Scenariusz zajęć

Temat: Tradycje i obyczaje świąt Bożego Narodzenia.

Cele:

— bogacenie wiedzy o polskich tradycjach związanych z Bożym Narodzeniem;

— kształtowanie szacunku dla kultury i obyczaju rodzinnego;

— bogacenie słownictwa.

Uczeń:

— zna rodzinne tradycje Bożego Narodzenia;

— rozwiązuje krzyżówkę wigilijną;

— zna znaczenie słowa „wigilia”;

— potrafi zaśpiewać wybraną kolędę.

Metody pracy:

— słowna

— praktyczna

Formy pracy:

— zbiorowa

— indywidualna

Środki dydaktyczne:

• wiersz T. Kubiaka pt.„Wieczór wigilijny”,

• magnetofon, płyta z kolędami,

• pytania do quizu.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie dzieci:

— witam wszystkich, którzy zrobili już świąteczne porządki

— witam wszystkich, którzy lubią niespodzianki

— witam wszystkich, którzy kochają choinkę

— witam wszystkich, którzy lubią dobrą zabawę

— witam wszystkich, którzy mają dobry humor

— witam wszystkich, którzy lubią święta

(jeżeli dziecko czuje się powitane wstaje i kłania się)

2. Wyjaśnienie pojęcia „wigilia”

Słowo „wigilia” pochodzi z jęz. Łacińskiego i oznacza „czuwanie”. Taki był dawniej zwyczaj w Kościele, że przed większymi uroczystościami poprzedniego dnia obowiązywał post i wierni przez całą noc oczekiwali na tę uroczystość. W Polsce wigilia weszła do tradycji w XVIII w. Jej główną częścią jest uroczysta kolacja złożona z postnych potraw. Ma ona charakter rodzinny.

3. Odczytania wiersza T. Kubiaka „Wieczór Wigilijny”

Nawiązanie do wiersza i osobistych doświadczeń dzieci:

— o jakich tradycjach związanych z wigilią jest mowa w wierszu;

— jakie jeszcze znacie zwyczaje?

Biały obrus lśni na stole,
pod obrusem siano.
Płoną świeczki na choince,
co tu przyszła rano.

Na talerzu kluski z makiem,
karp jak księżyc srebrny.
Zasiadają wokół stołu
dziadek z babcią, krewni.

Już się z sobą podzielili
opłatkiem rodzice.
Już złożyli wszyscy wszystkim
moc serdecznych życzeń.

Kidy mama się dzieliła
ze mną tym opłatkiem,
miała w oczach łzy, widziałem,
otarła ukradkiem.

Nie wiem, co też mama chciała
szepnąć mi do ucha:
bym na drzewach nie darł spodni,
pani w szkole słuchał…

Niedojrzałych jabłek nie jadł,
butów też nie brudził…
Nagle słyszę, mama szepce:
- Bądź dobry dla ludzi.

Pojawienie się pierwszej gwiazdki– symbol gwiazdy betlejemskiej, która wskazała drogę pasterzom.

Sianko pod obrusem na pamiątkę siana, na którym leżał mały Jezus.

Wolne miejsce przy stole– dla przygodnego gościa, osoby samotnej lub na pamiątkę osób, które nie mogą być z nami.

Dzielenie się opłatkiem– oznacza wzajemne poświęcenie się dla siebie, darowanie wzajemnych uraz.

Parzysta ilość osób przy stole– wróży szczęście i powodzenie.

Parzysta ilość potraw, najlepiej 12– na pamiątkę 12 apostołów i tyle jest miesięcy.

Ubieranie choinki– tradycyjna choinka przywędrowała do nas w XIX w. z Niemiec, jest symbolem życia, siły i zdrowia. Wieszane na choince ozdoby nie są przypadkowe:

— światełka oznaczają przyjście na świat Jezusa;

— ozdoby– dary łaski  Bożej;

— łańcuch symbolizuje węża kusiciela;

— jabłka– grzech;

— gwiazda na czubku choinki– gwiazdę betlejemską.

Dawniej na choince wieszano ozdoby, które można było zjeść np. jabłka, cukierki, pierniki, orzechy itp.

Śpiewanie kolęd. Zaśpiewanie przez dzieci wybranej kolędy.

Pasterka.

Przypomnienie jeszcze jednej tradycji– wzajemnego obdarowywania się prezentami po kolacji wigilijnej.

Pytania do quizu:

1. Jak nazywa się miejscowość, w której urodził się Pan Jezus?

2. Co przynieśli w darze Panu Jezusowi  Mędrcy?

3. Gdzie leżał Pan Jezus po swoim narodzeniu?

4. Jak nazywamy uroczystą kolację, którą spożywamy 24 grudnia?

5. Jak nazywają się pieśni, które śpiewamy w okresie świąt Bożego Narodzenia/

6. Jak nazywał się król zarządzający Judeą w czasie gdy narodził się Jezus?

7. Jak nazywa się msza święta, na którą udajemy się po wieczerzy wigilijnej?

8. Jak nazywali się trzej Mędrcy, którzy przyszli złożyć hołd Jezusowi?

9. Co wskazało mędrcom drogę do miejsca narodzin Jezusa?

10. Co kładziemy pod obrusem na pamiątkę pierwszego posłania Jezusa?

11. Czego symbolem jest zielone drzewko?

12. Skąd przywędrował do Polski zwyczaj ubierania Choinki?

13. Jakie znaczenie ma dzielenie się opłatkiem?

14. Ile powinno być potraw na wigilijnym stole?

15. Kiedy rozpoczyna się wigilijna wieczerza?

16. Co oznacza pozostawienie wolnego miejsca przy wigilijnym stole?

4. Dokończenie przez dzieci zdania „Lubię Święta Bożego Narodzenia, ponieważ…”