e-learning i kształcenie zdalne
edukacja wirtualna: e-learning, m-learning, u-learning
uwarunkowania procesu uczenia się a e-learning
rodzaje, metody i narzędzia kształcenia zdalnego
komunikowanie w kształceniu zdalnym
Edukacja wirtualna
Wirtualny to według słownika języka polskiego „tworzony sztucznie za pomocą techniki komputerowej; wykorzystujący rzeczywistość tworzoną w ten sposób” ;
wirtualny (w średniowiecznej łacinie virtualis oznaczało skuteczny, od łacińskiego virtus - moc, cnota ) znaczy tyle co mogący zaistnieć, (teoretycznie) możliwy;
wirtualny oznacza funkcjonalny i efektywny bez rzeczywistego istnienia w tradycyjnej formie, a wirtualne uczenie się - uczenie się, które funkcjonalnie i efektywnie zachodzi poza środowiskiem tradycyjnej klasy szkolnej, w środowisku w całości generowanym przez komputer ;
W edukacji wirtualnej
rozdzielenie nauczyciela od uczącego się i uczących się między sobą;
wykorzystywanie środków technicznych do realizacji komunikacji nauczyciel - uczący się (i uczący się pomiędzy sobą);
wykorzystanie technologii cyfrowych do tworzenia zasobów komunikatów edukacyjnych i ich dystrybucji do uczącego się i pomiędzy uczącymi się;
wykorzystania technologii cyfrowych do bezpośredniego wspomagania czynności uczenia się, np. tworzenia materiałów przez uczącego się
Zasoby informacyjne - przez zasoby informacyjne rozumiemy zarówno oprogramowanie jak i treść informacyjną, różnej natury
Konsekwencje edukacji wirtualnej
zdecydowana zmiana roli nauczyciela
zmiana paradygmatów edukacji
e-learning - pojęcie obejmujące szeroki zakres zastosowań i oddziaływań edukacyjnych takich jak: uczenie się przez sieć, uczenie wspomagane przez komputer, wirtualną klasę, komunikowanie za pomocą mediów cyfrowych.
Technologie e-learning
bezpośredni (nośniki) lub zdalny dostęp do źródeł wiadomości
komunikowanie i interakcje poprzez sieć
hipertekstowa organizacja multimedialnych treści - swobodny dostęp i wyszukiwanie
możliwość wyboru sposobów komunikowania oraz formy medialnej treści a także jej modyfikacja
m-learning
mobile learning - mobilne uczenie się,
e-learning w oderwaniu od miejsca - od tradycyjnej klasy szkolnej, przy wykorzystaniu mobilnych komputerów (notebooki, tablety, )
ubiquitous and situated learning = wszechobecne i umiejscowione uczenie się
możliwe dzięki ultraprzenośnym komputerom PDA (palmtopy, smartfony, ...)
u-learning-ubiquitous computing - wszechobecna komputeryzacja: trudna integracja czynnika ludzkiego, informatyki, inżynierii i nauk społecznych
1 fala: 1 komputer - wielu ludzi
2 fala: 1 komputer - 1 człowiek
3 fala: 1 człowiek - wiele komputerów
u-learning:
Permanentność
uczący się nigdy nie traci efektów i wyników swojej pracy, chyba, że świadomie je skasuje;
wszystkie elementy procesu uczenia się mogą być codziennie rejestrowane.
Dostępność
uczący się ma dostęp do swoich dokumentów, danych i video w dowolnym miejscu;
zaangażowanie w uczenie się jest samosterowne.
Natychmiastowość
w dowolnym miejscu informacja jest natychmiast dostępna;
uczący się może szybko rozwiązywać problemy;
może także zarejestrować pytania i problemy a później poszukiwać rozwiązań.
Interaktywność
uczący się może wchodzić w interakcje z ekspertami, nauczycielami i kolegami komunikując z nimi synchronicznie lub asynchronicznie;
eksperci stają się łatwiej osiągalni, a wiedza bardziej dostępna.
Umiejscowienie
uczenie się może być osadzone w codziennym życiu;
napotykane problemy oraz niezbędna wiedza są przedstawiane w naturalnej i autentycznej formie;
pomaga to uczącym się dostrzegać cechy sytuacji problemowych i podejmować odpowiednie do nich działania.
Adaptacyjność
uczący się może uzyskać właściwą informację we właściwym miejscu i we właściwy sposób (we właściwej formie);
u-learning może być komputerowo wspomaganym uczeniem się we współpracy
e-learning - samokształcenie i edukacja zdalna
uczenie się zgodne z preferencjami sensorycznymi, stylem poznawczym, typem inteligencji,
stymulowanie samodzielności i samo-świadomości poznawczej (wzrost metawiedzy)þ
cechy indywidualne a miejsce, czas i tempo uczenia się
Edukacja zdalna
edukacja zdalna a motywacja (wewnętrzna i zewnętrzna)þ
zmiana interakcji w relacjach: nauczyciel <-> uczeń, uczeń <-> grupa, uczeń <-> uczeń
zmiana znaczenia osobowości nauczyciela - mistrza
typ osobowości studenta a e-learning i edukacja zdalna
Zmiana roli nauczyciela
nauczyciel nie jest przekazicielem treści
nauczyciel autorem oraz selekcjonerem treści i formy
nauczyciel - tutor: przewodnik, doradca, konsultant, partner dostarczający sprzężenia zwrotnego
nauczyciel - koordynator pracy grupy i pracy indywidualnej
e-learning czynnikiem zmian w edukacji
e-learning a kryzys szkoły wyższej
e-learning a kompetencje nauczycieli akademickich
e-learning a „life long learning”
Kształcenie zdalne
jest to strategia nauczania polegająca na fizycznym i czasowym odseparowaniu ucznia od nauczyciela, gdzie dystans między podmiotami komunikowania pokonują technologie informacyjne
Rodzaje kształcenia zdalnego
kształcenie korespondencyjne
kształcenie oparte na środkach masowego przekazu, np. telewizja edukacyjna
kształcenie wykorzystujące łączność radiową na falach krótkich
wideokonferencja - wykorzystująca łączność satelitarną lub cyfrowe łącza telefoniczne
kształcenie przez Internet
Kształcenie zdalne przez Internet
kształcenie, w którym komunikowanie nauczyciela i uczniów oraz przekazywanie treści kształcenia odbywa się za pomocą usług sieci Internet takich jak: poczta elektroniczna, lista dyskusyjna, chat room, strony WWW, FTP, telnet
Komunikowanie w kształceniu przez Internet
Asynchroniczny tryb komunikowania
brak kryterium jedności czasu
sprzężenie zwrotne przesunięte w czasie
usługi Internetu:
poczta elektroniczna
lista dyskusyjna
FTP
WWW
Synchroniczny tryb komunikowania
obowiązuje kryterium jedności czasu (komunikowanie w czasie rzeczywistym - on-line)
natychmiastowe sprzężenie zwrotne
usługi Internetu:
chat room
telnet
WWW
Poczta elektroniczna umożliwia przesyłanie informacji pomiędzy osobami posiadającymi swoje własne adresy e-mail, np. mariuszk@amu.edu.pl
Poczta elektroniczna w kształceniu przez Internet
wykorzystywana jest do kontaktowania się nauczyciela z uczniem, przesyłania materiałów dydaktycznych, wskazówek, instrukcji metodycznych, ...
pozwala na komunikowanie się studentów pomiędzy sobą, indywidualne wyjaśnianie problemów merytorycznych, technicznych, organizacyjnych; umożliwia także kontakty na płaszczyźnie towarzyskiej
Lista dyskusyjna
pozwala na równoczesne przesyłanie wiadomości między członkami pewnej grupy tematycznej
wszystkie osoby zapisane na liście korzystają z jednego adresu e-mail, stąd rozsyłane informacje trafiają do całej grupy, np. ossa@hydepark.pl
Lista dyskusyjna w kształceniu przez Internet
pozwala na równoczesne komunikowanie się nauczyciela z całą klasą, prezentowanie i wymianę myśli oraz doświadczeń na forum
pozwala na stawianie problemów i wspólne poszukiwanie ich rozwiązań
każdy z członków grupy ma takie same szanse na udział w dyskusji
FTP
pozwala na przenoszenie plików z jednego komputera na drugi
komputer na którym znajdują się udostępniane pliki nazywany jest serwerem FTP
FTP w kształceniu przez Internet
umożliwia studentom pobieranie materiałów dydaktycznych (plików tekstowych, graficznych, muzycznych, baz danych i oprogramowania) z sieci lub z serwera, na którym umieścił je nauczyciel
służy do umieszczania na serwerze edukacyjnym prac wykonanych przez studentów, z którego mogą je ściągnąć inni uczestnicy kursu
WWW
ogólnoświatowa pajęczyna stanowi sieć połączonych wzajemnie multimedialnych dokumentów tworzących hipertekstową strukturę
dostęp do informacji możliwy jest poprzez podanie adresu strony, np. www.amu.edu.pl lub po wpisaniu słowa kluczowego w specjalnym programie - wyszukiwarce
WWW w kształceniu przez Internet
strony WWW zawierają materiał dydaktyczny i metodyczny dla uczniów
pełnią funkcję tablicy informacyjnej (z opisem: kursu, kolejności i czasu trwania poszczególnych modułów,wymagań nauczyciela oraz terminów i warunków zaliczenia)
w pracy grupowej strony mogą służyć jako interaktywna baza danych do gromadzenia i wymiany informacji umieszczanych w niej przez studentów
jako program komunikacyjny typu „chat”
jako formularz zgłoszeniowy do udziału w kursach kształcenia zdalnego
Chat room pozwala na „rozmowy” w Sieci w czasie rzeczywistym (on-line)
Chat room w kształceniu przez Internet
jest synchronicznym narzędziem porozumiewania się nauczyciela i uczniów
pozwala na prowadzenie dyskusji z natychmiastowym sprzężeniem zwrotnym
umożliwia realizację funkcji towarzyskiej, sprzyjając budowaniu relacji interpersonalnych
Telnet umożliwia zdalne wykorzystywanie programów zainstalowanych na innych komputerach
Telnet w kształceniu przez Internet
umożliwia korzystanie z oprogramowania innego komputera
pozwala fizycznie oddalonym od siebie uczniom na grupową pracę, np. nad wspólnym projektem, korzystając z programów i danych dostępnych na jednym komputerze