Rozwój motoryczny człowieka w ontogenezie Podstawowe założenia w tym zakresie (motor development – anrtopomotoryka): Indywidualne zmiany w rozwoju motor zachodzą w czasie i w zależności od wieku, Istnieje korelacja aktywności fizycznej z poziomem indywidualnego rozwoju, Obserwuje się powiązania między rozwojem układu nerwowego a umiejętnościami ruchowymi, Wpływ zmian masy i wysokości ciała na różnorodne osiągnięcia motoryczne jest znaczny, Rozwój podstawowych umiejętności ruchowych jest podstawą osiągnięć w umiejętno-ściach bardziej złożonych. W procesach sterowania ruchami człowieka bardzo ważną rolę odgrywa centralny i obwodowy układ nerwowy. Mielinizacja polega na tworzeniu na aksonach tzw. osłonki mielinowej, wytwarzanej przez komórki Schwanna, Inerwacja mięśni warunkuje uruchomienie impulsu nerwowego po drogach domięśniowych, sprowadza się głównie do wrastania w głąb włókien mięśniowych odpowiednich zakończeń nerwowych. Proces ten ma więc bezpośredni wpływ na koordynację nerwowo – mięśniową i odgrywa decydująca rolę w opanowaniu przez dziecko poszczególnych czynności (kończy się około 6 roku życia). ZASADY RZĄDZĄCE ROZWOJEM MOTORYCZNYM (dekalog ) 1Rozwój ruchów przebiega od reakcji ogólnych do specyficznych (aktywność zgeneralizowana poprzedza aktywność zlokalizowaną). 2Rozwój ruchów przebiega wg następstwa cefalokaudalnego (stopniowe zstępowanie od głowy ku innym częściom ciała). 3Rozwój ruchów przebiega wg następstwa proksimodalnego-odśrodkowo (stopniowo postępując od osi głównej ciała ku innym częściom ciała). 4Rozwój ruchów przebiega od ruchów symetrycznych do asymetrycznych. 5Łatwiejsze i wcześniejsze są ruchy cykliczne niż acykliczne; 6Rozwój motoryczny polega na wiązaniu sfery czuciowej (sensorycznej) z ruchową. 7Rozwój ruchowy polega na stopniowym opanowywaniu ruchów i wdrażaniu się do ich kontroli. 8Rozwój ruchów biegnie ku ich interioryzacji, uwewnętrznianiu i intelektualizacji. 9Rozwój ruchów odbywa się na zasadzie asocjacji i dysocjacji, syntezy i analizy. 10Rozwój motoryczny wspierany jest najpierw przez proprioreceptory i tangorceptory, a później przez telereceptory. KRYTERIA GOTOWOŚCI DO UCZENIA SIĘ : Zainteresowanie uczeniem; Długotrwałość zainteresowań; Postępy w uczeniu się. Te trzy kryteria powinny być w każdym wypadku określane łącznie, ale i każde z nich musi być bardzo szczegółowo analizowane osobno.

Nasilona aktywność ruchowa jest jednym z ważnych czynników mających sprzyjać opóźnieniu procesu starzenia. Jest ona o wiele skuteczniejsza niż środki farmakologiczne czy hormonalne. Ćwiczenia mogą: zwiększać fizjologiczną wydolność, poprawiać pracę serca, zwiększać elastyczność ścian naczyń, polepszać sprawność zmysłów, poprawiać ukrwienie mózgu itd. w układzie oddechowym: poprawa wentylacji i wzrost pojemności życiowej płuc, pogłębienie oddechu, zwolnienie rytmu oddechowego i zmiana dystrybucji przepływu krwi przez płuca, usprawnienie czynności oddechowych przepony, wzmocnienie siły mięśni oddechowych, poprawa ruchomości klatki piersiowej w układzie ruchu: zwiększone ukrwienie i odżywianie stawu, pobudzenie kaletek maziowych, wzmocnienie mięśni i ruchomości w stawach, poprawienie zakresu ruchomości kręgosłupa, lepsze odżywienie kości ( wzrost wytrzymałości na urazy mechaniczne) w układzie krążenia: zwiększenie pojemności skurczowej i minutowej serca, zmniejszenie tętna spoczynkowego oraz wysiłkowego, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, lepsze zaopatrzenie tkanek w składniki odżywcze i tlen, wzrost poziomu mioglobiny w mięśniach, wzrost ilości czerwonych krwinek oraz zawartości hemoglobiny, powiększenie pojemności tlenowej organizmu w układzie nerwowym poprawa percepcji wzrokowej i koordynacji psychoruchowej, usprawnienie przewodnictwa (korzystny wpływ na poprawienie pamięci i wszelkich procesów umysłowych), wydzielane podczas wysiłku endorfiny maja wpływ na zmniejszone odczuwanie bólu, a także głębsze uczucie zadowolenia czy dobry nastrój po zakończonym wysiłku w układzie trawiennym: zmniejszenie poziomu cukru we krwi poprzez lepszą utylizację glukozy, zwiększone zużycie glukozy poprzez pracujące mięśnie, obniżenie masy ciała u osób otyłych, zmniejszenie odporności tkanek na działanie insuliny, zmniejszenie ryzyka występowania chorób układu krążenia, zmniejszenie dobowego zapotrzebowania na doustne leki przeciwcukrzycowe i insulinę, wzrost zapasów glikogenu w wątrobie i usprawnienie jego udziału w przemianach energetycznych, lepsza przemiana węglowodanów, białek, tłuszczów

Fenotyp to zespół cech organizmu, włączając w to nie tylko morfologię, lecz również np. właściwości fizjologiczne, płodność, zachowanie się, ekologię, cykl życiowy, zmiany biologiczne, wpływ środowiska na organizm. Fenotyp jest ściśle związany z genotypem, bowiem to właśnie oddziaływanie między genotypem a środowiskiem daje fenotyp. Genotyp – zespół genów danego osobnika warunkujących jego właściwości dziedziczne. Jest to sparowany układ alleli (często myli się go z genomem, czyli składem genetycznym podstawowego zestawu chromosomów). Allel – jedna z wersji genu w określonym miejscu (locus) na danym chromosomie homologicznym. Właściwości dziedziczenia cech ilościowych: różnorodność cech u potomstwa jest znacznie większa niż w wypadku cech jakościowych. Teoretycznie ta różnorodność jest największa u dzieci rodziców, którzy mają średnią wielkość danej cechy w populacji, a najmniejsza w wypadku potomstwa obu rodziców o skrajnej (niska – niska) lub (wysoka-wysoka) wielkości cechy; wyższa wrażliwość na działanie czynników środowiskowych niż w wypadku cech jakościowych. Następuje tu sumowanie się działania z różnych par alleli (zajmujących różne miejsca w chromosomach); nie występuje tu przypadek dziedziczenia tylko po którymś z rodziców, a więc potomstwo wykazuje największe statystyczne prawdopodobieństwo zbliżania się do „wielkości średniorodzicielskiej” średnia cechy potomstwa wykazuje tendencję do odchylenia od średniej rodziców w stronę średniej populacji. Sposoby badania uwarunkowań genetycznych Analiza podobieństw (skojarzeń) rodzinnych – określenie czy w rodzinie występuje dany fenotyp (dana cecha) częściej niż w populacji; Ilościowa ocena odziedziczalności (znaczenie czynników genetycznych) – odziedziczalność genetyczna i kulturowa, metoda bliźniąt, metoda badania dzieci adoptowanych, metoda badania rodzin, metoda określenia longituidalnej stabilności rozwojowej; Poszukiwanie wpływu dominującego genu – kompleksowa analiza segregacyjna; Analiza ewentualnych sprzężeń genetycznych – prowadzi do podobieństwa rozłożenia w obrębie rodziny fenotypów i markerów genetycznych; Identyfikacja chromosomalnej pozycji danego genu – eksperymentalne krzyżówki różnych gatunków zwierząt mająca na celu umiejscowienie genu ważnego z punktu danego fenotypu;