1. Definicje:

   1. Uzysk- procentowy stosunek ilości produktu wyjściowego (wsadu metalowego wprowadzonego do pieca) do ilości produktu uzyskanego w procesie przetwarzania (wytwarzania)

   2. Rafinacja- Stosowana w celu usunięcia zanieczyszczeń z metalu otrzymanego w procesach wstępnych lub z przetopionego złomu, aby nadać im odpowiednie właściwości (pozbawienie zabarwienia, poprawa zapachu, zwiększenie trwałości).

   3. Recykling- polega na odzyskiwaniu surowców wtórnych i ich ponownym przetworzeniu w procesie produkcyjnym, w celu uzyskania substancji lub materiałów o przeznaczeniu pierwotnym, z wyjątkiem odzysku energii.

   4. Złom obiegowy- odpady powstające w różnych fazach produkcji hutniczej, ilość złomu związana jest z wielkością produkcji stali i poziomem technologicznym jej wytwarzania. Charakteryzuje się dużą gęstością i czystością metalurgiczną, jest to złom wysokiej jakości.

   5. Złom poprodukcyjny- odpady stalowe, które powstają w procesach przetwarzania hutniczych wyrobów stalowych, nadające się do przerobu metalurgicznego.

   6. Złom poamortyzacyjny- zużyte, zniszczone i wycofane z eksploatacji wyroby stalowe (urządzenia, konstrukcje, środki transportu itp.) które utraciły swoje pierwotne właściwości użytkowe.

2. W jakim celu stosuje się topniki?

Topniki- są to substancje dodane do innej substancji w celu przeprowadzenia jej w stop rozpuszczalny bądź obniżenia jej temp. topnienia. Ułatwia oddzielenie metalu od innych domieszek, które są związane w postaci żużla. Wyłapują większość zanieczyszczeń.

1. Podział zanieczyszczeń w stopach

• Metaliczne i niemetaliczne

  • Związane i niezwiązane

    • Rozpuszczalne i nierozpuszczalne

1. Podział metod rafinacji i mechanizmy ich działania

• Fizyczna

  • Ekstakcyjna (żużlowa, gazowa, próżniowa)

  • Przez zmianę stanu skupienia (krzepnięcie postępujące, topienie strefowe, destylacja, rektyfikacja)

  • Mechaniczna (filtrowanie, wibracja, ultradźwięki)

• Chemiczna (żużlowa, gazowa, próżniowa)

• Elektrolityczna

Mechanizmy działania:

1. Fizyczna – wykorzystuje się różnice właściwości fizycznych metalu i zanieczyszczenia takie jak: gęstość, lepkość, wł. powierzchniowe, potencjał elektrochemiczny. Wykorzystuje się także takie zjawiska fizyczne jak: rozpuszczanie i wydzielanie z roztworu, parowanie i kondensacja. Wykorzystywane są zjawiska, aby zanieczyszczenia opuszczały ciekły metal i przechodziły albo do żużla albo do atmosfery.

2. Chemiczna- polegają na wprowadzeniu do metalu substancji rafinującej, która reaguje z zanieczyszczeniem. Produkt tej reakcji powinien być nierozpuszczalny w metalu, gdyż dzięki temu przejdzie do żużla lub do atmosfery.

3. Elektrolityczna – podczas tej rafinacji anodę stalowi zanieczyszczony metal, elektrolit może stanowić wodny roztwór soli rafinowanego metalu lub stopione sole rafinowanego metalu lub ich mieszanki. Katodą są cienkie blachy wykonane z rafinowanego metalu lub elektroda, na której zbiera się ciekły rafinowany metal.

1. Prawo Nernsta, Raoulta

1. Prawo Nernsta

Fizyczna ekstrakcja żużlowa stalowi praktyczne zastosowanie prawa Nernsta. Określa ono warunki równowagi na granicy dwóch niemieszających się ze sobą cieczy. W obu tych cieczach rozpuszcza się trzeci składnik.

N_A1-stężenie skł. A w cieczy 1

N_A2-stężenie skł. A w cieczy 2

To prawo podziału Nernsta mówi, że w warunkach równowagi określonych przez wartość ciśnienia i temp.

$\frac{N_{A1}}{N_{A2}} = L_{N}$, gdzie L_N – stała podziału

1. Prawo Raoulta

Ekstrakcja gazem obojętnym i ekstrakcja próżniowa przebiegają zgodnie z prawem Raoulta. Określa ono równowagę pomiędzy stężeniem składnika roztworu a ciśnieniem cząstkowym tego składnika w gazie sąsiadującym z tym roztworem. Jeżeli dla gazu doskonałego i takiego samego roztworu przyjmie się oznaczenia:

p_A – cząstkowe ciśnienie pary składnika A w gazie
p_A’ – prężność pary czystego składnika
N_A – stężenie składnika A w roztworze,

to dla stanu równowagi można zapisać:

p_A = N_A * p_A′

Gdy ciśnienie cząstkowe substancji A w gazie sąsiadującym z ciekłym metalem p_A’ jest mniejsze od ciśnienia równowagowego p_A, mamy do czynienia ze skłonnością do wydzielenia się substancji A z cieczy

Prawo działania mas -Szybkość reakcji chemicznej jest proporcjonalna do efektywnego stężenia wszystkich uczestniczących w niej reagentów.

$$K = \frac{{C_{C}}^{C}*{C_{D}}^{d}}{{C_{A}}^{a}*{C_{B}}^{b}}$$

1. Segregacja złomu i jej metody

Segregacja:

1. Odbiór odpadów: rodzaj środków transportu, określenie ilości dostarczanych odpadów, sposób rozładunku, konieczne dokumenty,

2. Sortowanie odpadów: transport odpadów, frakcje odpadów, rodzaj i układ sortowni, wyposażenie stanowisk sortowniczych, urządzenia sortownicze,

3. Pakowanie i przechowywanie posortowanych odpadów: urządzenia pakujące, rodzaj środków transportu, miejsca odkładcze,

4. Transport odpadów: rodzaj stosowanych środków transportu, urządzenia załadowcze, dopuszczalna masa transportów, niezbędna dokumentacja i oznaczenie odpadów.

5. Niszczenie dokumentów: dostarczenie dokumentów, kontrola procesu, urządzenia niszczące, wymagana dokumentacja

- złom drobny – odpowiednie zbiorniki w pomieszczeniach zakładu, gdzie występuje większa ilość odpadów; zbiorniki osobne dla każdego metalu, odpowiednio opisane
- złom ołowiany – stosować się do „Wskazówek bezpieczeństwa i higieny pracy” wydanych przez Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej
- złom gruby – składowany zupełnie oddzielnie, układać równo warstwami, w calu łatwego i bezpiecznego rozładowania w razie potrzeby