GRZYBICA SKÓRY GŁADKIEJ - Zmiany mają charakter rumieniowo-złuszczający, z obecnością wykwitów pęcherzykowych i krostkowych, głównie na obwodzie. Cechują się stosunkowo szybkim przebiegiem i ustępowaniem bez pozostawienia blizn. Objawy i przebieg : Ogniska są wyraźnie odgraniczone od otoczenia, na obwodzie występują wykwity grudkowe, pęcherzykowe i krostkowe. Zmiany wywołane grzybami antropofilnymi są mniej zapalne, wywołane zaś grzybami odzwierzęcymi mogą być wyniosłe, zapalne, pokryte pęcherzykami i krostkami na całej powierzchni. Umiejscowienie ognisk jest rozmaite, najczęściej występują w skórze nie osłoniętej (twarz, ręce, szyja).Świąd rozmaicie nasilony.
GRZYBICA STÓP - Zmiany mają charakter ognisk rumieniowo-złuszczających z pęcherzykami i rozmaicie nasilonymi objawami wysiękowymi. Objawy i przebieg:W odmianie międzypalcowej ogniska mają głównie charakter wyprzeniowy, niekiedy ze znaczną maceracją naskórka. Charakterystyczne jest zajęcie przestrzeni międzypalcowych IV-V oraz III-IV, ale zmiany mogą przejść również na inne przestrzenie międzypalcowe oraz na stopy. W odmianie potnicowej występują liczne pęcherzyki; mogą tworzyć się zlewne ogniska wysiękowe. W odmianie złuszczającej przeważają ogniska hiperkeratotyczne z licznymi popękaniami. Zmianom tym, wywołanym głównie przez T. rubrum, towarzyszy często grzybica paznokci. O rozpoznaniu grzybicy rozstrzyga wyłącznie badanie mikologiczne.
GRZYBICA PAZNOKCI - Objawy polegają na zgrubieniu, przebarwieniu, łamliwości, nadmiernym rogowaceniu i pobruzdowaniu płytek paznokciowych. Objawy i przebieg: Pierwsze zmiany powstają zazwyczaj na wolnym brzegu płytki paznokciowej lub od strony bocznych wałów. Morfologiczny wygląd paznokci jest dość różny; płytki przybierają kolor żółto-brunatny lub zielonkawy, stają się łamliwe, stopniowo ulegają zgrubieniu, rozwarstwieniu, częściowemu wykruszeniu. O rozpoznaniu grzybicy rozstrzyga badanie mikologiczne płytek i wynik posiewu.
GRZYBICA WOSZCZYNOWA - Jest to odmiana grzybicy, w której ogniska charakteryzują się obecnością tarczek woszczynowych i bliznowaceniem z towarzyszącym wyłysieniem. Objawy i przebieg : Tarczki, tj. zagłębione, żółte strupy, będące w istocie kolonią grzyba, są średnicy od kilku milimetrów do 1-2 cm. Po ich usunięciu pozostają blizny i trwałe wyłysienie. Włosy są matowe, szorstkie i suche. W lampie Wooda występuje matowozielona fluorescencja. Istnieją nietypowe odmiany beztarczkowe: łupieżopodobna i łuszczycopodobna.
KANDYDOZA BŁON ŚLUZOWYCH - Są to białawe plamy, jakby nałożone na błony śluzowe, przypominające ścięte mleko. Mogą one zlewać się, zajmując rozległe powierzchnie. Błony śluzowe wykazują wtedy ostry stan zapalny, czemu towarzyszy ból i pieczenie.Najczęstsze umiejscowienie: jama ustna, srom i pochwa. Jeśli zmiany dotyczą języka, śluzówka jest wygładzona, jeśli zaś sromu i pochwy - pojawiają się upławy. Zakażenie może wystąpić w każdym wieku, jest jednak szczególnie częste u chorych na cukrzycę i u kobiet w ciąży. Drożdżakowe zakażenia sromu i pochwy oraz żołędzi są nierzadko pierwszym objawem cukrzycy.
ŁUPIEŻ PSTRY - Jest to powierzchowne zakażenie naskórka, cechujące się żółtobrunatnymi plamami, umiejscowionymi głównie na klatce piersiowej. Etiopatogeneza: Czynnikiem wywołującym jest drożdżak Pityrosporum furfur. Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest osobnicza podatność skóry. Objawy i przebieg: Są to plamy lekko złuszczające się, różowe lub żółtobrunatne, zazwyczaj liczne, o nieregularnych zarysach. Złuszczanie powierzchni ma charakter otrębiasty, plamy uwidaczniają się po posmarowaniu nalewką jodową. W lampie Wooda wykazują żółtawą lub ceglastą fluorescencję. Umiejscowieniem najczęstszym jest klatka piersiowa oraz cały tułów, szyja i owłosiona skóra głowy. Pod wpływem promieni słonecznych powstają odbarwienia w miejscach grzybicy, z przebarwieniem skóry otaczającej, co stwarza obraz przypominający bielactwo nabyte. Jest to związane z wytwarzaniem przez Malassezia furfur czynników hamujących melanogenezę, m.in. kwasu azelainowego. O rozpoznaniu rozstrzyga badanie mikologiczne.
ŁUSZCZYCA- schorzenie skóry genetycznie uwarunkowane, o przewlekłym i nawrotowym przebiegu, cechują się zwiększoną proliferacją naskórka, a klinicznie złuszczającymi się wykwitami grudkowymi, ustępującymi bez pozostawienia śladu, duża różnorodność obrazu morfologicznego i nasilenia zmian, Etiopatogeneza - Na podstawie badań genetycznych wyróżnia się 2 typy łuszczycy. Typ I jest związany z dziedziczeniem autosomalnym dominującym. Rozpoczyna się zwykle w młodym wieku, przed 30 rokiem życia, i jest sprzężony z antygenami zgodności tkankowej HLA. Ten typ łuszczycy charakteryzuje się rozległymi, często wysiewnymi zmianami, nie stwierdza się natomiast łuszczycy krostkowej. Typ II łuszczycy zaczyna się zazwyczaj między 50 a 70 rokiem życia. Wykwitem pierwotnym jest grudka barwy czerwonobrunatnej, wyraźnie odgraniczona od otoczenia, o drobnopłatowym złuszczaniu powierzchni. Po zdrapaniu srebrzystych łusek uwidacznia się błyszcząca, powierzchnia (objaw świecy stearynowej), a następnie pojawia się kropelkowate krwawienie (objaw Auspitza), będące wynikiem uszkodzenia naczyń brodawek skórnych.Ogniska szerzą się obwodowo, często z tworzeniem obrączek i ustępowaniem w części środkowej.Objaw Koebnera - odczyn izomorficzny, charakterystyczny dla aktywnej łuszczycy, polegający na występowaniu po upływie 6-12 dni zmian łuszczycowych wzdłuż linii zadrapania naskórka. Umiejscowienie zmian w łuszczycy zwykłej jest lokalizacja w okolicy kolan, łokci i owłosionej skóry głowy.
ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY- uwarunkowane genetycznie; u chorych oraz u członków ich rodzin często występują rozmaite objawy atopii. charakteryzuje się zmianami wypryskowymi z wybitnie nasilonym świądem i lichenizacją (nawadnianie naskórka). Rozpoczyna się zazwyczaj już w dzieciństwie. Ma przewlekły i nawrotowy przebieg, w dużej części przypadków z tendencją do samoistnego wygasania. Cechy: skłonność do rogowacenia mieszkowego i suchość, czyli zmiany typu poronnej rybiej łuski, skłonność do skurczu drobnych naczyń, obniżenie progu świądowego i nadmierna wrażliwość skóry na różnorodne bodźce nieswoiste. Charakterystycznym umiejscowieniem są zgięcia łokciowe i kolanowe, twarz i szyja. Kryteria rozpoznawcze: większe i mniejsze. Do większych kryteriów należą: nasilony świąd, typowe umiejscowienie, przewlekły i nawrotowy przebieg, atopia u chorego lub rodzinny wywiad atopowy. Spełnienie 3 spośród 4 głównych kryteriów jest wystarczające dla rozpoznania. Spośród kryteriów mniejszych: suchość skóry, rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska, natychmiastowe odczyny skórne, podwyższone stężenie IgE, początek w dzieciństwie, skłonność do nawrotowych zakażeń skóry, zaćma, nietolerancja wełny i pokarmów, zaostrzenia po stresach psychicznych.
TRĄDZIK POSPOLITY - Schorzenie związane z nadczynnością gruczołów łojowych, cechujące się obecnością zaskórników wykwitów grudkowo-krostkowych i torbieli ropnych umiejscowionych w okolicach łojotokowych (twarz, plecy). Wykwitem pierwotnym zaskórnik. Rozróżnia się 2 typy zaskórników: zamknięte i otwarte. Zaskórniki zamknięte są drobne, białe, dobrze widoczne przy naciągnięciu skóry, niekiedy z zaznaczonym w części środkowej otworkiem. Powstają w wyniku proliferacji korneocytów w ujściu gruczołu łojowego. Zaskórniki otwarte. W części środkowej znajduje się otwór, przez który wydobywa się masa łojowo-rogowa. Zaskórniki te są ciemno zabarwione na szczycie nie tylko z powodu utleniania się keratyny i łoju, ale również wskutek nagromadzenia się melaniny. Wtórnie w wyniku ucisku i stanu zapalnego powstają wykwity grudkowo-krostkowe oraz torbiele ropne. Odmiany kliniczne: trądzik młodzieńczy: przeważają zaskórniki i wykwity grudkowe, umiejscowione głównie na twarzy i plecach; jest najbardziej nasilony w okresie pokwitania, po czym samoistnie ustępuje po kilku latach trwania; trądzik ropowiczy: obok zmian typowych tworzą się torbiele ropne; gojenie następuje przez bliznowacenie (blizny są wciągnięte, nierówne, niekiedy bardzo szpecące); trądzik skupiony: zmiany polegają na występowaniu głębokich nacieków i torbieli ropnych, niekiedy zlewających się, oraz licznych, bardzo dużych zaskórników; gojenie następuje poprzez nierówne i przerosłe blizny; odmianę tę spotyka się prawie wyłącznie u mężczyzn, zmiany często zajmują również okolice pachowe, pachwinowe i pośladki; trądzik bliznowcowy: polega na tworzeniu się bliznowców w obrębie wykwitów trądzikowych, często towarzyszy trądzikowi ropowiczemu lub skupionemu, niekiedy dotyczy wyłącznie okolicy karku; trądzik z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu: występuje wyłącznie u młodych mężczyzn, wykwity są typu trądziku ropowiczego i skupionego, z rozpadem i objawami krwotocznymi.
TRĄDZIK RÓŻOWATY - Wykwity rumieniowe, grudkowe i krostkowe występujące na podłożu łojotoku i zaburzeń naczynioruchowych (łatwe czerwienienie się skóry pod wpływem bodźców fizycznych i emocjonalnych), umiejscowione wyłącznie na twarzy dotyczące osób w wieku dojrzałym, częściej kobiet. W okresie początkowym zmiany mają charakter rumieniowy, z przemijającym zaczerwienieniem skóry twarzy (okres rumieniowy); w dalszym przebiegu objawy naczyniowe utrwalają się w postaci teleangiektazji, a także pojawiają się wykwity grudkowe i krostkowe (okres grudkowo-krostkowy). W rzadkich przypadkach dochodzi do zmian przerostowych nosa (odmiana przerosła), stwierdzanych prawie wyłącznie u mężczyzn.Umiejscowienie - środkowe części twarzy.
RAK PODSTAWNOKOMÓRKOWY - Nowotwór skóry o stosunkowo niewielkiej i tylko miejscowej złośliwości oraz powolnym wzroście; na ogół nie daje przerzutów.Rozwija się bądź ze stanów przedrakowych bądź w skórze uprzednio nie zmienionej. Odmiany raka podstawnokomórkowego: Rak podstawnokomórkowy guzkowy: najczęstsza postać; nowotwór ma charakter niezapalnego guzka otoczonego perełkowatym wałem. Bliznowacenie następuje w części środkowej, natomiast na obwodzie obecny jest charakterystyczny, niezapalny wał. Zmiany mogą ulegać wrzodzeniu. Rak podstawnokomórkowy barwnikowy jest w silnie przebarwioną odmianą guzkową. Rak podstawnokomórkowy wrzodziejący wykazuje nacieczoną twardą podstawę; może głęboko drążyć, niszcząc mięśnie i kości. Rak podstawnokomórkowy twardzinopodobny jest barwy porcelanowej, zazwyczaj nie ulega rozpadowi. Rak podstawnokomórkowy torbielowaty są to małe, przezroczyste guzki, najczęściej zlokalizowane na powiekach. Rak podstawnokomórkowy powierzchowny jest to bardzo powierzchowna odmiana, o szczególnie przewlekłym przebiegu. Zmiany są na ogół liczne płaskie, dobrze odgraniczone, otoczone lekko wyniosłym wałem, szerzą się bardzo powoli. Najczęstszym umiejscowieniem tułów. Ogniska umiejscowione są najczęściej na twarzy. Wzrost jest bardzo powolny. Przerzuty w zasadzie nie występują.
RAK KOLCZYSTOKOMÓRKOWY - Nowotwór skóry o znacznie większej złośliwości niż rak podstawnokomórkowy, o skłonności do wzrostu naciekającego, dający przerzuty, głównie do węzłów chłonnych. Zmiany skórne mają charakter brodawkujący lub wrzodziejący, cechują się naciekiem podstawy i często wałowatymi, wywiniętymi brzegami, ale bez perełkowatego wału. Umiejscowienie: wszędzie tam, gdzie występują stany przedrakowe oraz na pograniczu błon śluzowych i skóry - na wardze dolnej (te zmiany najczęściej dają przerzuty do węzłów chłonnych), w okolicy oczodołów, nosa i narządów płciowych. Przerzuty występują zwłaszcza w rakach usadowionych na pograniczu skóry i błon śluzowych. Wyróżniamy odmiany: wrzodziejącą, w której występują głęboko drążące owrzodzenia o twardych, wałowatych i nacieczonych brzegach; brodawkującą, w której zmiany są przerosłe, jednak naciekanie w głąb jest mniejsze niż w odmianie wrzodziejącej.