.	puella, -ae f - dziewczynka
	Sing
Nom.	puella
Gen.	puellae
Dat.	puellae
Acc.	puellam
Abl.	puellā
Voc.	puella

RZECZOWNIK DEKLINACJE
1-rodz. żeńskiego i męskiego zakończone w mianowniku l. poj. na -a, a w dopełniaczu na –ae
Schemat końcówek I deklinacji:

I dekl.	Sing	Plur
Nom.	-a	-ae
Gen.	-ae	-ārum
Dat.	-ae	-is
Acc.	-am	-as
Abl.	-ā	-is
Voc.	-a	-ae

2-rodz. męskiego zakończone w mianowniku l. poj. na -us i -er i rodz. nijakiego zakończone na -um; dopełniacz kończy się na –i np. dominus, puer, verbum

II dekl.	m, f	n
	Sing	Plur
Nom.	-us, -er, -ir	-i
Gen.	-i	-orum
Dat.	-o	-is
Acc.	-um	-os
Abl.	-o	-is
Voc.	-e, -er, -ir	-i

II dekl.	annus, -i m - rok	verbum, -i n - słowo
	Sing	Plur
Nom.	annus	anni
Gen.	anni	annorum
Dat.	anno	annis
Acc.	annum	annos
Abl.	anno	annis
Voc.	anne	anni

3-wszystkich rodzajów, o różnych zakończeniach mianownika l.poj., zakończone w dopełniaczu l. poj. na –is np. Leo, lex, nomen
Schemat końcówek typu spółgłoskowego:

IIIa dekl.	m, f	n
	Sing	Plur
Nom.	różne	-es
Gen.	-is	-um
Dat.	-i	-ibus
Acc.	-em	=Nom.
Abl.	-e	-ibus
Voc.	=Nom.	=Nom.

Schemat końcówek typu samogł. (rzeczowniki rodzaju nijakiego):

IIIb dekl.	n
	Sing
Nom.	-e
Gen.	-is
Dat.	-i
Acc.	-e
Abl.	-i
Voc.	-e

TYP MIESZANY : IIIc dekl. m, f n Sing Plur Sing Plur Nom. różne -es różne -a Gen. -is -ium -is -ium Dat. -i -ibus -i -ibus Acc. -em -es =Nom. -a Abl. -e -ibus -e -ibus Voc. =Nom. =Nom. =Nom. =Nom

4-rodz. męskiego i żeńskiego zakończone w mianowniku l. poj. na -us i rodz. nijakiego zakończone na -u; dopełniacz kończy się na –us np. gradus, manus, cornu
Schemat końcówek IV deklinacji:

IV dekl.	m, f	n
	Sing	Plur
Nom.	-us	-us
Gen.	-us	-uum
Dat.	-ui	-ibus
Acc.	-um	-us
Abl.	-u	-ibus
Voc.	-us	-us

5-rodz. żeńskiego zakończone w mianowniku l. poj. na -es, a w dopełniaczu na –ei np. res, facies

chemat końcówek V deklinacji:

V dekl.	Sing	Plur
Nom.	-es	-es
Gen.	-ei	-erum
Dat.	-ei	-ebus
Acc.	-em	-es
Abl.	-e	-ebus
Voc.	-es	-es

CZASOWNIK

KoniugacjaKońc. tematuKońc. bezok.Przykłady
I-a-areamā-re - kochać, narrā-re - opowiadać
II-e-ērestudē-re - studiować, vidē-re - widzieć
IIIspółgłoska, -u-ĕreleg-ĕre - czytać, statu-ĕre – ustanawiać
IV-i-irescī-re - wiedzieć, audī-re - słyszeć

Strona czynna:
poj: 1) o,m 2)s 3)t mng: 1)mus 2)tis 3)nt
Strona bierna:
poj: 1)Or,r 2)ris 3)tur mng: 1)mur 2)mini 3)ntur

Kiedy temat kończy się na spółgłoskę lub -u, pomiędzy tematem a końcówką wstawiane są samogłoski łączące (zawsze krótkie):

-e-	przed –r	leg|e|re - czytać
-i-	przed –m, –s, –t	leg|i|mus - czytamy, leg|i|s - czytasz, leg|i|t - czyta
-u-	przed –nt	leg|u|nt - czytają, leg|u|ntur - są czytani, są czytane

TRYBY Z CZASAMI

Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony czynnej - Indicativus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	am-o kocham	vidĕ-o widzę	leg-o czytam	audĭ-o słyszę
	2.	ama-s kochasz	vide-s widzisz	leg-i-s czytasz	audi-s słyszysz
	3.	ama-t kocha	vide-t widzi	leg-i-t czyta	audi-t słyszy
Plur.	1.	amā-mus kochamy	vidē-mus widzimy	leg-ĭ-mus czytamy	audī-mus słyszymy
	2.	amā-tis kochacie	vidē-tis widzicie	leg-ĭ-tis czytacie	audī-tis słyszycie
	3.	ama-nt kochają	vide-nt widzą	leg-u-nt czytają	audĭ-u-nt słyszą

Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony czynnej - Indicativus imperfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amā-ba-m kochałem	vidē-ba-m widziałem	leg-ē-ba-m czytałem	audi-ē-ba-m słyszałem
	2.	amā-ba-s kochałeś	vidē-ba-s widziałeś	leg-ē-ba-s czytałeś	audi-ē-ba-s słuchałeś
	3.	amā-ba-t kochał	vidē-ba-t widział	leg-ē-ba-t czytał	audi-ē-ba-t słuchał
Plur.	1.	ama-bā-mus kochaliśmy	vide-bā-mus widzieliśmy	leg-e-bā-mus czytaliśmy	audi-e-bā-mus słuchaliśmy
	2.	ama-bā-tis kochaliście	vide-bā-tis widzieliście	leg-e-bā-tis czytaliście	audi-e-bā-tis słuchaliście
	3.	amā-ba-nt kochali	vidē-ba-nt widzieli	leg-ē-ba-nt czytali	audi-ē-ba-nt słuchali

Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony czynnej - Indicativus futuri I (primi) activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amā-b-o pokocham	vidē-b-o zobaczę	leg-a-m przeczytam	audĭ-a-m usłyszę
	2.	amā-b-i-s pokochasz	vidē-b-i-s zobaczysz	leg-e-s przeczytasz	audĭ-e-s usłyszysz
	3.	amā-b-i-t pokocha	vidē-b-i-t zobaczy	leg-e-t przeczyta	audĭ-e-t usłyszy
Plur.	1.	ama-b-ĭ-mus pokochamy	vide-b-ĭ-mus zobaczymy	leg-ē-mus przeczytamy	audi-ē-mus usłyszymy
	2.	ama-b-ĭ-tis pokochacie	vide-b-ĭ-tis zobaczycie	leg-ē-tis przeczytacie	audi-ē-tis usłyszycie
	3.	amā-b-u-nt pokochają	vidē-b-u-nt zobaczą	leg-e-nt przeczytają	audĭ-e-nt usłyszą

Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony biernej - Indicativus praesentis passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salut-or jestem pozdrawiany	vidĕ-or jestem widziany	duc-or jestem prowadzony	audĭ-or jestem słuchany
	2.	salutā-ris jesteś pozdrawiany	vidē-ris jesteś widziany	duc-ĕ-ris jesteś prowadzony	audī-ris jesteś słuchany
	3.	salutā-tur jest pozdrawiany	vidē-tur jest widziany	duc-ĭ-tur jest prowadzony	audī-tur jest słuchany
Plur.	1.	salutā-mur jesteśmy pozdrawiani	vidē-mur jesteśmy widziani	duc-ĭ-mur jesteśmy prowadzeni	audī-mur jesteśmy słuchani
	2.	saluta-mĭni jesteście pozdrawiani	vide-mĭni jesteście widziani	duc-i-mĭni jesteście prowadzeni	audi-mĭni jesteście słuchani
	3.	saluta-ntur są pozdrawiani	vide-ntur są widziani	duc-u-ntur są prowadzeni	audi-u-ntur

Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony biernej - Indicativus imperfecti passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salutā-ba-r byłem pozdrawiany	vide-ba-r byłem widziany	duc-ē-ba-r byłem prowadzony	audi-ē-ba-r byłem słuchany
	2.	saluta-bā-ris byłeś pozdrawiany	vide-bā-ris byłeś widziany	duc-e-bā-ris byłeś prowadzony	audi-e-bā-ris byłeś słuchany
	3.	saluta-bā-tur był pozdrawiany	vide-bā-tur był widziany	duc-e-bā-tur był prowadzony	audi-e-bā-tur był słuchany
Plur.	1.	saluta-bā-mur byliśmy pozdrawiani	vide-bā-mur byliśmy widziani	duc-e-bā-mur byliśmy prowadzeni	audi-e-bā-mur byliśmy słuchani
	2.	saluta-ba-mĭni byliście pozdrawiani	vide-ba-mĭni byliście widziani	duc-e-ba-mĭni byliście prowadzeni	audi-e-ba-mĭni byliście słuchani
	3.	saluta-ba-ntur byli pozdrawiani	vide-ba-ntur byli widziani	duc-e-ba-ntur byli prowadzeni	audi-e-ba-ntur byli słuchan

Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony biernej - Indicativus futuri I passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salutā-b-or będę pozdrowiony	vidē-b-or będę widziany	duc-a-r będę prowadzony	audĭ-a-r będę słuchany
	2.	saluta-b-ĕ-ris będziesz pozdrowiony	vide-b-ĕ-ris będziesz widziany	duc-ē-ris będziesz prowadzony	audi-ē-ris będziesz słuchany
	3.	saluta-b-ĭ-tur będzie pozdrowiony	vide-b-ĭ-tur będzie widziany	duc-ē-tur będzie prowadzony	audi-ē-tur będzie słuchany
Plur.	1.	saluta-b-ĭ-mur będziemy pozdrowieni	vide-b-ĭ-mur będziemy widziani	duc-ē-mur będziemy prowadzeni	audi-ē-mur będziemy słuchani
	2.	saluta-b-i-mĭni będziecie pozdrowieni	vide-b-i-mĭni będziecie widziani	duc-e-mĭni będziecie prowadzeni	audi-e-mĭni będziecie słuchani
	3.	saluta-b-u-ntur będą pozdrowieni	vide-b-u-ntur będą widziani	duc-e-ntur będą prowadzeni	audi-e-ntur będą słuchani

Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego strony czynnej - Imperativus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	ama! kochaj!	vide! zobacz!	leg-e! czytaj!	audi! słuchaj!
Plur.	2.	amā-te! kochajcie!	vidē-te! zobaczcie!	leg-ĭ-te! czytajcie!	audī-te! słuchajcie!

PRZYMIOTNIK

Przymiotniki I i II deklinacji

Są to przymiotniki o trzech zakończeniach rodzajowych: -us/-er, -a, -um. Formy męskie i nijakie (-us/-er, -um) odmieniają się według drugiej deklinacji, a formy żeńskie (-a) - według pierwszej deklinacji. Przymiotniki zakończone na -er są dwojakiego typu: jeśli samogłoska "e" należy do tematu, występuje we wszystkich przypadkach, w przeciwnym razie pozostaje tylko w mianowniku i wołaczu liczby pojedynczej. [ pokaż odmianę ] [ schowaj odmianę ]

	Singularis	Pluralis
	m	f
Nom.	bonus	bona
Gen.	boni	bonae
Dat.	bono	bonae
Acc.	bonum	bonam
Abl.	bono	bona
Voc.	bone	bona
Nom.	liber	libera
Gen.	liberi	liberae
Dat.	libero	liberae
Acc.	liberum	liberam
Abl.	libero	libera
Voc.	liber	libera
Nom.	pulcher	pulchra
Gen.	pulchri	pulchrae
Dat.	pulchro	pulchrae
Acc.	pulchrum	pulchram
Abl.	pulchro	pulchra
Voc.	pulcher	pulchra

Wyjątki: przymiotniki zakończone na -fer i -ger zachowują samogłoskę "e" we wszystkich formach: armiger, armigera, armigerum - noszący/a/e broń, signifer, signifera, signiferum - noszący/a/e sztandar. Przymiotnik dexter, dextra, dextrum - prawy/a/e posiada dodatkowe formy z "e": dexter, dextera, dexterum. Przymiotnik satur, satura, saturum - nasycony/a/e utracił końcówkę -us w mianowniku l. poj. rodzaju męskiego.

Przymiotniki III deklinacji

Przymiotniki III deklinacji mogą mieć jedno, dwa lub trzy zakończenia rodzajowe:

• -s (-x) wspólne dla wszystkich trzech rodzajów

• -is, -e wspólne dla rodz. męskiego i żeńskiego, osobne dla nijakiego

• -er, -is, -e osobne dla każdego rodzaju

Przymiotniki III deklinacji odmieniają się według typu samogłoskowego trzeciej deklinacji.

Stopień równy (Gradus positivus) wyraża fakt posiadania danej cechy przez obiekt lub osobę, bez porównywania do innych obiektów lub osób (np. szybki, miły). Stopień równy reprezentuje podstawowa forma przymiotnika podawana w słownikach.

acer, acris, acre - ostry, ostra, ostre
facilis, -e - łatwy/a, łatwe
felix, -icis - szczęśliwy/a/e

Przymiotniki w stopniu równym odmieniają się tak, jak to opisano powyżej (przymiotniki I i II deklinacji oraz przymiotniki III deklinacji).

Stopień wyższy (Gradus comparativus) wyraża posiadanie większego natężenia cechy w porównaniu z innymi obiektami (np. szybszy, milszy). Tworzy się go przez dodanie przyrostka -ior do tematu form męskich i żeńskich oraz -ius do tematu form nijakich. Temat znajduje się odrzucając końcówkę -i lub -is w dopełniaczu l. poj. rodzaju męskiego.

Stopień równy	Temat	Stopień wyższy
		m, f
acer, -is, -e ostry/a/e	acr-	acrior ostrzejszy/a
facilis, -e łatwy/a/e	facil-	facilior łatwiejszy/a
felix, -icis szczęśliwy/a/e	felic-	felicior szczęśliwszy/a

Przymiotniki w stopniu wyższym odmieniają się według typu spółgłoskowego trzeciej deklinacji.

Stopień najwyższy (Gradus superlativus) wyraża posiadanie największego natężenia cechy w porównaniu z innymi obiektami (np. najszybszy, najmilszy). Stopień najwyższy tworzy się w następujący sposób:

• przymiotniki zakończone na -er: zamiana -er na -errimus, -a, -um:

Stopień równy	Stopień najwyższy
acer, acris, acre ostry/a/e	acerrimus, -a, -um najostrzejszy/a/e
celer, celeris, celere szybki/a/e	celerrimus, -a, -um najszybszy

Przymiotniki odmieniające się nieregularnie:

• alius, -a, -ud - inny, -a, -e

• alter, -era, -erum - jeden (z dwóch), -a, -e

• ullus, -a, -um - jakiś, -aś, -ieś

• nullus, -a, -um - żaden, -dna, -dne

• uter, utra, utrum - który (z dwóch), -a, -e

• neuter, -tra, -trum - żaden (z dwóch), -a, -e

• solus, -a, -um - sam, -a, -o

• totus, -a, -um - cały, -a, -e

• unus, -a, -um - jedyny, -a, -e

WYJĄTKI:

Stopień równyStopień wyższyStopień najwyższy maledicus, -a, -um
złośliwy, -a, -emaledicentior, -ius
złośliwszy/a, -emaledicentissimus, -a, -um
najzłośliwszy, -a, -e magnificus, -a, -um
wspaniały, -a, -emagnificentior, -ius
wspanialszy/a, -emagnificentissimus, -a, -um
najwspanialszy, -a, -e benevolus, -a, -um
życzliwy, -a, -ebenevolentior, -ius
życzliwszy/a, -ebenevolentissimus, -a, -um
najżyczliwszy, -a, -e

Przymiotniki stopniujące się nieregularnie:

Stopień równy	Stopień wyższy	Stopień najwyższy
bonus, -a, -um dobry, -a, -e	melior, melius	optimus, -a, -um
malus, -a, -um zły, -a, -e	peior, peius	pessimus, -a, -um
magnus, -a, -um wielki, -a, -e	maior, maius	maximus, -a, -um
parvus, -a, -um mały, -a, -e	minor, minus	minimus, -a, -um
multus, -a, -um liczny, -a, -e	plus, plus	plurimus, -a, -um
frugi uczciwy, -a, -e	frugalior, frugalius	frugalissimus, -a, -um
nequam nikczemny, -a, -e	nequior, nequius	nequissimus, -a, -um

PRZYSŁÓWKI

rzysłówki pochodne

Przysłówki pochodne pochodzą głównie od przymiotników i powstają przez dodanie przyrostka do tematu przymiotnika:

Przymiotnik	Temat	Przyrostek	Przysłówek
citus, 3 - szybki/a/e	cit-	-o	cito - szybko
longus, 3 - długi/a/e	long-	-e	longe - długo
prudens, -tis - roztropny/a/e	prudent-	-er	prudenter - roztropnie
gravis, grave - ciężki/a/e	grav-	-iter	graviter - ciężko

Przysłówki pochodne stopniują się. Stopień wyższy tworzy się przez dodanie przyrostka -ius, zaś stopień najwyższy przez dodanie przyrostka -issime do tematu:

Przysłówek	Temat	Stopień wyższy	Stopień najwyższy
longe	long-	longius	longissime
cito	cit-	citius	citissime
graviter	grav-	gravius	gravissime
prudenter	prudent-	prudentius	prudentissime