BEZPIECZENSTWO ZWIĄZANE Z POJAZDEM
Transport drogowy towarów niebezpiecznych, zgodnie z wymaganiami ADR, możliwy jest trzema sposobami przewozu: w sztukach przesyłki, luzem lub w cysternie. Nadawca powinien zawsze upewnić się, że zaplanowany przez niego sposób przewozu jest dopuszczalny w stosunku do własnego towaru. O dopuszczalności stosowania określonego sposobu przewozu decyduje wiele czynników, nie tylko stan fizyczny materiału. Z tego względu jedynym formalnym źródłem oceny są odpowiednie zapisy w wykazie materiałów niebezpiecznych (tabela A).
Do transportu towarów niebezpiecznych mogą być używane wszystkie typowe pojazdy samochodowe, nawet osobowe, wraz z ciągniętymi przez nie przyczepami i naczepami. Jednak zestaw nie może być wyposażony w więcej jak jedną naczepa lub przyczepę. W ruchu krajowym dozwolone jest nawet stosowanie ciągnika rolniczego z przyczepą do przewozu paliwa do silników dieslowskich, nawozów sztucznych lub środków ochrony roślin.. Materiały niebezpieczne nie mogą być z kolei przewożone motocyklami. Pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 12 ton, rejestrowane po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 1987r. oraz pojazdy o d.m.c. powyżej 3,5 tony lecz poniżej 12 ton, zarejestrowane po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2007 r., powinny posiadać ogranicznik prędkości .Ogranicznik powinien być nastawiony tak, aby – po uwzględnieniu jego tolerancji technicznej – pojazd nie mógł przekraczać Prędkości 90 km/h.
Opakowanie transportowe posiadające znak certyfikacyjny ( UN ) i właściwe zabezpieczenie na pojeździe, dla większości towarów stanowi wystarczającą gwarancję bezpiecznego transportu. Z tego względu do przewozu może być stosowany typowy pojazd ( bez żadnych zmian konstrukcyjnych, niewymagający dodatkowych badań technicznych). Jedynie w niektórych przypadkach, na podstawie przepisów szczególnych wskazanych w wykazie towarów, wymaga się stosowania określonego rodzaju pojazdu (kryty, odkryty, zamknięty).
W świetle przepisów ADR najprościej możemy podzielić pojazdy na wymagające potwierdzenia zgodności z przepisami w postaci Świadectwa Dopuszczenia Pojazdów do Przewozu Niektórych Towarów Niebezpiecznych i pozostałe. Pierwsze z nich są pojazdami wyspecjalizowanymi i przeznaczonymi do konkretnych celów. Ze względu na konstrukcje i przeznaczenie wyróżniamy:
Pojazdy EX/II oraz EX/III przeznaczone są do przewozu towarów KLASY I czyli materiałów i przedmiotów wybuchowych.
Pojazdy FL są przeznaczone do przewozu:
- materiałów ciekłych o temperaturze zapłonu do 60°C w cysternach stałych lub odejmowalnych, o pojemności powyżej 1 m³ oraz w kontenerach-cysternach lub w cysternach przenośnych, o pojemności powyżej 3 m³ ;
-gazów palnych w cysternach stałych, odejmowalnych lub w pojazdach-bateriach, o pojemności powyżej 1 m³ oraz w kontenerach –cysternach, cysternach przenośnych lub MEGC, o pojemności powyżej 3 m³ .
c) Pojazdy OX są przeznaczone do przewozu nadtlenku wodoru, stabilizowanego lub nadtlenku wodoru stabilizowanego w roztworze wodnym, o zawartości nadtlenku wodoru przekraczającej 60 % (klasa 5.1, UN 2015) w kontenerach-cysternach lub w cysternach przenośnych, o zawartości powyżej 3 m³, albo w cysternach stałych lub obejmowalnych o pojemności powyżej 1 m³.
d) Pojazdy inne niż pojazdy FL lub OX, przeznaczone do przewozu towarów niebezpiecznych w kontenerach-cysternach, cysternach przenośnych lub MEGC, o pojemności powyżej 3 m³, lub w cysternach stałych lub obejmowalnych o pojemności powyżej 1 m³, albo w pojazdach–bateriach innych niż pojazdy FL, o pojemności powyżej 1 m³.
Pojazdom typu EX/II, EX/III, AT, FL i OX stawiane jest szereg wymagań konstrukcyjnych, przedstawia je tabela:
| Elementy konstrukcyjne, których dotyczy dodatkowe wymagania: | Typ pojazdu |
|---|---|
| EX/II | |
| Wyposażenie elektryczne: | |
| instalacje elektryczna i oświetlenie | x |
| przewody | |
| główny wyłącznik akumulatorów | |
| akumulatory | x |
| tachograf | |
| instalacje zasilane stałe | |
| instalacja elektryczna za tylna ścianą kabiny kierowcy | |
| Układ hamulcowy: | |
| konstrukcja i skuteczność | x |
| ABS | |
| zwalniacz | |
| Zabezpieczenie przeciwpożarowe: | |
| materiały konstrukcyjne kabiny | x |
| osłona termiczna kabiny | |
| zbiorniki paliwa | x |
| silnik | x |
| układ wydechowy | x |
| zwalniacz | |
| zwalniacz ogrzewacze spalinowe | x |
| Ogranicznik prędkości | x |
Pojazdy EX/II, EX/III, AT, FL i OX powinny być podawane corocznym badaniom technicznym w kraju ich rejestracji, w celu potwierdzenia zgodności z odpowiednimi przepisami części 9 ADR oraz z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa obowiązującymi w kraju ich rejestracji. W przypadku przyczep lub naczep połączonych z pojazdem ciągnącym, pojazd ciągnący powinien być poddany analogicznym badaniom technicznym. Próby szczelności, ciśnieniowe próby hydrauliczne i wewnętrzne sprawdzenie stanu zbiorników cystern, powinny być przeprowadzone w odstępach czasu podanych w działach 6.8 i 6.9 ADR, które wynoszą zazwyczaj 3 lata dla rewizji zewnętrznej i 6 lat dla rewizji wewnętrznej.
Ważność świadectwa dopuszczenia wygasa po upływie roku od daty badania technicznego poprzedzającego jego wystawienie (9.1.3.4 ADR). Jednakże następny okres ważności świadectwa powinien być liczony od ostatniej daty ważności, pod warunkiem, że badanie techniczne wykonano w okresie jednego miesiąca przed lub po tej dacie.
Jednostka transportowa powinna być wyposażona w co najmniej jedna gaśnicę o zawartości nie mniejszej niż 2 kg proszku gaśniczego. Pojazdy powyżej 3,5 tony d.m.c. lecz nie większej niż 7,5 tony, powinny być wyposażone w jedną lub więcej gaśnic o łącznej zawartości 12 kg proszku gaśniczego, przy czym zawartość co najmniej jednej gaśnicy nie może być mniejsza niż 6 kg. Jednostki transportowe po wyżej 7,5 tony d.m.c, powinny być wyposażone w jedną lub więcej gaśnic o łącznej wartości 12 kg proszku gaśniczego, przy czym zawartość co najmniej jednej gaśnicy nie może być mniejsza niż 6 kg.