1 omówić znaczenie białek dla organizmu

Białka - związki powstałe przez połączenie dwóch lub więcej aminokwasów ( najczęściej około 100) połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi -CONH, nąszą nazwe peptydów. Występują we wszystkich żywych organizmach oraz wirusach. Synteza białek odbywa się w specjalnych organellach komórkowych zwanych rybosomami, w formie łańcucha peptydowego (α - L - aminokwasów), liczba i kolejność jest uwarunkowana genetycznie.Dzielimy je na czterożędowe struktóry:

I rzędowa jest określona przez sekwęcję (kolejność) aminokwasów w łąńcuch białkowym.

II rzędowa lokalne struktury powstające w wynku wiązań wodorowych pomiędzy C=O a NH, tworząc nicie w formie helisy alfa i beta (beta pofałdowana)

III rzędowa odnosi się do powiązań przestrzennych w sekwencji liniowej, reszt aminokwasowych.

IV rzędowa przestrzenna budowa białka zbudowana z kilku łańcuchów polipeptydowych i struktury niebiałkowe: glikoproteiny, lipidoproteiny, nukleoproteiny, chromoproteiny i fosforoproteiny.

Białka mają następujące funkcje:

- kataliza enzymatyczna - od uwadniania dwutlenku węgla do replikacji chromosomów,

- transport i magazynowanie - hemoglobina, transferyna, ferrytyna,

- kontrola przenikalności błon - regulacja stężenia metabolitów w komórce,

- ruch uporządkowany - np. skurcz mięśnia, aktyna i miozyna,

- wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych,

- bufory,

- kontrola wzrostu i różnicowania,

- immunologiczna,

- budulcowa, strukturalna.

- przyleganie komórek (np. kadheryny)

- regulatorowa - reguluje przebieg procesów biochemicznych

Są aminokwasy egzogenne i aminokwasy endogenne

2 budowa i mechanizm działania enzymów

Enzymy są to specyficzne białka, składają się z części białkowej(apoenzymów) i części niebiałkowej (koenzym), wytwarzane przez żywe komórki organizmu, które umożliwiają przebieg tysięcy reakcji chemicznych, pełnią więc rolę katalizatorów reakcji, ponieważ obniżają energię aktywacji,

Ze względu na budowę dzielimy je na:

-enzymy występujące jako białka proste, a więc zbudowane wyłącznie z łańcuchów polipeptydowych np. pepsyna, amylazy,

-enzymy będące białkami złożonymi, a więc posiadające w swojej budowie część niebiałkową - drobnocząsteczkową zwaną kofaktorem.

Mechanizm działania enzymów

W pierwszym etapie katalizy związek podlegający przemianom (substrat) łączy się z enzymem za pośrednictwem centrum aktywnego, tworząc przejściowy, nietrwały kompleks enzym - substrat. W dalszej części procesu katalizy następuje rozpad kompleksu enzym ­substrat, towarzyszy temu wytworzenie się produktów reakcji i zregenerowanie enzymu do jego pierwotnej postaci.

E + S. • [ES]. •[E P] • • E + p

enzym substrat kompleks enzym produkt

Ze względu na charakter białkowy, enzymy są bardzo podatne na wpływ niektórych czynników zewnętrznych, co wpływa na zmiany szybkości katalizowanych reakcji. Tak, więc, aktywność i szybkość zachodzących reakcji enzymatycznych uzależniona jest m.in. od:

-stężenia enzymu i substratu,

-temperatury, pH, obecność aktywatorów i inhibitorów.

Enzymy :

- amylolityczne enzymy trawiące węglowodany tj. amylaza, maltaza, laktaza, sacharaza.

- proteolityczne enzymy trawiące białka: pepsyna, trypsyna, chymotrypsyna, peptydazy: aminopeptydazy, karboksypeptydazy i dwupeptydazy.

- lipolityczne enzymy trawiące tłuszcze tj. lipazy, fosfolipazy

- nukleolityczne enzymy trawiące kwasy nukleinowe - nukleazy.

3 wyjaśnić DPT oraz UDP glukozy

Urydynodifosforan, UDP,urydyno-5'-difosforan - organiczny związek chemiczny, nukleotyd złożony z rybozy, urydyny i dwóch grup fosforanowych

4 narysować wzór nukleozydu oraz dowolnego dwu cukru

tymidyna (DNA) nukleozyd pirymidynowy.

5 opisać cykl Kresa

Cykl Krebsa - szlak anfibioliczny, zysk główny dostarczenie CO2 który jest wykorzystywany w nukleotydach, zredukowanych enzymów które poprzez szereg przemian w cyklu oddechowym dostarczają potencjalną energii z ATP do organizmu

6 opisać translacje albo transkrypcje

transkrypcje przepisywanie informacji zawartej z DNA (genu) na RNA.

Translacja polega na przetłumaczeniu informacji zawartej w sekwencji mRNA, zgodnie z zasadami kodu genetycznego na sekwencję aminokwasów w białku. Odbywa się w cytoplazmie z 4 zasad na 20 białek.

Replikacja DNA to proces, w którym podwójna nić DNA (podwójna helisa) ulega skopiowaniu, przekazania informacji z pokolenia na pokolenie.

1 porównać DNA z RNA

-Funkcja DNA Kwasy dezoksyrybonukleinowe, jest liniowym, nierozgałęzionym polimerem, dla którego monomerem są nukleotydy. Pełni rolę nośnika informacji genetycznej organizmów żywych., przenosi informacje genetyczną z pokolenia na pokolenie, odcinek sekwencji DNA nazywamy genem, struktura pierwszorzędowa białka jest zakodowanym zapisem, informacji o wszystkich białkach komórki, i wszystkich procesach zachodzących w komórkach,

-Budowa Dwuniciowy Cukier - β-D- deoksyrybofuranoza Zasdy - Adenina, Guanina, Cytozyna, Tynina

- Lokalizacja Subkomórkowa Główne jądro komórkowe i chroplastry oraz mitochondriach zwierzęce, Roślinne, chloroplasty.

- Funkcję- RNA Kwasy rybonukleinowe tworzenie fragmentów dwuniciowych przez parowanie różnych odcinków tej samej nici decyduje o strukturze całej cząsteczki.

Ułożenie zasad azotowych w RNA nie jest dowolne. Ich kolejność jest lustrzanym odbiciem kolejności ułożenia zasad azotowych w jednej z nici DNA.Odpowiedzialny za biosyntezę białka.

(mRNA) replikacja, przenosi informację z białka do cytoplazmy w DNA

(tRNA) Transportujący aminokwasy do miejsca syntezy - rybosomu

( rRNA) Rybosomowy Budowa Jedna nici polinukletydowej w postaci furanozy

Cukier - β-D- rybofuranoza

- budowa Zasady Adenina, Guanina, Cytozyna, Uracyl

-Lokalizacja w jądrze na matrycy DNA głównie cytoplazma komórki oraz różne fragmenty komórkowe 9 rybosomy)

2 wymienić klasy enzymów jedna opisać

- oksydoreduktazy: katalizują reakcje utleniania i redukcji przenoszą elektrony z jednej cząsteczki (reduktor) na inną (utleniacz).

- transferazy: przenoszą grupy funkcyjne

- hydrolazy: katalizują hydrolizę różnych wiązań

- liazy: rozcinają różne wiązania bez udziału wody

- izomerazy: to enzymy zmieniające cząsteczkę w jej izomer, czyli zmieniające układ atomów w cząsteczce (nie dodają żadnych atomów, ani nie odcinają, jedynie zmieniają ich ułożenie). Przenoszą w obrębie cząsteczki pojedyncze atomy lub całe ich grupy.

- ligazy: łączą cząsteczki wiązaniami kowalencyjnymi, katalizują powstawanie wiązań chemicznych pomiędzy cząsteczkami, zużywając do tego energię pochodzącą z hydrolizy ATP.

3 wyjaśnić THP, NADP fosforan dinukleotydu nikotynamidoadeninowego, - organiczny związek chemiczny, nukleotyd pełniący istotną rolę w procesach oddychania komórkowego Pełnią też rolę koenzymów oksydoreduktaz, nie występuje w zasadzie w organizmach żywych w stanie wolnym, lecz występuje w postaci jonów (NAD+ i NADP+) koenzym uczestniczący w niektórych procesach metabolicznych organizmów, np. cyklu pentozowym, rozkładu glukozy,.

4 wzory

Ketozy - cukry proste, w których cząsteczkach występuje grupa ketonowa. Są cukrami redukującymi, posiadają wiązanie C = O

Heksozy - węglowodany należące do cukrów prostych zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Mogą do nich należeć zarówno aldozy jak i ketozy.

dowolnego fosfolipidu Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub fostotłuszczowce) to lipidy, w których skład wchodzą: glicerol, kwasy tłuszczowe, kwas fosforowy związany z zasadą azotową.

Fosfolipidy stanowią istotny składnik budowy błony komórkowej.

5 opisać β-oksydacja - proces enzymatycznego rozkładu cząsteczek kwasów tłuszczowych, które następnie wchodzą do cyklu kwasu cytrynowego. Przy rozkładzie uwalniane są elektrony i protony, które przechodzą do łańcucha oddechowego. Proces odbywa się we wnętrzu mitochondriów w tzw. macierzy mitochondrialnej, gdzie następuje rozkład enzymatyczny tłuszczów do acetylo-koenzymu A (acetylo-CoA), który następnie w cyklu Krebsa utlenia się do dwutlenku węgla i wody.

6 opisać glikogeneogeneze

……………….……………………………Glikogen ……………………..

………….…………………..Glikogennoliza ↓↑.glikogenogeneza …

…………..………………………………...Glukoza ……………………….

……………Cykl pentozowy ……….../……..↓↑……….\ Biosynteza wit.C ..

…………………………Pentozy NADH …...↓↑……..Witamina C …………

………………………………….…Glikoliza .↓↑.Glukoneogeneza …

……………glukozo 6 fosforan ……………...↓↑…………mleczan ……

……………..……↑…………….\............Pirogronian ….//……………………

………………Szczawiooctan …..//………………………\\ alanina …………

…………….………………………………….↓↑……………………………

3-hydroksy-3-metylo-3-glutyrylo-CoA ← acetylo CoA ↔kwasy tłuszczowe

……/………………………..\...........................↓……\………………………

cholesterol ………….ciała ketonowe ………..CO2 …\ Cykl Kresa

---