4 założenia paradygmatu ( 1. faza rewolucji naukowej);

* przyczyna jest skutkiem zejścia - warunkowość

* takie same przyczyny wywołują takie same skutki - jednoznaczność

* skutki są zależne od przyczyny

* skutek nie tworzy przyczyny, ale jest przez nia wytwarzany

Na kształtowanie się systemów i technik zarządzania szczególny wpływ wywarł model doskonałej konkurencji - 8 założeń:

• istnienie dostatecznego rozproszenia popytu i podaży - jest zapotrzebowanie, to jest ktoś kto zaspokaja, żeby to się nie odbywało w jedym miejcu, musi to być rozproszone, np. podstawowe zakupy robimy na miejscu chleb, mleko, a reszte w wiekszych sklepach

• jednorodność wymienianych produktów

• swoboda tworzenia i likwidowania przedsiębiorstw

• racjonalność jednostek gospodarujących - nikt nie zakłada przedsiębiorstwa, by upadło, tylko by przynosiło zysk i tak się należy zachowywac, aby dostarczać produkt i mieć z tego zyski

• bierność ekonomiczna państwa - jeśli państwo wkracza, to może ustalać jakieś administracyjne sprawy

• podzielność dóbr i czynników produkcji - jeśli mamy przedsiębiorstwo produkujące, to musi mieć komponenty do produkcji, itd.

• mobilność czynników produkcji - np. produkujemy w Niemczech a zakłądamy filie pod Poznaniem

• informacja - mamy informacje co się sprawdzi, jakiś pomysł na przedsięwzięcie, co się sprawdzi. Np. gdzy załamał się system socjalisytczny, ktoś wiedział, że następi zamiana waluty i zainwestował w to. Gdy weszła ustawa o wolności ekonomicznej otworzył

Paradygmat ewolucyjno - dynamiczny przyczynił się do nowego sposobu myślenia w ekonomii, i utworzyly się nowe kierunki myślenia w ekonomii;

• holizm - całość nie da się sprowadzić do sumy części, analizujemy złożone systemy, holistyczna - całościowa, jeśli coś rozłożymy, to nie zawsze możemy to złożyc z powrotem tak samo

• globalizm - postrzeganie ekonomii (rzeczywistości) w wymiarze globalnym, wyższym niż makroekonomia poszczególnych gospodarek narodowych - kupujemy coś od jednego kraju i sprzedajemy w innym

• ekologizm - rownoważne traktowanie ekonomii, kapitału, pracy i środowiska, nie jest ważny zysk za wszelką cenę

• humanizm - troska o ludzkie potrzeby, szczęście, godność, swobodę, rozwój

• neoetyzm i problemy etyczne, zachowania etyczno - moralne, np. praca nie hańbi można się bogadzić

Metody wyceny środowiska;

• rynkowe - rynek ustala

• metoda wyceny strat spowodowanych degradacją środowiska

• metoda wyceny warunkowej - korzyści/ straty z jakości środowiska

Ekonomia środowiska podjęła badania ograniczoności warunków ekologicznych z 3 przykładów ograniczoności:

1. Podstawowe zasoby naturalne i nośniki energii niezbędne do kontynuacji procesu wzrostu gospodarczego, np. konieczność budowy elektrowni zaniechano

2. Podstawowe komponenty środowiska decydujące o jego jakości (atmosfera, pedosfera, hydrosfera) , np. surowce, dbanie o powierzchnie ziemi

3. Dobro jakim jest czyste środowisko jego różnorodność genetyczna, gatunkowa, ekosystemowa

Społecznie pożądane cechy ekorozwoju (4 cechy);

• wzrost realnego dochodu na osobę

• poprawa stanu zdrowotnego i stanu wyżywieniowego

• równy dostęp do zasobów środowiska

• poprawa poziomu wykształcenia

Ekorozwój w działaniach praktycznych ( na czym polega):

• całościowe, systemowe ujmowanie zjawisk gospodarczych, społecznych, ekologicznych

• wybór priorytetów rozwojowych zarówno produkcyjnych i konsumpcyjnych przy odpowiednich kryteriach; ekologicznych, społecznych, gospodarczo-ekonomicznych

• bilansowanie korzyści i strat

• traktowanie środowiska przyrodniczego jako (ekosystem)organicznej całości - stworzyć warunki, nie przeszkadzać

• problem opóźnienia kulturowego

Potencjał środowiska - występuje na danym terenie zapas zasobów, woda, minerały, powietrze, walory środowiska, kapitał naturalny (jest stały - między generacyjne przekazywanie zasobów następnym pokoleniom ) pozwala nam ta stałość określić warunki zarządzania zasobami.

Założenia metodologiczne:

1. Świat zjawisk gospodarczy jest niepowtarzalny w czasie i przestrzeni

2. Punktem wyjścia musi być jego wszechstronne zbadanie i opis

3. Za prawdę naukową można uznać tylko to co zostało zbadane

4. Każde zjawisko gospodarcze jest zdeterminowane określonymi przyczynami, a zdaniem ekonomii jest poszukiwanie tych przyczyn

Wg.. Falowa proces zarządzania to;

1. Planowanie - formułowanie celów, określenie sposobów realizacji

2. Organizowanie - podział pracy, rozmieszczenie udziałów decyzyjnych, wybór sposobu koordynacji zadań

3. Decydowanie - wybór sposobu przetwarzania informacji, analiza danych

4. Motywowanie - formułowanie oczekiwań w stosunku do poszczególnych osób

5. Kontrolowanie - wzorce kontrolne, metody prowadzenia

Feyol = podzielił czynności przedsiębiorstwa;

• techniczne

• handlowe

• finansowe

• ochronne

• kierownicze

• rachunkowe

Stosunki międzyludzkie w pracy. 5 punktow charakterystyki dla I fazy nauki o zarządzaniu:

1. Eksponowanie 3 funkcji zarządzania : motywacja, organizowanie, kontrola

2. Bezpośrednie zarządzanie firmy przez właściciela

3. Autokratyczny styl kierowania i zarzadzania

4. Produkcja jest głównym obszarem zainteresowania kierownictwa

5. Ostra konkurencja

Od lat 50-tych. II okres zarządznia profesjonalnego ;

• Sytuacyjne metody zarządzania

• Badania operacyjne

• Szkoła teorii decyzji

1. Przywiązywano znaczenie do plaowania, motywowania, min. Kontroli

2. Wprowadzenie profesjonalnych menagerów

3. Paternalistyczny styl kierowania z elementami konsultacji z uwzględnieniem propozycji personelu

4. Marketing - głowny obszar zainteresowania kierownictwa

5. Konkurencja regulowana przez politykę państwa

III okres zarządzania od lat 80-tych zarządzanie strategiczne, nowa fala w zarządzaniu

Analiza, popularyzacja, obserwacja rozwiązań, które się sprawdziły w praktyce, najlepsze wyniki, popularyzacja menagerów firm. Waterman- mówił, co jest ważne w zarządzaniu firmą;

1. Obsesja działania

2. Bliski bezpośredni kontakt z klientami

3. Autonomia i przedsiębiorczość

4. Wydajność i efektywność

5. Koncentracja na celach firmy

6. Przestrzeganie zasady: trzymaj się tego co umiesz najlepiej

7. Niewielki sztab o prostej strukturze

IV okres teorii zarządzania

Teorie i praktyka zarządzania globalnego (międzykulturowe)

1. Planowanie strategiczne

2. Profesjonalnie i stale dokształcani menagerowie

3. Preferowanie metod przywódczych i parterstwa socjalnego w stylu kierowania firmą

4. Innowacje i finanse jako głowny obszar zainteresowania naczelnego kierownictwa

5. Konkurencja i współpraca między firmami.

Organizacja - specyficzny rodzaj systemu, wew. Zintegrowany system, który obejmuje:

• cel organizacji i wynikające zniej zadania

• ludzi o określonych dążeniach indywidualnych i zbiorowych

• materialno - techniczne wyposażenie organizacji (budynki, sale)

• struktura formalna, która zapewnia podział zadań, odpowiedzialność za ich realizację

Rodzaje procesów ochrony środowiska:

1. Działalność ochronna może mieć charakter preferencyjny (zapobiegawczy)

2. Redukcyjny charakter (ochronny)

3. Rehabilitacyjny

Ochrona środowiska w pośrednim użytkowaniu:

1. Kompleksowe przetworzenie zasobów naturalnych, pobranych ze środowiska

2. Zamykanie cykli łańcuchowów technologicznych (czasem musimy uzupełnić straty)

3. Produkcja materiało i energio oszczędnych

4. Zanieczyszczenia wydalane tylko w postaci asymilacji

5. Dekoncentracja produkcji - ie koncentrujemy, np. huty kopalni

Ochrona środowiska - na czym polega

1. Zapobieganie niewłaściwemu użytkowaniu drogą: nakazu, zakazu, wskazań

2. Na konserwatorskiej ochronie ekosystemu gatunków okazów

3. Redukcja zanieczyszczeń powstających w czasie działania godpodar., np. filtry, odsiarczanie, oczyszczalnie ścieków, hałas

4. Proekologiczna regulacja poza gospodarczej aktywności, np. zakazy na plażach, wjeździe do lasu

Sterowanie ochroną środowiska

1. Edukacja ekologiczna spoecye}stwa

2. Narzędzia zarządzania gospodarką

3. Narzędzia zarządzania ochroną środowiska

Kształtowanie środowiska - świadome wprowadzenie zmian w ekosystemie. Na czym polegają;

• Redukcja elementów systemu nadmiernie rozwiniętych ze względu na wcześniejszą ingerencje człowieka, np. las z dominacją świerku, ingerencja człowieka, podatne na gradację

• Kompensacja w uzupełnieniu brakujących ogniw obiegu materii, np. w skutek emisji związków siarki, las ulega degradacji, zakładają filtry, sztuczne nasadzenia

• Rekultywacja - odtworzenie zdegradowanych ekosystemów przez wyeliminowanie czynników powodujących degradację

Proces kształtowania środowiska na ogół przebiega jednocześnie z procesami jego użytkowania i ochrony.

Procesy użytkowania i ochrony środowiska, kształtowania, przebiegają w sferze;

• gospodarczej

• społecznej

• przyrodniczej

Zestaw norm procesów zarządzania środowiskiem musi cechować;

• różnorodność - nie jedną normę objeść z drugiej strony

• kompletność - luki wykorzystywane są od razu

• kompleksowość

• powszechność

3 wariany rozwiązań(dot. Sprzężenia między gospodarką, środowiskiem, społeczeństwem);

* system zarządzania środowiskiem jest podporządkowany społeczeństwu i gospodarce, ważny jest dobrobyt społeczeństwa, gospodarka kosztem sprzedawców

* system środowiska jest dominujący, zarządzanie gospodarką i społeczeństwem, p. Park Narodowy Białowieski

* system gospodarki podporządkowany społeczeństwu i środowisku

Systemy zależności od wielkości;

• mikrosystem, np.śródpolne oczko wodne

• mezoekosystem - jezioro

• ekosystem - np. pole, łąka, las

• makrosystemy - np. oceany, biosfera

Istnieją 3 rodzaje populacji w tych ekosystemach;

• producentów

• konsumentów

• reducentów

Poziom bioróżnorodności = mówimy na 3 poziomy;

• genowym,np. hemofilia, choroby człowieka

• gatunkowym

• ekosystemowym

Straty gospodarcze (związane ze środowiskiem);

• straty biologiczne - powstają poprzez zmniejszenie produktywności ekosystemu,np. straty

• straty surowców i materiałów,np. budynek nieocieplany, wiecej węgla na grzanie, okna szczelne

• straty majątku trwałego

• straty społeczne - wymienne i niewymienne szkody w warunkach życia społeczeństwa:

- straty związane z utratą zdrowia

- straty wynikające z degradacji miejsc przeznaczonych do denaturacji

- straty wynikające z pogorszenia estetyki otoczenia

Czynniki wewnątrzsystemowe decydujące o stopniu obciążenia środowiska:

• niedostosowanie działalności gospodarczej do otoczenia

• nieracjonalne uzytkowanie zasobów mineralnych

• niedoskonałe technologie produkcyjne

• użytkowanie produktów zagrażającyc środowisku, np. opony

• odpady - usuwanie do środowiska

Informacje niezbędne w zarządzaniu środowiskiem:

• informacja o poziomie antropogenicznego obciążenia środowiska

• informacje o stanie ekosystemu, np. obszary chronione

• funkcjonowanie poszczególnych narzędzi poliyki ekologicznej

• informacje o nakładach i kosztach systemu zarządzania środowiskiem

• stan świadomości ekologicznej społeczeństwa

Informacje w proekologicznym zarządzaniu gospodarką (uogólnione informacje);

• inf. O ogolnym zajmowaniu powierzchni

• sposób użytkowania zasobów i walorów środowiska

• stopień technologicznego obciążenia ekosystemu

• zakres kształtowania ekosystemu

Systemy informacji (dotyczy biosfery i biocenoz). 4 podstawowe źródła informacji w systemach zarz środowiskiem ;

• monitoring środowiska - system pomiaru gromadzenia, przetwarzania, przesyłania i udostępniania informacji oraz ocen i prognoz stanu środowiska, realizowanych na podstawie jednolitych metod i skalibrowanych narzędzi badawczych (podajemy wymiary w jednostkach, aby to były metody porównywalne ). System monitoringu w
  Polsce został wprowadzony w 1991r. Dostarcza informacji o aktualnym stanem obciążenia zanieczyszczeniami poszczególnych komponentów środowiska, ładunku zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, dynamice antropogennych przemian ekosystemu, przewidywanych skutki użytkowania środowiska w skali lokalnej (organizowane są w celu oceny oddziaływania konkretnych podmiotów gosporczych), regionalnej, krajowej, globalnej(Śnieżka, Suwalskie - pomiarowe stacje). Globalne zjawiska, np. ocieplenie klimatu, El Ninio. Istnieją stacje monitoringu zintegrowanego - kompleksowego.

• sprawozdawczość statystyczna - najważniejsze sprawozdania GUS-owskie(są zobowiązane udostępnić dane na temat ochrony środowiska):

• informacja urzędowa - rejestry ewidencji gruntów, kataster gruntu, mapy bonitacji gleb,

• wyniki badan naukowych

Akty administracyjne - koncesje, decyzje administracyjne, licencje, pozwolenia, zezwolenia, zgody. W Polce najważniejsze to decyzje planistyczne, reglamentacyjne (dotyczą korzystania ze środowiska, np. pozwolenia wolno prawne, decyzje o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń, o dopuszczalnym poziomie hałasu, decyzja o wyznaczeniu składowiska, pozwolenia na usuwanie drzew, pozwolenie na wyłaczenie gruntów leśnych i rolnych, koncesje na poszukiwanie i wydobywanie z kopalni, decyzje dotyczące wymierzania kar pieniężnych, decyzje interwencyjne)

---