Jądro czerwienne- jest najważniejszym ośrodkiem pośród jąder ruchowych nakrywki śródmózgowia, stanowi ognisko dla licznych dróg doprowadzających do niego impulsy z móżdżku, z jądra przedsionkowego, ze wzgórza i kresomózgowia. Jest ważnym ogniwem scalającym impulsy pozapiramidowe z impulsami z kory mózgu, móżdżku oraz jąder przedsionka.
Drogi rdzeniowo-mózgowe- pośredniczą w przekazywaniu impulsów nerwowych z receptorów do mózgowia- są wieć drogami czuciowymi. Dzielą się na trzy zasadnicze grupy: drogi wstępujące sznura tylnego, drogi rdzeniowo-wzgórzowe i drogi rdzeniowo-móżdżkowe.
1) drogi wstępujące sznura tylnego- są utworzone przez włókna korzeni tylnych rdzenia. W sznurze tylnym istoty białej rdzenia tworzą dwa pęczki włókien wstępujących środkowu-pęczek smukły i boczny pęczek klinowaty. Drogi wstępujące sznura tylnego przewodzą impulsy informacji epikrytycznych określonych jako czucie głębokie. Receptory tego czucia znajdują się w skórze oraz w narządach ruchu.
2) drogi rdzeniowo-wzgórzowe-rozpoczynają się w komórkach rogów tylnych istoty szarej rdzenia. Drogi te przewodzą impulsy informacji protopatycznych określanych również jako czucie powierzchowne lub prymitywne.Prowadza one wrazenia:Doty,uśisk,ból,temperatura. Receptory tej drogi znajduja się w tkankach powierzchownych i są to mechanoreceptory,termorcepory,chenoreeptory i receptory odbirające razenia bólowe.
Drogi rdzeniowo-mózdzkowe- są skupione w peczkach: przednim i tylnym.Drogi te prowadza do móżdżku impulsy z miesni i stawów.Drogi rdzeniowomózdzkowe przwodzą również ekstroeptywne.
Funkje móżdżku-koordynaja uchoa, równowaga, tonus miesni, uczenie się zachowań motorycznych,decyduj o płynność i reyzji ruchów dowolnych.
Móżdżek otrzymuje inf z: narzadów ruchu(miesni stawów wiazadeł)ze skóry, narządow wzroku,słuchu równowagi, ośrodków ruhowych rdzenia kregowego
Rodzaje inf doierajacych do móżdżku:o stanie narządów ruchu o ruchu aktualnie wykonywanym, o stanie pobudzenia ośrodków ruchu, o zakłóceniach równowagi ciała.
Za co odpowiada rdzeń przedłużony- za jego pośrednictwem dochodzi do skutku szereg odruchów orientujących w przestrzeni, bierze udział przy takich czynnościach jak: ssanie, rzucie, połykanie, kichanie ,kaszel, wydzielanie śliny, wymioty, wdech i wydech, hamowanie czynności serca, rozszerzanie naczyń krwionośnych, wydzielanie potu oraz regulowanie przemiany materii.
Opony mózgowo-rdzeniowe-3błony łacznotkankowe okrywające mózgowie i rdzeń kregowy.
1)opona twarda:stanowi okostna jamy zaszki i rzenia kregowego,cechuje ja duza wrażliwość na ból,pod opona twarda leży opona pajęczynówkowa.
2)opona miękka(naczyniowa):wyrostki(zabki)opony miękkiej zrastaja się z opona pajeczynówką i opona twardą tworząc w ząbkowane.Dzieki temu rdzeń kręgowy chroniony jest przed wstrząsam i urazami, gdyz zawieszony na wiezadle i korzeniach rdzeniowych pływa w płynie mózgowo rdzeniowymi.
Pyn mózgowo-rdzeniowy:wypełnia przestrzeń pomiedzy pajeczynówką a opona miekka ,płyn ten jest bezbarwny i przejrzysty, w jego skład wchodzą :woda,glukoza,białko, sole mineralne,rola płynu-polega na równomiernym rozkładzie cisnienia w jamie czaszki, a także chroni on mózgowie i rdzeń kręgowy przed urazami mechanicznymi.
Gałaź grzbietowa:zawiera włokna ruhowe,czuciowe i autonomiczne, unerwia skóre grzbietu od potylicy po kość guziczną, mieśnie głębokie grzbietu orz częśc szkielet kręgosłupa i jego połaczenia ,gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych zachowuja podział metameryczny(segmentowy)
Drogi piramidowe-z kory drogi piramidowe biegną przez torebkę wew do odnóg mózgu, stąd przez brzuszną część mostka do rdzenia przełużonego. Na przebiegu w śródmózgowiu, moście i rdzeniu przedłużonym część dróg piramidowych odłącza się , dochodząc kolejno do jąder ruchowych nerwów czaszkowych tworząc drogi korowo-jądrowe.Pozostała część rdzenia przedłużonego. Włókna skrzyżowane biegną do sznurów bocznych istoty białej rdzenia, nie skrzyżowane do przednich. Skąd biegną do istoty szarej rdzenia łącząc się z komórkami ruchowymi rogów przednich lub z neuronami pośredniczącymi najbliższego ich otoczenia. Około 55% włókien tej drogi kończy się w odcinku szyjnym rdzenia, 20% w piersiowym i 25% w cz. Lędźwiowej.
Pozapiramidowe- układ pozapir. Wraz z układem piramidowym bierze udział w wykonaniu przez organizm ruchów. Jeśli jednak układ piramidowy zajmuje się czynościami, które wymagają od nas skupienia(np. nauka jazda na rowerze) to układ pozapiramidowy pwoli przyjmuje i automatyzuje czynności, które wcześniej były pod kontrolą układu piramidowego. Układ pozapir. Jewt więc układem wspomagającym, odciążającym nas od skupienia się nad codziennymi czynnościami, umożliwiający nam pewną automatyzację. Funkcje: kontrola współruchów, współdziałanie w regulacji ruchów dowolnych(uświadamianych), regulowanie rozkładu napięcia mięśniowego niezbędnego do przyjmowania określonej postawy lub wykonywania ruchów. Ośrodki pozapiramidowe: prążkowe, gałka blada, jądro niskwzgórzowe istota czarna i jądra czerwienne. Podział receptorów ze wzgl na połozenenie: eksteroreceptory- odbieranie bodźców ze środowiska zew( temp, dotyk, uszkodzenie)
telereceptory- odbieranie bodźców ze srod zew dalszego( wzrokowe, słuchowe) interoreceptory- odbieranie bodźców ze środ. Wewnątrzustrojowego. Proprioreceptory- zmiany w mięśniach, Ściegnach, torebkach staw, narzędzie równowagi. Bardziej wrażliwe: mechanoreceptory- odkształcenie, ucisk, dotyk, grawitacja, wibracja. Termoreceptory- zimno, ciepło. Fotoreceptory- wrażenia świetlne. Nocyreceptory- ból. Chemorceptory- chemiczne środ. Wew, węch, smak. Rdzeń kręgowy- istota biała: obejmuje szczelnym płaszczem istotę szarą rdzeni, składa się z włókien nerwowych w przeważającej części zawierających osłonkę mielinową, tworzy układ przewodzący r.kręg., podział istoty białej na: parzyste sznury przednie, boczne, tylne. Istota szara: w istocie szarej pośredniej rdzenia rozrzucone są komórki pośredniczące, ciągnie się przez całą długość rdzenia w postaci kolumny: parzyste słupy przednie, parzyste słupy tylne i boczne. W przekroju poprzecznym słupy tworzą rogi: przednie tylne, boczne.