Atomy, cząsteczki, jony.

Atom to najmniejsza część pierwiastka, która reprezentuje jego właściwości i bierze udział w reakcjach chemicznych.

Atom składa się…

Każdy atom składa się z:

• jądra – dodatnio naładowanego, w skład którego wchodzą protony i neutrony

• ujemnie naładowanej chmury elektronowej

Cząstki elementarne to:

• proton – ma ładunek elektryczny +1

• neutron – ma ładunek obojętny

• elektron – ma ładunek elektryczny -1

współczynnik ← 3 Na – 3 atomy sodu

stechiometryczny ↓

symbol

pierwiastka

Rdzeń atomowy to jądro i elektrony niewalencyjne

Elektrony walencyjne to elektrony biorące udział w reakcjach chemicznych tworzące wiązania chemiczne. W atomach pierwiastków grup głównych są to elektrony na zewnętrznej powłoce.

Cząsteczka to…

Cząsteczkę tworzą co najmniej dwa atomy, takie same lub różne, połączone ze sobą.

1. Cząsteczka pierwiastka – może być dwuatomowa, np. H₂, N₂, O₂, Br₂, I₂ lub wieloatomowa ,np. O₃, P₄, S₈.

O₂ → 2 oznacza indeks stechiometryczny

5O₂ – to 5 cząsteczek tlenu

Łączną liczbę atomów określa iloczyn:

współczynnik liczbowy x indeks liczbowy

czyli 5x2 = łączna liczba atomów tlenu

1. Cząsteczka związku chemicznego.

4 NH₃ – 4 cząsteczki amoniaku ( związek ten składa się z 4 atomów azotu i 12 atomów wodoru, łącznie z 16 atomów.

Jon to…

Jon to atom lub grupa atomów obdarzona ładunkiem elektrycznym:

• Kation to jon dodatni np. K⁺, Mg²⁺,

↓ ↓

kation kation

potasu magnezu

• anion to jon ujemny np.

PO₄^3- → anion fosforanowy(V

Wartościowość.

Wartościowość to liczba wiązań chemicznych utworzonych przez atom danego pierwiastka.

• wartościowość zapisujemy liczbami rzymskimi np. I, II, V, VII

• atomy danego pierwiastka mogą mieć różne wartościowości np. Fe ( II i III)

• o wartościowości decydują elektrony walencyjne ( znajdujące się na ostatniej powłoce elektronowej)

• znajomość wartościowości pierwiastka pomaga ustalić wzór cząsteczki związku chemicznego

• wodór jest I wartościowy

• tlen jest II wartościowy

• litowce np. K, Na ( I grupa układu okresowego) są I wartościowe, a berylowce np. Ca, Mg ( druga grupa układu okresowego) są II wartościowe

• wartościowość pierwiastków w stanie wolnym wynosi zero np. Mg⁰, H₂⁰

• wartościowość gazów szlachetnych wynosi O