Art. 147.1. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

Kompetencje

1. Prowadzenie polityki państwa (zagranicznej i wewnętrznej)

2. Kierowanie i koordynowanie prac administracji rządowej

3. Zagwarantowanie wykonywania ustaw

4. Zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa

5. Odpowiada za obronność kraju

6. Opracowuje budżet państwa i odpowiada za jego realizację

Prezes Rady Ministrów

1. Kieruje pracami Rady Ministrów

2. Reprezentuje Radę Ministrów

3. Nadzoruje samorząd terytorialny

4. Zwierzchnik służbowy pracowników administracji rządowej

Ministrowie

Minister kieruje określonym działem administracji rządowej LUB wykonuje zadania opracowane i wyznaczone mu przez Prezesa Rady Ministrów

Wojewoda

• Organ administracji rządowej

• Jest przedstawicielem Rady Ministrów w województwie

• Powołuje go Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych

• Kieruje pracą rządowej administracji zespolonej w województwie

• Koordynuje i nadzoruje działalność jednostek samorządu terytorialnego

• Definiuje cele polityki rządu na obszarze województwa

• Wydaje rozporządzenia

• Może pracować z pomocą zastępcy- wicewojewody

Korpus Służby Cywilnej

• Zwierzchnikiem jest Prezes Rady Ministrów, działający w tej materii z pomocą Rady Służby Cywilnej

• Korpus Służby Cywilnej jest neutralny politycznie, nie podlega więc zmianom na scenie politycznej

• Szefa Służby Cywilnej powołuje premier spośród najbardziej kompetentnych urzędników (urzędników kategorii A)

• Upraszczając, cytując Art. 153. 1., Służba Cywilna odpowiada za „rzetelne, bezstronne i politycznie neutralne wykonywanie zadań państwa”

Proces tworzenia rządu

• Prezydent desygnuje premiera (realnie decyzja ta jest uwarunkowana układem sił politycznych w Sejmie), a potem na wniosek premiera powołuje on poszczególnych członków Rady Ministrów, cała procedura trwa maksymalnie 14 dni (licząc od dnia pierwszego po wyborach posiedzenia Sejmu lub dnia przyjęcia dymisji poprzedniego rządu), następnie premier ma 14 dni na zaprezentowanie Sejmowi expose, składu rządu i złożenie wniosku o wotum zaufania (Sejm udziela go bezwzględną większością głosów przy kworum minimum połowy ustawowej liczby posłów- 230), jeśli Sejm udzieli wotum zaufania, to proces formowania rządu zostaje zakończony

• Jeśli jednak wotum zaufania nie zostanie udzielone, to Sejm ma 14 dni na wybranie nowego premiera i wyznaczonych przez niego członków rządu (kandydata na premiera może zgłosić minimum 46 posłów, wybór wymaga bezwzględnej większości głosów oraz kworum minimum 230 posłów), nowo wybrany premier przedstawia Sejmowi expose i wspomniany nowy skład rządu (nowy rząd dla powołania również wymaga większości bezwzględnej), tak wybrany premier i rząd zostają następnie powołani przez Prezydenta i na tym proces tworzenia rządu się kończy

• Jeśli druga metoda utworzenia rządu nie powiedzie się, to wtedy Prezydent w ciągu 14 dni powołuje premiera i na jego wniosek pozostałych członków rządu, od dnia powołania Sejm ma 14 dni na udzielenie mu wotum zaufania zwykłą większością głosów w obecności minimum połowy ustawowej liczby posłów, czyli wspomnianych 230 posłów, jeśli i to się nie uda, to Prezydent musi skrócić kadencję Sejmu i zarządza nowe wybory parlamentarne, natomiast jeśli proces zakończy się sukcesem to powstaje rząd mniejszościowy, czyli taki, który nie ma poparcia zdecydowanej większości Sejmu

Odpowiedzialność

1. Odpowiedzialność konstytucyjna: dotyczy premiera, wicepremierów i ministrów, odpowiedzialność ma charakter indywidualny, organem rozpatrującym tego typu sprawy jest Trybunał Stanu, odpowiedzialność konstytucyjna jest egzekwowana w wyniku naruszenia Konstytucji lub ustaw (delikt konstytucyjny), oraz w wyniku popełnienia przestępstw związanych z zajmowanym stanowiskiem, uchwałę o pociągnięciu kogoś z ww. do odpowiedzialności konstytucyjnej Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta, sejmowej komisji śledczej lub 115 posłów większością kwalifikowaną 3/5 ustawowej liczby posłów

2. Odpowiedzialność parlamentarna (polityczna): ma charakter kolegialny bądź indywidualny, opiera się o instytucję wotum nieufności wyrażanym przez Sejm, pociągnięcie do niej jest efektem niezgodności polityki prowadzonej przez rząd z oczekiwaniami Sejmu (NIE SENATU- rząd kontroluje tylko SEJM)

Wotum nieufności

Stosuje je wyłącznie Sejm, wniosek o udzielenie wotum nieufności wymaga minimum 46 podpisów posłów, wotum to ma charakter konstruktywny, ponieważ wniosek o udzielnie wotum nieufności dla „starego” rządu, jednocześnie kreuje nowego premiera który proponuje skład rządu, wniosek uchwala się większością bezwzględną głosów, jeśli zostanie odrzucony, to nowy taki wniosek może zostać złożony dopiero po 3 miesiącach (okres ten można skrócić- do nowego wniosku o wotum nieufności trzeba wtedy zebrać podpisy 115 posłów), INACZEJ w wypadku wotum nieufności wobec ministra- ma ono charakter destruktywny, jeśli zostanie uchwalone minister musi podać się do dymisji, a Prezydent musi ją przyjąć, cała procedura przebiega podobnie, tyle że wniosek wymaga podpisu 69 posłów

Wotum zaufania

Z wnioskiem o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania występuje do Sejmu premier, Sejm udziela wotum zaufania zwykłą większością głosów w obecności minimum połowy ustawowej liczby posłów, wniosek o wotum zaufania ma zazwyczaj na celu legitymizację polityki rządowej, w przypadku nie udzielenia wotum zaufania rząd musi podać się do dymisji

Zmiany w składzie Rady Ministrów

Ministra powołuje i odwołuje Prezydent na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Prezydent nie działa z własnej inicjatywy

Dymisja rządu- przyczyny

1. Po wyborach parlamentarnych- w dniu pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu dotychczasowy rząd musi złożyć dymisję

2. Nieuchwalenie przez Sejm wotum zaufania dla rządu

3. Wyrażenie rządowi wotum nieufności

4. W wyniku decyzji premiera (w tym wypadku Prezydent może odmówić przyjęcia dymisji)

5. W przypadku nie udzielenia rządowi absolutorium (nie reguluje tego Konstytucja z 1997 roku- jest to oparte na praktyce ustrojowej)