Funkcje układu krążenia – krew:

- transportująca (aprowizacyjna)

• tlen z płuc do komórek,

• dwutlenek węgla z komórek do płuc,

• subst. odżywcze z jelita cienkiego do wszystkich komórek,

• mocznik z wątroby do nerek

• hormony z gruczołów dokrewnych do komórek

- termoregulacyjna

- immunologiczna

- homeostatyczna

Układ krwionośny składa się z:

- serca czyli pompy ssąco tłoczącej

- naczyń krwionośnych – tętnica, żyły, naczynia włosowate

Budowa serca – automatyzm pracy serca

- mięsnie poprzecznie prążkowane serca

- serce znajduje się w worku zwanym osierdziem zbudowanym z tkanki łącznej

- serce podzielone jest na 4 jamy 2 przedsionki i 2 komory

* - zastawki półksiężycowe

* * ‘’ – zastawka trójdzielna

`` - zastawka dwudzielna

``

‘’

Cykl pracy serca

1. skurcz przedsionków – krew przepychana z przedsionków wypełnia komory

2. skurcz komór – wypełnione krwią komory zaczynają się kurczyć, wzrasta ciśnienie w komorach co powoduje, że:

- zamykają się zastawki przedsionkowo komorowe (pierwszy tor serca)

- zastawki półksiężycowe otwierają się

- krew opuszcza serce

- zastawki półksiężycowe zamykają się (drugi tor serca)

1. rozkurcz serca (pauza) – przedsionki i komory rozkurczają się, krew napływa do serca

Automatyzm pracy serca

Głównym rozrusznikiem serca jest węzeł zatokowo przedsionkowy, który impulsami elektrycznymi stymuluje przedsionki do skurczu. Ten sam węzeł stymuluje węzeł przedsionkowo komorowy, który z kolei inicjuje skurcz komór.

Ciśnienie krwi

Podczas skurczów komór ciśnienie w dużych tętnicach osiąga 120mmHg, podczas rozkurczu osiąga 80mmHg. Nadciśnienie tętnicze skurcze > 140mmHg, rozkurcze > 90mmHg.

Tętno albo inaczej puls – fala przemieszczającego się rozszerzenia wzdłuż aorty.

Elektrodiagram zapis aktywności elektrycznej serca.

Budowa i rodzaje naczyń krwionośnych

W ścianach naczyń krwionośnych wyróżnia się trzy warstwy:

* wewnętrzną – nabłonek płaski

* środkową – która zawiera włókna sprężyste tkanki łącznej i mięśnie gładkie

* zewnętrzna zawiera liczne włókna kolagenowe

Tętnice:

- wyprowadzają krew z serca do tkanek

- wychodzą z komór serca

- panuje w nim wysokie ciśnienie krwi

- bardzo gruba ściana środkowa zawierająca głównie mięsnie gładkie

Żyły:

- doprowadzają krew do serca

- wchodzą do przedsionków

- panuje tam niskie ciśnienie krwi

- błona środkowa jest cienka, zawiera więcej tkanki łącznej

Naczynia włosowate:

- zbudowane są tylko ze śródbłonka

- krążenie krwi w naczyniach, zwykła sieć tkanek

Tętnice-> naczynia włosowate -> żyły

Krążenie wrotne

Naczynia włosowate jelita cienkiego -> żyła wrotna -> naczynia włosowate wątroby

Sieć dziwna w ciałkach nerkowych

W nerkach tętniczki doprowadzające krew do ciałek nerkowych rozpadają się na sieć naczyń włosowatych, które ponownie przechodzą w tętniczki

Tętniczka doprowadzająca -> sieć naczyń włosowatych -> tętniczka odprowadzająca

Krążenie krwi w obiegu

---- > OBIEG MAŁY komora prawa (KP) -> pień płucny i tętnice płucne -> zaczynia włosowate -> żyły płucne -> przedsionek lewy (PL) -> OBIEG DUŻY komora lewa (KL) -> aorta -> tętnice - > naczynia włosowate (dochodzące do wszystkich części ciała) -> żyły -> żyły główne -> przedsionek prawy (PP) ------>

Transport gazów oddechowych

Tlen – transportowany przez hemoglobinę w erytrocytach

Dwutlenek węgla – w postaci jonów węglanowych w osoczu

Mechanizm krzepnięcia krwi

Białka z uszkodzonych trombocytów

|

Protrombina -----> trombina

|

Fibrynogen --------> fibryna (włóknik)

A ALBO 0 B ALBO 0 UNIWERSALNY UNIWERSALNY

BIORCA DAWCA

Czynnik Rh

85% Rh (+) w otoczce erytrocytu antygen D

15% Rh (-) w otoczce erytrocytu brak antygeny D

Cholesterol - jest tłuszczem, wytwarzanym przez wątrobę i niezbędnym do normalnego funkcjonowania organizmu. Jest to związek, który zawierają błony komórkowe wszystkich komórek ciała ludzkiego

>20 lat

<170mg%

>30 lat

<200mg%

HDL – „dobry” >35mg%

CHOLESTEROL

LDL – „zły” >160mg%

$Iloraz\ ryzyka = \frac{calkowity\ cholesterol}{\text{HDL}}\ \leq 5$

Badanie podstawowe krwi

Współcześnie laboratoria wyposażone są w nowoczesne, wysoce zautomatyzowane analizatory krwi. Urządzenia te pozwalają szybko i precyzyjnie ustalić wiele ważnych parametrów:

-WBC liczba leukocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

-RBC liczba erytrocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

-PLT liczba płytek krwi w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

-HCT hematokryt – wskaźnik określający jaki procent pełnej krwi stanowią same erytrocyty, HCT ułatwia określenie czy krew jest nadmiernie rozrzedzona czy zagęszczona

-MCV średnia objętość erytrocytów

-MCH średnia zawartość hemoglobiny w erytrocycie

-ESR(niegdyś OB.) szybkość opadania erytrocytów w jednostce czasu (wzrost może oznaczać stan zapalny)

Topografia układu limfatycznego

Za reakcje odpornościowe organizmu odpowiedzialne są komórki i narządy układu limfatycznego oraz białka osocza (immunoglobulina) Jest to tzw. Układ odpornościowy.

Układ Limfatyczny tworzą:

- Naczynia limfatyczne (najcieńsze docierają do wszystkich komórek ciała)

- węzły chłonne 2 zgrubienia tworzące skupiska w okolicach stawów, szyi i pachwin, wychwytują obce subst. z chłonki czyli limfy

- migdałki duże skupiska węzłów chłonnych w tylnej części gardła, zwalczają ciała obce dostające się drogą oddechową

- śledziona największy narząd układu limfatycznego, jest skupiskiem limfocytów

- grasica dojrzewają w niej limfocyty T

Antygen substancja o charakterze białkowym powodując wyzwalanie się odpowiedzi immunologicznej.

Przeciwciało = białko odpornościowe = immunoglobulina

To białko wytwarzane w organizmie w odpowiedzi na zetknięcie się z antygenem

Odporność swoista (wrodzona)

- chroni przed wniknięciem czynników chorobotwórczych do organizmu

- działa jednakowo wobec wszystkich patogenów (drobnoustroje)

- powierzchnia skóry

- nabłonki i błony śluzowe

- mikroflora skóry, przewodu pokarmowego

- wydzieliny (pot, łój, łzy, śluz, enzymy trawienne i ślina)

- odruchy obronne (kichanie, kaszel, wymioty, biegunka)

Odporność swoista (nabyta)

- skierowana przeciwko określonemu rodzajowi antygenu

- związana z uruchomieniem odpowiedzi immunologicznej

- związana z produkcją przeciwciał

KOMÓRKOWA	HUMORALNA
Związana z wytwarzaniem LIMFOCYTÓW T - powstają w szpiku kostnym - dojrzewają w grasicy - krążą między krwią i limfą - żyją ok 5lat - niszczą komórki zaatakowane przez bakterie i wirusy oraz komórki nowotworowe - biorą udział w odrzucaniu przeszczepów - odpowiadają za reakcje alergiczną	Związana z LIMFOCYTAMI B wytwarzającymi przeciwciała - powstają i dojrzewają w szpiku kostnym - żyją od 5 do 10 dni - osiadły tryb życia w śledzionie i węzłach chłonnych - aktywowane produkują przeciwciała - zwalczają drobnoustroje znajdujące się poza komórką

Przebieg odpowiedzi immunologicznej

Patogen (drobnoustrój) jest wykrywany i fagocytowany (pożerany) makrofagi

Makrofag prezentuje na swojej błonie fragment antygenów patogena

Limfocyt te rozpoznaje antygen i pobudza limfocyty B do namnażania

Te produkują przeciwciała zwalczające konkretny antygen.

Odpowiedz pierwotna – reakcja organizmu związana z produkcją przeciwciał skierowana przeciwko antygenom z którym ustrój zetknął się po raz pierwszy.

Odpowiedz wtórna – reakcja organizmu przy ponownym zetknięciu się z tym samym antygenem. Przeciwciała powstają wówczas błyskawicznie w większej ilości.

Odporność

– wrodzona

-- nabyta

a) czynna – org sam wytwarza przeciwciała

` naturalna – przebycie choroby

` sztuczna – szczepionka

b) bierna – org otrzymuje gotowe przeciwciała

` naturalna – łożysko, mleko matki

` sztuczna – podanie surowicy odpornościowej

Surowica odpornościowa – surowica o dużej zawartości swoistych przeciwciał otrzymana w wyniku naturalnego lub sztucznego uodpornienia określonym antygenem.

AIDS - Zespół nabytego niedoboru odporności końcowe stadium zakażenia HIV charakteryzujące się bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a więc wyniszczeniem układu immunologicznego (odpornościowego), co skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe mogące zakończyć się śmiercią pacjenta.

Szczepionka – preparat pochodzenia biologicznego, zawierający żywe, o osłabionej zjadliwości lub zabite drobnoustroje chorobotwórcze lub fragmenty ich struktury, czy metabolity; stosowany w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej.

DF

fghgfgfghghjgjgfhhjgh

hjhg

gfd

gf