STARSZY PODZIAŁ

Według wcześniejszych źródeł występujące formy

składowisk klasyfikowano jako:

- dzikie, tj. niezorganizowane, bez zezwolenia właściwych władz terenowych

- nieuporządkowane: zorganizowane za zezwoleniem władz, jednak ich eksploatacja nie

odpowiada w pełni wymogom ochrony środowiska

- uporządkowane: obiekt inżynierski, nie zagrażający zdrowiu publicznemu,

minimalizujący zagrożenie dla środowiska, zarówno w trakcie eksploatacji, jak i po jej

zakończeniu, spełniający kryteria lokalizacyjne i właściwej eksploatacji

NOWSZY PODZIAŁ

zaproponowanym w Austrii i Szwajcarii za

podstawę podziału przyjęto potencjał reakcyjny odpadów przy założeniu, _e na

współczesne składowiska powinny trafiać tylko odpady w pełni ustabilizowane w sensie

chemicznym , a zatem niereaktywne. Spełnienie tego kryterium pozwala na znaczne

obniżenie kosztów ponoszonych na budowę składowisk. Wyróżniamy:

- składowiska – reaktory ( lub reaktywne )

- składowiska ostateczne, dla odpadów niereagujących

Powyższy podział nie wyklucza występowania składowisk różnych rodzajów na jednym

terenie, przy warunku spełnienia całkowitego rozdziału kwater przeznaczonych na

składowanie różnych odpadów. Dopuszcza się również wspólne składowanie odpadów

komunalnych i przemysłowych o niskiej klasie szkodliwości.

W krajach Europy Zachodniej wyróżnia

się trzy zasadnicze klasy składowisk:

- klasa I – składowiska odpadów mineralnych, nieaktywnych lub mało aktywnych

chemicznie i biologicznie

- klasa II – składowiska odpadów komunalnych i innych o zbliżonym do nich składzie

chemicznym

- klasa III – składowiska odpadów przemysłowych, niebezpiecznych

GŁÓWNE SKŁADNIKI GAZU

Składa się z metanu ( 15-60% ), dwutlenku węgla ( 10-40% ), azotu ( 1-6% ), tlenu ( 1-8% ) oraz

siarkowodoru ( 1% ). W ilościach śladowych może występować ponad 130 innych

substancji.

ILOŚĆ ODPADÓW Z 1 Mg ODPADÓW

Dla warunków krajowych można przyjąć, iż z 1 Mg odpadów powstanie ok. 120 m3

biogazu.

DEFINICJA ODCIEKU

Zanieczyszczone wody wypływające lub przenikające do podłoża z ognisk zanieczyszczeń typu składowisk komunalnych, przemysłowych itp. W przypadku odpadów stałych odcieki powstają głównie w wyniku ługowania substancji rozpuszczalnych przez wody opadowe infiltrujące do bryły składowiska

GOSPODARKA ODCIEKAMI ZE SKŁADOWISKA

Bardzo wysokie stężenia zanieczyszczeń w odciekach ze składowisk powoduje, iż

niedopuszczalne jest bezpośrednie wypuszczanie odcieków do jakiegokolwiek

naturalnego odbiornika. Wymagają one wstępnego oczyszczenia. Stosowany jest szereg

rozwiązań:

- odprowadzenie do miejskiej sieci kanalizacyjnej i oczyszczenie w miejscowej

oczyszczalni (sposób drogi ze względu na koszt przyłącza),

- gromadzenie odcieków w zbiorniku odcieków na terenie składowiska i okresowy

wywóz do miejskiej oczyszczalni (sposób najczęściej stosowany w warunkach

krajowych),

- oczyszczanie odcieków na terenie składowiska w lokalnej małej oczyszczalni (sposób

kosztowny),

- rozdeszczenie odcieków na powierzchnie składowiska (sposób ten rozwiązuje

częściowo problem ilości odcieków),

- odparowanie odcieków do pozostałości stałej na terenie składowiska wykorzystując do

tego celu gaz składowiskowy jako medium energetyczne.

Racjonalnym wydaje się unieszkodliwienie odcieków metodą ich odparowania i spalania

stałej pozostałości przy użyciu gazu składowiskowego. W tej metodzie obok

unieszkodliwienia odcieków rozwiązuje się też problem utylizacji gazu

składowiskowego.

W krajach zamożnych jak np. Niemcy, stosuje się oczyszczanie odcieków w

oczyszczalniach zlokalizowanych przy składowisku. Technologie oczyszczania s_ bardzo

różnorodne często nawet kosztowne.

Należy podkreślić, że niezależnie od obranej technologii oczyszczania odcieków, nale_y

zmierza_ do ich minimalizacji. Możliwe jest to w drodze specjalnych zabiegów na etapie

eksploatacji i rekultywacji składowiska, takich jak:

- właściwe przykrywanie odpadów,

- staranne formowanie warstw,

- odwodnienie powierzchni ostatniej warstwy przykrywającej,

- selekcja roślin przeznaczonych do wegetacji na czaszy składowiska po rekultywacji.

RODZAJE USZCZELNIEŃ NA SKŁADOWISKACH

● uszczelnienie powierzchni

● uszczelnienie boczne

● uszczelnienie podstawy i skarp

Zadaniem uszczelnienia powierzchni składowiska jest:

● niedopuszczenie do dopływu i infiltracji wód opadowych w głąb składowiska

● odprowadzanie wód opadowych poza obręb składowiska

● zapobieganie erozji powierzchni składowiska

● zapobieganie pyleniu i roznoszeniu przez wiatr lekkich części składowanych odpadów

● stworzenie bariery biologicznej dla korzeni roślin i dla gryzoni

● wkomponowanie składowiska w otoczenie

Zadaniem uszczelnienia bocznego składowiska jest

● utworzenie wokół składowiska szczelnej bariery pionowej

● eliminacja poziomej migracji odcieków ze składowiska poza jego obręb

● zgromadzenie odcieków ze składowiska wewnątrz zamkniętej bariery, a następnie ich odprowadzanie w celu oczyszczenia

Zadaniem uszczelnienia podstawy i skarpy jest:

● zgromadzenie i odprowadzenie odcieków i cięższych gazów wysypiskowych powstających w składowiskach odpadów komunalnych

● niedopuszczenie do przenikania odcieków i gazów wysypiskowych do naturalnego podłoża i wód gruntowych

● utworzenie pod składowiskiem statecznego i nośnego podłoża

Materiały wykorzystywane do konstruowania uszczelnień

● naturalne (np. iły, bentonity,gliny plastyczne)

● sztuczne tzw. geosyntetyki (np. kleje, geomembrany(folia PVC), geokompozyty)

● mieszane( gliny lub iły z plastyfikatorami, dodatkiem cementu, materiały asfaltowe)

• Udział procentowy energetyki w Polsce w emisji SO₂, pyłów i NOx.

Największym źródłem emisji zanieczyszczeń są właśnie procesy wytwarzania energii w wielkich elektrowniach, jak i w systemach zaopatrzenia w ciepło przemysłu oraz sektora komunalno-bytowego. Źródła te są odpowiedzialne w około 90% za emisje SO2 i w 60-70 % za emisje pyłów oraz NOx zarówno w Polsce jak i na świecie. Drugim istotnym źródłem skażeń środowiska to pojazdy mechaniczne. Są one odpowiedzialne w około 60% za emisje węglowodorów z których wiele wykazuje silne działanie rakotwórcze.

• W którym kraju występują największe ilości węgla?

Stanowi on jedno z najważniejszych paliw kopalnianych. Jego największe złoża znajdują się na terenie Stanów Zjednoczonych i stanowią ponad 25% zasobów węgla na świecie oraz 90% wszystkich paliw kopalnianych tego kraju. W 1989 roku wydobyto tam 975 milionów ton tego surowca przeznaczonych do wykorzystania wewnętrznego oraz na eksport. Stosuje się go głównie do generacji prądu elektrycznego (około 55%) oraz w hutnictwie.

• Jaką wydajność energetyczną ma 1 gram uranu (235) w porównaniu do węgla i ropy naftowej?

Jeden gram uranu ²³⁵U ma wydajność energetyczną odpowiadającą 2,7 tony węgla lub 13,7 baryłek ropy naftowej. Z jednej tony słabo wzbogaconego paliwa jądrowego można wyprodukować około 200 milionów kilowatogodzin energii elektrycznej. Wystarcza to na zaspokojenie potrzeb 70 tysięcy ludzi w ciągu roku.

• Korzyści wynikające z zastosowania energii odnawialnej.

-Znikomy udział w emisji gazów cieplarnianych, co ma korzyści ekologiczne i ekonomiczne, ponieważ obecnie w niektórych krajach wprowadza się podatek od emisji tych gazów do atmosfery. Pozwala to przeznaczyć więcej środków na badania oraz zmniejszenie kosztów produkcji urządzeń w dziedzinie energii odnawialnej;

-W ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat jest w stanie zaspokoić dużą część potrzeb energetycznych rozwiniętej gospodarki;

-Dzięki rozproszeniu zasobów ustabilizuje się lokalne bezpieczeństwo energetyczne i zwiększy różnorodność źródeł;

-Jako małe i rozproszone źródła pochłaniają mniejszy kapitał oraz zapewniają większą liczbę miejsc pracy;

-Kraje ją wykorzystujące mogą zmniejszyć uzależnienie od importu, np. ropy;

-Energia odnawialna jest najbezpieczniejszym rodzajem energii;

-Małe inwestycje dają szansę na szybki zwrot poniesionych kosztów;

-Bardzo szybki rozwój energetyki tego typu, wzrost jej podaży będzie się podwajał co 8 lat ( w 2010 wynosił 9%).

• Udział procentowy wykorzystania odpadów przemysłowych w Polsce. W jaki sposób wykorzystuje się odpady przemysłowe?

W naszym kraju odpady przemysłowe wykorzystywane są w 60%, głownie do niwelacji terenów. Znikome jest ich wykorzystanie jako surowców wtórnych. Dla porównania w Stanach Zjednoczonych prawie połowa ołowiu, miedzi, aluminium czy stali pochodzi z odpadów. Ważny fakt stanowi to, iż wtórne wykorzystanie surowców wymaga mniej energii niż ich pozyskiwanie. Przykładem może być aluminium, którego produkcja wymaga 95% więcej energii niż jego wtórne przetworzenie. Wtórne użytkowanie papieru oszczędzi nie tylko energię potrzebną do jego produkcji, ale także wiele drzew i drewna, bez których produkowany być nie może. Zmniejsza to tym samym ilość emitowanych zanieczyszczeń niebezpiecznych dla środowiska przyrodniczego.

1. Ogólny podział odpadów ze względu za źródło ich powstawania

Ogólny podział odpadów ze względu na źródła ich powstawania i potencjalne zagrożenia jest następujący:

1. Komunalne i komunalno podobne: z gospodarstw domowych, zakładów infrastruktury miejskiej, a także ulic i placów, jednostek osiedlowych,

2. Przemysłowe i pochodzące z rzemiosła: z procesów technologicznych, przetwórczych i wydobywczych,

3. Niebezpieczne: tłuszcze i mieszaniny olejów z oczyszczalni ścieków, zawierające drobnoustroje patogenne, odpady z sektora medycznego, przeterminowane środki ochrony roślin, ziemia skażona substancjami ropopochodnymi, metalami ciężkimi i inne

Klasyfikację odpadów, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją w Unii Europejskiej, podaje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Rozporządzenie określa katalog odpadów wraz z listą odpadów niebezpiecznych oraz sposób klasyfikowania odpadów. Odpady klasyfikuje się w zależności od źródła pochodzenia na 20 grup:

1. Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin – 01,

2. Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności – 02

3. Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury – 03

4. Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego – 04

5. Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla – 05

6. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej – 06

7. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej – 07

8. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych ( farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich – 08

9. Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych – 09

10. Odpadów z procesów termicznych – 10

11. Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych – 11

12. Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych – 12

13. Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw ( z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) – 13

14. Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów ( z wyłączeniem grup 07 i 08)

15. Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne ujęte w innych grupach – 15

16. Odpady nieujęte w innych grupach – 16

17. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej ( włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) – 17

18. Odpady medyczne i weterynaryjne – 18

19. Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych – 19

20. Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie – 20

Odpady klasyfikuje się przypisując im odpowiedni kod sześciocyfrowy określający: grupę (dwie pierwsze cyfry), podgrupę ( dwie kolejne cyfry) oraz rodzaj odpadu ( dwie ostatnie cyfry), np. w grupie 20, której przyporządkowano odpady komunalne, odpady z targowisk należy opisać kodem 20 03 02. W katalogu odpadów, odpady niebezpiecznie oznakowane są przy kodzie cyfrowym gwiazdką. Opis odpadów za pomocą sześciocyfrowego kody ma za zadanie usprawnić system identyfikacji, rejestracji oraz monitoringu opadów.

Wg Ustawy o ochronie środowiska, jako odpady niebezpieczne uznaje się jedna lub więcej substancji niebezpiecznych albo mieszaniny substancji, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, biologiczne lub promieniotwórcze mogą w razie nieprawidłowego obchodzenia się z nimi spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.

Według Dyrektywy Europejskiej ,, odpad toksyczny i niebezpieczny”, to każdy odpad zawierający lub skażony substancją lub materiałem toksycznym lub niebezpiecznym, w ilości i stężeniu przedstawiającym zagrożenie dla zdrowia lub środowiska”.

Ustawa o odpadach nakazuje stosowanie przez producentów odpadów zasady zapobiegania powstawaniu odpadów niebezpiecznych lub minimalizacje ich ilości w pierwszej kolejności na etapie planowania i projektowania technologii. Odpady niebezpieczne powinny być w pierwszej kolejności wykorzystywane lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania. Zgodnie z tą ustawą podstawą do zakwalifikowania odpadów do grupy odpadów niebezpiecznych jest przynależność do kategorii odpadów niebezpiecznych oraz posiadanie właściwości, które powodują, że odpad jest niebezpieczny.

1. Gospodarowanie odpadami, recykling, recykling organiczny

Gospodarowanie odpadami- zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów.

W celu minimalizacji odpadów usuwanych zarówno z jednostek gospodarczych, zakładów infrastruktury miejskiej oraz z gospodarstw domowych należy dążyć do odzysku surowców wtórnych. Działalność zmierzającą do odzyskiwania surowców wtórnych w celu ich ponownego wykorzystania nazwano ,, recyklingiem”.

W krajach wysoko rozwiniętych recykling realizowany jest z dużym powodzeniem. Nad sposobem jego realizacji pracowano wiele lat i wymagało to wieloletniej edukacji społeczeństwa, ponieważ najtańszym, najskuteczniejszym sposobem pozyskiwania surowców wtórnych z odpadów z gospodarstw domowych jest segregacja tych odpadów w miejscu ich gromadzenia, u źródła powstawania, czyli w gospodarstwach domowych.

Recykling może być realizowany w postaci recyklingu organicznego, z wyjątkiem odzysku energii.

Przez pojecie recyklingu organicznego rozumie się obróbkę tlenową ( w tym także kompostowanie) lub beztlenową odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach, przy wykorzystywaniu mikroorganizmów, w wyniku, czego odzyskuje się kompost i metan. Składowanie na składowisku nie jest traktowane, jako recykling organiczny.

W celach recyklingu należy dążyć do selektywnej zbiórki odpadów. Znalazło to również odzwierciedlenie w zapisach ustawy o odpadach, gdzie formułuje się zasadę, że unieszkodliwianiu poddaje się odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku.

Cele recyklingu:

• Oszczędności związane z powtórnym wykorzystaniem surowców,

• Ochrona naturalnych zasobów Ziemi,

• Oszczędność energii,

• Zmniejszenie masy odpadów, co skutkuje zmniejszeniem kosztów ich zbierania i unieszkodliwiania,

• Wydłużenie okresu eksploatacji składowisk, co wiąże się z ograniczeniem tempa powstawania nowych.

W świetle Ustawy o odpadach podmioty gospodarcze mają obowiązek wykorzystywania odpadów, jako surowce wtórne, jeżeli jest to technologicznie i ekonomicznie uzasadnione.

Działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów powinny być planowane, projektowane i prowadzone tak, aby:

• Zapobiegały powstawaniu odpadów,

• Zapewniały bezpieczne dla środowiska wykorzystywanie odpadów, jeśli nie udało się zapobiec ich powstaniu,

• Zapewniały zgodny z zasadami ochrony środowiska sposób postępowania z odpadami, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się wykorzystać.

Niska świadomość społeczeństwa w zakresie znaczenia dla środowiska prawidłowej gospodarki odpadami stałymi ma negatywne skutki. Z jej przejawami można spotkać się na każdym kroku. Dotyczy to sposobu postępowania w gospodarstwach domowych z przeterminowanymi lekami, zużytymi świetlówkami, bateriami, puszkami po farbach, które są wyrzucane do koszy na śmieci. Jest niebezpieczne dla środowiska, ze względu na możliwość przedostania się do gleby a co za tym idzie także do wód podziemnych (będących źródłem wody pitnej) odcieków ze składowisk, które są silnie zanieczyszczone.

Taki sposób postępowania społeczeństwa wynika z braku rozwiązań systemowych w Polsce. Dlatego też w polskich warunkach jednym z najistotniejszych celów jest edukacja społeczeństwa i uświadomienie konieczności zmiany podejścia do problemu gospodarki odpadami stałymi.

Poprawie stanu służą m.in. opracowywanie i wdrażane plany gospodarki odpadami, określające m.in. zarówno działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami, jak i instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów. Plany te opracowywane są na szczeblu krajowym, wojewódzkim i gminnym.

w 1999 roku na składowiska odpadów wywieziono ogółem 47,2 mln m³ odpadów komunalnych.

Na pełne badania odpadów składają się następujące analizy:

• sitowa (frakcyjna),

• morfologiczna,

• techniczna i chemiczna.

Analiza sitowa dostarcza informacji, co do możliwości wyselekcjonowania i wykorzystania niektórych składników.

Analizę frakcyjną przeprowadza się zazwyczaj w bębnie obrotowym lub na sitach wstrząsowych. Pod względem rozdrobnienia w odpadach wyróżnia się następujące frakcje:

• frakcja drobna < 10 mm,

• frakcja średnia 10-40 mm,

• frakcja gruba 40 – 100 mm,

• odsiew> 100 mm.

Każdą frakcję waży się z dokładnością do 0,1% masy surowej. Skład frakcyjny odpadów miejskich zmienia się sezonowo.

Celem analizy morfologicznej jest wyselekcjonowanie możliwie dużej liczby składników odpadów. Daje ona informacje o możliwości ponownego użycia i zwracania do produkcji niektórych składników odpadów. Pełnej analizie morfologicznej poddaje się zwykle tylko frakcję grubą, o częściach większych niż 40 mm; z frakcji mniejszych wydziela się zazwyczaj tylko metale magnetyczne. Wyróżnione składniki morfologiczne odpadów przedstawia rysunek nr 3.

Przygotowanie do badań jakościowych odpadów wymaga ściśle ustalonego toku postępowania, co zostało przedstawione na rysunku 4. W tym celu należy z partii odpadów, które zostały zwiezione z trasy pomiarowej wyodrębnić próbkę średnią ogólną. Próbkę tą, o objętości minimum 250 dm³, otrzymuje się poprze połączenie i dokładne wymieszanie próbek pierwotnych, czyli próbek o objętości około 5-10 dm³ pobranej losowo z badanej partii odpadów. Kolejnym etapem jest wydzielenie próbki średniej laboratoryjnej. Do badań laboratoryjnych potrzebna jest próbka o masie 10 kg, którą otrzymuje się poprzez wykorzystanie metody ćwiartowania. W tym celu należy usypać z materiału próbki średniej ogólnej pryzmę w formie ostrosłupa ściętego podstawie kwadratu i wysokości, która nie przekracza 0,3 m, a następnie podzielić ją za pomocą przekątnych na 4 części. Z tak powstałych części, dwie położone naprzeciw siebie oddziela się, a pozostałe dokładnie miesza ze sobą. Po wymieszaniu ponownie tworzy się pryzmę, poddaje ją ćwiartowaniu, oddzieleniu dwóch części i mieszaniu pozostałych. Czynności te powtarza się do momentu uzyskania masy pozwalającej na przeprowadzenie badań. Pozostała część próbki średniej ogólnej jest wykorzystywana do określenia składu frakcyjnego odpadów.

Po zakończeniu analiz: morfologicznej oraz sitowej można odpady wstępnie podzielić na następujące grupy:

• substancje organiczne, podatne na rozkład biologiczny, które mogą być kompostowane lub spalane( np. kości, odpadki spożywcze),

• substancje organiczne trudno biodegradowalne, nadające się wyłącznie do spalania (np. skóra, guma, tworzywa sztuczne),

• substancja inercyjne- tzw. balast, czyli substancje, które nie nadają się ani do spalania ani do kompostowania (np. szkło, ceramika, gruz budowlany z mieszkań, kamienie),

• Cała drobna frakcja, czyli części < 10 mm. Frakcja ta jest balastem z dużym udziałem substancji mineralnych ( popioły z palenisk indywidualnych). Jej składu morfologicznego nie analizuje się.

Zarówno analiza sitowa, jak również morfologiczna, dają tylko przybliżony obraz składu odpadów. Po nich następuje ocena techniczna oraz analiza chemiczna.

Jeżeli chodzi o ocenę techniczną przeprowadzoną pod kątem metod unieszkodliwiania oznacza się:

• udział procentowy poszczególnych frakcji,

• udział procentowy poszczególnych grup substancji,

• zawartość wody i substancje stałe,

• substancje organiczne i mineralne jako straty prażenia i pozostałości po prażeniu,

• ciepło spalania,

• stosunek C/N, C/P, ( po analizie chemicznej),

Te oznaczenia są wystarczające do wstępnej analizy składu oraz dokonania wstępnej opcji optymalnej technologii unieszkodliwiania.

Analiza chemiczna natomiast ukierunkowana jest na konkretną metodę unieszkodliwiania.

Uważa się, że najważniejsze znaczenie mają:

1. w przypadku składowisk: próba na wymywanie składników i ich podatność na procesy rozkładu,

2. w przypadku kompostowni: test podatności na rozkład tlenowy, udział substancji biologicznych ( N, P, C, K) oraz udział substancji toksycznych (głównie metali ciężkich),

3. w przypadku spalarni: wartość opałowa, zawartość wody, analiza elementarna ( w tym Cl, F).

W przypadku spalarni obok badań fizycznych takich jak: ciepło spalania, udział wilgoci, odpady analizowane są między innymi ze względu na obecność związków chloru i fluoru. Te dwa pierwiastki stanowią niepożądana emisję w postaci HF, HCl, działają korozyjnie na instalację spalarni oraz sprzyjają syntezie silnie toksycznych chlorowcopochodnych węglowodorów aromatycznych: dioksyn i furanów.

Na próbce przygotowanej we właściwy sposób można przystąpić do badań chemicznych. Analiza chemiczna odpadów prowadzona jest w aspekcie oceny możliwości wykorzystania ich do unieszkodliwiania metodami biologicznymi lub termicznymi.

Analizie chemicznej poddawane są odpady uśrednione, wysuszone do stałej masy oraz rozdrobnione do uziarnienia poniżej 0,5 mm.

Podatność odpadów na rozkład biochemiczny bada się za pomocą metody ChZT. Dwuchromianem zadaje się naważkę 1 g i pozostawia na godzinę w temperaturze pokojowej. Tę część badanej substancji, która nie uległa utlenieniu w tych warunkach nazywa się rozkładalna substancją organiczną, czyli RSO. Część masy, która w tych warunkach nie ulega utlenieniu nazywa się NSO, czyli nierozkładalną substancją organiczną.

Sposób wywozu odpadów może być realizowany systemem:

-niewymiennym- po opróżnieniu pojemników, śmieci ładowane są do samochodów (śmieciarek) pojemniki pozostają w miejscu gromadzenia.

-wymienne- zapełnione pojemniki na odpady podmieniane są pustymi w miejscu gromadzenia odpadów.

1. Stacje przeładunkowe

Są elementem pośredniczącym, gdzie w funkcji klasycznej następuje przeładowanie odpadów.

Stacje nowej generacji – oprócz podstawowej funkcji, jaką jest przeładunek odpadów-powinny spełniać rolę sortowni i dystrybucji odpadów. W stacji takiej powinno następować:

• rozładowanie odpadów z samochodów –śmieciarek,

• selekcja odpadów podlegających recyklingowi(metale, szło, papier),

• rozdrobnienie odpadów wielkogabarytowych,

• załadunek do transportowców lub kontenerów o dużej pojemności 30-70m³ .

Połączony z zagęszczeniem odpadów.

• transport środkiem o dużej ładowności (tabor kolejowy, naczepy siodłowe) do zakładu unieszkodliwiania.

Kryteria opłacalności budowy stacji przeładunkowej:

• kryterium wielkości miasta( min. 150 tys. Mieszkańców),

• kryterium długości dróg wywozowych tj. odległości stacji stacjii przeładunkowej do zakładu unieszkodliwiania (min. 5 do 15 km).

• 1. Definicja ekologii

• Ekologia jest nauką o związkach (współzależnościach) między organizmami a otaczającym je środowiskiem. W języku greckim termin "ekologia” pochodzi od słów oikos, czyli dom, miejsce życia oraz logos, tzn. słowo, nauka; dosłownie więc pojęcie "ekologia" możemy rozumieć jako naukę o miejscu życia organizmów (środowisku).

• Najogólniej ekologię można rozumieć jako naukę o ekonomice przyrody. Szerzej - jest to nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, badająca wzajemne zależności pomiędzy organizmami oraz ich zespołami a środowiskiem.

• 2. Kto i kiedy wprowadził termin ekologia?

• Termin ten wprowadził niemiecki zoolog Ernst Haeckel w roku 1869.

• 3. Terminy:

• Populacja jest to grupa osobników jednego gatunku, zamieszkujących wspólny obszar, mogących się swobodnie i skutecznie krzyżować, a tzn., że mogą wydawać płodne potomstwo.

• Biocenoza to wielogatunkowy zespół organizmów wzajemnie powiązanych różnymi zależnościami biologicznymi i żyjących w określonym środowisku zwanym biotopem.

• Biotop to obszar o określonych warunkach ekologicznych, będący siedliskiem dla biocenozy lub osobnika

• Biocenoza wraz ze środowiskiem- biotopem tworzy układ ekologiczny zwany ekosystemem. Biocenoza znajduje się w ścisłej zależności z biotopem, nie może funkcjonować, a nawet istnieć w oderwaniu od biotopu. Są nierozerwalne i wzajemnie na siebie oddziałują.

• Biomy to zespoły ekosystemów, tworzące duże i łatwe do rozróżnienia regiony biologiczne na Ziemi, np. tundra, tajga, pustynia, step.

• Biosfera zwana jest także ekosferą. Jest to strefa, w której może istnieć życie, czyli zespół wszystkich występujących na Ziemi ekosystemów, największy i najbliższy samowystarczalności układ biologiczny zamieszkany przez organizmy żywe.

• 4. Definicja autekologii

• Autekologia to ekologia organizmów. Zajmuje się ona badaniem wzajemnego oddziaływania na siebie środowiska abiotycznego (nieożywionego) i poszczególnych organizmów.

• 5. Definicja synekologii

• Synekologia to ekologia ekosystemów. Zajmuje się badaniem grup organizmów (jako całości) w biocenozach oraz zależności między zbiorowiskami organizmów a ich siedliskiem.

• 6. Termin sozologia

• Sozologia zajmuje się problemami ochrony przyrody i jej zasobów, m.in. w celu zapewnienia trwałości ich użytkowania.

• Termin „sozologia” zaproponował polski uczony- geolog W. Goetel w roku 1965. Nauka ta rozwija się w wielu krajach, uzyskując lokalne nazwy.

• 7. Funkcje gleby w ogólnym procesie życia na ziemi

• Poza funkcją produkcyjną gleba tworzy ogromnych rozmiarów naturalny zbiornik retencyjny zasobów wodnych. Wody opadowe gromadzone w glebie są niezbędne dla życia roślin. Dzięki żyjącym w glebie drobnoustrojom spełnia ona również ważną funkcję sanitarną i uczestniczy w niezbędnym dla ciągłości życia na Ziemi procesie rozkładu (mineralizacji) martwych resztek organicznych, wpływając w ten sposób na obieg pierwiastków w środowisku. Dzięki właściwościom sorpcyjnym gleba spełnia funkcję naturalnego filtra; pochłania m.in. związki toksyczne.

• 8. Degradacja gleby

• degradacji gleb, czyli pomniejszenie lub zniszczenie ekologicznej i produkcyjnej wartości gleby.

• 9.Formy degradacji gleby

• Do form degradacji zaliczamy:

• -zakwaszenie gleb i zniekształcenie ich właściwości chemicznych,

• -biologiczne zanieczyszczenie gleb,

• -chemiczne zanieczyszczenie gleb,

• -zniekształcenie rzeźby terenu i pokrywy glebowej,

• -przesuszenie lub zawodnienie gruntów,

• -wylesienie i rolnicze użytkowanie suchych i jałowych gruntów,

• -mechaniczne zniekształcenie gruntów oraz niszczenie gleby i szaty roślinnej.

• -Erozja wodna i wiatrowa również pomniejszają wartość gleby lub ją niszczą.

• -Techniczne zniszczenie gleby i szaty roślinnej stanowią najwyższą formę degradacji gleb, zwaną dewastacją

• 10. Dewastacja i rekultywacja gleby

• dewastacją( całkowita utrata wartości użytkowej gruntu w wyniku niekorzystnych zmian rzeźby terenu, gleby, warunków wodnych i szaty roślinnej. Przyczyną zachodzących zmian może być działalność przemysłowa, agrotechniczna, bytowa człowiek lub działanie sił przyrody (erozja, pożary, susze, trzęsienia ziemi)). Gleba i szata roślinna mogą być też zdewastowane przez zanieczyszczenie chemiczne.

• Rekultywacja nie oznacza przywrócenia glebie stanu wyjściowego, często jest to niemożliwe; przez rekultywację należy rozumieć nadanie gruntowi walorów użyteczności.

• 11. Jakie czynnik nasilają naturalną erozję?

• Naturalną erozję gleb, która jest przeważnie nieszkodliwa, nasilają:

• - nadmierny wyrąb lasu,

• - niszczenie naturalnej szaty roślinnej (leśnej i trawiastej),

• - nieprawidłowa uprawa ziemi,

• - wadliwy dobór roślin uprawnych,

• - niewłaściwy wypas bydła,

• - nieprawidłowe melioracje (budowa kanałów, zapór, regulacja rzek) wodne.

• 12. Termin denudacja

• Erozja, zarówno wodna jak i wietrzna, może spowodować całkowite zniszczenie profilu glebowego, czyli denudację

• 13. Przyczyny i skutki stepowienia

• Przyczyny i skutki stepowienia są następujące:

• - zmniejszenie ilości i regularności opadów atmosferycznych;

• - intensywny spływ powierzchniowy bez wnikania wody do gleby;

• - zwiększone parowanie z powierzchni gruntu;

• - pozbawienie ziemi należytej okrywy roślinnej, np. lasów, stepów, sawann, w celu stworzenia wielkich monokultur roślinnych;

• - wadliwie przeprowadzane melioracje;

• - nadmierne użytkowanie (do celów przemysłowych i komunalnych) wód powierzchniowych i podziemnych.

• - Przyczyną stepowienia może być również efekt cieplarniany, spowodowany nadmierną emisją CO2, metanu, freonów.

• 14.Najbardziej rozpowszechnione formy degradacji chemicznej gleby

• Do najbardziej rozpowszechnionych form degradacji chemicznej można zaliczyć:

• -nadmierne zakwaszenie lub nadmierna alkalizacja gleb,

• -naruszenie równowagi jonowej, biologicznej,

• -zasolenie roztworów glebowych,

• -nadmierna koncentracja metali ciężkich,

• -nadmierne nagromadzenie pestycydów w glebie.

• Większość tych form degradacji spowodowana jest działalnością przemysłową, transportem samochodowym, gospodarką komunalną i rolniczą.

• 15. Terminy:

• Pestycydy (chemiczne środki ochrony roślin)- naturalne bądź syntetyczne substancje stosowane w celu zwalczania chorób i szkodników roślin. Powodują one skutki pozytywne jak i negatywne. Obecnie znamy ponad 200 syntetycznych pestycydów. W zależności od grupy roślin czy zwierząt, na które oddziałują, wyróżnia się m.in.:

• retardanty- środki powodujące opóźnienie wzrostu roślin,

• bakteriocydy- środki bakteriobójcze,

• herbicydy- środki chwastobójcze,

• fungicydy- środki grzybobójcze,

• insektycydy- środki owadobójcze,

• rodentycydy- środki gryzoniobójcze.

• 16. Zabiegi chroniące gleby przed erozją

• Zabiegi chroniące gleby przed erozją, to:

• - tarasowanie stromych stoków;

• - prowadzenie dróg małymi spadami;

• - prawidłowy kierunek upraw (prostopadle do spływu wód);

• - unikanie monokultur i stosowanie płodozmianu;

• - zaprzestanie orki i wypasu zwierząt na stromych zboczach;

• - zaprzestanie nadmiernego wyrębu drzew;

• - zwiększanie zalesień i zadrzewień, w szczególności na zboczach;

• - zakładanie ochronnych pasów zieleni;

• - budowanie progów na potokach, w celu zmniejszenia prędkości spływu wody;

• - wyeliminowanie ciężkiego sprzętu i maszyn rolniczych (na stokach)