Wołoszyn „Wyobrażeniowy vs pojęciowy styl poznawczy”
Oba style poznawcze stosowane są w procesach spostrzegania, zapamiętywania i myślenia. Są raczej konstruktem teoretycznym. Wybór jednego zależy od:
Określonego zadania - proste/złożone
Właściwości bodźców - konkretne/abstrakcyjne
Rodzaj nastawienia wywołanego przez innych ludzi - „wyobraź sobie”/”pomyśl”
Istnieją osoby przejawiające tendencję do częstszego, nawykowego stosowania jednego z kodów.
Styl pojęciowy - charakteryzuje się preferencją słów i pojęć jako narzędzia kodowania i przetwarzania informacji (często charakter werbalny „głos wewnętrzny”)
Styl wyobrażeniowy - dominującym, charakterystycznym sposobem symbolizowania informacji są wyobrażenia [obrazowe, dźwiękowe itp.] (charakter niewerbalny)
WYOBRAŻENIE - niewerbalne, pamięciowe reprezentacje konkretnych obiektów i zdarzeń lub niewerbalny sposób myślenia, w którym takie reprezentacje są aktywnie generowane i przetwarzane przed podmiot
Przetwarzanie informacji w systemie percepcyjno-wyobrażeniowym zależy od zdolności do tworzenia wyrazistych wyobrażeniowych reprezentacji. Osoby o małych takich zdolnościach przypominają sobie przy pomocy kategorii słowno-pojęciowych, a nie obrazów. Osoby o dużych zdolnościach będą kodować informacje odnoszące się do konkretnych obiektów, doświadczeń i zdarzeń oraz takie informacje, które są możliwe do przełożenia na język obrazów. Osoby o stylu wyobrażeniowym - mają lepszą orientację w przestrzeni [posiadają dużą zdolność wizualno-przestrzenną]
Paivio - istnieją dwa rodzaje zdolności wyobrażeniowych: jednej ściśle związanej z percepcją i pamięcią konkretnych zdarzeń rejestrowanych w pamięci krótkotrwałej, drugiej, związanej ze słowami jako bodźcami warunkowymi dla wyobrażeń rejestrowanych w pamięci długotrwałej. Pierwszy rodzaj zdolności wykorzystywany jest w sytuacjach związanych z pamięcią obiektów czy obrazów. Drugi rodzaj zdolności związany ze znaczeniem słów i może być opisany jako nabyta, indywidualna dyspozycja do reagowania na słowa niewerbalnymi wyobrażeniami.
Kwestionariusz różnic indywidualnych Paivio (IDQ) - mierzy stopień, w jakim jednostka nawykowo stosuje wyobrażeniowe i werbalne wzory myślenia [prawda/fałsz, 86 pozycji], dwie skale: dla wyobrażeń i dla procesów werbalnych.
Kwestionariusz stylów myślenia Richardsona (VVQ) - 15 pozycji mierzących preferencje i/lub zdolności do używania słów, jako opozycyjną wobec wyrazistości wyobrażeń, występują pytania buforowane
STYL KODOWANIA I PRZETWARZANIA INF A OSOBOWOŚĆ I ZACHOWANIE
Brak korelacji między stylem kodowania i przetwarzania informacji a inteligencją !
Styl pojęciowy charakteryzuje osoby są bardziej społecznie nastawione, podczas gdy styl wyobrażeniowy odnosi się do osób bardziej zindywidualizowanych (słowa i znaczenia tworzone są w społecznym kontekście, a obrazy i ich znaczenia tworzone są raczej osobniczo)
Istnieje związek stylu wyobrażeniowego z zainteresowaniami dla wartości estetycznych, religijnych i społecznych (intraceptywnych).
Osoby preferujące kod słowno-pojęciowy mają silniejszą tendencję do waloryzowania własnej osoby (bycia lepszym, pozytywniejszym niż inni), mają wyższą samoocenę.