Jednak ślub
Jak już wyjść za mąż, to z miłości - najlepiej sprawdzonej w długim związku. Po co? Żeby mieć dzieci...
Badania przeprowadzone specjalnie dla Marie Claire pokazują, dlaczego coraz częściej się pobieramy.
Kilka lat temu wpadł mi w oko list od czytelniczki. Spytała kobiety w swojej rodzinie, dlaczego wyszły za mąż. Babcia: "No wiesz?! Bo kochałam dziadka". Mama: "Bo tata mi się oświadczył". Starsza siostra: "Żeby babcia dała mi spokój". W tym samym czasie rozpisywano się o urokach życia w pojedynkę, dotarły do nas pierwsze odcinki "Seksu w wielkim mieście" i moda na mieszkanie bez ślubu. Wydawało się, że zachłyśniemy się swobodą obyczajową, białe sukienki i złote obrączki powędrują więc do lamusa. A jednak...
Najświeższe dane GUS pokazują, że od dwóch lat pobieramy się coraz chętniej (190 tys. ślubów w 2002 r. oraz 195 tys. w 2003 r.). Czy to oznacza, że rewolucja obyczajowa nie udała się?
Na zlecenie Marie Claire ankieterzy ARC Rynek i Opinia przepytali tysiąc osób z całej Polski. Każda z nich miała podać cztery powody, dla których zdecydowała się wziąć ślub i uporządkować je według ważności.
Magister bez miłości
Dlaczego ślub? To pytanie nabiera właściwego znaczenia dopiero dla dzisiejszych 20-, 30-latków, którzy mają swobodny wybór między konkubinatem, małżeństwem i całkowitą wolnością. Ale kiedy kogoś dopadnie uczucie... sam chętnie nakłada na siebie małżeńskie więzy. Miłość jako powód zawarcia małżeństwa wymienia aż 90 proc. pytanych. Płeć, wiek, staż w związku - nie mają znaczenia. Z miłości pobierają się głównie młodzi partnerzy (18 - 34 lata) oraz 45-, 54-latkowie, dla których są to najczęściej drugie związki. Trochę inaczej jest w przypadku osób z wyższym wykształceniem. Miłość jako najważniejszy powód ślubu pojawia się rzadziej. Czy magister nie potrafi kochać?
- Nie wolno wyciągać pochopnych wniosków - zaznacza psycholog i socjolog dr Joanna Heidtman. - Po prostu ludzie wykształceni zdają sobie sprawę, że zakochanie to tylko wstęp do małżeństwa. Równie ważna jest zgodność charakterów, podobne poglądy na życie, status materialny.
Ale Wojciech Klesza, psycholog ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie, sądzi, że wykształceni kochankowie są po prostu bardziej szczerzy. - Psychologia zna efekt rozbieżności poglądów prywatnych i publicznych. Po prostu wypada podać, że chodzi o miłość - uważa Kulesza. - Nikt nie przyzna się publicznie, że najważniejsze jest na przykład, że będzie łatwiej mu się utrzymać lub że przyszły mąż czy żona ma bardzo bogatych rodziców (co w domyśle zapewni dostanie życie).
Marzenie o białej sukience
Wbrew obiegowym opiniom to nie kobiety ciągną swoich partnerów do ołtarza. Badania to potwierdzają. Nawet w przypadku nieplanowanej ciąży dziewczyny nie palą się do legalizacji związku. Z powodu wpadki ślub wzięłoby ponad 40 proc. mężczyzn i 28 proc. kobiet! Za to kiedy para uzna, że dojrzała do bycia rodzicami, sytuacja się zmienia - 85 proc. kobiet i mężczyzn włożyłoby obrączki po to, żeby mieć dzieci.
- Pod tym względem nie różnimy się od naszych przodków sprzed tysięcy lat - mówi Joanna Heidtman. - Z antropologicznego punktu widzenia małżeństwo wymyślono, by dzieci mogły zostać pełnoprawnymi członkami społeczeństwa - odziedziczyć po rodzicach nazwisko, nauczyć się od nich zasad współżycia z ludźmi. Pobieramy się, kiedy planujemy założenie rodziny. To znak dla otoczenia, że jesteśmy gotowi do podjęcia odpowiedzialności za siebie i za dzieci. - W naszej kulturze nie istnieją żadne "rytuały przejścia" podobne do trudnych prób charakteru i lojalności wobec plemienia w kulturach archaicznych. Dopiero po ich zaliczeniu stawano się pełnoprawnym członkiem społeczności. Dziś decyzja o założeniu własnej rodziny to często pierwszy krok w dorosłość - mówi profesor Krystyna Slany, demograf z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Do ołtarza
...idziemy coraz wolniej. W dużych miastach wspólne mieszkanie bez ślubu nikogo nie gorszy, więc chętnie testujemy się przez rok, dwa i dłużej. - To moda, która przyszła z Zachodu i będzie przybierać na sile - mówi Zofia Dąbrowska, redaktor naczelna kwartalnika socjologicznego "Małżeństwo i rodzina". - Ale w Polsce konkubinat to raczej odroczenie ślubu niż rezygnacja z legalizacji związku. Znam takie pary: dziesięć lat razem, wspólne dzieci. Nagle decydują się na małżeństwo.
Pytane osoby twierdzą: musimy się sprawdzić, dojrzeć. Chcemy, żeby to była poważna decyzja na całe życie.
Ja nie chcę być sam...
Zaskakujące, ale to mężczyźni bardziej boją się samotności! Aż 70,4 proc. z nich (i tylko 61 proc. kobiet) wierzy, że wzięcie ślubu uchroni ich przed tym przykrym uczuciem. Łatwiej też ulegają wpływom otoczenia - ponad 40 proc. wcisnęłoby narzeczonej obrączkę na palec pod presją rodziny, prawie połowa po to, żeby uniezależnić się od rodziców (wśród kobiet 36,6 proc.), a 51 proc. zgodziłoby się na ślub, gdyby partnerka na to nalegała. Kobiety wkładają ślubny welon ze względu na potrzebę stabilizacji i poczucie bezpieczeństwa, chociaż niekoniecznie finansowego (z przyczyn ekonomicznych bierze ślub 39,6 proc. mężczyzn i 26,6 proc. kobiet!). Czy aby na pewno fakt, że w razie zawodowej wpadki możemy polegać na drugiej osobie, tak mało nas obchodzi? - Niepewny rynek pracy powoduje, że staramy się zabezpieczyć na różne sposoby, także przez małżeństwo - mówi Joanna Heidtman. - Tyle że każda z nas chciałaby uchodzić za niezależną, a szukanie finansowego oparcia w mężczyźnie zostało kulturowo skompromitowane. Wstyd się przyznać, że to też się liczy.
Balony, gołąbki, chleb i sól
Wystawne wesele albo niesamowita ceremonia to powód do zawarcia ślubu dla 38 proc. mężczyzn i 27 proc. kobiet. I są gotowi na wszystko, byle było niebanalnie. Ślub podczas skoku spadochronowego, pod wodą, na egzotycznych wyspach - wszystkie chwyty są dozwolone. Cóż, tę uroczystość, obojętnie z jakiego powodu, chce się pamiętać przez całe życie.