Model zapewniania jakości (9 stron)


Model zapewniania jakości

1. Wstęp

Wytwarzane wyroby odznaczają się zespołem cech określających jakość wyrobu. Głównymi cechami decydującymi o jakości wyrobu są:

Jeśli cechy te nasilają się, wzrasta poziom jakości wyrobów. Producent musi wybrać taki jej poziom, który najlepiej odpowiada potrzebom odbiorców. Weryfikacja jakości wyrobów następuje bowiem na rynku i wyroby nieodpowiedniej jakości nie znajdują po prostu nabywców.

W wyniku PKN nad ujednoliceniem norm krajowych z normami międzynarodowymi i europejskimi powstała Polska Norma PN-EN 28402:1993, w której jest zawarta definicja jakości, uznawana przez wszystkie kraje wchodzące w skład Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.

Jakość jest to ogół cech i właściwości wyrobu, decydujący o zdolności wyrobu do zaspokajania stwierdzonych lub przewidzianych potrzeb.

Podstawą do określania jakości, a więc do ustalania odpowiedniego dla niej zespołu cech, są normy.

Trzeba zdać sobie sprawę z rozbieżności interesów producenta i konsumenta w wyborze poziomu jakości wyrobów. Konsument chce kupować wyroby wysokiej jakości po niskiej cenie, producent dąży natomiast do maksymalizacji zysku ze sprzedaży. Dlatego musi on stale wybierać między poprawą jakości, która często związana jest ze wzrostem kosztów powodujących podniesienie ceny, a możliwością spadku popytu wywołaną wzrostem cen.

2. ISO - ogólna charakterystyka

Poziom jakości wyrobów kształtowany jest nie tylko w samym procesie produkcji, gdyż na jakość wytwarzanego wyrobu wpływa wiele czynników, np. przygotowanie produkcji, rytmiczny jej przebieg, kwalifikacje załogi i obsługa gwarancyjna w trakcie użytkowania wyrobu.

Zmiany, jakie zaszły w ostatnich latach w polskiej gospodarce, sprawiły, że zaczyna rozwijać się system zarządzania jakością oparty na normach Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (International Organization for Standardization - ISO). Stosowanie międzynarodowego systemu zarządzania jakością oznacza takie sterowanie całą działalnością producenta, począwszy od pierwszych kontaktów z rynkiem przygotowania konstrukcyjnego i technologicznego produkcji przez procesy zaopatrzenia, produkcji i zbytu, a kończąc na organizacji serwisu obsługi i badań, aby uzyskać wyroby właściwej jakości. W systemie tym każdy pracownik musi dbać o to, aby swoje zadanie wykonać najlepiej i najrzetelniej. System zarządzania jakością sformułowany jest w normach ISO 9000-9004 opisuje zasady wprowadzenia systemów jakości przy założeniu różnych uwarunkowań produkcyjnych
i organizacyjnych, a także wymagań odbiorców.

Normą wspomagającą jest ISO 8402, która określa terminologię pojęć używanych
w ISO 9000-9004. Jest to bardzo istotne, szczególnie w kontaktach międzynarodowych pozwala uniknąć różnych nieścisłości i kontrowersji.

Normy ISO zespołu 9000 przyjęte zostały i zalecone do stosowania w marcu 1987 roku. Od tego czasu wiele krajów europejskich zaleciło stosowanie ich u siebie. Na całym świecie ponad 160 tys. przedsiębiorstw posiada i stosuje certyfikaty jakości ISO. Na każdy zachodnioeuropejski takich firm przypada po kilkanaście tysięcy. W Polsce mamy zaledwie 200 firm, które zdobyły certyfikaty ISO.

Korzyści gospodarcze, jakie może odnieść Polska po wejściu do Unii Europejskiej, są znane: rozszerzenie rynków zbytu, napływ kapitału i wysokich technologii, możliwość korzystania z unijnych strukturalnych funduszy pomocniczych. Zatem wejście do Unii może rozwiązać część naszych problemów gospodarczych. Jednak mała liczba przedsiębiorstw pracujących według norm ISO może utrudnić osiągnięcie przedstawionych wyżej korzyści.

Tak się składa, że w rozwiniętych gospodarkach sprzedają się niemal wyłącznie produkty przedsiębiorstw posiadających uznane międzynarodowe certyfikaty jakości. S Stosowanie przez firmę procedur takiego certyfikatu to rekomendacja dobrej jakości kooperantów, handlowców i klientów. Otworzenie się przed polskimi firmami rynku europejskiego może okazać się iluzoryczne. Zdecydowana większość polskich przedsiębiorstw nie posiada międzynarodowych certyfikatów jakości, tak więc rzeczywista jest obawa, że ich produkty lub usługi raczej nie znajdą tam nabywców.

Należy tu zaznaczyć, że z doświadczeń przedsiębiorstw, które już wprowadziły ten system, czas realizacji tego projektu trwa od 1 do 2 lat. Pierwszym i podstawowym warunkiem do wprowadzenia systemu zarządzania jakością w oparciu o zespół norm ISO 9000 jest uporządkowanie organizacji przedsiębiorstwa. Muszą być jednoznacznie określone zakresy obowiązków poszczególnych pionów i pracowników tak, aby w każdej chwili można było określić kto za co odpowiada i co powinien robić w przedsiębiorstwie. Nie może tu być mowy, aby jednemu pracownikowi polecenia mogła wydawać więcej jak jedna osoba.

Drugim podstawowym warunkiem jest pełne zaangażowanie wszystkich pracowników od dyrektora do najniższego pracownika w przedsiębiorstwie Szczególnie ważne jest stałe zainteresowanie przebiegiem prac przez dyrektora, stanowić to będzie dla pozostałych pracowników element wysokiej rangi, jeśli został nadany temu zagadnieniu.

Na normy serii ISO 9000 składa się zespół pięciu norm:

Wspomniane normy międzynarodowe ISO mają swoje odpowiedniki w normach europejskich (EN 29 000, EN 29 001, EN 29 002, EN 29 003 i EN 29 004) stosowanych przez kraje Europy Zachodniej (kraje UE i EFTA). Są one także polskimi normami:
PN-EN 29 000 do PN-EN 29 004.

Przedsiębiorstwa wprowadzające system zarządzania jakością według norm ISO muszą opracować tzw. księgę jakości, będącą opisem wdrażanego systemu oraz procedur z tym związanych. Księga ta zawiera m.in. zasady systemu jakości, strukturę organizacyjną i współzależności wewnątrzzakładowe w tym systemie, obowiązki, odpowiedzialność i kompetencje pracowników w zakresie zarządzania jakością, dokumenty współobowiązujące z księgą jakości, np. instrukcje technologiczne, instrukcje robocze, zasady badań kontrolnych jakości itp.

Gdy system zarządzania jakością został w przedsiębiorstwie wprowadzony, może ono wystąpić z wnioskiem do jednostki certyfikującej o przyznanie certyfikatu jakości. Certyfikat ten jest świadectwem dokumentującym zdolność przedsiębiorstwa do zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości dostarczanych wyrobów. Istnieje kilkadziesiąt zachodnioeuropejskich instytucji wydających certyfikaty. W Polsce instytucją upoważnioną do wydawania certyfikatów jest Polskie Centrum Badań i Certyfikacji w Warszawie. Posiadanie certyfikatu jest niezbędne, jeżeli produkt danej firmy ma sprostać konkurencji innych firm, zwłaszcza firm zagranicznych, oraz zapewnić sobie zbyt na rynkach innych państw.

3. Przybliżenie normy ISO 9001

Norma międzynarodowa ISO 9001 jest jedną z trzech norm (tj. 9001, 9002, 9003) międzynarodowych określających wymagania dotyczące systemów jakości, które mogą być stosowane do celów zewnętrznego zapewnienia jakości.

Wymagania dotyczące systemów jakości uzupełniają (nie zastępują) wymagań technicznych wyrobu. Ustalają one wymagania określające, które elementy systemów jakości należy uwzględnić, lecz nie mają na celu ujednolicenia systemów jakości. Mają charakter ogólny i nie odnoszą się do określonej branży lub określonego sektora gospodarczego. Na projektowanie i wdrażanie systemu jakości będą miały wpływ potrzeby różnych organizacji, ich szczególne cele, dostarczane wyroby i usługi oraz stosowane potrzeby i specyficzne metody działania.

Norma ISO 9001 określa wymagania dotyczące systemu jakości stosowane
w przypadku gdy wymagane jest od dostawcy wskazanie zdolności do projektowania
i dostarczania wyrobów zgodnych z wymaganiami. Określone w niej wymagania mają na celu przede wszystkim zadowolenie klienta poprzez zapobieganie niezgodnościom na wszystkich etapach od projektowania po serwis.

Normę tą stosuje się w przypadku gdy:

Wymagania dotyczące systemu jakości:

  1. Odpowiedzialność kierownictwa

  1. polityka jakości (powinna obejmować cele i zobowiązania dotyczące jakości oraz być połączona z celami działania organizacji dostawcy i potrzebami jego klientów)

  2. organizacja ( określenie wzajemnych zależności personelu zarządzającego, wykonującego i weryfikującego prace, które mają wpływ na jakość, wymagań oraz zapewnienie wystarczające środków, włącznie z przydzieleniem wyszkolonego personelu do zarządzania)

  1. System jakości

Powinien zapewniać zgodność wyrobu z określonymi wymaganiami. Dostawca powinien opracować księgę jakości odnoszącą się do wymagań omawianej normy. Księga jakości powinna zawierać lub przywoływać procedury systemu jakości i przedstawiać strukturę dokumentacji stosowanej w systemie jakości.

  1. Przegląd umowy

Nakłada na dostawcę obowiązku prowadzenia stosownej dokumentacji dotyczącej procedury przeglądu umowy i koordynacji związanych z tym działań.

  1. Sterowanie projektem

Procedury sterowania projektem:

  1. planowanie projektowania i prac rozwojowych

  2. powiązania organizacyjne i techniczne

  3. dane wejściowe do projektowania

  4. dane wyjściowe z projektowania

  5. przegląd projektu

  6. weryfikacja projektu

  7. walidacja projektu

  8. zmiany projektu

  1. Nadzór nad dokumentacją i danymi

Dotyczy prowadzenia stosownej dokumentacji procedury nadzoru nad wszystkimi dokumentami i danymi związanymi z wymaganiami omawianej normy.

  1. Zakupy

Dostawca powinien czuwać aby nabywany wyrób spełnia ustalone wymagania poprzez:

  1. ocenę podwykonawców

  2. kontrolę danych dotyczących zakupów

  3. weryfikację zakupionego wyrobu (przez dostawcę u podwykonawcy lub przez klienta wyrobu dostarczonego przez podwykonawcę)

  1. Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta

Stała kontrola sprawdzania, przechowywania i obsługiwania wyrobu dostarczonego przez klienta w celu włączenia tego wyrobu do dostaw lub wykorzystania w związanej z tym działalności. Informacja o każdym takim wyrobie, który zaginął, został uszkodzony lub jest w inny sposób nieprzydatny do użytku, powinny być zapisane i przekazane klientowi.

  1. Sterowanie procesem

Polega na identyfikacji i planowaniu tych procesów produkcji, instalowania i serwisu, które bezpośrednio wpływają na jakość oraz zapewnieniu, aby te procesy były prowadzone
w warunkach nadzorowanych.

  1. Kontrola i badania

Należy określić wymagane kontrole i badania oraz zapisy, jakie mają być sporządzane:

  1. kontrola i badania odbiorcze dostaw

  2. kontrola i badania w toku produkcji

  3. kontrola i badania końcowe

  4. zapisy dotyczące kontroli i badań

  1. Nadzorowanie wyposażenia do kontroli, pomiarów i badań

Odpowiednie udokumentowanie procedur nadzorowania, wzorcowania i utrzymywania
w należytym stanie wyposażonych do kontroli, pomiarów i badań, stosowanego do wykazania zgodności z ustalonymi wymaganiami.

  1. Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami

Wyrób, który nie spełnia określonych wymagań nie może być zastosowany lub zainstalowany w sposób niezamierzony. Nadzór taki powinien zapewnić identyfikację, udokumentowanie, ocenę, segregację wyrobu niezgodnego z wymaganiami, wydanie dyspozycji dotyczących dalszego trybu postępowania i powiadamiania zainteresowanych służb.

  1. Szkolenie

Określenie potrzeb w zakresie szkolenia oraz zapewnienie szkolenia całego personelu zaangażowanego w działania mające wpływ na jakość. Personel wykonujący określone zadania specjalne powinien być kwalifikowany na podstawie odpowiedniego wykształcenia, wyszkolenia i doświadczenia, odpowiednio do wymagań.

Literatura

  1. S. Dębski „Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw” - Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994r.

  2. Waldemar Sobański „Brak przepisów może oznaczać... dodatkowy podatek” - - Trybuna Śląska z 9. 06. 1997r.

  3. PN-ISO 9001 - marzec 1995r.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Problematyka w zarządzaniu jakością (5 stron)
Zarządzanie jakością (7 stron)
model ekonometryczny wywołń stron WWW (13 str)
Jakosc (9 stron) id 225021 Nieznany
model ekonometryczny wynagrodzenia (9 stron) PDUCR5WASLTPGFE2QNTJHDAPEFS3BF6X5DV2NXY
Sytemy zapewnienia jakości`, Systemy Zapewnienia Jakości, Systemy Zapewnienia Bezpieczeństwa Zdrowot
33 Algorytmy zapewnienia jakości i niezawodności mikrosystem
Metody zapewniania jakości opieki zdrowotnej
4 Zapewnienie jakości i DPL
22(45) Zapewnienie jakości oprogramowaniaid 29565 ppt
Projekt plan zapewnienia jakości (2)
02 Zapewnianie jakosci zdrowotn Nieznany (2)
Sytemy zapewnienia jakości`, Systemy zarządzania jakością 2, Systemy zarządzania jakością
Jakość (9 stron)
652, Plan zapewnienia jakosci
11 Zapewnianie jakości zdrowotnej żywności i żywienia

więcej podobnych podstron