SUPLEMENTY DIETY W ŻYWIENIU MALUSZKÓW

SUPLEMENTY DIETY W ŻYWIENIU MALUSZKÓW

Cele żywienia

- Zapewnienie organizmowi odpowiedniej do wieku
i potrzeb ilości określonych składników pokarmowych

- Zapobieganie niedoborom

- Zapewnienie prawidłowego, harmonijnego wzrastania dziecka

- Optymalny rozwój intelektualny, aktywność fizyczna
i poznawcza

- Zmniejszenie ryzyka chorób cywilizacyjnych

Definicja suplementu diety

Suplementy diety to środki spożywcze, których celem jest uzupełnianie normalnej diety, będące skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych lub innych substancji, wykazujące efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, wprowadzone do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, przeznaczone do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu prawa farmaceutycznego.

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 25 sierpnia 2006 r.,

Dz. U. z 2006 r., nr 171, poz. 1225

Żywność funkcjonalna

Żywność funkcjonalna – produkty spożywcze, które poza uznaną wartością odżywczą wywierają udowodniony, korzystny wpływ na jedną lub wiele funkcji organizmu, poprawiając stan zdrowia i samopoczucie lub zmniejszając ryzyko chorób.

W ostatnich latach obserwuje się stały, szybko narastający wzrost zażywania suplementów, szczególnie u ludzi uprawiających sport, żyjących w szybkim tempie, nie mających czasu na racjonalne odżywianie się.

Stosowane także jako uzupełnienie farmakoterapii otyłości oraz z zamiarem poprawienia urody bądź wyglądu skóry

Grupy, w których można rozważać stosowanie suplementów

- Osoby spożywające <1600 kcal/dobę

- Kobiety w ciąży (kwas foliowy, żelazo, wapń, ew. inne)

- Osoby starsze, zwłaszcza stosujące nieracjonalną, ubogokaloryczną dietę

- Osoby stosujące diety z ograniczeniem bądź eliminacją niektórych składników pokarmowych

- Kobiety po menopauzie (wapń, wit. D)

***U osób zdrowych stosujących zbilansowaną dietę nie ma uzasadnienia dla stosowania suplementów, również jako profilaktyki przewlekłych chorób niezakaźnych

Wybrane przykłady interakcji z lekami

- Wapń + fluorochinolony/tetracykliny = obniżone o 50% stężenie leków we krwi

- Podobnie żelazo, cynk, magnez

- Wapń + beta-blokery/blokery kanału wapniowego = zaburzone wchłanianie

- Bisfosfoniany wiążą wapń i zelazo

- Żelazo = kaptopryl = obniżenie biodostępności przez tworzenie trudno wchłaniających się kompleksów

- Żelazo/magnez + hormony tarczycy = zmniejszenie aktywności hormonów

- Potas + inhibitory konwertazy = hiperkaliemia

- Wit. K + leki przeciwzakrzepowe = obniżenie skuteczności leczenia

- Wit. B6 + leki przeciwdrgawkowe = zmniejszenie dopaminy w osoczu i obniżenie skuteczności działania leku

- Żelazo zmniejsza biodostępność cynku i miedzi

***Racjonalne żywienie stosowane od najwcześniejszych etapów rozwojowych stanowi podstawę zabezpieczenia potrzeb organizmu; punktem odniesienia jest skład jak i biodostępność składników pokarmu kobiecego.

Pokarm matki a mieszanki mleczne modyfikowane

Pokarm kobiecy Mieszanki mleczne modyfikowane
Żelazo (mg/100ml) 0,15* 0,5-0,8
Kwas foliowy (μg/100ml) 52 6-11
Wit. B12 (μg/100ml) 0,3 0,16-0,2

Wit. K

(μg/100ml)

 0,25 3-9

Fe a karmienie naturalne

- Biodostępność żelaza z mleka matki wynosi 50% (10% z mleka krowiego)

- Dzieci wyłącznie karmione pokarmem matki do 6 miesiąca życia są narażone na anemię na tle niedoboru żelaza

Rola żelaza:

- wpływ na parametry hematologiczne

- rozwój OUN

- dojrzewanie immunologiczne

Profilaktyka niedokrwistości z niedoboru żelaza u dzieci

  1. Wskazania bezwzględne:

- Dzieci przedwcześnie urodzone

- Dzieci z ciąż mnogich

- Dzieci ze zmniejszonym stężeniem Hb w okresie noworodkowym

- Dzieci matek, które miały niedokrwistość w ciąży

2. Wskazania do rozważenia:

- Nawracające zakażenia układu oddechowego

- Upośledzone łaknienie

- Skłonność do krwawień

Profilaktyka niedokrwistości z niedoboru żelaza

- U wcześniaków rozpocząć profilaktykę od 2. miesiąca życia i kontynuować do 12. miesiąca w dawce 2-4 mg/kg/dobę

- Niemowlętom karmionym piersią zaleca się podawanie preparatów żelaza po 6 miesiącu życia w dawce 1 mg/kg m.c./dobę

Pokarmy uzupełniające >17 <26 tyg. życia
- (mięso, warzywa)

Profilaktyka i leczenie niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego

Wskazania do profilaktyki:

- wcześniaki

- dzieci z przewlekłymi zakażeniami

- dzieci z zaburzeniami wchłaniania

-> Dawka profilaktyczna: 40µg-5mg/dobę

-> Dawka lecznicza: 15mg/dobę

Witamina K

- Zapotrzebowanie w okresie niemowlęcym 1 µg/kg/dobę

- W mleku kobiecym – zawartość niewystarczająca

- Mieszanki mleczne – pokrywają zapotrzebowanie

- Wchłanianie z przewodu pokarmowego ok. 30%

Zalecenia Zespołu Ekspertów dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K

Wszystkie noworodki po urodzeniu powinny otrzymać witaminę K:

m. ur. <1,5 kg – 0,3 mg i.m.

m. ur. >1,5 kg – 0,5 mg i.m.

z grupy ryzyka – 0,5 mg i.m.

Grupy ryzyka:

- Poród zabiegowy

- Zamartwica urodzeniowa

- Hipotrofia wewnątrzmaciczna

- Zespół aspiracji smółki

- Leki przed porodem u matki (Karbamazepina, fenytoina, barbiturany, cefalosporyny, rifampicyna, izoniazyd, poch. kumaryny)

Zalecenia Zespołu Ekspertów dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K

Noworodki i niemowlęta karmione piersią wymagają dalszej profilaktycznej podaży wit. K w okresie od 2 tygodnia życia do ukończenia 3 m.ż.:

- 25 µg/dobę

- 50 µg/dobę (dzieci z przewlekającą się biegunką, przedłużającą się żółtaczką, przejściową cholestazą – do czasu ustąpienia objawów chorobowych)

*Karmione mlekiem modyfikowanym: nie wymagają dalszej profilaktyki

Dzienne zapotrzebowanie na wapń i witaminę D w zależności od wieku

WITAMINA D WIEK WAPŃ
400 j 0 – 6 mies. 400 mg
400 j 7 – 12 mies. 600 mg
400 j 1 – 3 lat 800 – 1000 mg
400 j 4 – 9 lat 800 mg
400 j 10 – 18 lat 1200 mg

Główne przyczyny niedoboru i zaburzenia proporcji wapnia i wit. D3

1.Nieprawidłowe nawyki żywieniowe:
- zbyt duża zawartość mięsa,
- zbyt mała produktów mlecznych

2.Nieprawidłowy styl życia:
- mała aktywność fizyczna,
- zbyt krótkie przebywanie na powietrzu

3.Stosowanie kosmetyków z filtrami UV, zalecanych w profilaktyce czerniaka skóry

Zalecenia suplementacji witaminą D

kobiety ciężarne
– 400 j. od drugiego trymestru ciąży

noworodek donoszony, jeśli matka nie otrzymywała witaminy D w ciąży
– 400 j. od pierwszych dni życia

noworodek donoszony, jeśli matka przyjmowała witaminę D
– 400 j. od 3 tyg. życia

noworodek karmiony sztucznie
– 400 j.m./ dobę z uwzględnieniem podaży witaminy D z mieszanki mlecznej.

Zalecenia Krajowego Konsultanta Pediatrii i Zespołu Ekspertów 2004(dzieci > 1roku życia)

podaż wapnia

- 1 szklanka mleka= 240 mg Ca = kubeczek jogurtu,
dwa plasterki żółtego sera, dwa trójkąciki sera topionego, 35 dkg sera białego itp.

podaż witaminy D3

- w ilości 400 j.m./dobę z żywności wzbogacanej tą witaminą lub preparatów farmaceutycznych

Immunonutrition

Żywienie wspomagające odporność można zdefiniować jako modulowanie aktywności układu odpornościowego oraz skutków aktywacji układu odpornościowego
przez składniki odżywcze lub specjalne składniki pożywienia podawane w ilościach przekraczających ich zwykłą ilość w diecie.

Substancje o wykazanym bądź prawdopodobnym wpływie na stan odporności dziecka

- długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-3

- glutamina

- arginina

- cynk

- witamina A

-probiotyki

- prebiotyki

Wielonienasycone długołańcuchowe kwasy tłuszczowe

Udowodniono ścisłą zależność między sposobem żywienia, w tym rodzajem spożywanych tłuszczów, od najwcześniejszego okresu życia a rozwojem psychomotorycznym i wzrastaniem w dzieciństwie oraz powiązanie z występowaniem chorób cywilizacyjnych w wieku późniejszym

TŁUSZCZE – DEFINICJA FAO/WHO

Tłuszcze – nierozpuszczalne w wodzie substancje organiczne
Obejmują:

Znaczenie tłuszczów z pożywienia:

Kwasy tłuszczowe nienasycone:

!!!Przemiany enzymatyczne NNKT do LC PUFA to jest slajd 33 i nie mogę tego przenieśc do Worda! ;(

Znaczenie właściwych proporcji n – 6 i n – 3 LC PUFA w diecie matki i dziecka

- Zmniejszenie podatności na infekcje

- Zmniejszenie ryzyka immunizacji i rozwoju atopii

- Optymalizacja wzrastania

- Zapobieganie niskiej masie urodzeniowej

- Optymalizacja rozwoju układu nerwowego

Hackey PL., Am.J.Clin.Nutr.,1994,2,36

Źródła LC-PUFA (DHA i ARA) -> gotowe w macicy i mleku kobiecym ;)

kwas linolowy kwas α-linolenowy

⇓ ⇓

ARA DHA

Dieta kobiet w okresie ciąży

W ciąży następuje akumulacja AA i DHA w mózgu, kontynuowana do 2 roku życia

- LC PUFA przechodzą przez łożysko(najintensywniej w III trymestrze ciąży)

- niemowlę czerpie je z mleka matki (zawartość LC PUFA w pokarmie kobiecym zależy w znacznym stopniu od sposobu żywienia matki)

- organizm dziecka może je też syntetyzować z prekursorów: kwasu linolowego i α-linolenowego przy udziale enzymów elongazy i desaturazy (pod warunkiem dostatecznego ich stężenia).

Dieta kobiet w okresie ciąży:

- Eliminacja trans KT (hamują elongację i desaturację NNKT, wbudowują się w fosfolipidy błon komórek mózgowych płodu upośledzając dostępność n–3 LC PUFA, działają aterogennie

- Zawartość PUFA powinna wzrastać w ciąży o 50%, w czasie laktacji o 100%; konieczna dodatkowa podaż wit. E (0,9 mg/1g PUFA)

Źródła kwasów tłuszczowych

- Kwasy tłuszczowe nasycone (np. palmitynowy, stearynowy, laurynowy):

- mięso i tłuszcze zwierzęce, smalec, masło, mleko krowie

Kwasy tłuszczowe jednonienasycone (np. olej oleinowy, erukowy):

- margaryna (trans!), nasiona i owoce roślin oleistych, oliwa, awokado, sardynki, tuńczyk

Kwasy tłuszczowe wielonienasycone
- pokarm kobiecy, olej kukurydziany, słonecznikowy, sojowy (LA), olej rzepakowy, sojowy (ALA);n-6 (żółtko jaja, mięso), n-3 (mięso i oleje ryb morskich)

NAJBOGATSZE ŹRÓDŁA N-3 I N-6

n-6 n-3
LA ALA

Nasiona roślin

Olej kukurydziany

Olej arachidowy

Olej bawełniany

Olej sojowy

Olej sezamowy

Oliwa z oliwek

Olej lniany

Olej rzepakowy

Orzechy włoskie

Naturalne źródła omega-3 LC PUFA

- Zalecane zwiększenie spożycia ryb morskich naturalnych i hodowlanych (śledź, makrela,
dorsz, flądra, halibut)

-Ograniczenia: łosoś, tuńczyk – możliwa kumulacja rtęci i dioksyn

- Zalecana podaż ryb w okresie niemowlęcym >7 m.ż.

Zalecenia żywieniowe dla niemowląt i dzieci

- Karmienie piersią min. do 4 – 6 miesięcy

- W diecie niemowląt i dzieci do 3 r.ż. nie ograniczać tłuszczów ogółem i cholesterolu,
uwzględnić tłuszcze roślinne jako źródła NNKT

- Zachować równowagę tłuszczów zwierzęcych (nasycone KT) z roślinnymi (oleje)

- Ograniczyć udział w diecie KT trans (margaryna), preferować masło

- Zwiększyć > 1 r.ż. spożycie ryb (gównie morskich) jako źródła n-3

- > 3r.ż. stopniowo obniżać zawartość tłuszczów do 30% energii, a tłuszczów nasyconych do 10% (jak w zaleceniach dla dorosłych)

Znaczenie właściwych proporcji n – 6 i n – 3 LC PUFA w diecie matki i dziecka

-Optymalizacja wzrastania

-Zapobieganie niskiej masie urodzeniowej

-Optymalizacja rozwoju układu nerwowego

-Zmniejszenie podatności na infekcje

-Zmniejszenie ryzyka immunizacji i rozwoju atopii

Wpływ PUFA na procesy poznawcze

Wpływ diety wzbogaconej olejem ryby i olejem z wiesiołka w grupie 117 dzieci (5-12 lat)
z zaburzeniami koordynacji (w tym ADHD):
- znacząca poprawa w zakresie czytania
- poprawa w zakresie umiejętności pisania
- poprawa zachowania
- brak wpływu na funkcje ruchowe
- brak działań niepożądanych

Richardson AJ, Montgomery P, Pedoiatrics, 2005, 115: 1360-1366

***Wykazano korzystny wpływ suplementacji DHA na przystosowanie do widzenia w mroku oraz poprawę zdolności czytania u dyslektyków

Skutki niedoboru AA i DHA w okresie niemowlęcym

Skutki niedoboru AA:

- Korelacja z niską masą urodzeniową

- Związek z opóźnionym wzrostem i gorszym rozwojem somatycznym

Skutki niedoboru DHA:

- Obniżenie ostrości widzenia

- Obniżenie wsk. rozwoju neurofizjologicznego

- Obniżenie zdolności uczenia się

n-3 LCPUFA a układ immunologiczny

- zwiększenie produkcji INF-γ u dzieci w odpowiedzi na stymulację LPS+PHA może wskazywać na szybsze dojrzewanie układu immunologicznego

- wzrost produkcji cytokin, zarówno prozapalnych (Il-1β, TNFα, Il-6), jak i przeciwzapalnych (Il-10, Il-1RA)

- DHA zmniejszają aktywację limfocytów T, EPA nie wywiera takiego działania

EPA ani DHA nie wpływają na proces fagocytozy

LCPUFA a immunomodulacja

Mechanizmy działania przeciwzapalnego n-3 LC PUFA

- Zmniejszają produkcję zapalnych eikozanoidów poprzez hamowanie metabolizmu AA

- Zmniejszają produkcję cytokin prozapalnych

- Zmniejszają uwalnianie wolnych rodników tlenowych

- Zmniejszają ekspresję antygenów MCH I i II oraz molekuł adhezyjnych

- Działania powyższego nie wykazuje prekursor n-3 LCPUFA – ALA

Działanie przeciwzapalne n-3 LCPUFA

LCPUFA a zespół metaboliczny

LCPUFA A NADWAGA I OTYŁOŚĆ

- obniżenie stężenia n-3 PUFA
- podwyższenie stężenia nasyconych kwasów tłuszczowych w surowicy
- podwyższenie wartości wskaźnika AA/DHA oraz n-6/n-3
- ujemną korelację stężenia n-3 PUFA \ z ilością podskórnej tkanki tłuszczowej

BEZPIECZEŃSTWO SUPLEMENTACJI LCPUFA

Glutamina

-Najbardziej powszechny aminokwas osoczowy i mięśniowy

-W warunkach zdrowia nie musi być dostarczana w pożywieniu; warunkowo niezbędna w stanach wzmożonego katabolizmu

Rola glutaminy:

- Prekursor syntezy nukleotydów, kwasów nukleinowych, białek

- Substrat glukoneogenezy

- Źródło energii dla szybko odnawiających się komórek: enterocyty, makrofagi, neutrofile (potencjalne działanie immunostymylujące)

- Wpływ na proliferację limfocytów B, proces fagocytozy, prezentację antygenów i produkcję cytokin

- Rola w homeostazie kwasowo-zasadowej przez udział w usuwaniu amoniaku

- Zapewnia integralność bariery jelitowej

- Zmniejsza ryzyko translokacji bakteryjnej

Dowody naukowe (EBM)

- Nieskuteczna w zmniejszaniu ryzyka śmiertelności, ciężkiego zakażenia i martwiczego zapalenia jelit u dzieci urodzonych z małą masą ciała

- Brak dowodów na korzystny wpływ na rozwój OUN, przyrost masy ciała, skrócenie czasu hospitalizacji i osiągnięcie całkowitego żywienia enteralnego

- Nie wykazano efektu klinicznego u dzieci zarówno przy stosowaniu glutaminy parenteralnie jak i dojelitowo

- Przed sformułowaniem ostatecznych wniosków konieczne są dalsze badania

Arginina

- Aminokwas niezbędny w okresie wzrostu i rozwoju

- Syntetyzowana z cytruliny; w warunkach stresu czy choroby endogenna synteza jest niewystarczająca

Znaczenie biologiczne:

- rola w transporcie i gromadzeniu azotu,

- prekursor syntezy ornityny, proliny, białek, kreatyniny i mocznika

- donor tlenku azotu (odgrywa rolę w regulacji przepływu jelitowego, regulacji perystaltyki, wpływa na modulację reakcji zapalnej w jelicie)

Arginina – dowody naukowe

- Niedobory argininy związane z większą częstością występowania NEC

- U suplementowanych wcześniaków uzyskano statystycznie istotną redukcję ryzyka
rozwinięcia NEC (RR 0,24) 5 vs. 21

-Możliwy korzystny efekt w zapobieganiu przetrwałemu nadciśnieniu płucnemu

Nukleotydy

- W PM 70 mg/litr (50-150 µmol/l); znacznie mniej w mleku krowim

- Mieszanki suplementowane (zalecenia ESPGHAN <5 mg/100 kcal)

- Prekursory kwasów nukleinowych

- Nośniki energii (ATP)

- Sygnały regulatorowe (cAMP)

- Komponenty koenzymów (NAD+, NADP+)

- Aktywowane pośredniki biosyntezy (UDP-glukoza i UDP-galaktoza)

PLUSY SUPLEMENTACJI NUKLEOTYDÓW

Potencjalne korzystne działania nukleotydów:

-Stymulowanie dojrzewania układu pokarmowego

-Ochronny wpływ na komórki jelita w czasie reakcji zapalnej

- Stymulacja odporności komórkowej i humoralnej

- Korzystny wpływ na rozwój somatyczny

- Korzystny wpływ na wchłanianie żelaza

- Zmniejszone ryzyko biegunki i wyższe IgA przy suplementacji w okresie niemowlęcym

Nukleotydy – dowody naukowe

- Wyższy poziom IgA i IgM w 3. m.ż. w grupie suplementowanej

- Bez różnic w poziomie IgG i subpopulacjach limfocytów

- Szybszy rozwój somatyczny u dzieci urodzonych z hipotrofią, u których stosowano suplementację

- Wyższe stężenie HDL i niższe LDL w grupie suplementowanej

- Zmniejszone ryzyko biegunki i wyższe IgA przy suplementacji w okresie niemowlęcym

- W żadnej z przedstawionych prac nie wykazano wyższości mieszanek modyfikowanych z nukleotydami nad karmieniem PM

Probiotyki, prebiotyki

Czy jelito może wpływać na odporność?

Pierwsza bariera:

Układ immunologiczny jelita- GALT, czyli:

70% immunoglobuliny A wydzielniczej (sIgA) niespecyficzna odporność

70 –80 % liczby komórek immunologicznych specyficzna odporność człowieka przeciwko antygenom

Druga bariera:

Śluzówka jelita nieprzepuszczalna dla bakterii chorobotwórczych

Trzecie bariera:

Korzystna mikroflora hamuje niekorzystną mikroflorę

(ok. 1011 w jelicie grubym)

Rola prawidłowej mikroflory

Fizjologiczna mikroflora zapobiega rozwojowi bakterii potencjalnie chorobotwórczych oraz wzmaga odporność m.in. poprzez następujące mechanizmy: współzawodniczenie o składniki odżywcze;kompetycja w procesie wiązania się z receptorami na powierzchni komórek nabłonka, uniemożliwiająca bakteriom chorobotwórczym przyleganie do nabłonka, co zazwyczaj jest wstępem do zakażenia; stymulacja wytwarzania naturalnych przeciwciał reagujących krzyżowo z antygenami mikroorganizmów chorobotwórczych;

wytwarzanie bakteriocyn (np. kolicyn) – czynników zabójczych dla bakterii patogennych.

Probiotyki

Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podane droga doustną mogą wywierać korzystny wpływ na organizm człowieka przez modyfikowanie składu jego flory jelitowej.

Działanie probiotyków

- Stymulacja rozwoju korzystnej mikroflory jelitowej

- Produkcja substancji o charakterze antybiotyków (bakteriocyny)

- Hamowanie rozwoju patogennej flory jelitowej

- Stymulacja układu immunologicznego jelit (pobudzenie syntezy sIgA, aktywacja limfocytów T i makrofagów, stymulacja syntezy mucyn)

- Zakwaszanie treści jelitowej

- Zmniejszanie przepuszczalność jelit dla endotoksyn

- Hamowanie aktywności enzymów kałowych powodujących konwersję prokarcynogenów w karcynogeny

- Zapobieganie translokacji bakteryjnej

- Wytwarzanie substancji o właściwościach cytoprotekcyjnych (SCFA, arginina, glutamina, cysteina, poliaminy)

- Produkcja peptydów czynnościowych

- Udział w trawieniu laktozy

- Udowodnione i hipotetyczne zastosowania probiotyków

Udowodnione istotne korzyści:

- W leczeniu ostrej wodnistej biegunki, głównie rotawirusowej

- W zapobieganiu biegunce związanej z antybiotykoterapią

- W zapobieganiu zakażeniom układu pokarmowego i infekcyjnym zapaleniom układu oddechowego

- W zapobieganiu martwiczemu zapaleniu jelit u wcześniaków

- W zapobieganiu alergii pokarmowej

Brak wystarczających danych:

- W zapobieganiu biegunce szpitalnej

- W zespole jelita drażliwego

- W nieswoistych zapaleniach jelit

- W zaparciach czynnościowych

- W eradykacji H.pylori

Bezpieczeństwo stosowania probiotyków

- Hipotetycznie mogą powodować: szkodliwe działanie metaboliczne, nadmierną stymulację immunologiczna, przenoszenie genów (w tym oporności na leki).

- Ryzyko zakażenia probiotycznymi bakteriami z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium jest podobne do ryzyka zakażenia szczepami komensalnymi

- Spożycie preparatów zawierających te probiotyki nie stanowi ryzyka dla konsumentów,
w tym także dla osób z upośledzoną odpornością

- Dane z badań przedklinicznych i klinicznych nie wskazują, aby aktualnie stosowane szczepy
mogły wywoływać takie działania niepożądane

Prebiotyki

Nie podlegające trawieniu składniki pożywienia oporne na działanie enzymów trawiennych,
podatne na hydrolizę i fermentację w jelicie grubym, które selektywnie pobudzają wzrost lub aktywność wybranych szczepów bakterii jelitowych, a poprzez korzystną zmianę jej składu wpływają na poprawę stanu zdrowia gospodarza.

Źródła prebiotyków

Pokarm kobiecy

*Oligosacharydy pokarmu kobiecego 1,35-1,85g/100ml

- Siara 1.5-2.3 g/l

- Mleko dojrzałe 0.8-1.2 g/l

*Fruktooligosacharydy – FOS

*Galaktooligosacharydy – GOS

Znaczenie prebiotyków

- Prebiotyki stosowane w mieszankach mlecznych to GOS i FOS w stosunku 9:1

- Stymulują one selektywnie Bf/Lb

- Poprzez działanie bezpośrednie i metabolity oddziałują wielokierunkowo na układ odpornościowy: zmniejszają częstość zakażeń dróg oddechowych i biegunek, poprawiają skuteczność szczepień, wytwarzają tolerancję na alergeny – zapobiegają azs, poprawiają markery alergii

Synbiotyki

Synbiotyki – mieszaniny zawierające zarówno probiotyk jak i prebiotyk, wpływające korzystnie na organizm gospodarza poprzez wydłużenie przeżycia żywych drobnoustrojów dodawanych do preparatów żywieniowych i ułatwienie zasiedlania nimi przewodu pokarmowego; najpełniej oddają ideę żywności funkcjonalnej.

Najczęstsze błędy w karmieniu niemowląt – wnioski z ogólnopolskich badań przeprowadzonych przez Akademię Gerber:

*Dzieci są karmione zbyt często

Dzieci karmione piersią lub w sposób mieszany otrzymywały średnio 1-11 posiłków na dobę

- Duża liczba posiłków nadmiernie obciąża niedojrzały anatomicznie i czynnościowo przewód pokarmowy

- Może sprzyjać kształtowaniu złych nawyków żywieniowych

- Zwiększa ryzyko nadwagi

- Zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy zębów

*Mleko modyfikowane zastępowane jest mlekiem krowim

17% niemowląt 12-miesięcznych otrzymuje mleko krowie

- Duże ilości białka i elektrolitów, które nadmiernie obciążają nerki i przewód pokarmowy dziecka

- Częste reakcje alergiczne na obcogatunkowe białka

- Niedokrwistość związana z gorszą przyswajalnością żelaza z mleka krowiego i mikrokrwawieniami z przewodu pokarmowego

*Dieta zbyt późno poszerzanao dania mięsne

54% dzieci 6-miesięcznych karmionych w sposób mieszany bądź sztuczny nie dostawała dań mięsnych

- Deficyt żelaza może spowodować niedokwistość, zaburzenia procesów poznawczych i opóźnienie rozwoju psychoruchowego

- Dodatkowo do strat żelaza dochodzi w czasie chorób infekcyjnych i alergicznych

*Posiłki zawierają niedostateczną ilość tłuszczów

30% niemowląt 6-miesięcznych spożywających posiłki przygotowywane w domu otrzymuje potrawy bez dodatku jakiegokolwiek tłuszczu

- Spowolnienie wzrostu i zahamowanie rozwoju psychomotorycznego

- Zaburzenia w budowie ON i siatkówki

- Słabsze przyswajanie witamin A, D, E i K

*Dzieci są nieprawidłowo dopajane

Większość niemowląt była dopajana naparami ziołowymi oraz napojami zawierającymi cukry proste; jedynie 4% otrzymywało wodę jako główny płyn

- Podawanie płynów z dodatkiem cukru może nadmiernie sycić dziecko, zmniejsza jego apetyt i sprzyja wczesnej próchnicy

*W diecie małych dzieci jest zbyt dużo nieodpowiedniej jakości soków

17% niemowląt 6-miesięcznych wypija >150 ml soku/dobę

- Ogranicza to spożywanie innych, bardziej wartościowych posiłków przyczyniając się do zaburzeń stanu odżywienia

- Soki niepasteryzowane stwarzają ryzyko zakażeń przewodu pokarmowego

*Potrawy są dosalane i dosładzane

50% dzieci 6-miesięcznych otrzymuje posiłki dosalane, 30% dzieci 12-miesięcznych posiłki z dodatkiem cukru, 80% rocznych dzieci otrzymuje słodycze

- Sól obciąża niedojrzałe nerki niemowlęcia

- Słodycze zmniejszają apetyt dziecka na wartościowe produkty i posiłki

- Przyczyniają się do kształtowania nieprawidłowych nawyków żywieniowych, a w konsekwencji m.in. próchnicy i otyłości

Trądzik pospolity/młodzieńczy (Acne vulgaris)

-Najczęstsza przewlekła choroba skóry charakteryzująca się obecnością zaskórników i grudek

- Dotyczy 70-85% osób w wieku 17-25 lat

- Po 30. r.ż. zwykle ograniczenie choroby

- U chłopców częściej i cięższa postać

- Zaburzenia hormonalne u dziewcząt kojarzą się z nasileniem zmian skórnych (menstruacja, ciąża, menopauza)

Patogeneza trądziku młodzieńczego

- Nadmierne wytwarzanie łoju i wzmożone rogowacenie komórek przewodów wyprowadzających

- Zamknięcie ujścia gruczołów łojowych (zaskórnik)

- Namnażanie bakterii skórnych (Propionibacterium acnes)

- Miejscowy stan zapalny

- Blizny i przebarwienia

Czynniki zaostrzające

- Zmiany hormonalne

- Stres

- Czynniki chemiczne

- Leki (glikokortykosteroidy, androgeny)

- Pokarmy

Leczenie trądziku

- Preparaty przeciwbakteryjne (nadtlenek benzoilu)

- Antybiotyki (klindamycyna, erytromycyna, chloramfenikol)

- Preparaty złuszczające naskórek (kwas salicylowy, azelainowy, mlekowy, glikolowy)

- Miejscowo działające analogi retinolu (izotretynoina, tretynoina, retinol)

- Preparaty o działaniu antyandrogenowym

- Fototerapia

Żywienie a trądzik

- Wiele danych przemawia za znaczeniem indeksu glikemicznego produktów zawierających węglowodany

- Żywienie tradycyjne: dużo owoców, warzyw i orzechów

- Żywienie „zachodnie”: produkty mączne, cukier, słodycze, ziemniaki, ryż

Mechanizm wpływu

Produkty o wysokim indeksie glikemicznym powodują silniejszy poposiłkowy wzrost glikemii, a więc silniej pobudzają wydzielanie insuliny. Hiperinsulinemia powoduje kaskadę zmian hormonalnych w tym pobudzenie syntezy androgenów, hamowanie syntezy białka wiążącego hormony płciowe SHBG oraz pobudzenie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1, które pobudzają wydzielanie łoju i nasilają keratynizację.

Wyniki badań

- Wyniki prospektywnych badań interwencyjnych dają rozbieżne rezultaty

- Epizodyczne dane wskazują na niekorzystny wpływ produktów mlecznych na trądzik:

* mleko powoduje niewspółmiernie wysoką do zawartości węglowodanów odpowiedź insulinową

* jest źródłem wielu substancji o budowie steroidowej

- Dane dotyczące czekolady niejednoznaczne

- Stosowanie wybranych szczepów pro biotycznych

Zalecenia postępowania dietetycznego w trądziku

- graniczenie spożycia słodyczy, cukru, ryżu, produktów mącznych, ziemniaków, tłuszczów nasyconych, mleka i czekolady

- Stosowanie wit. A (zmniejsza keratynizację)

- Stosowanie LC-PUFA (działanie przeciwzapalne)

- Ocena nie wcześniej niż po 6. Miesiącach

Łuszczyca (psoriasis)

- Przewlekła choroba zapalna, w której na skórze występują łuszczące się wykwity

- Często towarzyszą inne objawy, głównie dotyczące stawów, będące wyrazem powikłań

- Choroba dotyka 2-4% populacji

- Początek 15.-30. rż

- Uwarunkowana genetycznie

Patogeneza łuszczycy

- Istotna predyspozycja genetyczna

- Wystąpienie objawów i przebieg choroby zależy od czynników środowiskowych:

- Mechanizm: nieprawidłowe funkcjonowanie limfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin

- Namnażanie komórek w warstwie podstawnej naskórna bardzo nasilone, proces ich przechodzenia do warstwy rogowej skrócony do 3-4 dni = nadmierne i nieprawidłowe rogowacenie + stan zapalny

Leczenie łuszczycy

- Leki złuszczające (maść salicylowa, mocznikowa, salicylowo-siarkowa, solankowa)

- Sterydy

- Antralina

- Dziegcie

- Witamina D

- Retinoidy

- Leki doustne: metotreksat, hydroksymocznik, cyklosporyna A, kwas fumarowy, antybiotyki i retinoidy

- Leczenie biologiczne (infliksimab, etanercept, efalizumab)

- Promieniowanie UV

Żywienie a łuszczyca

- Stosowanie diety niskokalorycznej zmniejsza nasilenie objawów (być może związane z niskim spożyciem AHA, będącego substratem dla syntezy wielu substancji o działaniu prozapalnym)

- Podobne działanie ma dieta wegetariańska

- Głodzenie redukuje ilość limfocytów T oraz stymuluje syntezę Il-4 (przeciwzapalnej); zmniejsza również nasilenie stresu oksydacyjnego

- Kwasy n-3 (ten sam szlak metaboliczny co AHA, a działanie przeciwzapalne)

- Obserwacje związku z celiakią, poprawa na diecie bezglutenowej i części chorych

- Niedobór selenu, beta-karotenu i alfa-tokoferolu u części chorych

- Alkohol i palenie tytoniu wpływa na równowagę oksydoredukcyjną

- Zalecenia postępowania dietetycznego w łuszczycy

- Ograniczenie palenia i spożycia alkoholu

- Spożywanie produktów bogatych w LCPUFA n-3

- Stosowanie wit. D

- Dużo warzyw i owoców w diecie (źródło antyoksydantów)

- Możliwy korzystny wpływ diety bezglutenowej


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Żywnośc wzbogacana i suplementy diety
ANTYKONCEPCJA I MENOPAUZA ZALECANE METODY TERAPII, HTZ, OTC, SUPLEMENTY DIETY
Założenia różnych diet, pielęgniarstwo, diety-żywienie
Wpływ stosowania środków?rmakologicznych i suplementów diety na poprawienie wyniku sportowegox
Suplementy diety ?rmakognozja
Odsłaniając prawdę o liposomalnych suplementach diety, Zdrowie
Suplementy diety wspomagające redukcję?llulitu
Bezpieczeństwo stosowania suplementów diety konspekt 14
Suplementy diety. Apiterapia. Homeopatia., Farmacja, Farmakognozja
Rola Suplementów Diety w Niewydolności Serca i Arytmii, Zdrowie
04. Wpływ suplementów diety na urodę, Studium kosmetyczne, Chemia kosmetyczna
SUPLEMENTY DIETY.konspekt, KOSMETOLOGIA, Kosmetyka pielęgnacyjna - twarz, szyja, dekolt
Dieta śródziemnomorska i inne, diety,żywienie
Preparaty naturalne i suplementy diety mogące wpływac na przebieg astmy
Suplementy diety zawierające antyoksydanty (3)
Interakcje pomiędzy żywnością, suplementami diety a lekami

więcej podobnych podstron