MOTYW | UTWORY | NOTKI |
---|---|---|
HOMO VIATOR | Sonety krymskie, | Podmiotem lirycznym jest podróżnik, pielgrzym, pojawia się MOTYW WĘDRÓWKI, osoba została zmuszona do opuszczenia kraju i nie może do niego powrócić, poznaje nowe miejsca, jest zachwycony ORIENTALNYM pięknem przyrody, ale tęskni do kraju |
Kordian | James Park (Londyn), Dover, Willa włoska, Watykan, Góra Mont Blanc w Alpach. Wnioski z podróży: zdobywa doświadczenie - rozczarowuje się światem, odnajduje sens życia - przechodzi przemianę wewnętrzną, walka o wolność narodu, dojrzewa emocjonalnie, umacnia więzi z krajem |
|
Hymn (J.S.) | Jest jednocześnie: wędrowcem - poznaje siebie i świat, nachodzą go refleksje przemijania (Vanitas), życie jest drogą ku śmierci, podkreśla miłość wobec Boga i jest obojętny na naturę, pielgrzymem - tęskni za domem tułacz - nie ma swojego miejsca, zagubiony, oddalony od kraju, zmaga się z losem. |
|
AKWATYCZNY | [Nad wodą wielką i czystą…] (Liryki lozańskie) | - |
Hymn | - | |
SZALEŃSTWA | Romantyczność | Karusia - bohaterka romantyczna, niestabilna emocjonalnie, samotna, źle się czuje w świecie (Weltschmerz), niezrozumiana, płacze za Jasiem, przypomina osobę chorą, obłąkaną, ma zmienne nastroje, traci sens życia |
Kordian | Szpital psychiatryczny, dwóch wariatów, których pokazuje diabeł-doktor, by pokazać Kordianowi, iż też jest szalony. | |
SZATANA | Kordian | Winkelriedyzm - ideologia szatańska, historia przedstawiona, jako dzieło diabłów, J. Słowacki w Przygotowaniu pokazuje historię jako dzieło diabłów a losy narodów i pojedynczych ludzi jako igraszkę sił zła. |
Dziady cz. III | Działanie szatana możemy zauważyć gdy zakłóca sen Nowosilcowa oraz gdy Konrad zostaje opętany przez złego ducha podczas Wielkiej Improwizacji. | |
KONFLIKT ŚWIATOPOGLĄDOWY | Oda do młodości, | Ś. młodych: siła, młodość, radość wspólne działanie, postępowość, chęć zmian, serce, intuicja, podejmują wyzwania |
Romantyczność, | Narrator: poeta, romantyk, czucie i wiara, prawdy żywe, wiedza pełna, dualizm - materia i duch. | |
Kordian (Podchorąży i Prezes w katakumbach) | Podchorąży: reaguje emocjonalnie, jego czyn (zamach) przyczyni się do polepszenia życia, pragnienie wolności, zbiorowe działanie warunkiem sukcesu, inspiracją Wielka R. F., odważny, bezkompromisowy, religijny patriota. |
CECHY MIŁOŚCI ROMANTYCZNEJ WG. UTWORÓW:
NIEPEWNOŚĆ
-miłość romantyczna wymaga poświęceń
-pobudza do tworzenia
DZIADY CZ. IV
-prowadzi do samobójstwa
-szalona
-ujawnia się często w ambiwalentnych emocjach i reakcjach
-nieszczęśliwa
-niosąca radość (gdy kochankowie są razem)
-duchowa jedność kochanków
-sacrum
-wartość najważniejsza
PAN TADEUSZ
-szczerość i prawdziwość uczuć,
-oboje nawzajem się uzupełniają i rozumieją,
-jako para mogą stanowić wzorzec miłości spełnionej.
DOBRANOC
-zmysłowa i erotyczna, nie tylko platoniczna
KOBIETY W LITERATURZE ROMANTYCZNEJ
PRZYKŁAD LEKTURY | KOBIETA ANIOŁ | FEMME FATALE |
---|---|---|
Pan Tadeusz | Zosia -młoda, niewinna, patriotka, posłuszna, rozsądna, pobożna | Telimena - dojrzała, kokietka, jej celem było zdobycie męża, kosmopolitka, próżna, emocjonalna, obyta |
Dziady cz. IV (portret ukochanej) | Postać niebiańska, boskie lice, czuła, delikatna | Zmienna, materialistka, oziębła, wyrachowana |
Kordian | - | Wioletta - materialistka, pozerka, kłamie |
BOHATEROWIE:
WERTERYCZNY - człowiek wrażliwy, odczuwający Weltschmerz, patrzy na świat przez pryzmat literatury i marzeń, nie zgadza się na panujące normy (konwenanse), nieszczęśliwie zakochany, szukający ucieczki na łonie natury, popełniający samobójstwo; GUSTAW z IV cz. Dziadów, KORDIAN (rozmyśla o śmierci, samobójstwie, samotny, wyobcowany (Weltschmerz), rozdarty wewnętrznie)
BAJRONICZNY - indywidualista, osoba tajemnicza, samotna, zbuntowana przeciwko światu, swoje życie poświęca zemście, dopuszcza się zabójstwa; KONRAD WALLENROD
WALLENRODYCZNY - indywidualista, osoba tajemnicza, samotna, zbuntowana przeciwko światu, swoje życie poświęca zemście, dopuszcza się zabójstwa, działa dla dobra ojczyzny; KONRAD WALLENROD
CICHY BOHATER ROMANTYCZNY - pobożny, pokorny, pozbawiony wyjątkowości, silny przez swoją wiarę; KS. PIOTR - III cz. Dziadów, KS. ROBAK - Pan Tadeusz.
PRZEMIANA WEWNĘTRZNA:
-Konrad z Gustawa w III cz. Dziadów
-Jacek Soplica w ks. Robaka - Pan Tadeusz
-Kordian - w monologu - znajduje sens życia (Winkelriedyzm)
POSTAĆ KORDIANA
-młody 15-latek
-szlachcic
-nieszczęśliwie zakochany w starszej Laurze
-samotny, wyobcowany
-odczuwa Weltschmerz
-szuka sensu życia
-myśli o śmierci, samobójstwie
-bezgranicznie podporządkowuje swoje życie celowi
-kieruje się sercem, wrażliwy (łac. cor - serce)
W monologu (tym 1.) mamy do czynienia z PEJZAŻEM MENTALNYM - podobnie jak w Liryku lozańskim „Nad wodą wielką i czystą …” przyroda ma wpływ na stan duszy. Dzięki temu można w ten sposób scharakteryzować Kordiana.
ROLA POETY I POEZJI W ROMANTYŹMIE
KONRAD WALLENROD - HALBAN- Poezja
-przechowuje tradycje
-przekazuje historię
-nieśmiertelna
-powinna pobudzać do działania
-utrwala wydarzenia o bohaterach
Poeta
-powinien przewodzić narodowi
-TYRTEIZM - postawa romantyków, zakładająca aktywność poety w stosunku do aktualnych wydarzeń
DZIADY CZ.III - KONRAD - POETA
-jednostka wybitna, ponad ludźmi
-równy Bogu
-posiada dar oddziaływania na innych
-POETA WIESZCZ - poeta natchniony, pośredniczący pomiędzy światem realnym a metafizycznym