Elementy prawa turystycznego Unii Europejskiej.
Wpływ prawa Unii Europejskiej na polski system prawa turystycznego.
Dyrektywa Rady z dn. 13.VI.1990r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek była wynikiem utworzenia w Polsce ustawy o usługach turystycznych (27 sierpień 1997r.).
Dyrektywa określiła m.in.:
* termin imprezy turystycznej
* katalog biur podróży- jak powinien być przygotowany, co powinien zawierać
* umowa z biurem podróży- jak powinna być precyzyjnie przygotowana
* cenę imprezy turystycznej- w jakich przypadkach może ulec zmianie i kiedy już nie wolno jej zmienić
* odpowiedzialność biur podróży
* zabezpieczenia biur podróży
* wysokość kosztów transportu, w tym kosztów paliwa
* wysokość należności z tytułu podatków, opłat, narzutów obciążających pewne usługi, jak opłaty lotniskowe
* kursach walut, które dotyczą danego pakietu.
Omów różnice pomiędzy rozporządzeniem, dyrektywą a zaleceniem jako aktami prawnymi Unii Europejskiej.
Rozporządzenie- jest wydawane wówczas, gdy wymagane jest scentralizowane zarządzanie wspólnotami, zawiera normy prawne powszechnie obowiązujące, jest regulacją generalną i abstrakcyjną, adresatami są państwa członkowskie i obywatele, jest wiążące we wszystkich swoich częściach, obowiązuje bezpośrednio i nie wymaga wewnątrzpaństwowego aktu transformacji, musi być opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
Dyrektywa- jest wydawana wówczas, gdy istnieje możliwość użycia łagodniejszego instrumentu niż rozporządzenie, ma charakter wiążący, ale nie normatywny, najczęściej wydawane w celu harmonizacji prawa, adresatami są wyłącznie państwa członkowskie, nie zawiera norm prawnych- wymaga jedynie, aby adresaci podjęli konieczne środki do osiągnięcia określonego w dyrektywie celu, jeśli państwo nie zdąży w określonym czasie wdrożyć dyrektywy wchodzi ona w życie jako rozporządzenie.
Zalecenie- to nie mający mocy wiążącej dla adresata akt prawny pochodnego WE (I filar Unii Europejskiej), wyrażający stanowisko danej instytucji w konkretnej sprawie lub dziedzinie. Adresatami zaleceń mogą być państwa członkowskie, podmioty prawa oraz instytucje wspólnotowe.
Na jakie zagrożenia narażony jest klient o umowach timesh- aringowych?
Timesharing jest szczególnym rodzajem korzystania z budynków mieszkalnych lub ich części w celach turystycznych. Time - to czas, a sharing - dzielenie się czymś z kimś. Timesharing oznacza więc nabycie prawa do nieruchomości, którą dzieli się z innymi użytkownikami. W praktyce oznacza to, że konsument ma możliwość korzystania z danego pomieszczenia mieszkalnego przez kilka lat na określoną ilość dni w roku.
Timesharing ma swoje pozytywy i negatywy. Jedni mówią, że to niedrogi sposób na wakacje w komfortowych warunkach, inni że to oszustwo i naciąganie uczciwych klientów. Decydując się na timesharing powinniśmy dobrze się zastanowić jaką firmę do tego celu wybrać, a przede wszystkim dowiedzieć się więcej na jej temat i usług wykonywanych przez nią.
Oto niektóre tylko z zagrożeń jakie niosą za sobą usługi timesharingowe oferowane przez nieuczciwych przedsiębiorców:
Firmy timesheringowe, by ominąć przepisy unijne (Dyrektywa 94/47/WE) zawierają z konsumentami umowy na okres krótszy niż 3 lata.
Istnieją problemy z późniejszym zidentyfikowaniem firm zajmujących się timesharingiem, np. siedziba firmy nie została podana w umowie, a firma nie jest zarejestrowana.
Przedsiębiorcy często żądają depozytów pieniężnych, które potem nie są zwracane.
Firmy proponują udział w nieruchomości jeszcze niewybudowanej.
Przedsiębiorcy, aby pozyskać klientów przygotowują prezentacje, na których mają być wręczone nagrody za udział w spotkaniu, np. wygrana wycieczka, za którą i tak w rezultacie trzeba zapłacić.
Firmy timesharingowe, ponadto, nie są zainteresowane polubownym rozwiązywaniem sporów konsumenckich.
Innym, ważnym problemem są tzw. kluby wakacyjne (holidays clubs), w których członkowstwo nie jest chronione postanowieniami dyrektywy UE. Członkowstwo w klubie uprawnia konsumenta do pobytu w danych dniach w apartamencie klubu wakacyjnego. Umowy nie określają danego konkretnego apartamentu, do którego ma się prawa, nie określają także jego lokalizacji. Przedstawiciele firm timesharingowych podkreślają takie „luźne” rozwiązanie jako zaletę (elastyczność). Nikt jednak nie mówi o tym, że konsument nie jest chroniony przez prawa określone w dyrektywie.
Zakres ochrony prawnej klientów biur podróży określony w dyrektywie 90/314 o podróżach pakietowych.
Jakiekolwiek materiały opisowe dotyczące usług objętych pakietem i dostarczone konsumentowi przez organizatora lub sprzedawcę-detalistę, cena pakietu i pozostałe warunki umowy nie mogą zawierać informacji wprowadzających w błąd.
Jeżeli konsumentowi udostępnia się broszurę to powinna ona w sposób czytelny, wyczerpujący i rzetelny określać cenę, jak również zawierać odpowiednią informację dotyczącą:
● celu podróży oraz charakterystyki i kategorii środków transportu
● zakwaterowania, jego lokalizacji, kategorii lub standardu wraz z jego potwierdzeniem według klasyfikacji turystycznej państwa, w którym się ono znajduje
● wyżywienia
● trasy podróży
● ogólnej informacji o wymogach paszportowych i wizowych dla obywateli Państw Członkowskich lub państw zainteresowanych oraz formalności związane ze stanem zdrowia, których dopełnienie jest wymagane na czas podróży i pobytu
● kwoty zaliczki wyrażonej w pieniądzu lub przez podanie wartości procentowej ceny oraz terminy płatności pozostałej sumy
● minimalnej liczby uczestników jako warunku odbycia imprezy jak również ostateczny termin, w którym konsument musi być poinformowany o ewentualnym odwołaniu imprezy.
Przed zawarciem umowy organizator i sprzedawca-detalista udzielą konsumentowi na piśmie lub w innej odpowiedniej formie, ogólnych informacji o wymogach paszportowych i wizowych dla obywateli Państw Członkowskich lub państw zainteresowanych, a zwłaszcza o terminach oczekiwania na te dokumenty jak również informacji o formalnościach związanych ze stanem zdrowia, których dopełnienie jest wymagane na czas podróży i pobytu. Ceny ustalone w umowie nie podlegają zmianie, chyba że umowa wyraźnie przewiduje możliwość podwyższenia lub obniżenia ceny i precyzyjnie określa jej kalkulacji, dopuszczając zmiany w:
* wysokości kosztów transportu, w tym kosztów paliwa
* wysokości należności z tytułu podatków, opłat i narzutów obciążających pewne usługi, jak opłaty lotniskowe lub opłaty za wejście i zejście z pokładu lub
* kursach walut, które dotyczą danego pakietu.
Ochrona pasażerów linii lotniczych w prawodawstwie Unii Europejskiej.
Wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów ustanawia rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 261/2004WE z dnia 11 lutego 2004r. Na mocy tego rozporządzenia pasażer, który nie dostanie się na pokład samolotu z winy przewoźnika ma prawo do rekompensaty oraz pomocy.
Odmowa przyjęcia na pokład- z odmową przyjęcia na pokład samolotu mamy do czynienia, jeśli do odprawy zgłosi się więcej osób niż wynosi liczba miejsc w samolocie. W takim przypadku przewoźnik lotniczy powinien najpierw poprosić ochotników o rezygnację z rezerwacji w zamian za określone korzyści. Przewoźnik zobowiązany jest do zaoferowania ochotnikom zwrotu uiszczonej opłaty przewozowej (łącznie z bezpłatnym przelotem w miarę potrzeby do portu, w którym rozpoczęto podróż) lub alternatywnego rejsu do portu docelowego podróży. Jeżeli liczba ochotników będzie zbyt mała, aby przyjąć na pokład pasażerów z rezerwacjami, wówczas przewoźnik lotniczy może wbrew woli pasażerów odmówić przyjęcia na pokład. W takiej sytuacji zgodnie z art.7 rozporządzenia 26/2004/WE będzie musiał wypłacić pasażerowi odszkodowanie w wysokości:
*250 euro dla wszystkich lotów o długości 1.500 kilometrów
*400 euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów
*600 euro dla lotów na trasach powyżej 3.500 kilometrów poza terytorium Unii Europejskiej.
Odwołany lot- w czasie odwołania lotu pasażer ma bardzo podobne prawa jak w wypadku odmowy przyjęcia na pokład samolotu, czyli prawo do zwrotu opłaty przewozowej, w zależności od potrzeb: wyżywienie, hotel etc. Natomiast sprawa odszkodowania przedstawia się tutaj nieco inaczej. Przewoźnik jest bowiem zobowiązany do wypłaty odszkodowania tylko wtedy, gdy nie poinformuje w odpowiednim czasie pasażerów o odwołaniu lotu. Przy czym to na przewoźniku ciąży obowiązek udowodnienia, że pasażer został powiadomiony odpowiednio wcześniej. I tak przewoźnik zobowiązany jest powiadomić pasażerów o odwołaniu lotu:
•co najmniej dwa tygodnie przed planowanym odlotem lub
•do 7 dni przed odlotem, jeżeli zaoferuje zmianę planu podróży, umożliwiającą wylot najpóźniej dwie godziny przed planowanym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowanym czasie przylotu lub
*w okresie krótszym niż 7 dni przed planowanym odlotem, jeżeli zaoferuje zmianę planu podróży, umożliwiającą wylot nie więcej niż godzinę przed planowanym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowanym czasie przylotu.
Opóźniony lot- oprócz odwołania lotu czy odmowy przyjęcia na pokład samolotu może się też zdarzyć, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowanego startu. Wówczas pasażerowi będzie przysługiwało, w zależności od potrzeby, wyżywienie i miejsce w hotelu, a także możliwość skorzystania z bezpłatnego połączenia telefonicznego, e-maila czy faksu. Ta pomoc będzie przysługiwała pod warunkiem, że wystąpią opóźnienia większe niż:
*dwie godziny dla lotów na trasach do 1.500 kilometrów
*trzy godziny dla lotów na trasach powyżej1.500 kilometrów na terenie Wspólnoty oraz dla innych lotów pomiędzy 1.500 do 3.500 kilometrów
*cztery godziny dla lotów powyżej 3.500 kilometrów poza Wspólnotą.
Jeżeli opóźnienie lotu wyniesie co najmniej pięć godzin, przewoźnik jest zobowiązany do zwrotu kosztu biletu i w zależności od potrzeby podróżującego zaproponowania mu bezpłatnego przelotu do portu, w którym rozpoczął on podróż.
Zakres ochrony rzeczy wniesionych przez gościa hotelowego w świetle postanowień konwencji europejskiej.
Konwencja o odpowiedzialności prowadzących obiekt hotelarski lub inny tego typu za rzeczy wniesione przez gościa hotelowego. To najstarszy znany przepis już w starożytności. Jest z lat 60-tych XX wieku, ratyfikowany przez większość państw Unii Europejskiej. Mówi, że kto zarobkowo prowadzi działalność noclegową w zamkniętych, strzeżonych obiektach ponosi taką odpowiedzialność, np. hotel, motel, ale nie biwak (bo nie musi być strzeżony). Rzeczą wniesioną przez gościa hotelowego jest każda rzecz, którą ze sobą zwyczajowo mamy, z wyjątkiem samochodu (chyba, że zostawiliśmy bo na parkingu strzeżonym i zawarliśmy umowę przechowania). Hotel odpowie za utratę lub zniszczenie rzeczy do wysokości 100-krotności ceny noclegu dla 1 osoby za 1 dzień, ale nie więcej niż 50-krotności ceny noclegu dla 1 osoby za 1 rzecz. Odpowiedzialność ta jest na zasadzie ryzyka z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Konwencja określa też sytuacje, w których hotelarz nie poniesie takiej odpowiedzialności:
● w wyniku działania siły wyższej
● z winy gościa (np. nie zamknął okna, drzwi)
● jeżeli zniszczenie lub uszkodzenie wynikło z zepsucia
● jeśli rzecz przywieziona przez gościa jest zbyt cenna jak na standard hotelu (wtedy powinien oddać rzecz do depozytu). Definicję rzeczy cennej powinien określać każdy hotel indywidualnie
Hotelarz nie musi też przyjmować każdej rzeczy cennej na przechowanie np.
● gdy rzecz jest cenniejsza niż 50-krotność ceny noclegu dla 1 osoby
● jeśli gabaryty są zbyt duże
● jeśli ilość rzeczy przewyższa ilość zwyczajowo przywożonych przez gości rzeczy
● rzeczy łatwopsujących się lub niebezpiecznych
W momencie, gdy przyjmiemy rzecz na przechowanie nasza odpowiedzialność jest pełna.
Podstawowe prawa obywatela Unii Europejskiej i ich wpływ na rozwój gospodarki turystycznej.
Prawa obywateli Unii Europejskiej.
Każdy obywatel państwa członkowskiego ma prawo do:
♦ swobodnego poruszania się i przebywania na obszarze państw członkowskich
♦ wspólnej ochrony dyplomatycznej i konsularnej
♦ przedkładania petycji do Parlamentu Europejskiego
♦ składania skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich Unii Europejskiej
♦ głosowania i kandydowania w wyborach samorządowych kraju, w którym mieszka
♦ w Unii Europejskiej obowiązuje zasada, że decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej obywatela.
Prócz tego państwa Unii Europejskiej gwarantują obywatelom wolność sumienia i wyznania. Wynika ona z godności człowieka, która jest niezbywalna i nienaruszalna. Prawo do wolności religijnej obejmuje:
♦ wyznanie religii
♦ wybór lub zmianę religii
♦ korzystanie z informacji na tematy religijne
♦ organizowanie się według kryteriów wyznaniowych i tworzenie związków wyznaniowych
♦ wychowanie dzieci zgodnie z przekonaniami rodziców.
Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało przyspieszenie wzrostu gospodarczego i zacieśnienie więzi z państwami członkowskimi, skutkując zwiększonym popytem na usługi hoteli, restauracji i pokrewnych zakładów. Z drugiej strony, swobodny przepływ usług i kapitału pomiędzy innymi państwami Unii Europejskiej a Polską spowodował zwiększoną konkurencję na rynku tego typu usług. Aby jej sprostać, polskie firmy z branży hotelarskiej i gastronomicznej powinny podnosić poziom swoich usług przy zachowaniu niewygórowanej ceny. Powinny inwestować w wyposażenie, ale także udoskonalać organizację pracy oraz szkolić i dobierać właściwą kadrę, która w tym sektorze ma znaczenie decydujące o sukcesie firmy. Unia Europejska nie wspiera finansowo branży turystycznej (w tym hotelarstwa i gastronomii) w sposób bezpośredni, lecz istnieją możliwości sfinansowania przedsięwzięć z tej dziedziny z licznych unijnych środków pomocowych dostępnych w innych obszarach. Szczególnie cenne i bogate źródło potencjalnego finansowania stanowią Fundusze Strukturalne, które są w Polsce dostępne od uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Unia Europejska nie reguluje świadczenia usług hotelarskich. Ustanawianie przepisów z tej dziedziny należy do kompetencji poszczególnych państw członkowskich. Polska wprowadziła w ustawie o usługach turystycznych własny system standaryzacji i kategoryzacji obiektów hotelarskich. W Unii Europejskiej usługi gastronomiczne świadczone w restauracjach i innych zakładach żywienia zbiorowego są jedną z form przetwarzania i obrotu żywnością i w związku z tym podlegają w pełni przepisom unijnego prawa żywnościowego.
Omów cztery podstawowe swobody Unii Europejskiej.
Swobodny przepływ towarów oznacza, że na danym obszarze istnieje swoboda obrotu (eksportu i importu) towarami. Nie istnieją kontrole graniczne, ograniczenia ilościowe i jakościowe w przepływie towarów, a towar, który został wprowadzony legalnie na teren któregoś z państw członkowskich Wspólnot, może być sprzedawany na terytorium każdego innego państwa.
Swobodny przepływ usług. Usługi są to świadczenia najczęściej odpłatne, obejmujące działalność o charakterze przemysłowym i handlowym, działalność rzemieślnicza oraz wykonywanie wolnych zawodów.
Swobodny przepływ kapitału- zasada ta dotyczy samodzielnych transakcji finansowych, które nie mają bezpośrednich związków z przemieszczaniem się ludzi, towarów czy usług. Swoboda ta oznacza możliwość transferu zysków z jednego kraju członkowskiego Unii Europejskiej do drugiego oraz prawo inwestowania i nabywania wszelkich walorów rzeczowych i finansowych za granicą bez żadnych przeszkód.
Swobodny przepływ osób- zgodnie z tą zasadą wszyscy obywatele Unii Europejskiej mają prawo do przemieszczania się bez konieczności posiadania wiz i zezwoleń, osiedlania się, podejmowania działalności gospodarczej i pracy w dowolnym kraju Wspólnoty.
Omów problemy uznawania turystycznych kwalifikacji zawodowych na obszarze Unii Europejskiej.
Od dnia 20 października 2007r. kiedy to nowa dyrektywa 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych będzie musiała zostać wprowadzona w życie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, nie będzie można wymagać żadnego uprzedniego uznania kwalifikacji zawodowych. Wykwalifikowany i legalnie działający w swoim kraju przewodnik turystyczny będzie miał prawo świadczyć usługi w innym państwie członkowskim. Raz na rok może być wymagane składanie władzom przyjmującego państwa członkowskiego deklaracji świadczenia usług w tym państwie członkowskim. Państwa członkowskie UE nie mogą wymagać dodatkowej szczegółowej licencji krajowej, ani też weryfikować tego, czy przewodnik turystyczny z zagranicy jest wyspecjalizowany we wszystkich regionach państwa, w których świadczy on usługi przewodnika. Jeżeli zawód przewoźnika turystycznego nie podlega regulacji w kraju pochodzenia usługodawcy, wówczas przewodnik turystyczny musi zaświadczyć, że wykonywał ten zawód w kraju pochodzenia przez ostatnie dwa lata. Oznacza to, że przewodnicy turystyczni, którzy świadczą usług jedynie okazjonalnie, nie będą musieli składać wniosków o uznawanie. Uregulowanie zawodu przewodnika turystycznego we Włoszech i działania Komisji przeciw włoskiemu prawodawstwu naruszającemu swobodę świadczenia usług Komisja Europejska prowadzi obecnie postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciw Włochom, ponieważ policja włoska nakłada grzywny na przewodników turystycznych z innych państw członkowskich Unii Europejskiej towarzyszących grupom zwiedzającym muzea i pomniki historyczne. Regularnie też uniemożliwia się im świadczenie usług przewodnika.
10. Konsekwencje dla polskiej turystyki z przynależności do Strefy Schengen (pozytywne i negatywne).
W związku z przystąpieniem Polski do strefy Schengen, obywatele polscy uznali możliwość w pełni swobodnego podróżowania po obszarze Schengen obejmującym obecnie znaczną część kontynentu europejskiego. Zniesienie kontroli granicznych miało na celu likwidację konieczności oczekiwania na odprawę, a dzięki temu ułatwienie i skrócenie czasu podróży. Granice państwowe pomiędzy państwami grupy Schengen można teraz przekraczać w każdym miejscu i o dowolnej porze. Wraz ze zniesieniem kontroli granicznych nastąpiło ujednolicenie procedur wizowych, w tym zasad wydawania wiz obywatelom państw trzecich. W ramach procesu dostosowania do wspólnej polityki wizowej Unii Europejskiej, Polska zniosła obowiązek wizowy wobec obywateli tych państw, które objęte są ruchem bezwizowym z Unią Europejską. W przypadku niektórych tych państw, np. USA, Kanada, Australia, trwają obecnie prace nad uzyskaniem z ich strony wzajemności.
Pozytywy:
*w ciągu pierwszych 6 miesięcy przynależności do strefy Schengen Straż Graniczna zatrzymała o połowę więcej nielegalnych cudzoziemców niż rok wcześniej
*o jedną trzecią wzrosła skuteczność pograniczników w zwalczaniu przemytu alkoholu i papierosów
*brak kontroli paszportowej (obowiązuje kontrola bagażowa i kontrola biletowa)
Negatywy:
*pogorszenie relacji ze wschodnimi partnerami
*przewoźnicy niechętnie wybierają się na Wschód (do Rosji, Ukrainy) ze szkodą dla polskiej gospodarki
*globalizowanie są drobnej przeszłość (kradzież aut, włamania do mieszkań).
Ale gdyby na szali położyć pozytywy i negatywy rozszerzenia układu z Schengen, to jednak pozytywów jest zdecydowanie więcej. Co do negatywów trzeba je eliminować na bieżąco i rozmawiać z naszymi partnerami, aby likwidować pojawiające się problemy.