plik (36)

Znakowanie trwałe:
a)tatuowanie-wew.str.małż.usznej
szpilkowe numery i tusz
b)kolczykowanie
Znakowanie nietrwałe:
kilka dni-kilka miesięcy
farby,farby nitro,kredki
w czasie:
-wykotów-maciory i jagnięta
(grzbiet lub bok)
-wykonywania w stadzie różnych zabiegów
-stanówki (podwieszając trykowi na mostku
znacznik, ślad na zadzie krytej maciorki)
Obcinanie ogonków:
zapobieganie zanieczyszczeniu wełny odchodami
u ras o długim i owełnionym ogonie-w okresie
okołoporodowym nie później niż do 6 tyg. Życia
tryczki-zostawia się 2-4 kr.ogonowych,maciorki 3-6
a)metody krwawe:
*narzędzia tnące (zaham. krwawienia-założyć opaskę
uciskową powyżej miejsca cięcia 2-3 godz)
*narzędzia tnąco-miażdżące (emaskulator)-
zaciśnięte przez ok.1 min
b)metody bezkrwawe:
*gumowe pierścienie uciskowe-ogon odcina
się poniżej miejsca założenia po 2-3 dniach

Korekcja racic:
-zmniejsza ryzyko wystąpienia kulawki
-usuwa się nadmiar twardego rogu ścian bocznych
racicy wystający ponad płaszczyznę powierzchni
wyznacznik-miękki róg podeszwowy
*maciora- min 2 x w roku, wiosną 2-3 tyg. przed
rozpoczęciem sezonu pastwiskowego i jesienią
co najmniej 4-6 tyg. przed wykotami
*tryki stadne- 3-4 x w roku, 2-4 tyg przed stanówką
System. dezynfekcja racic (w rejonach zagrożonych kulawką)
środki: *dezynfekcyjno-gojące – 10-20% r-r siarczanu cynku
3-5% r-r kreoliny *dezynfekcyjno-wysuszające - 10-20% r-r siarczanu
miedzi, 3-4% r-r formaliny i dzięgieć (środek błonotwórczy, nie używać
w stadach gdzie choroba wystąpiła)
Kąpiele i opryski 10-14 dni po strzyży
kąpiel-zanurzenie owcy w środku dezynf.
oprysk:
-opryskiwacze z pojedynczą dyszą,
-stacjonarne lub przewoźne tunele z kilkoma rzędami dysz
zamiast oprysków – preparaty na skórę zwierząt/w iniekcji
odrobaczanie 2 x w roku: *wiosną (2-3 tyg. przed sezonem
pastwiskowym) *jesienią (min 4-6 tyg. przed rozpoczęciem wykotów)

Fizjologia rozrodu tryka:
różnicowanie gonad – ok. 35 dnia życia płodowego
zstępowanie jąder – 80 d.ż.p. do 2 msca po urodzeniu
pierwsze porcje nasienia z plemnikami – 140-150 d.p.u
plemniki zdolne do zapłodnienia – 7,5-9 msc p.u.
czas trwania spermatogenezy – 47 dni
czas przechodzenia nasienia przez najądrza – 10-17 dni
temp.jąder – 33-36 (32,5°C)
masa jądra dorosłego tryka – 100-300g
dobowa produkcja plemników – 4,4-12 x 10^9
ilość ejakulatu wydalana podczas 1 skoku – 1-2cm3 przeżywalność plemników w najądrzach – ok.40 dni
koncentracja plemników – 2-5 mln w 1 mm3

Fizjologia rozrodu maciorki:
długość cyklu rujowego – 14-20 dni (17 dni)
czas trwania rui – 3-84 godzin (24-36 godz)
owulacja – spontaniczna
owulacja – 20-40 godz.od początku rui (24 godz. a więc pod koniec rui)
poziom owulacji – 1-6 kom.jajowych
długość ciąży – 143-152 dni (150 dni)
zdolność kom.jajowej do zapłodnienia – do 24 godz. po owulacji
przeżywalność plemników w narządach rozrodczych maciorki – 16-24h
czas wędrówki plemnika od kopulacji do przyjajnikowego odcinka
jajowodu – 2-6 godz (3 godz)
wędrówka jaja z jajnika do jajowodu – 3-5 godz.
inwolucja macicy po porodzie – 10-24 dni (17 dni)
aktywność jajników po porodzie:
poza sezonem rozrodczym – nieaktywne do następnego sezonu
w sezonie rozrodczym – akt.wzrasta po ok.5 dniach po porodzie
i owulacja bezobjawowa z reguły między 12 a 25 dniem, a potem
cyklicznie co 17 dni

Czynniki wpływające na użytkowość rozpłodową maciorek:
-inwolucja macicy po porodzie
-aktywność jajników po porodzie
-laktacja
-poziom żywienia
-płodność poporodowa

Dojrzałość płciowa i rozpłodowa:
*dojrzałość płciowa:
-rasy wcześnie dojrzewające (merynos polski, fińska, fryzyjska,
romanowska,mięsne) 4-5 msce, pozostałe rasy – 6-10 mscy
*dojrzałość rozpłodowa:
-merynos polski >45kg
-długowełnista i nizinna >40kg
-polska owca górska >30kg

Sezonowość zmiany aktywności płciowej:
-rasy asezonalne-fińska,wrzosówka,romanowska,Dorset Horn
-prawie asezonalne-merynos polski od kwietnia do lutego
-sezonalne-nizinna i długowełnista od sierpnia do lutego, górska
od września do grudnia

Systemy krycia:
-dzikie-tryki i maciorki do rozpłodu przez cały rok razem
-wolne-do grupy 200-300maciorek na sezon kopulacyjny 7-8 tryków
-haremowe-tryk na okres stanówki z 20-30 maciorkami
-z ręki-tryki próbniki (1 na 50-100maciorek); na dorosłego tryka
kryjącego przypada 40-45 maciorek; młodego-25-30, 3-5 skoków/dzień
-sztuczna inseminacja – skuteczność unasienienia nasieniem mrożonym
40-50%, świeżym rozcieńczonym 70-85% ale jego przydatność jest krótka
(3-6 godz przy schłodzeniu 18-20°C; do 24 godz 2-5°C)
Od 1 tryka można pobrać dziennie do 4 ejakulatów (z każdej można
otrzymać 20 dawek inseminacyjnych)

Diagnozowanie ciąży:
1.używanie uprzęży dla tryków
2.obmacywanie maciorki (90-130 dzień ciąży)
3.badanie wymienia (ostatnie 3 tyg ciąży)
4.diagnozowanie przy użyciu ultrasonografu (wykrywanie tętna
płodu, wykrywanie macicy wypełnionej wodami płodowymi)
5.obmacywanie powłok brzusznych

Zastosowanie hormonów w rozrodzie:
cel: *synchronizacja rui,*zwiększenie poziomu owulacji,
*wywołanie rui i owulacja poza sezonem rozrodczym
*przyspieszenie dojrzałości płciowej
Najczęściej stosowane hormony:
progestogeny, estrogeny,gonadotropiny,prostaglandyny

Struktura genetyczna populacji owiec w PL
merynos (mateczne)- 18,2% [wełna jednolita cienka]
nizinne i długowełniste (mateczne)-31%
polska o. górska(mateczne)-16%
rasy mięsne(ojcowskie)-12,5%
rasy plenne(ojcowskie)-2%
inne(lokalne)-20,2% [o.olkuska, wrzosówka]
liczba genotypów [n]-33

Typy użytkowe i rasy owiec:
*mięsny (Beltex, Ile de France, Czarnogłówka, Suffolk, Texel, Berrichon du cher, Charolaise, Dorset horn, Hampshire,); *mięsno-tłuszczowy, *plenny (o. olkuska) *mleczny (fryzyjska, assaf, Lacaune), *kozuchowy(o. romanowskie,wrzosówka), *puchowy, *smuszkowy, *wełnisty (merynos polski), *wszechstronny (polska o. górska)

Unifikacja typu budowy ras mięsnych wg systemu EUROP – Irlandia
TRYKI STADNE: texel, suffolk, charolaise, mieszaniec suffolk, cheviot

Jakob – rasa angielska, „parkowa”
owca kameruńska – owca szerstna

Wełna
* Definicja zoologiczna – okrywa włosowa owiec, wielbłądów, lam, niektórych ras kóz, królików itp.
*Definicja technologiczna – włókno pochodzenia zwierzęcego o właściwościach przędnych i zdolności spilśniania się, bez domieszki innych włókien

Głównie owce (95%) – Australia, Nowa Zelandia, Chiny, Argentyna, Urugwaj, RPA, Wielka Brytania, Hiszpania, Turcja, Gruzja (główni dostawcy)

Stuktura włókna wełnianego – przekrój
a) oskórek (1-2w.kom.)
b) kora włosa (orto- i parakora) na łukach wew i zew włosa
c) rdzeń przy grubościach powyżej 50 mikrometrów

Rodzaje włosów:
*puchowe (bezrdzeniowe, śr do 30 mikrometrów)
* rdzeniowe (do 200mikrom i dł 40 cm w odroście rocznym)
* przejściowe (średnica do 50 mikrom z fragmentarycznym rdzeniem)

Patologiczne:
*kępowe, *psie, *nadrunne, *szerstne

Cechy fizyczne i chemiczne wełny
*Długość (wysadność i rzeczywista), *grubość (20-200 mikrom)
*karbikowatość (wadliwe: marka i nitka), *zdolność spilśniania
* zawartość tłuszczopotu (10-20% masy wełny potnej), *barwa (melanina)
* higroskopijność (wysoka do 30% swojej masy), *wytrzymałość (siła zrywająca 3-30g; naprężenie zrywające 1500-2200kg/cm3; samozryw 13-18 km)
* rozciągliwość (sprężystość (do30%sprężyste a 50% plastyczne), *połysk,
*złe przewodnictwo cieplne i elektryczne, * doskonałe wł.termoizolacyjne i dźwiękochłonne, *pochłania UV, *ognioodporność (nie pali się tylko zwęgla), *wytrzymałość na mocne kwasy, *brak odporności na zasady

Okrywa wełnista jednolita
z 1 rodzaju włosów (u merynosów ok 90% to włosy puchowe) o zbliżonej długości i grubości; podstawowy element = słupki (stożkowe, cylindryczne, maczugowate). OKRYWA ZAMKNIĘTA
Okrywa wełnista mieszana
różne rodzaje włosów – niejednakowa długość i grubość (wł. przejściowe, puchowe i rdzeniowe); podstawowy element = kosmki (frakcja zew, śr i wew). OKRYWA OTWARTA

Skóry surowe
*woda (50-70%l; śr.65%); *białka (33%; włókniste/strukturalne = kolagen, elastyna, keratyna; bezpostaciowe = albuminy, globuliny, mucyna, fosfoproteidy i chemoproteidy)
* lipidy (2%), *sole mineralne (0,25-0,65%), *enzymy (śladowe ilości)

Golce – skóra od owiec których wysadność wełny << 10mm; wyroby galanteryjne, podszewkowe, wyprawiane na zamsz

Skóry futrzarskie – od owiec o wełnie jednolitej i odroście >10mm;
procesy uszlachetnienia: przystrzyżenie, wyprostowanie karbików,
farbowanie, nadanie gładkiej lśniącej powierzchni

Skóry kożuchowe – od owiec o wełnie mieszanej i odpowiednich
proporcjach włosów puchowych, przejściowych i rdzeniowych (dobra
izolacja cieplna) – mała masa całkowita i grubość, elastyczne i odporne
na rozciąganie,

Skóry futerkowe – od kilkudniowych jagniąt karakułów i smuszek
(pochodzą z krzyżowania ras grubowełnistych np. cakli z trykami
karakułowymi), char. loki – sprężystość, trwałość, połysk, po urodzeniu
jagniąt skóra zaczyna siwieć

Liczba jagniąt w miocie- zwiększenie jagniąt w miocie – wzrost wydajności mlecznej (do 8 tygodnia laktacji); matka z 1 jagnięciem – 100%, 2-130%,
3-140%, 4-148%
I laktacja – najniższa mleczność, II -wzrost, III,IV-szczyt, V-spadek

Stadium laktacji – wpływa na jakość i ilość mleka:
* pierwsze 2 tyg laktacji – rozdajanie, * 4-6 tydzień – szczyt wydajności
mlecznej, *ostatnie 2 tygodnie laktacji – zasuszanie

Pasze mlekopędne:
* otręby pszenne, *zielonka pastwiskowa, *siano łąkowe, *rośliny
motylkowe (lucerna, koniczyna, esparceta), *okopowe (buraki, marchew)

Choroby powodujące spadek mleczności/zmiany w składzie mleka:
*mastitis (więcej elementów kom w mleku), *choroby infekcyjne, *zarobaczenie, pasożyty, *choroby płuc

Metody doju owiec:
* dój ręczny – z boku przez osmykiwanie strzyków (dla owiec o mocno rozwiniętym wymieniu, np. fryzyjskich); – z tyłu przez zgniatanie wymienia
(owce o mniejszym wymieniu-np. polska owca górska)
* dój maszynowy – przeprowadzany od tyłu, w wymieniu pozostaje duża
ilość niewydojonego mleka = spadek mleczności

Wiek – jakość surowca rzeźnego:
* I okres – rozwój układu kostnego, *II-intensywne rozwój tkanki mięśniowej,
*III-tempo przyrostów tk mięśniowej równoważy tempo przyrostów tkanki tłuszczowej = dojrzałość rzeźna), *IV-przyrost tk tłuszczowej gł w postaci tłuszczu okołonerkowego i podskórnego

Genetyczne metody doskonalenia cech użytkowości mięsnej:
* krzyżowanie, *selekcja
KRZYŻOWANIE- maciorki dobrze przystosowane do środowiska (rasy lokalne:merynos polski, polska o. nizinna, polska o.długowełnista) x tryk rasy plennej (romanowska, olkuska, fińska, fryzyjska); tryczki F1 tucz
maciorki F1 x tryki rasy mięsnej (texel, ile de france, suffolk);
maciorki i tryczki F2 tucz
SELEKCJA – *progowa – na podstawie jednej cechy(m.ciała w 70 dniu życia)
*wskaźnikowa – na podstawie indeksów selekcyjnych(m.ciała w 70d.ż., wynik oceny rozrodu matki danego osobnika)

*dobowe przyrosty masy ciała 150-450g
*stopień wykorzystania paszy - (zużycie białka i energii na 1kg przyrostu)
– 400-700g białka i 3,5-6 j.o. na na 1 kg przyrostu
*umięśnienie i otłuszczenie – ocena eksterierowa, chwyty rzeźnickie
* skład tkankowy (ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny)
*wydajność rzeźna zimna i cieplna (u krajowych ras owiec 40-55%)
* ocena umięśnienia i otłuszczenia (wg klasyfikacji EUROP)

Tusze powyżej 13kg:
Klasy umięśnienia:
S- ekstra; E- wyśmienita; U-bardzo dobra, R-dobra, O-średnia, P-słaba
Klasy otłuszczenia:
1-bardzo małe; 2-małe; 3-średnie; 4-mocne; 5-bardzo mocne

Tusze jagniąt poniżej 13kg:
Masa ciała:
A- do 7kg; B-7,1-10kg; C-10,1-13kg
Barwa mięsa: jasnoróżowa, różowa, inna
Klasa otłuszczenia: 1-4

Typy użytkowe kóz:
*mleczny - żywy temperament, do 2000kg mleka w laktacji (Saaneńska, , Alpejska francuska)
* mięsny – przyrosty do 200g, wydajność rzeźna do 60% (Burska
* puchowy – białej barwy, 3 rasy, wydajność puchu/rok = 200-1200g (Angorska)
* wełnisty – 2 rasy, wełna 20-25cm (Kaszmirska)
* wszechstronnie użytkowe – 150-500kg mleka w laktacji i mięso (walliserska czarnoszyjna, Karpacka,) biała uszlachetniona – polska,
barwna uszlachetniona-polska


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
plik (36) ppt
plik (36)
plik (36) ppt
plik (71) ppt
plik (80) ppt
plik (86) ppt
36 Organizacje miedzynarodowe OBWE OPA UA
plik (22) ppt
Dźwięk cyfrowy plik cyfrowy
plik (26) ppt
plik (48) ppt
plik (29) ppt
plik (129)
plik (20)
plik (124)

więcej podobnych podstron