STREFA SCHENGEN
Układ Schengen jest umową międzynarodową, zawartą między niektórymi krajami członkowskimi UE, mającą na celu zapewnienie swobody przepływu osób na obszarze składającym się z terytoriów państw sygnatariuszy. Układ jest otwarty dla wszystkich członków Unii Europejskiej. Wynikająca z niego swoboda przepływu osób wewnątrz tzw. Strefy Schengen (Schengen area) dotyczy nie tylko obywateli państw sygnatariuszy, ale wszystkich osób wszelkiej narodowości i o dowolnym obywatelstwie, które przekraczają granice wewnętrzne na terenie objętym układem. Porozumienie to zostało zawarte w miejscowości Schengen w Luksemburgu 14 czerwca 1985 roku.
Historia
13 lipca 1984 roku RFN i Francja zawarły porozumienie w Saarbrücken. Była to dwustronna umowa w sprawie ułatwiania obywatelom obu państw przekraczania wspólnej granicy. Umowa ta dotyczyła jedynie kontroli na drogowych przejściach granicznych. Umową z Saarbrücken zainteresowały się kraje Beneluksu, mające już doświadczenie w funkcjonowaniu unii paszportowej. Wykorzystano więc część rozwiązań z Saarbrücken i zawarto nową umowę. W 1985 w miejscowości Schengen podpisano porozumienie o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych granicach (tzw. Schengen I) między krajami Unii Gospodarczej Beneluksu, Francją i RFN. Umowa ta została zawarta poza wspólnotowym porządkiem prawnym.
Od 1986 wprowadzono zwykłą kontrolę wzrokową na granicy dokonywaną w stosunku do pojazdów przekraczających ją ze zmniejszoną prędkością. Natomiast 26 marca 1995 całkowicie zniesiono kontrolę na granicach. W 1995 na mocy układu z 1990 również Hiszpania i Portugalia stały się pełnoprawnymi członkami Grupy. Włochy, Grecja, Austria oraz pięć krajów nordyckich (Dania, Finlandia, Szwecja, Norwegia, Islandia) uzyskały wówczas status obserwatorów. Rzeczpospolita Polska weszła do Układu z Schengen 21 grudnia 2007 roku.
OPIS
Układ jest otwarty dla wszystkich członków Unii Europejskiej. Wynikająca z niego swoboda przepływu osób wewnątrz tzw. strefy Schengen dotyczy nie tylko obywateli państw - sygnatariuszy, ale wszystkich osób wszelkiej narodowości i o dowolnym obywatelstwie, które przekraczają granice wewnętrzne na terenie objętym porozumieniem.
Do układu z Schengen należą obecnie 22 państwa Unii Europejskiej oraz Islandia i Norwegia, wchodzące w skład Związku Paszportowego Krajów Nordyckich oraz Szwajcaria i Liechtenstein, który jest z grupą z Schengen stowarzyszony.
Przyjęcie przepisów wynikających z Układu z Schengen jest jednym z wymogów uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej przez kraje kandydujące, tak więc w przyszłości strefa swobodnego, niekontrolowanego przepływu osób może znacznie się powiększyć i być może obejmie prawie całą Europę.
Państwa należące do Schengen
Daty Przystąpienia Państw Członkowskich Do Strefy Schengen
Istota Układu z Schengen
Cele krótkoterminowe
Ograniczenie kontroli granicznej do kontroli wizualnej przez służby graniczne.
Wprowadzenie wspólnych punktów granicznych oraz umożliwienie mieszkańcom terenów przygranicznych przekraczania granicy
w dowolnym miejscu i czasie.
Przyjęcie środków zwalczających nielegalną migrację.
Zniesienie niektórych form kontroli celnej i technicznej w ruchu towarowym.
Istota Układu z Schengen
Cele długoterminowe
Zastąpienie kontroli na granicach wewnętrznych przez kontrole zewnętrzne.
Zacieśnienie współpracy policyjnej.
Harmonizacja polityki wizowej i azylowej.
Liberalizacja polityki celnej.
Zmiana trybu odprawy towarów w transporcie drogowym.
Zakres i struktura KWS
Definicje pojęć
Tytuł II Zniesienie kontroli na granicach
wewnętrznych i przepływ osób
Tytuł III Policja i Bezpieczeństwo
Tytuł IV SIS
Tytuł V Transport i przepływ towarów
Tytuł VI Ochrona danych osobowych
Tytuł VII Komitet Wykonawczy
Tytuł VIII Postanowienia końcowe
Podstawowe terminy wykorzystywane w KWS
z uwzględnieniem prawa krajowego
Granice wewnętrzne:
wspólne granice lądowe Umawiających się Stron, jak również ich lotniska przeznaczone do ruchu wewnętrznego, ich porty morskie przeznaczone do regularnych połączeń promowych wyłącznie z lub do innych portów znajdujących się na terytorium Umawiających się Stron, bez zawijania do portów znajdujących się poza tym terytorium.
Granice zewnętrzne:
granice lądowe i morskie, jak również lotniska i porty morskie należące do Umawiających się Stron, o ile nie są one granicami wewnętrznymi
Państwo trzecie:
każde państwo inne niż Umawiające się Strony
Cudzoziemiec:
każda osoba nie będąca obywatelem państwa członkowskiego Wspólnot Europejskich,
Cudzoziemiec, któremu odmówiono zgody na wjazd:
każdy cudzoziemiec zgłaszany jako osoba nie mająca prawa wjazdu
w ramach Systemu Informacji Schengen, zgodnie z postanowieniami Artykułu 96 KWS.
Przejście graniczne:
każde przejście graniczne wyznaczone przez właściwe władze
i przeznaczone do przekraczania granic zewnętrznych;
Kontrola graniczna:
kontrola przeprowadzana na granicy, która niezależnie od jakichkolwiek innych przyczyn, wynika wyłącznie z zamiaru przekroczenia granicy
Zezwolenie na pobyt:
wszelkiego rodzaju zezwolenie wydane przez jedną
z Umawiających się Stron, uprawniające do pobytu na jej terytorium. Definicja ta nie obejmuje tymczasowego zezwolenia na pobyt na terytorium Strony Umawiającej się w celu przeprowadzenia postępowania o udzielenie azylu lub prawa pobytu.
Ekstradycja
jest to wydanie określonej osoby przez państwo, na terenie którego ta osoba przebywa następujące na wniosek państwa, któremu przysługuje jurysdykcja karna, w celu przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego lub wykonania orzeczonej uprzednio kary.
Deportacja
jednostronny administracyjny akt zawierający nakaz opuszczenia kraju.
Wiza Schengen
jednolita wiza uprawniająca do pobytu na terenie wszystkich państw, które są w Strefie Schengen. Wiza ta uprawnia do nieprzerwanego pobytu lub do łącznego pobytu nie dłuższego niż 90 dni w ciągu sześciu kolejnych miesięcy, licząc od daty pierwszego wjazdu na obszar Schengen. Do jej wydania właściwe jest państwo, na którego terytorium leży główny cel pobytu cudzoziemca. Ma ona postać jednakowej naklejki ze znakami narodowymi państwa wydającego
Istota KWS
środki kompensacyjne
jednolity reżim przekraczania granic zewnętrznych
2) jednolita polityka wizowa wobec obywateli państw trzecich
3) wspólne reguły dotyczące procedur azylowych
4) zasady i środki współpracy policyjnej
5) usprawnienie funkcjonowania pomocy prawnej w sprawach karnych i ekstradycji
6) współpraca w zwalczaniu handlu środkami odurzającymi
7) wspólne reguły dotyczące posiadania i obrotu bronią palną i amunicją oraz transportu i przepływu towarów
8) stworzenie i funkcjonowanie Systemu Informacyjnego Schengen, włącznie z ochroną danych osobowych
Uregulowania wynikające z Tytułu IV KWS – SIS
25 marca 1995 r.
uruchomienie
Systemu Informacyjnego Schengen
Stworzony na podstawie art. 92 Konwencji Wykonawczej do Układu
z Schengen.
Zgodnie z art. 93 KWS – zadaniem SIS jest (…) zapewnienie utrzymania porządku i bezpieczeństwa publicznego, w tym bezpieczeństwa państwa,
a także umożliwienie stosowania postanowień dotyczących przepływu osób, zawartych w Konwencji, na terytorium Umawiających się Stron za pomocą informacji przekazywanych w systemie.
SYSTEM INFORMACYJNY SCHENGEN
STRUKTURA SIS
Centralny SIS (C.SIS) znajduje się
w Strasburgu. Jest to techniczna jednostka
wspierająca, zapewniająca integralność,
synchroniczność i aktualizację danych dla
wszystkich krajowych systemów.
II. Krajowe węzły SIS (N.SIS) są wierną
kopią C.SIS.
W ten sposób wszystkie systemy krajowe dysponują takimi samymi danymi.
STRUKTURA
Biuro SIRENE
W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania SIS każde państwo członkowskie powołuje tzw. Biura SIRENE
SIRENE - Suplementary Information Request at the National Entries.
(Wniosek o Informacje Dodatkowe na Poziomie Krajowym) Działa na podstawie prawa krajowego oraz zaleceń określonych
w Konwencji Wykonawczej Schengen i Podręczniku SIRENE,
Funkcjonuje w każdym państwie leżącym na Obszarze Schengen,
Nadzoruje wymianę informacji i podejmuje działania zgodne
z prawem krajowym i KWS.
Realizuje wymianę informacji uzupełniających dla danych zawartych w SIS,
Obsługuje krajowy węzeł informatyczny N – SIS ( kontrola działania, administrowanie systemem, analiza danych prowadzenie statystyk, wykrywanie błędów)
Sprawuje funkcję przedstawiciela kraju na forum państw Schengen
Tworzone na podstawie art. 108 Konwencji Wykonawczej Schengen
( art. 92 ust 4 )
Krajowy punkt kontaktowy i wykonawczy względem Biur SIRENE
z innych krajów Obszaru Schengen oraz krajowych jednostek Policji
i innych krajowych podmiotów zaangażowanych w wymianę informacji
Regulacje prawne KWS dotyczące ochrony danych osobowych
Dane w SIS podlegają właściwej ochronie – art. 102 – 118 KWS
Bezpośredni i zastrzeżony dostęp mają wyłącznie krajowe organa odpowiedzialne za kontrole graniczne oraz inne organy prowadzacie kontrole policyjne, celne przeprowadzane wewnątrz kraju, służby koordynujące te kontrole oraz właściwe do wydawania wiz
i specjalizujące się w sprawach dot. cudzoziemców.
W SIS może być tylko jeden wpis dotyczący danej osoby,
w tym celu opracowano i wykorzystuje się tzw. tabele zgodności.
KRAJE SCHENGEN SAME DEFINIUJĄ JAKIE INSTYTUCJE BĘDĄ UCZESTNICZYĆ W WYMIANIE INFORMACJI
SYSTEM INFORMACYJNY SCHENGEN
CECHY SIS
Integralność
Kompletność
Dokładność
Szybki, poufny, całodobowy dostęp do danych
Identyczności danych
Odpowiedzialność krajowa za prawidłowość,
aktualność i legalność danych przechowywanych
w N-SIS