01.10.2015r.

-Kultura w znaczeniu normatywnym - prowadzą ją językoznawcy by opisać normę oraz by udoskonalić język poprzez trzy cechy: kodyfikację (zebranie, ujęcie czegoś w system określonych norm;), obserwację, opis.

Ustalanie normy – tego co poprawne
Kodyfikacja normy – stabilizuje język
Innowacja normy – coś nowego w jezyku
Popularyzacja – promocja

- Puryzm - przesadna dbałość o poprawność językową, nadmierna ścisłość w przestrzeganiu zasad gramatycznych i unikanie wszelkich zapożyczeń.

• Puryzm nacjonalistyczny (narodowy) – przedstawiciele tej odmiany puryzmu dążą do usunięcia z języka lub niedopuszczenia do niego elementów obcego pochodzenia. Rozumieją oni poprawność językową jako rodzimość jego elementów, szczególnie słownictwa. Puryzm narodowy może objawiać się niechęcią wobec germanizmów i rusycyzmów (np. wyrazów i sformułowań: „knajpa, szlaban, szlafrok, toczka w toczkę, wsjo rawno”). Jest to charakterystyczne dla osób ze starszego pokolenia. Najczęściej puryzm narodowy skierowany jest obecnie przeciwko anglicyzmom (np. takim wyrazom jak: „leasing, fitness, fast food”)^[1]. Puryści narodowi argumentują najczęściej, że zapożyczenia obce da się łatwo zastąpić rodzimymi odpowiednikami (nie zawsze jest to prawdą).

• Puryzm tradycjonalistyczny – stanowi radykalną, emocjonalną odmianę konserwatyzmu językowego. Zakłada, że nie należy wprowadzać żadnych innowacji w zakresie języka, wybierać tradycyjne, już ugruntowane w języku słownictwo i formy odmiany.

• Puryzm elitarny – opiera się na założeniu, że językiem poprawnym jest język pewnej warstwy społecznej, z reguły wielopokoleniowej inteligencji (puryści elitarni najczęściej właśnie do tej warstwy należą). Puryści elitarni dążą do ochrony języka ogólnego i literackiego przed wpływami pochodzącymi z innych obszarów językowych, takich jak język młodzieżowy, zawodowy czy urzędowy.

• Puryzm egocentryczny – purystą egocentrycznym jest osoba, która żywi przekonanie, że całkowicie opanowała zasady poprawnościowe i normy językowe, tak więc za poprawne uznaje tylko te konstrukcje, które sama akceptuje i których sama używa, natomiast te pozostające poza jej idiolektem ocenia jako błędne. Jest to skrajna i stosunkowo rzadka postać puryzmu elitarnego, czasami uważana też za skrajną postać puryzmu tradycjonalistycznego.

08.10.2015r.

- Zbiory językowe (norma-uzus-system)

- Język jest zorganizowany systemowo, system językowy, zbiór wszystkich elementów – morefenów.

- Morfem – najmniejsza grupa fonemów, która niesie ze sobą określone znaczenie i której nie można podzielić na mniejsze jednostki znaczeniowe. Jest elementarną jednostką morfologii, jednym z uniwersaliów językowych.
Można wyróżnić trzy odrębne typy morfemów:

• morfemy leksykalne (rdzenne), samodzielne lub związane, obecne w każdym leksemie, o dominującej funkcji semantycznej, które odsyłają do świata pozajęzykowego, pełniąc funkcję referencjalną (np. kot-, pies-/ps-),

• morfemy słowotwórcze, niesamodzielne, o dominującej funkcji semantycznej, współtworzące leksemy pochodne, do tej grupy zaliczamy prefiksy (np. za- w zanieść), interfiksy (np. -o- w parowóz) oraz sufiksy (np. -ek w kotek),

• morfemy fleksyjne (gramatyczne), niesamodzielne, o dominującej funkcji syntaktycznej, tworzące konstrukcje regularne, sygnalizujące podrzędność syntaktyczną (np. -em w kotem sygnalizuje, że nastąpiła konotacja rzeczownika w narzędniku).

Istnieją też tzw. morfemy zerowe – nieprzedstawiające sobą żadnego dźwięku.

- Fonem – według tradycyjnych teorii fonologicznych, najmniejsza jednostka mowy rozróżnialna dla użytkowników danego języka. Może mieć kilka reprezentacji dźwiękowych (alofonów), występujących w różnych kontekstach lub też zamiennie.