Wełna od A do Z

Tekst: tomasz Kwiatkowski

2007-10-15, ostatnia aktualizacja 2007-10-15 13:03

Produkty z wełny mineralnej mają klasę A1 lub A2. Oznacza to, że nie palą się, nie wydzielają dymu, anie nie tworzą gorących kropli

Fot. ROCKWOOL

Jak wygląda wełna mineralna, każdy widział choć raz. Nie każdy wie jednak, że współczesna wełna mineralna nie tylko się nie pali, ale i nie chłonie wody.

Fot. STOWARZYSZENIE PRODUCENTóW WEłNY MINERALNEJ: SZKLANEJ I SKLANEJ

Wełna mineralna jest bardzo dobrym izolatorem akustycznym, czyli ma dużą zdolność pochłaniania dźwięków.

Fot. STOWARZYSZENIE PRODUCENTóW WEłNY MINERALNEJ: SZKLANEJ I SKLANEJ

Włókna wełny szklanej (na górze) wytwarza się z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej. Włókna wełny kamiennej (na dole) uzyskuje się ze skał bazaltowych i gabro.

Asortyment Z różnych rodzajów wełny mineralnej - kamiennej (skalnej) oraz szklanej - produkuje się wyroby o kształcie, wykończeniu i właściwościach dostosowanych do ich przeznaczenia. Do wyrobów tych zaliczamy: maty, płyty, granulaty oraz otuliny.

Bezpieczeństwo Wełna mineralna jest materiałem nieszkodliwym ani dla ludzi, ani dla środowiska. Jest bezpieczna w produkcji, montażu i użytkowaniu wszędzie tam, gdzie przestrzega się zalecanych przez producentów zasad bezpieczeństwa. Pozwala to zredukować do minimum krótkotrwałe swędzenie skóry lub kaszel, które mogą wystąpić jedynie podczas docinania i układania wełny mineralnej u osób szczególnie wrażliwych. By tego uniknąć, należy stosować odzież ochronną i maski chroniące górne drogi oddechowe.

Certyfikacja Jest to proces, po zakończeniu którego przyznaje się produktowi „zastrzeżony znak, przyznawany lub stosowany zgodnie z zasadami systemu certyfikacji, wskazujący, że zapewniono odpowiedni stopień zaufania, iż dany wyrób, proces lub usługa są zgodne z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym”. Prawo do stosowania tego znaku daje certyfikat zgodności upoważniający do oznaczania wyrobu znakiem CE lub znakiem zgodności z Polską Normą (certyfikat PN), który wydaje upoważniona akredytowana jednostka certyfikująca wyroby.

Dyrektywa Popularna nazwa ustawy oznaczonej jako 2002/91/EC (inaczej zapisywanej jako 2002/91/WE), dostosowującej polskie przepisy do unijnych. Dotyczy ona ujednolicenia procedury oceniania zużycia energii w budynkach nowych i modernizowanych. Dyrektywa miała obowiązywać we wszystkich państwach unijnych od 4stycznia 2006 roku, również w Polsce. Jednak na prośbę strony polskiej jej wdrożenie w naszym kraju zostało przez Komisję Europejską warunkowo przesunięte w czasie. Jeśli zacznie obowiązywać, właściciele budynków będą musieli starać się o certyfikat (świadectwo lub inaczej paszport budynku) informujący o zużyciu energii w budynku (mieszkaniu). O klasie energetycznej budynku będzie decydował jego stan techniczny i użyte technologie, między innymi ocieplenie ścian zewnętrznych wełną mineralną, szczelność okien, jakość kotła i instalacji centralnego ogrzewania. Klasa świadectwa oznaczona symbolem od A (najwyższa) do G (najniższa) będzie wpływać na cenę nieruchomości i wysokość opłat za wynajem.

Ekologia Wełna mineralna jest produkowana z powszechnie występujących w przyrodzie surowców, przy użyciu najnowszych technologii z zachowaniem wszelkich norm ochrony środowiska naturalnego. Jest produktem, który całkowicie poddaje się recyklingowi. W praktyce oznacza to, że wszystkie odpady produkcyjne mogą być powtórnie wykorzystane, a przez to nie wymagają składowania na wysypiskach. Warto też wiedzieć, że dzięki zastosowaniu wełny mineralnej do ocieplania ścian zewnętrznych znacznie zmniejsza się zużycie energii do ogrzewania budynków. To z kolei ogranicza emisję dwutlenku węgla (CO2) odpowiedzialnego za efekt cieplarniany, który powoduje wzrost temperatury i zmiany klimatu Ziemi.

Granulat Przeznaczony jest do wdmuchiwania w trudno dostępne miejsca. Stosuje się go więc najczęściej do izolacji stropodachów wentylowanych oraz podłóg na legarach.

Hydrofobowość To cecha wełny mineralnej, dzięki której jej włókna nie chłoną wilgoci z powietrza. Po zamoczeniu produktu z wełny mineralnej, woda spływa po jego powierzchni, nie wnikając do wnętrza.

Izolacyjność akustyczna

Wełna mineralna bardzo dobrze izoluje akustycznie, przez co skutecznie redukuje poziom hałasu w pomieszczeniach. Dlatego też stosuje się ją jako wypełnienie ścian działowych, izolację sufitów podwieszanych, stropów, a także rur i kanałów wentylacyjnych.

Izolacyjność cieplna

Określa ją współczynnik przewodzenia ciepła (lambda). Dla wełny mineralnej jest on niski i wynosi od 0,031 do 0,045 W/(m.K), a to oznacza, że wełna jest jedną z najlepszych izolacji cieplnych.

Kamienna wełna Inaczej skalna wełna mineralna; produkowana jest przede wszystkim ze skał bazaltowych i gabro. Staranne sterowanie procesem technologicznym pozwala uzyskać włókna o najlepszej kompozycji mineralnej, określonej średnicy i długości, które zapewniają najlepsze właściwości cieplne i ogniochronne.

Lambda to oznaczenie współczynnika przewodzenia ciepła. Jego wartość określa szybkość przepływu ciepła przez materiał. Im słabiej przewodzi on ciepło (czyli ma mniejszą wartość), tym lepiej nadaje się na izolację cieplną.

Maty Łatwo się dopasowują i dokładnie wypełniają izolowaną przestrzeń. Maty z wełny kamiennej mają najczęściej postać rolek. Stosowane są do izolowania stropów poddaszy nieużytkowych, podłóg na legarach, dachów skośnych. Maty z wełny szklanej oferowane są najczęściej jako prostokątne arkusze. Zwykle te produkty wykorzystuje się do wypełniania lekkich ścian działowych, ocieplania dachów skośnych oraz do wypełniania konstrukcji domów szkieletowych.

Niepalność Wszystkie produkty wykonane z wełny mineralnej (kamiennej i szklanej) są klasyfikowane jako materiały niepalne (NRO, czyli nierozprzestrzeniające ognia) klasy A1 lub A2: nie palą się, nie wydzielają dymu, ani nie tworzą płonących kropli. Wełna mineralna jest jednak materiałem nie tylko niepalnym, ale też odpornym na działanie ognia i temperatury przekraczającej ponad 1000°C (w takiej temperaturze się topi). Może przez prawie dwie godziny działać jak zapora przeciwogniowa, umożliwiając gaszenie pożaru i bezpieczną ewakuację ludzi.

Otuliny To wykonane z wełny kształtki szczelnie przylegające do powierzchni walcowych. Otuliny stosuje się do izolacji cieplnej i akustycznej rur w instalacjach grzewczych i sanitarnych.

Oznakowanie Każdy wyrób z wełny mineralnej powinien być wyraźnie oznakowany. Oto, jakie informacje zamieszcza się zwykle na etykiecie lub opakowaniu:

- nazwa wyrobu lub inna charakterystyka identyfikująca;

- nazwa lub znak identyfikujący i adres producenta;

- rok produkcji (ostatnie dwie cyfry);

- zmiany, czas produkcji lub kod pochodzenia;

- klasa reakcji na ogień;

- deklarowany opór cieplny (rezystancja);

- deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła;

- grubość nominalna;

- długość nominalna i szerokość nominalna;

- kod oznaczenia;

- typ okładziny (jeżeli występuje);

- liczba sztuk i powierzchnia w opakowaniu (jeżeli jest to konieczne).

Płyty Występują w kilku odmianach różniących się gęstością i twardością. Stosowane są do izolacji podłóg poddaszy, stropów, stropodachów wentylowanych, ścian zewnętrznych oraz działowych. Płyty mogą mieć utwardzoną warstwę wierzchnią lub być wykończone jednostronnie welonem szklanym, siatką z drutu albo też folią aluminiową.

Paroprzepuszczalność To właściwość wełny, która wynika z jej włóknistej budowy. Określa ją współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej , którego wartość dla wełny jest niska (od 40 do 60 razy mniejsza niż dla innych materiałów izolacyjnych). Oznacza to, że pomiędzy włóknami o właściwościach hydrofobowych może swobodnie przenikać para wodna. Zapobiega to zawilgoceniu miejsc, w których zastosowano wełnę mineralną.

Rezystancja Jest to deklarowany opór cieplny Rd. Określa on izolacyjność cieplną wyrobu; zależy od wartości i grubości wyrobu. Im większy opór cieplny, tym więcej ciepła produkt zatrzyma. Wartość oporu cieplnego musi obowiązkowo znaleźć się w oznaczeniu produktu i na jego etykiecie. Dodatkowo (ale nie zamiast) producent może podać wartość deklarowanego współczynnika przewodzenia ciepła.

Szklana wełna Wytwarza się ją z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej, wytapianych w temperaturze około 1000°C. Stopione szkło wraz z odpowiednimi dodatkami mineralnymi poddawane jest procesowi rozwłókniania, w efekcie którego powstają włókna szklane, do których dodawane jest lepiszcze. W ten sposób uzyskuje się strukturę włóknistą.

Twardość Dotyczy tylko płyt z wełny mineralnej, które dzieli się pod tym względem na:

- miękkie o gęstości 60 kg/m3;

- półtwarde o gęstości od 80 kg/m3 do 120 kg/m3;

- twarde o gęstości od 150 kg/m3 do 180 kg/m3.

Płyty miękkie przeznaczone są głównie jako materiał wypełniający w połaciach dachowych, podłogach na legarach, ściankach działowych, ścianach szkieletowych, sufitach podwieszanych - wszędzie tam, gdzie ważne jest dokładne wypełnienie izolowanej przestrzeni, a jednocześnie ocieplenie nie jest poddane obciążeniom innym niż ciężar własny.

Płyty twarde stosowane są do ocieplania ścian zewnętrznych metodą BSO, izolacji stropów i stropodachów niewentylowanych oraz podłóg na gruncie - czyli tam, gdzie płyty powinny wykazywać się dużą wytrzymałością.

Specjalną odmianę płyt twardych stanowią płyty z utwardzoną warstwą wierzchnią. Stosuje się je do ocieplania stropodachów oraz ścian zewnętrznych. Sprężysta warstwa spodnia dokładnie i szczelnie przylega do podłoża, dlatego też ocieplenie można wykonywać jako jednowarstwowe bez obawy o powstawanie mostków termicznych. Warstwa wierzchnia jest bardzo twarda, dzięki czemu stanowi dobre podłoże do układania tynku.

Unijne wymagania

Od dnia przystąpienia do Unii Europejskiej w Polsce można sprzedawać wszystkie wyroby mające oznaczenie CE, w tym wszystkie wyroby izolacji cieplnej, wyprodukowane w krajach Unii. Uzyskanie w Polsce certyfikatu CE uprawniającego do oznaczania wyrobów znakiem CE i eksportu na rynki unijne jest możliwe w uprawnionych do tego (notyfikowanych) polskich jednostkach certyfikujących, inspekcyjnych oraz w laboratoriach badawczych.

Właściwości Zarówno parametry techniczne, jaki użytkowe wełny mineralnej - kamiennej i szklanej - zależą od jej struktury (zaburzona, równoległa lub prostopadła do płaszczyzny płyt), zastosowanych dodatków oraz gęstości objętościowej wyrobu. Wełna mineralna charakteryzuje się dobrą izolacyjnością termiczną i akustyczną, jest materiałem niepalnym i paroprzepuszczalnym. Dodatkowo jest też:

 odporna biologicznie, ponieważ jest materiałem pochodzenia nieorganicznego, nie rozwijają się na jej powierzchni mikroorganizmy;

 neutralna chemicznie - nie wchodzi w reakcję z innymi materiałami, nie niszczy ich i sama nie jest wrażliwa na ich działanie;

 stabilna wymiarowo, nie ulega więc odkształceniom w trakcie eksploatacji, nawet podczas gwałtownych zmian temperatury i wilgotności.

Zastosowanie Wełną mineralną izolowane są ściany fundamentowe, podłogi na gruncie, stropy, sufity, ściany zewnętrzne i działowe, stropodachy i połacie dachowe.

---