Etyka dziennikarska.

Prowadzący: mgr Alicja Stańco.

Temat: Spotkanie organizacyjne.

1. Etyka.

• Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: ¹Ogół zasad i norm postępowania przyjętych w danej epoce i w danym środowisku. ²Nauka o moralności.

• Encyklopedia Britannica: Etyka, nazywana również filozofią moralności. Dyscyplina koncentrująca na tym, co jest moralnie dobre i złe, prawidłowe i błędne. Termin stosowany również w systemach i teoriach zajmujących się moralną oceną i zasadami. Jak powinniśmy żyć? Dążyć do szczęścia czy wiedzy, mocy czy też do tworzenia pięknych przedmiotów? Jeśli wybierzemy szczęście: będzie ono nasze czy szczęściem wszystkiego? A co z bardziej konkretnymi pytaniami, które stoją przed nami: czy mam prawo być nieuczciwy w słusznej sprawie? Czy istnieje uzasadnienie, kiedy ja żyję w przepychu, a reszta świata głoduje? Czy wzięcie udziału w wojnie jest uzasadnione, kiedy prawdopodobnie przyjdzie nam zabijać niewinnych ludzi? Czy to źle, że chcieliśmy sklonować człowieka i niszczymy ludzkie embriony w celach badań medycznych? Jakie są nasze obowiązki (jeśli w ogóle takowe mamy) wobec przyszłych pokoleń i zwierząt zamieszkujących planetę? Etyka zajmuje się takimi pytaniami na wszystkich poziomach. Jej przedmiotem są podstawowe zagadnienia praktycznego podejmowania decyzji, a główna problematyka dotyczy charakteru fundamentalnych wartości i norm przez ludzkie działania, które mogą być oceniane jako dobre lub złe. Chociaż etyka zawsze będzie postrzegana jako gałąź filozofii, przez swoją wszechstronność łączy się z wieloma innymi dziedzinami nauki: antropologii, biologii, ekonomii, historii, polityki, socjologii i teologii.

1. Etyka dziennikarska.

   • Jan Pleszczyński, Etyka dziennikarska: Etyka dziennikarska jest jedną z etyk profesjonalnych. (…) Zalicza się też do etyk stosowanych dawniej nazywanych etykami szczegółowymi. (…) Bardzo trudno jest sprecyzować, czym jest etyka dziennikarska. (…) W Popularnej encyklopedii mass mediów czytamy: Etyka dziennikarska, postawa charakteryzująca się dążeniem do prawdy i adekwatności; bezstronnością i uczciwością, szacunkiem dla prywatności innych, niezależnością od wpływu ze strony grupy interesów; szacunkiem dla prawa; respektowaniem dobrych obyczajów i dobrego smaku. W Słowniku terminologii medialnej: Etyka mediów, etyka dziennikarska, deontologia dziennikarska – ogół ocen, norm, zasad i ideałów określających poglądy, zachowania i działania uważane za właściwe, dobre, uzasadnione moralnie w pracy dziennikarza i funkcjonowaniu mediów.

   • Utożsamiana z etyką profesjonalną.

   • Normy moralne.

   • Zasady postępowania.

   • Poszanowanie godności ludzkiej.

   • Prawo stanowione (N. Machiavelli, Książę: Cel przewyższa środki. – Nie stosować, a maksymalne wykorzystanie środków, jakie są dostępne).

   • Granice.

   • Odpowiedzialność: rzetelność i bezstronność.

2. Moralność.

   • Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: ¹Zespół ocen, norm i zasad określających zakres poglądów i zachowań uważanych za właściwe. ²Całokształt zachowań i postaw jednostki lub grupy, oceniany według jakiegoś społecznie funkcjonującego systemu ocen u norm moralnych.

   • Zawsze odnosi się do konkretnej kultury, miejsca, czasu i kontekstu.

   • Jest związana z miejscem, gdzie powstała.

3. Światopogląd.

   • Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: Zespół czyichś poglądów na świat i na życie, wpływający na jego zachowanie

   • Musi być spójny – jeśli nie jest, jest bezsensowny.

   • Wpływa na każdy nasz pogląd.

4. Świadomość.

   • Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: ¹Zdawanie sobie sprawy z czegoś. ²Wspólne dla określonej grupy ludzi poglądy i cele. ³Stan przytomności. ⁴Charakterystyczna dla człowieka zdolność poznawania i oceniania siebie i otoczenia.

5. Godność.

   • Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: ¹Poczucie własnej wartości i szacunek dla samego siebie. ²Zaszczytne stanowisko, tytuł, zaszczytna funkcja. ³W zwrotach grzecznościowych: nazwisko.

   • Nie jest zdefiniowana.

   • Nieusuwalna i niestopniowalna.

   • Przysługuje wszystkim jednostką.

6. Normy moralne.

   • Wikipedia.pl: Zasady postępowania człowieka, ukierunkowujące go ku spełnianiu dobra i unikaniu zła. Ich wypełnianie jest powinnością moralną.

   • Ustalone, przyjęte zasady.

   • Wzór, reguła, kanon.

   • Nakazy bądź zakazy postępowania w danej sytuacji.

   • Paragraf, kodeks.

   • Unikanie zła, dążenie do czynienia dobra.

   • Dzielą się na społeczne i techniczne (proces wytwarzania dóbr).

7. Dobro.

   • Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: ¹To, co oceniane jest jako pożyteczne, wartościowe, zgodne z nakazami etyki. ²Czyjaś dobroć. ³Pomyślność, pożytek.

   • Dobro to brak zła – św. Tomasz (brak zła samego w sobie).

8. Czyn.

   • Słownik języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN: Postępek, uczynek.

   • Zachowanie podmiotu prawa, powoduje skutki prawne.

   • Działanie bądź zaniechanie działania.

   • Zachowanie podmiotu prawa, powoduje skutki prawne.