ((Rg + m.* (Rp + Rz))/n [Ω]

lub Ro = Rl + 1/(Σ1/Rqi)

Rq1 = n1*Rz , Rq2 = n2*Rz

• n - ilość równolegle podłączonych grup zapalników

Jeżeli opór podłączonych grup zapalników jest różny, to opór ogólny sieci wyraża się wzorem

Ro = Rm + Rr [Ω]

Przy połączeniu równolegle - szeregowym:

Rq1 = Rz/n1 , Rq2 = Rz/n2 , Rq3 = Rz/n3

Rqx - ilość grup połączonych równolegle

nx - ilość zapalników w grupie

Ro = Rl + ΣRqx (rezystancja obwodu)

Połączenie trójpierścieniowe

Rq1 = Rq2 = 2Rz/n

Ro = Rl + 4Rz/n

Połączenie równoległe

Ro = Rl + Rz/n

---