Choroby układu krążenia - schorzenia dotyczące narządów i tkanek wchodzących w skład układu krążenia, a w szczególności serca, tętnic i żył. Ich rozpoznawanie i leczenie jest najczęściej domeną kardiologii, ale również chirurgii naczyniowej, neurologii czy reumatologii. W krajach rozwiniętych choroby te są bardzo rozpowszechnione i stanowią najczęstszą przyczynę zgonu.

Chorób tego typu jest bardzo wiele, ale ja omówie tu te najważniejsze i najczęściej występujące.

1. CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA- jest to stan spowodowany niewystarczającą podażą tlenu do komórek mięśnia sercowego w stosunku do ich zapotrzebowania energetycznego. Najczęściej jest skutkiem zwężenia, zamknięcia lub skurczu tętnicy wieńcowej.
Przyczyny: Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej serca jest miażdżyca, choroba tętnic, a zatem i całego układu sercowo-naczyniowego. W miażdżycy materiał tłuszczowy z krwi odkłada się w postaci blaszek w tętnicach. Blaszki te powiększają się zwężając światło naczyń i niszcząc ich ścianę. Zwężenie światła naczyń wieńcowych spowalnia przepływ krwi płynącej do mięśnia sercowego.
Terminologia: terminem najszerszym i obecnie najszerzej w Polsce stosowanym jest nazwa choroba niedokrwienna serca. W użyciu są też inne nazwy, które są w zasadzie synonimami: choroba wieńcowa lub przewlekła niewydolność wieńcowa. Dawniej stosowano także nazwę dławica sercowa lub dusznica bolesna, które teraz wychodzą z użycia. Bywają stosowane nazwy skrótowe.

2. MIAŻDŻYCA TĘTNIC, arterioskleroza, przewlekła choroba polegająca na zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych w błonie wewn. i środk. tętnic, gł. w aorcie, tętnicach wieńcowych i mózgowych, rzadziej w tętnicach kończyn; wysepkowate gromadzenie cholesterolu (i jego estrów) oraz innych lipidów, a następnie zwyrodnienie i wapnienie tych ognisk prowadzi do stwardnienia i zwężenia światła tętnic, do czego przyczynia się powstawanie w sąsiedztwie tych zmian zakrzepów; etiologia miażdżycy tętnic nie jest w pełni poznana, do przyczyn zalicza się m.in. niewłaściwy sposób odżywiania, niedobór heparyny, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia krzepnięcia krwi, a zwł. szkodliwe oddziaływanie na bodźce nerwowe współcz. cywilizacji; miażdżyca tętnic mózgu powoduje niedokrwienie mózgu i zmiany psych., ułatwia pęknięcia naczyń i udary (zwł. przy współistniejącym nadciśnieniu); miażdżyca tętnic wieńcowych jest jedną z przyczyn choroby wieńcowej; miażdżyca aorty może prowadzić do powstania tętniaka; miażdżyca tętnic jest częstsza u mężczyzn, nasila się z wiekiem; jest chorobą nie spotykaną u ludów pierwotnych; w leczeniu duże znaczenie ma odpowiednia dieta, ruchliwy tryb życia, racjonalny wypoczynek.

3. ZAWAŁ SERCA, ognisko martwicy w mięśniu sercowym wywołane nagłym i długotrwałym niedokrwieniem określonego obszaru mięśnia serca; powstaje często skutkiem miażdżycy tętnic wieńcowych lub neuropochodnego zaburzenia w regulacji przepływu krwi przez układ naczyń wieńcowych; zdarza się na ogół po 40 roku życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet, zwł. u osób otyłych i z nadciśnieniem tętniczym. Przebieg zawału serca zależy od wielkości obszaru objętego niedokrwieniem i miejsca niedokrwienia, a także od wystąpienia ostrej sercowej niewydolności krążenia, zaburzeń rytmu pracy serca i wstrząsu; typowym objawem jest silny ból za mostkiem, nie ustępujący po zażyciu nitrogliceryny; najczęściej poza objawami klinicznymi (ból) rozpoznaje się zawał serca w wyniku badań enzymatycznych krwi i/lub zmian w EKG. Po zawale serca pozostaje blizna w obszarze martwicy. Leczenie szpitalne; powrót do życia czynnego powinien być powolny i stopniowy.

4. NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, hipertensja, wzrost ciśnienia tętniczego krwi ponad wartości uznane za graniczne (wg WHO 150/90 mm Hg); stały lub napadowy objaw chorobowy w pierwotnych schorzeniach nerek, tętnic, nadnerczy, przysadki i in. narządów lub schorzenie samoistne, tzw. choroba nadciśnieniowa, stanowiąca ponad 90% przypadków nadciśnienia tętniczego; w jej rozwoju duże znaczenie mają bodźce psych., związane zwł. z nerwowym, konfliktowym życiem we współcz. świecie, powodujące wyzwalanie przez ośrodkowy i autonomiczny układ nerwowy substancji podwyższających ciśnienie krwi (gł. adrenalina i noradrenalina); choroba nasila się stopniowo; bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, szum w uszach; napadowe nadciśnienie tętnicze jest wywoływane przez chromochłonny gruczolak nadnercza, wyzwalający falowo duże ilości noradrenaliny; nadciśnienie tętnicze utrwalone (niezależnie od przyczyn) wywołuje zmiany miażdżycowe w tętnicach, prowadzi do przerostu serca i do niewydolności mięśnia sercowego; groźnym powikłaniem jest udar mózgowy i zawał serca; leczenie przyczynowe lub objawowe.

5. UDAR MÓZGOWY, apopleksja, uszkodzenie tkanki mózgowej spowodowane upośledzeniem krążenia krwi w pewnym obszarze mózgu, wskutek zakrzepu czy zatoru tętnicy mózgowej, lub pęknięcia naczynia krwionośnego (wylew krwi do mózgu); do udaru mózgowego dochodzi najczęściej w przebiegu nadciśnienia, wad serca, chorób nerek, miażdżycy tętnic; objawy zależą od bezpośredniej przyczyny oraz rozległości i miejsca uszkodzenia tkanki mózgowej; najczęściej występuje utrata przytomności, porażenie jednej kończyny lub porażenie połowicze; leczenie polega na wyrównaniu zaburzeń w krążeniu krwi, zmniejszeniu obrzęku mózgu, zapewnieniu choremu spokoju i właściwej pielęgnacji, a następnie na intensywnej rehabilitacji.

6. NIEWYDOLNOŚĆ SERCA -wynika z niemocy serca do dostarczania odpowiedniej ilości krwi do narządów obwodowych. Tym sposobem powstaje ujemny bilans między ilością krwi dostarczonej a krwi potrzebnej. Przyczyną takiego stanu są choroby serca np. niedokrwienie, martwica, arytmia, niedomykalność zastawek.
Niewydolność serca prawokomorowa objawia się obrzękiem kończyn dolnych, nadmiernym wypełnieniem żył szyjnych, przekrwieniem wątroby, nocnym moczeniem, białkomoczem, a w jamach opłucnych gromadzi się płyn. Najeczęstszą jej przyczyną jest niewydolność wtórna do niewydolności lewokomorowej, ale może powstać też izolowana, np. w wyniku zawału prawej komory.
Niewydolność serca lewokomorowa charakteryzuje się dusznościa wysiłkową i spoczynkową, sinicą, odkaszliwana jest rdzawoczerwona plwocina, występuje częstoskurcz.
Stopnie niewydolności serca wg. NYHA
-I - nie występują zmiany przy normalnym obciążeniu
-II - niewielkie zmiany przy normalnym obciążeniu, wydolność fizyczna jest zmniejszona
-III - znacznie osłabiona wydolność przy niedużym obciążeniu
-IV - duszność spoczynkowa
Leczenie: Zmniejszenie przewodnienia, obniżenie oporu naczyń obwodowych, środki hamujące enzym konwertujący angiotensynę, poprawienie kurczliwości serca. Dieta małosolna, niewielkie przyjmowanie napojów, codzienne ważenie się.
Fizjoterapia
-zapobieganie zapalenia płuc
-ćwiczenia przeciwzakrzepowe, pompy mięśniowej
-wykonywanie ruchów celowych
-przy wszystkich działaniach bierze się pod uwagę stan wydolnościowy pacjenta

7. TĘTNIAKI, workowate uwypuklenia ściany tętnicy (rzadziej serca) powstałe wskutek zmian chorobowych; tętniaki naczyń mózgowych są najczęściej wrodzone; może osiągać znaczne rozmiary; przyczyną powstania tętniaków są uszkodzenia ścian tętnic spowodowane toczącym się procesem chorobowym (np. w przebiegu kiły, miażdżycy), urazem; pęknięcie tętniaka może prowadzić do śmiertelnego krwotoku; leczenie operacyjne.

8. ŻYLAKI, naczynia żylne zmienione chorobowo z powodu zmian wstecznych — ścieńczenia ściany, zmniejszenia sprężystości, zwiększenia ciśnienia w naczyniach. Najczęściej występują żylaki kończyn dolnych: pierwotnie — charakteryzujące się rozszerzeniem i wydłużeniem układu żył powierzchownych, z prawidłowym układem żył głębokich i przeszywających przy czynnościowo sprawnych zastawkach; wtórne — z również rozszerzonym i wydłużonym układem żył powierzchownych, lecz przy niewydolnych zastawkach żył przeszywających i głębokich; żylaki przełyku — rozszerzenia żył podśluzówkowych przełyku i wpustu żołądka, powstające wskutek utrudnienia odpływu krwi z narządów jamy brzusznej, w nadciśnieniu panującym w systemie żyły wrotnej; zmiany żylakowate dotyczą także innych narządów, np. odbytu (hemoroidy), powrózka nasiennego, pęcherza moczowego.

9. BUERGERA CHOROBA [ch. bürgera], zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń krwionośnych, schorzenie przewlekłe, podostry lub ostry proces zapalny śródbłonka tętnic (też żył), prowadzący do powstania w nich zakrzepów i w następstwie niedrożności; objawy powierzchniowego zapalenia żył, ból, owrzodzenia, chromanie przestankowe; choroba obejmować może wszystkie mniejsze naczynia, lecz najczęściej dotyczy kończyn dolnych; występuje przede wszystkim u mężczyzn przed 40 rokiem życia; przyczyny nie są znane, wiąże się je z paleniem tytoniu. Leczenie — leki przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe, ćwiczenia ruchowe, bezwzględny zakaz palenia tytoniu oraz zabiegi chirurgiczne (wytwarzanie krążenia obocznego), niekiedy amputacja.

10. ZABURZENIA RYTMU SERCA– stan, w którym skurcze mięśnia sercowego są nieregularne albo wolniejsze lub też szybsze od normalnych albo gdy dochodzi do powstawania pobudzenia w nieprawidłowym miejscu. Zaburzenia rytmu serca nazywane są również arytmiami, dysrytmiami lub niemiarowościami serca. Niektóre są zagrażającymi życiu stanami, mogącymi spowodować zatrzymanie akcji serca i nagłą śmierć. Inne powodują objawy, takie jak świadomość niewłaściwego bicia serca czy palpitacji, które mogą być niepokojące. U dorosłych normalna praca serca wynosi 60 do 100 uderzeń na minutę.
Normalny rytm pracy serca jest wyznaczany przez węzeł zatokowy. Jeżeli węzeł zatokowo-przedsionkowy nie funkcjonuje prawidłowo, może to prowadzić do aktywizacji drugorzędowych ośrodków pobudzenia i w efekcie do zmiany rytmu pracy serca.
Istotne znaczenie mają też drogi przewodzenia impulsu z ośrodka pobudzenia: przy ich nieprawidłowej funkcji lub gdy istnieją dodatkowe drogi przewodzenia, może dochodzić do zaburzeń rytmu serca.

11. ZAPALENIE OSIERDZIA- choroba polegająca na stanie zapalnym worka osierdziowego otaczającego serce (zewnętrznej warstwy serca). Najczęściej przyjmuje postać ostrego zapalenia osierdzia i jest połączone ze stanem zapalnym innych warstw serca oraz innych organów.
Szczególnym jego rodzajem jest zapalenie wysiękowe połączone z gromadzeniem się płynu wysiękowego.
Przyczyny: Choroba ma najczęściej podłoże bakteryjne lub wirusowe.
Objawy: Ból w okolicy serca o różnym nasileniu i zmiennym charakterze (głównie w okolicy podsercowej lub za mostkiem), nie przemieszczający się, promieniujący w stronę pleców. Nasilający się przy kaszlu, połykaniu lub poruszaniu. Po dłuższym okresie może pojawić się niewydolność krążenia. Oprócz tego może występować stan podgorączkowy, łatwe męczenie się itp. Przy czym dokładne potwierdzenie zapalenia osierdzia jest możliwe dopiero po przeprowadzeniu badań elektrokardiograficznych i radiologicznych.
Leczenie: W początkowym przebiegu choroby prowadzi się leczenie szpitalne (kuracja anytbiotykowa, leki przeciwgrzybiczne, steroidy), czasami konieczne jest nakłucie worka osierdziowego w celu usunięcia nadmiaru gromadzącego się tam płynu. W warunkach domowych stosuje się leczenie objawowe - głównie leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

12. WADY SERCA, istnienie dodatkowych połączeń między jamami serca (np. otwór międzyprzedsionkowy, międzykomorowy) lub wad zastawek serca prowadzących do ich zwężenia czy niedomykalności; rozróżnia się wady serca wrodzone (gł. zaburzenia rozwojowe) i nabyte, spowodowane uszkodzeniami przez choroby (gł. ostra choroba reumatyczna), dotyczącymi gł. aparatu zastawkowego między lewym przedsionkiem a lewą komorą, co prowadzi do bliznowatego zniekształcenia; do wrodzonych wad serca należy np. tzw. tetralogia Fallota (zwężenie tętnicy płucnej, przerost komory prawej, istnienie otworu w przegrodzie międzykomorowej i przemieszczenie aorty); do wad serca zalicza się też przetrwanie embrionalnego przewodu tętniczego (Botalla) między aortą a tętnicą płucną. Leczenie farmakologiczne, często operacyjne (kardiochirurgia).

13. OBRZĘK PŁUC to stan chorobowy, w trakcie którego w pęcherzykach płucnych zamiast powietrza zaczyna gromadzić się płyn przesiękowy, który utrudnia wymianę gazową w płucach.
Do takiej sytuacji dochodzi najczęściej w przebiegu niewydolności krążenia (tak zwanej lewokomorowej niewydolności serca) ale także w przypadku utrudnienia odpływu krwi z płuc (w przypadku wad serca), jak również w przypadku zaburzeń toksycznych lub przemiany materii w trakcie których dochodzi do uszkodzenia pęcherzyków płucnych (mocznica, zespół nerczycowy).
Najczęstszą jego przyczyną jest skrajnie ciężka zastoinowa niewydolność krążenia, w trakcie której, zgodnie z gradientem ciśnienia, dochodzi do przesiękania płynów z naczyń krwionośnych do światła pęcherzyków płucnych.
W leczeniu stosuje się:
-tlenoterapię
l-eki moczopędne
-ułożeniowe sposoby zmniejszenia zastoju krwi w płucach (pozycja siedząca, opaski uciskowe, w dawnych czasach upust krwi)
-morfinę
-leki rozszerzające naczynia krwionośne (pozorne zmniejszenie ilości krwi krążącej, wskutek przemieszczenia jej do łożyska naczyniowego obwodowego)
-glikozydy naparstnicy (wzmacniają siłę skurczu serca)
-intubacja z sztuczną wentylacją z użyciem dodatniego ciśnienia wdechowego.

Jonoforeza – zastosowanie w fizykoterapii i kosmetyce”
Prąd stały - zastosowanie w lecznictwie kosmetycznym
Elektrolecznictwo jest działem fizykoterapii. W elektrolecznictwie lub elektroterapii wykorzystuje się do leczenia prąd stały oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości.
Pierwsze wzmianki o próbach wykorzystania elektryczności w celach leczniczych pochodzą już ze starożytności. Początki elektrolecznictwa sięgają XVIII wieku, kiedy to Luigi Galwani, profesor anatomii, opisał w 1791 r. skurcz mięśnia żaby wywoływany działaniem elektryczności. Nieco później Aleksandro Volta kontynuując doświadczenie Galvaniego zbudował pierwsze ogniwo elektryczne. Odkrycie w 1831 r. przez Faradaya zjawiska indykcji elektromagnetycznej, zapoczątkowuje stosowanie prądu indukcyjnego na część odkrywcy nazywanego faradycznym. Do stosowania prądu dla elektrostymulacji mięśni przyczyniły się także prace E. H. Du Bois-Raymonda i W. H. Erba prowadzone w końcu XIX wieku.
Założeniem fizjoterapii jest twierdzenie, że określony bodziec wywołuje w organiźmie określoną reakcję. Odpowiednio dobierając rodzaj bodźca, można wywołać różne reakcje lub grupy reakcji, np. wydzielanie pewnych substancji biochemicznych powodujących określone reakcje organizmu pod wpływem bodźców cieplnych lub świetlnych. Ruch z oporem powoduje zwiększenie siły mięśni. Sposób działania w fizykoterapii zależy od rodzaju bodźca, jego siły (natężenia i czasu działania) oraz reaktywności organizmu.
Niektóre zabiegi fizykalne oddziałują bezpośrednio na funkcje życiowe komórki, usprawniając je (biostymulacja). W ten sposób pobudzają naturalne możliwości naszego organizmu do walki z chorobą. Organizm człowieka przewodzi prąd, ponieważ składa się z dużej ilości płynów, głównie wody i cząsteczek o ładunkach elektrycznych (jony i elektrolity). Jony to atomy o jakimkolwiek ładunku elektrycznym. Aniony to jony o ładunku ujemnym, kationy to jony o ładunku dodatnim.
Elektrolity to płyny zawierające jony. Elektrolitami są woda, kwasy, zasady, krew i limfa. Przewodzenie prądu w organiźmie człowieka jest zróżnicowane, ponieważ poszczególne części ciała i organy zawierają różne ilości płynów. Kości zawierają mało płynów i prawie nie przewodzą prądu. Mięśnie są lepszymi przewodnikami. Bardzo dobrze przewodzą natomiast naczynia krwionośne i limfatyczne. Skóra mokra (woda, ampułki, pot) lepiej przewodzi niż skóra sucha. Krew, limfa i mokra skóra, to elektrolity dobrze przewodzące prąd. Prąd z sieci jest prądem zmiennym, dlatego urządzenia do wytwarzenia prądu stałego zaopatrzone są w prostowniki.
Zabiegi na ciele wykonuje się tylko przy natężeniu w zakresie miliamperów. Podczas zabiegów z użyciem prądu stałego używa sie dwóch różnie naładowanych biegunów + i -, czyli elektrod. Dzięki temu powstaje obieg zamknięty prądu. Używa się także elektrody czynnej i biernej. Obie elektrody moga być anodami i katodami. Można zamieniać bieguny przy elektrodach. Przeciwelektroda przykładana jest do ciała pacjentki, elektroda czynna jest elektrodą "pracującą" na wybranym fragmencie ciała. Wielkość powierzchni elektrody określa intensywność oddziaływania prądu.
Do zabiegów wchodzących w skład elektroterapii wykorzystywanych w gabinetach kosmetycznych zalicza się zabiegi:

- Galwanizacja - polega na przyłożeniu elektrod do wilgotnej skóry. Jony wewnątrz
organizmu zaczynają się przemieszczać pod wpływem prądu (kationy do katody, aniony do anody). W skutek tego zabiegu dochodzi do przekrwienia, do którego dochodzi w następstwie tworzenia się ciał histaminopodobnych. Podrażniony zostaje układ nerwowy i pobudzone mięśnie. Celem tego zabiegu jest poprawa napięcia mięśni.
- Jontoforeza - celem tego zabiegu jest dostarczenie skórze specjalnych substancji czynnych do głębnych warstw skóry. Ilość dostarczonych substancji zależy od długości zabiegu, natężenia prądu oraz wielkości elektrod. Najczęściej stosuje się tu roztwory wodne, np. preparaty w ampułkach, w których rozpuszczone sa substancje czynne zdolne do jonizacji. Aniony, czyli anionowe substancje czynne, wprowadza się do skóry za pomocą katody. W tym wypadku katoda jest elektrodą czynną, anoda - bierną (przeciwelektrodą). Kationy, czyli kationowe substancje czynne, wprowadzane są anodą (elektrodą czynną), katoda jest tu przeciwelektrodą.
- Termoforeza - jontoforezę można uzupełniać aparatami, których elektrody są podgrzewane. Zabieg ten to termoforeza - skóra jest tu dodatkowo podgrzewana i dzięki temu lepiej ukrwiona. Wpływa to na bardziej intensywne wnikanie substancji czynnych w skórę.
- Elektroforeza - której celem jest wprowadzenie do wierzchnich warstw naskórka substancji składowych maści.
- Dezinkrustacja (głębokie oczyszczanie) - substancje czynne ułatwiają usunięcie stwardniałego łoju i obumarłych łusek skóry. Zadaniem wprowadzonych jonów jest zmniejszenie swoistości osadów, aby mogły zostać wypłukane.

Jonoforeza jest zabiegiem elektroleczniczym, w trakcie którego wykorzystuje się działanie prądu stałego (galwanicznego), który poprzez wprowadzanie do tkanek jonów działających leczniczo na organizm człowieka. Ustalono, że jony wprowadzone do skóry tą drogą gromadzą się na granicy naskórka i skóry właściwej, skąd zostają odprowadzone z prądem krwi w głąb ustroju. . Do jonoforezy mogą być zatem używane tylko związki chemiczne ulegające dysocjacji elektrolitycznej. Związki chemiczne mające tę właściwość nazywa się elektrolitami. W kosmetyce najczęściej stosuje się działanie jonoforezy w leczeniu różnych odmian trądziku, teleangiektazjach, przebarwieniach, podrażnieniach, bliznach. Zbyt rzadko korzystamy z dobrodziejstw dla naszego zdrowia jakie możemy uzyskać dzięki fizykoterapii, dlatego zapoznajmy się w jakich schorzeniach jest wskazana jonoforeza:…..
Jakie są podstawowe wskazania do jonoforezy?
Ogólne wskazania:
– nerwobóle,
– polineuropatie,
– zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,
– artrozy,
– artralgie,
– obwodowe porażania,
– angioneuropatie,
– zaburzenia krążenia obwodowego,
– utrudniony zrost kostny,
– w przypadku chorób reumatycznych obejmujących więcej niż jeden staw wskazana jest kąpiel elektryczno-wodna (w JCM w trakcie zakupu).

Przeciwwskazania:
– ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich,
– wypryski, owrzodzenia,
– stany gorączkowe,
– porażania spastyczne,
– miejscowe zaburzenia czucia,
– nowotwory łagodne i złośliwe,
– skaza krwotoczna,
– ostre procesy zapalne i infekcje ogólne,
– osobnicza nietolerancja prądu,
– WSZCZEPIONY ROZRUSZNIK SERCA,
– zakrzepy,
– zagrożenia zatorami,
– zakrzepowe zapalenie żył,
– METALE W TKANKACH PODDANYCH ZABIEGOWI,
– ENDOPROTEZA,
– miażdżyca zarostowa tętnic w okresie II b – IV wg Fontaine'a.

Jakie roztwory leków używane są do jonoforezy?
Jonoforeza jodu: blizny, przykurcze bliznowate. Jonoforeza wapnia: stany zapalne gałki ocznej, obwodowe zaburzenia naczynioruchowe, zespół Sudecka, utrudniony zrost kości. Jonoforeza cynku: przyżeganie trudno gojących się owrzodzeń, drożdżyca paznokci. Jonoforeza prokainy lub lidokainy: nerwobóle, zespół rwy kulszowej, bóle głowy, zaburzenia wymowy, dychawica oskrzelowa.
Jonoforeza histaminy: samorodna sinica kończyn, odmroziny, zespół bólowy rwy kulszowej, przewlekłe stany zapalne stawów i zapalenia okołostawowe, owrzodzenia troficzne.
Jonoforeza epinefryny: stany zapalne gałki ocznej, wspólnie z lidokainą lub prokainą w leczeniu stanów bólowych. Jonoforeza antybiotyków: bakteryjne stany zapalne skory i tkanek miękkich.
Jonoforeza hydrokortyzonu lub preparatu Solu-Dacortin: stany zapalne skóry, tkanek miękkich, drobnych stawów i pochewek ścięgnistych, stany zapalne gałki ocznej.
Jonoforeza tolazoliny: zaburzenia w ukrwieniu nerwu wzrokowego i siatkówki, zaburzenia ukrwienia obwodowego.

Jodek potasu, chlorek wapnia, siarczan cynku, chlorowodorek prokainy, chlorowodorek lidokainy, chlorowodorek histaminy, chlorowodorek epinefryny, penicylina – sól sodowa lub potasowa, siarczan streptomycyny, siarczan neomycyny, hydrokortyzon i tolazolina. Wnikanie jonów do skory w trakcie jonoforezy zostało udowodnione przed wielu laty przez francuskiego uczonego Leduca, który w tym celu przeprowadził następujące doświadczenie. Na pozbawionych sierści bokach dwóch królików umocował elektrody z podkładami, włączając zwierzęta szeregowo w obwód prądu stałego. U pierwszego królika jeden z podkładów nasycił roztworem cyjanku potasu, dysocjującego na trujący anion cyjankowy i kation potasowy, pozostałe zaś podkłady znajdujące się na skórze obu zwierząt zwilżył wodą. Włączenie zwierząt w obwód prądu w taki sposób, że elektroda z podkładem nasyconym cyjankiem potasu była połączona z biegunem dodatnim prądu, nie powodowało u nich żadnych skutków ujemnych. Połączenie natomiast tej elektrody z biegunem ujemnym spowodowało padnięcie pierwszego królika, podczas gdy drugi pozostawał żywy. Jest to zrozumiałe, bo w pierwszym wypadku z podkładu zwilżonego roztworem cyjanku potasu do skóry pierwszego zwierzęcia wnikały jony potasowe, nie mające trujących właściwości, w drugim zaś wnikały trujące jony cyjankowe. Drugie zwierzę pozostało żywe, ponieważ w żadnym z wymienionych dwóch wypadków nie podlegało ono działaniu jonów trujących. Podobne doświadczenie przeprowadził Leduc z zastosowaniem roztworu siarczanu strychniny, w którym trujące właściwości wykazują kationy strychniny. Dalszych przekonywujących dowodów wnikania do skóry jonów w czasie jonoforezy dostarczyły doświadczenia, w których użyto roztworów zawierających jony pierwiastków promieniotwórczych. Doświadczenia te pozwoliły prześledzić mechanizm wnikania jonów do skóry oraz ustalić miejsca, w których się one gromadzą i skąd zostały odprowadzone w głąb organizmu. Ustalono, że jony wprowadzone do skory droga jonoforezy gromadzą się w niej na granicy naskórka i skóry właściwej, w pobliżu powierzchownej sieci naczyń krwionośnych skóry, skąd zostają odprowadzone z prądem krwi w głąb ustroju. Stwierdzono również, że jony wnikają do skóry drogą wykazującą najmniejszy opór dla prądu elektrycznego, a mianowicie przez ujścia i przewody wyprowadzające gruczołów potowych.

Przygotowanie do zabiegu
Wnikanie jonów leków odbywa się poprzez ujścia i wyprowadzenia gruczołów łojowych i potowych. Jony po wniknięciu gromadzą się na granicy pomiędzy skorą właściwą a tkanką podskórną z skąd następnie lek jest rozprowadzany po całym organizmie za pomocą układu krwionośnego. Koncentracja elektronów jest największa pod elektrodą czynną. W przypadku skręcenia stawu skokowego będziemy stosować jony lignokainy ( + ) zawartego w 1-2% chlorowodorku lignokainy ( Sol. Lidocaini hydrochlorici ). Przygotowanie pacjenta jest takie samo jak to było przy prądach diadynamicznych.. Fizykoterapeuta przygotowuje odpowiedni aparat wytwarzający prąd stały i elektrody. Elektrodą czynną jest anoda a elektrodą zamykającą obwód- katoda. Na podkładzie elektrody czynnej znajduje się bibułka filtracyjna, która zapewnia dobre i równomierne rozprowadzenie leku. Jest to podkład lekowy, który się przykłada w miejscu największego bólu. Nie należy mylić tych podkładów gdyż podkłady czynne powinny być stosowane tylko do jednego rodzaju jonoforezy. Lek trzeba odmierzyć miarką na strzykawce lekarskiej i rozprowadzić. Terapeuta powinien być wyposażony w ochronne, jednorazowe rękawice. Lek należy podpisać imieniem i nazwiskiem chorego i powinny posiadać dobrze widoczną datę ważności. Płynne leki przechowujemy w ciemnych butelkach i w lodówce. Strzykawki i igły powinny być używane tylko do jednego rodzaju leku. Należy poinformować pacjenta, że na powierzchni zabiegowej nie powinien stosować żadnych innych kremów, maści i żelów. Jeżeli już wystąpi taki przypadek to zleca się tygodniową przerwę. Anodę przykładamy na stawie - skokowym ułożenie elektrod będzie zazwyczaj poprzeczne aby przepływający prąd przechodził przez środek uszkodzonego stawu. Osłania się elektrody ceratką i owija bandażem. Sprawdza się ponownie poprawność ułożenia elektrod. Na aparacie ustawia się kierunek przepływu prądu i dawkowanie natężenie. Natężenie ustawia się do odczucia pacjenta- lekkie mrowienie- ale powinno przekraczać 3mA. Lek który dysocjuje na jony wpychany jest w skórę, zgodnie z zasadą odpychania dwóch ładunków jednoimiennych. Czas pierwszego zabiegu ok10 minut, drugiego o ile nie wystąpił żaden efekt uboczny lub paradoksalny- 15minut. Czas kolejnych, 15 czasem do 20 minut co dziennie lub co dwa dni, w serii 10-20.

Cryo Former to urządzenie do dynakrioforezy (terapia polegająca na połączeniu jonoforezy z krioterapią). Dynakrioforeza jest stosowana do wprowadzania substancji leczniczych w tkankę. Ponieważ metoda ta ma wiele oddziaływań terapeutycznych jest stosowana w różnych gałęziach medycyny.
Urządzenie ma zastosowanie w rehabilitacji, medycynie sportu, reumatologii i dermatologii, oraz kosmetyce przy redukcji cellulitu , zmarszczek, trądziku, przebarwień skóry, powiększonych, lub uszkodzonych naczyń, oraz do redukcji tkanki tłuszczowej.
Metoda opiera się na zastosowaniu specjalnie ukierunkowanych prądów.
Substancja lecznicza o określonym stężeniu jest rozpuszczana w wodzie destylowanej w specjalnym naczyniu i powoli zamrażana w zamrażarce do temperatury od 0 do -5°C.
Zamrożona substancja w stanie stałym mająca kształt walca jest wyjmowana z naczynia i umieszczana na końcówce będącej aktywną elektrodą, końcówka jest tak skonstruowana, aby umożliwić obracanie walca, co ułatwia aplikację.
W ten sposób jony substancji penetrują skórę w 70 - 80% na głębokość nawet 8cm.
Ochłodzenie skóry powoduje zaciśnięcie naczyń krwionośnych, co uniemożliwia przeniknięcie substancji do krwioobiegu.


Jontoforeza w zabiegach skóry płytko unaczynionej
Do jontoforezy mogą być użyte związki chemiczne, które ulegajć dysocjacji elektrolitycznej, czyli procesowi rozpadu cząstek na jony dodatnie i ujemne. Efekt leczniczy jest sumą działania leku i galwanizacji.
Stosujemy ją w przypadkach, w których chcemy miejscowo zadziałać przeciwzapalnie, przeciwbólowe, rozluźnić mięśnie. Stosowanie jontoforezy jest zalecane przy: rozszerzonych naczyniach włosowatych, nerwicach naczyniowych, odmrożeniach, trądziku pospolitym, trądziku różowatym, zwiotczeniach skóry i mięśni, bliznach, bliznowcach i uczuleniach. Coraz więcej kobiet w różnym wieku, skarży się na kłopoty związane z rozszerzonymi naczynkami krwionośnymi. Kruchość naczynek jest związana z ich podwyższoną przepuszczalnością, która powoduje przenikanie do skóry wielu czynników zapalnych. W konsekwencji dochodzi do pojawienia się na skórze rozlanego rumienią, uczucia pieczenia i rozgrzania. Kruchość i nadwrażliwość naczyń krwionośnych jest jednym z czynników przyczyniających do powstania trądzika różowatego. Z czasem skłonność do pojawienia się rumieni utrwala się. Kruche naczyńka włosowate nie wytrzymują ciśnienia krwi, zaczynają pękać pozostawiając na skórze trwałe ślady, potocznie zwane pajączkami. Skłonność do występowania rozszerzonych naczyń krwionośnych (teleangiektazji) występują już w dzieciństwie, a po dwudziestym roku życia naczyńka zaczynają być widoczne. Skórę przy pielęgnacji należy traktować jako wrażliwą. Rozszerzone naczyńka mogą powstać przy każdym rodzaju cery. Najbardziej narażona na tę dolegliwość jest skóra delikatna, cienka i wrażliwa.
Trądzik różowaty występuje po okresie dojrzewania między 35 a 50 rokiem życia. Może występować u obu płci, lecz częściej u kobiet. Podłożem występowania schorzenia mogą być zaburzenia naczynio-ruchowe, bodźce emocjonalne i fizyczne takie jak: leki, alkohol, słońce, nadmiar ciepła. Schorzenie może wystąpić równocześnie ze schorzeniami układu pokarmowego i zaburzeniami hormonalnymi.

Osoby z cerą naczynkową muszą szczególną wagę przykładać do regularnej pielęgnacji w gabinecie kosmetycznym. Polecamy zabiegi seryjne, mające na celu wzmocnienie i obkurczenie naczynek.
Może to być prosty i niedrogi zabieg - jonoforeza - z zastosowaniem chlorku wapnia lub leczniczych ampułek.
Zabieg powinien być wykonany w serii ok. 8-10, po dwa , trzy zabiegi w tygodniu, co znacznie zwęża naczynka i chroni je przed pękaniem nowych.
Jonoforeza to metoda wykorzystująca prąd stały, dzięki której zapobiegamy poszerzaniu się naczynek krwionośnych.
Podczas jonoforezy zwiększony falami ultradźwiękowymi odstęp między komórkami oraz odpychanie elektryczne jonoforezy wspomaga bardziej efektywne wnikanie w skórę dobroczynnych substancji z kosmetyków.

Rezultat jest uzyskiwany dzięki bezpośredniemu działaniu fali elastycznej, która:
• Rozjaśnia przebarwienia i plamy
• Dotlenia i bardzo mocno nawilża skórę
• Poprawia wymianę jonową, wzmaga produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego;
• Przygotowuje skórę do dalszych zabiegów kosmetycznych;
• Odmładza skórę poprzez głęboki mikro-masaż;
• Przyspiesza przenikanie i aktywację kosmetyków w głąb skóry;
• Poprawia strukturę blizn;
• Pozostawia nadzwyczajnie odmłodzoną, odświeżoną i zregenerowaną skórę;
• Powstrzymuje tyrozynazę. Powstałe napięcie elektryczne rozwiązuje czarny pigment, który zostanie wydalony;
• Przy prędkości wibracji 24 000/sekundę, aktywne ultradźwięki rozpylają oczyszczoną wodę, w związku z tym natychmiast tworzą zawiesinę sebum i kosmetyku w porze, otwierającym się na skutek powstania napięcia od sondy, a następnie wyjaławia. Stąd też w krótkim czasie likwiduje stany zapalne i poprawia wygląd skóry;
• Bezboleśnie i dokładnie czyści skórę szybko rozpylając i usuwając zanieczyszczenia z porów;
• Wibracja ultradźwiękowa i jej efekt cieplny dla mięśni stale uaktywnia skórę, dzięki czemu eliminuje zmarszczki i ujędrnia mięśnie.

Wiosną (przed nastaniem dni słonecznych i ciepłych) i wczesną jesienią (przed nastaniem dni mroźnych) zaleca się przeprowadzenie w gabinecie kosmetycznym serii zabiegów galwanizacji lub jontoforezy z witaminą C, wapniem i wyciągiem z ruty. Podczas jontoforezy przy trądziku różowatym, możemy wprowadzić anodą (+) chlorek wapnia w celu uszczelnienia naczyń krwionośnych, działa również-odczulające i przeciwzapalnie. Wskazane jest również wprowadzenie katodą (-) kwasu askorbinowego (wit. O) powoduje on uelastycznienie ścianek naczyń krwionośnych, wzmaga działanie ciał uodparniających. organizm oraz działa przeciwzapalnie.
W przypadku zmian rumieniowych i grudkach zaleca się delikatne masaże i naświetlania lampą sollux z niebieskim filtrem oraz elektrolizę lub elektrokoagulację trwale rozszerzonych naczyń.
Wszystkie kuracje w gabinecie kosmetycznym powinny być prowadzone w konsultacji z lekarzem dermatologiem.



Zabiegi jonoforezy.......

Jonoforeza borowinowa- zabieg z borowiny wysokogatunkowej, dobrze oczyszczonej i rozdrobnionej, najlepiej jednak z pasty borowinowej, którą miesza się z woda destylowaną do średniej gęstości. Na określoną część ciała nakłada się warstwę o grubości 2-3 cm o temperaturze 38°C, na nią - podkład, a następnie katodę, stosując natężenie prądu galwanicznego 10-20 mA. Anodę zakłada się na przeciwległym miejscu. Czas zabiegu 15-30 min, 3-4 razy tyg. przez 3-4 tyg.



Bibliografia:

• Tadeusz Mika, Wojciech Kasprzak, FIZYKOTERAPIA
• H. Kiełczyńska-Czajka Fizykoterapia w kosmetyce
• Joanna Dylewska-Grzelakowa, Kosmetyka stosowana
• Strony internetowe:
• www.jroik.manpol.pl
• www.fizjoterapia.com
• http://pl.wikipedia.org
• www.spahotele.p
• www.zielonapomarancza.p

„Zastosowanie sauny w fizykoterapii i kosmetyce”
Sauna to pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura i wysoka lub niska wilgotność (w zależności od rodzaju sauny), w którym spędza się od kilku do kilkudziesięciu minut. Pobyt w saunie ma własności oczyszczające ciało z toksyn, poprawiające krążenie i wyrabiające odporność na choroby. Po pobycie w saunie bierze się zwykle kąpiel w chłodnej wodzie.
Cechą specyficzną każdej sauny jest to, że do jej budowy użyte jest drewno. W tradycyjnych metodach budowy nie używa się też gwoździ, tylko montuje się poszczególne elementy używając kołków drewnianych. Tak też w wielu wypadkach przygotowywane są dostępne już na naszym rynku gotowe do montażu sauny w postaci prefabrykowanej (nie tylko fińskiej produkcji), przeznaczone do samodzielnego montażu.

Pierwotnie sauna była miejscem kąpieli, lecz ponieważ było to jedyne czyste pomieszczenie z obfitą ilością wody, służyło także jako miejsce porodów i leczenia chorych.
Sauna, nie jest kąpielą wyłącznie w gorącym powietrzu ani też kąpielą w parze, lecz specyficznym połączeniem suchego, gorącego powietrza i wilgoci. Silny wpływ bodźcowy na organizm wywiera stosowanie temperatur krańcowych. W pomieszczeniu sauny temperatura powietrza wynosi, bowiem 75-105°C a nawet 120°C a wodę stosowaną do ochładzania się, w zależności od pory roku, cechuje temperatura od 5 do 25°C, —jeżeli zabieg ten stosujemy na zewnątrz łaźni w wodach powierzchniowych. Względna wilgotność powietrza waha się przeciętnie od 5 do 20%. Jest to powietrze bardzo suche. Aby zwiększyć procentową zawartość pary wodnej do około 70 %, należy wylać na rozpalone kamienie sporą porcję wody. Wpływ sauny na ustrój ludzki polega, bowiem na wytworzeniu bardzo znacznych, chociaż krótkotrwałych różnic temperatur oraz wilgotności powietrza. One to stanowią bodźce wywołujące pożądane zmiany fizjologiczne w organizmie kąpiących się ludzi.
Dlaczego powietrze rozgrzane do 100°C i więcej nie parzy boleśnie skóry zażywających „sauny”? Sprawia to właściwość ciał suchych, posiadających bardzo małą pojemność cieplną mierzoną ilością ciepła w kaloriach, potrzebną do podniesienia temperatury jednostki masy danego ciała o 1°C. Innymi słowy, dla podgrzania jednostki masy powietrza o 1°C wystarczy bardzo mało ciepła, czyli że powietrze może skumulować ciepła tego bardzo mało. Człowiek wytrzymuje temperaturę powietrza 100 -140 C, gdy wilgotność względna powietrza nie przekracza 10-30%. Gdy wilgotność ta wzrasta do 50-60%, wówczas temperaturę 50-60° C wytrzymuje niewielu.

Rodzaje saun:

Sauna fińska(mokra)
Najbardziej rozpowszechniona jest sauna fińska, w której co pewien czas należy polewać wodą kamienie (z reguły spore złomy granitu), które ułożone są na szczycie pieca. Każdorazowe polanie rozgrzanych kamieni wywołuje powstawanie kłębów pary rozchodzących się po całym pomieszczeniu, które na ogół ma 2-3 „kondygnacje” ( półki), na których im wyżej, tym wyższa temperatura. W fińskiej saunie piec rozgrzewa powietrze do temperatury 80-100 °C. Wilgotność w pomieszczeniu wynosi od 25% do 40%.
Warto jednak zapamiętać, – że sauna nie wykonana z drewna lub nie wyłożona w całości drewnem – nie jest już sauną tylko łaźnią parową (rzymską).

Sauna szwedzka(sucha)
Sauna szwedzka według niektórych historyków należy do najstarszych typów sauny, poprzedziła pojawienie się typowej fińskiej sauny parowej. Lepiej jednak nie mówić o tym żadnemu Finowi, gdyż są dość drażliwi na tym punkcie. Jednak sauna ta nazywana jest również staro skandynawską, a nazwy chyba nie biorą się z powietrza.
Sauna szwedzka pojawia się poza Skandynawią niezbyt często. Wchodzi się do niej dopiero wówczas, gdy temperatura sięgnie ok.100ºC, a wilgotność spadnie do nieco powyżej 10-15 %. Jest to wiec sauna wywołująca u osób nie przygotowanych odpowiednio szok termiczny. Praktycznie wystrój nie różni się niczym od sauny fińskiej (także wykładzina drewniana), poza tym, iż palenisko na ogół jest w pomieszczeniu sąsiadującym a sama sauna ogrzewana jest raczej podgrzanym powietrzem.
Czasem z sauny tego typu korzystają u nas w kraju sportowcy w ośrodkach treningowych, zwłaszcza przed zawodami w krajach o suchym i gorącym klimacie.
O ile sauna fińska uchodzi za zdrową, a nawet leczniczą, to w stosunku do sauny szwedzkiej istnieją dość poważne przeciwwskazania lekarskie to jej stosowania przez osoby chorujące na serce oraz choroby krążenia, jak również niektóre choroby skórne. Nie zaleca się jej również dzieciom w wieku przedszkolnym.

Łaźnia rzymska
Łaźnia rzymska jest już czymś odmiennym od sauny. Wywodzi się przecież z kręgu śródziemnomorskiego. Zasada działania jest bardzo podobna do sauny fińskiej. W pomieszczeniu łaźni właściwej może być instalowany piec do sauny. Podstawowa różnica jest zauważalna w wystroju. Łaźnia rzymska wymaga także znacznie większej powierzchni oraz kubatury. Ściany łaźni rzymskiej nie są wykładane drewnem. Jako wykładziny stosuje się przede wszystkim płyty kamienne (głównie marmur, rzadziej granit lub bazalty). Można również stosować ceramiczne płytki łazienkowe. Niezbędna jest jednak znacznie większa niż w przypadku sauny dbałość o sprawny odpływ wody (ze skraplającej się pary) oraz wentylację pozwalającą na wymianę powietrza po sesji kąpielowej. Zasadą jest również – niezależnie od kabiny natryskowej - urządzenie chociażby niewielkiego basenu w bezpośrednim sąsiedztwie pomieszczenia właściwej łaźni.

Sauna na podczerwień
Jest to sauna bez pary i z niską temperaturą powietrza (40-65°C), gdzie zamiast tradycyjnych pieców wykorzystywane są ceramiczne promienniki podczerwieni. Z systemu głębokiego wnikania ciepła do organizmu dzięki podczerwieni może korzystać każdy.
O bezpieczeństwie użytkowania świadczy też to, że kabiny podczerwone emitują ciepło bardzo podobne do energii cieplnej pochodzącej ze słońca, a także tej, którą produkuje nasze ciało, spalając substancje energetyczne w celu utrzymania odpowiedniej temperatury. Poddane działaniu promieni podczerwonych tkanki wchłaniają je, co powoduje znaczny wzrost możliwości zarówno regeneracyjnych, jak i leczniczych. Nie ma przy tym niebezpieczeństwa zbytniego napromieniowania, gdyż, kiedy zostanie osiągnięty zadowalający poziom nasycenie, reszta promieni przenika przez tkanki bez żadnych niepożądanych skutków. Sauna na promienie podczerwone to sauna bez pary, gorącego powietrza i związanych z tym trudności w oddychaniu. Promienie podczerwone to po prostu promieniowanie cieplne, które penetruje skórę do głębokości ponad czterech centymetrów i jest z łatwością wchłaniane przez ciało. Sauna na podczerwień jest doskonałym substytutem sauny tradycyjnej. Sauny na podczerwień oczyszczają skórę i tkanki podskórne ze zbędnych toksyn, czego efektem jest jędrna, czysta i zdrowa skóra. Działanie oczyszczające sauny na podczerwień jest podobne do sauny tradycyjnej. Idea piękna płynącego z wnętrza jest tu jak najbardziej na miejscu, gdyż to właśnie nowa, piękna i zdrowa skóra zastępuje starą, złuszczającą się skórę i zatrutą toksynami.
W trakcie korzystania z sauny na promienie podczerwone ciało nagrzewa się i rozszerzają się naczynia krwionośne. Skutkiem tego jest zwiększenie przepływu krwi i lepsze dotlenienie i ukrwienie tkanek. Skóra czerwienieje, co oznacza, że bogata w tlen krew dociera do miejsc, gdzie często może jej brakować w wystarczających ilościach. Proces ten powoduje również usunięcie z organizmu dużych ilości toksyn, które nie zalegają w głębszych warstwach skóry. Wolna od toksyn, zdrowa skóra lepiej się opala i wolniej starzeje.
Najlepsze takie efekty można osiągnąć przy regularnym stosowaniu - najlepiej raz czy dwa razy w tygodniu.
Regularne wizyty w takiej saunie mają także pozytywny wpływ na zmniejszenie cellulitisu.. Sauna na podczerwień, powodując intensywne pocenie się, pozwala na pozbycie się części tych niechcianych "śmieci" z organizmu.
W kabinie sauny osiąga się temperatury od 80 do 100 stopni C, a nawet i więcej. Nasz organizm potrafi wytrzymać taką temperaturę tylko, dlatego, że powietrze w saunie jest nadzwyczaj suche. Organizm reaguje na takie gorąco wydzielaniem wielkiej ilości potu - do 30 g na minutę lub do 500 g przy każdej kąpieli, przy czym wydzielający się pot ochładza powierzchnię naszego ciała.Przy wysokiej wilgotności powietrza wyparowuje o wiele mniej potu, przez co zmniejsza się możliwość ochłodzenia organizmu i stosownie do tego może znieść o wiele mniejsze temperatury lub wyższe temperatury nie tak dobrze. Jako przykład może tutaj posłużyć łaźnia parowa ze swoją wysoką wilgotnością powietrza. Mimo że kąpiel odbywa się tutaj w temperaturze około 45 stopni C nasz organizm znosi ją o wiele gorzej aniżeli bardzo suchą kąpiel w saunie.
Kąpiel w saunie, polegająca na przebywaniu w gorącym suchym powietrzu jak też następnie na gruntownym ochłodzeniu wywiera na nasz organizm bardzo korzystny wpływ, zwłaszcza, gdy chodzi o pracę serca jak też krwioobiegu, powodując intensywne przekrwienie skóry. Sauna oczyszcza organizm z toksyn, uodparnia i haruje nasze ciało, przyczyniając się jednocześnie do poprawy samopoczucia.
W porównaniu z łaźnią parową, sauna stanowi mniejsze obciążenie dla ustroju. Wynika to z następujących faktów: suche powietrze - w porównaniu z wilgotnym - oraz zwiększenie szybkości krążenia powietrza w saunie znacznie ułatwia procesy parowania z powierzchni skóry i wydalania wody z powietrzem wydechowym, mniej intensywnie nagrzewa tkanki (wskutek mniejszego przewodnictwa cieplnego), sprzyjając w ten sposób lepszemu znoszeniu wysokiej temperatury otoczenia.
Ciśnienie tętnicze krwi ulega obniżeniu (zwłaszcza u osób z nadciśnieniem tętniczym) ciśnienie żylne narasta. W saunie mamy do czynienia z przyspieszeniem krążenia i przemieszczeniem krwi z narządów wewnętrznych do skóry i płuc.
Obciążenie krążenia w saunie odpowiada obciążeniu w wyniku lekkiej pracy fizycznej. Sauna wywiera na mięsień sercowy działanie ćwiczące, a wg niektórych autorów sauna działa tak samo ćwicząco na mięsień sercowy i na zdolność wysiłkową ustroju, jak regularny trening fizyczny. Kąpiel w saunie stanowi swoiste połączenie zabiegu przegrzewania ciała przy zastosowaniu gorącego, suchego powietrza z okresowym, krótkim oddziaływaniem dużej wilgotności i dużego natężenia pola elektrycznego z następującym po nim zabiegiem ochładzania ciała za pomocą kąpieli powietrznej oraz zimnych zabiegów wodoleczniczych.
Dla zdrowego człowieka wszystkie procesy zainicjowane pobytem w saunie są bezpieczne i korzystne. Jest to trening dla układu krążenia i oddechowego. Podczas zabiegu zachodzą też zmiany w układzie hormonalnym. Pobudzony zostaje układ przysadkowo- podmózgowy, zarządzający całym systemem wydzielania wewnętrznego. Sauna ma zbawienny wpływ na układ nerwowy i kondycję psychiczną.



Serail Bath - Sauna błotna Temperatura 38 - 45°C.
Wilgotność 100%
Łączy ona w sobie dwie fazy kąpieli oraz aplikację błota na ciało, po którym następuje delikatny masaż. We wstępnej fazie relaksacyjnej, przyjemne ciepło panujące w pomieszczeniu pozwala składnikom na szybkie oczyszczanie skóry i przyspiesza usuwanie toksyn. Po fazie oczyszczającej sauna błotna jest wypełniana oparami ziołowymi, a maseczka może być ścierana przy pomocy delikatnego masażu. Sauna błotna zakończona jest ciepłym prysznicem.

Rodzaje błota nakładanego na ciało:
- białe (twarz, szyja)
- czerwono - złote (brzuch, uda)
- szare (nogi)
- jasnoszare (ramiona)
- czysta biel (pośladki)
- niebieskie (łokcie, stopy)
Biosauna Temperatura 65°C.
Wilgotność 35%
Kąpiel w Biosaunie jest przyjemna zwłaszcza dla osób, dla których klasyczna sauna fińska jest zbyt ciepła. Jest to sauna doskonała dla osób z nadciśnieniem oraz nadwrażliwością naczynek krwionośnych. Zwiększa potliwość, usuwa podskórną tkankę tłuszczową, przez co wspomaga proces odchudzania i korekcji figury. Pobudza metabolizm w tkankach, wspomaga usuwanie toksyn z układu limfatycznego, oczyszcza skórę ,dodaje jej urody i przeciwdziała starzeniu się skóry. Rozszerza i oczyszcza główne kanały organizmu odpowiedzialne za przepływ materii, zwiększa przemianę materii i poprawia trawienie, daje odprężenia skórze i ciału. Likwiduje znużenie, zwiększa zdolności intelektualne, koncentracje oraz zdolność do pracy. Poprawia prace układu odpornościowo - immunologicznego, przez co zwiększa naturalną odporność organizmu na stres oraz choroby, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zmian nowotworowych. Aktywizuje przepływ krwi, oczyszcza głowne kanały organizmu odpowiedzialne za przepływ energii. Idealna w przypadku wspomagania leczenia rozlicznych schorzeń stawów , kości, kolan, ramion oraz przewlekłych stanów bólowych i reumatycznych
Aroma Sauna - Aromatyczna Temperatura 70° - 80°C.
Wilgotność 10%
Sauna aromatyczna opiera się na terapeutycznym wpływie zapachu na cały organizm. Idealna kombinacja pary wodnej i olejków zapachowych wzmacnia działanie zwykłej sauny suchej. Inhalacje z lawendy, mirry lub ożywczego eukaliptusa mają bardzo korzystny wpływ na płuca i układ oddechowy. Przy dodaniu uspokajających esencji z rumianku podnosi się także poziom relaksu.



Steam Bath
Temperatura 45°C.
Wilgotność 100%
Jednym z największych atutów Steam Bath jest regeneracja skóry i włosów oraz wzmocnienie zdolności oddechowych organów. Steam Bath ma również działanie oczyszczające dla całego ciała. Z dodatkiem naturalnych zapachów np. zapachu eukaliptusa kąpiele w Steam Bath wpływają pozytywnie i powodują wzrost dobrego samopoczucia.
Caldarium Temperatura 45°C.
Wilgotność 100%
Jest to sauna z systemem wodnego zachowana ciepła w ścianach i ławkach. W kosmetyce coraz bardziej doceniane jest wzajemne oddziaływanie wysokiej wilgotności i promieniującego ciepła. Jednym z największych atutów Caldarium jest delikatna opieka i regeneracja skóry i włosów oraz wzmocnienie zdolności oddechowych organów.
Caldarium działa oczyszczająco na całe ciało.

Wpływ wysokiej temperatury w saunie na organizm
Dochodzi do przemieszczania się płynów ustrojowych, wraz z potem wydalane są toksyny i szkodliwe produkty przemiany materii. Temperatura skóry wzrasta do 40°C, rozszerzają się naczynia podskórne, natomiast kurczą wewnętrzne. Następuje przyspieszenie akcji serca, początkowo rośnie ciśnienie krwi, ale pod koniec zabiegu spada, wzrasta częstotliwość oddechów, co powoduje zwiększoną wentylację płuc.

Przebieg:
1. Uwalniają się hormony. Pod wpływem ciepła pobudzona zostaje przysadka mózgowa, uwalniane zostają m.in. endorfiny, które są związkami morfino- podobnymi
2. Uczucie ciepła. Receptory znajdujące się w oskrzelach i narządach oddechowych odczuwają ciepło. Podpowiadają one mózgowi, że temperatura rośnie
3. Pojawia się pot. Ciało broni się przed temperaturą poprzez obfite pocenie w ilości od 300 do 600 a nawet 1000 ml w zależności od temperatury panującej we wnętrzu sauny, pozbywając się w ten sposób nadmiaru ciepła. Jednocześnie pot chroni skórę przed oparzeniami.
4. Serce bije szybciej. W celu zmniejszenia temperatury krwi oraz utrzymania w miarę stabilnego ciśnienia, serce zaczyna pracować szybciej. Przyśpieszenie czynności serca (tętna o 50%) i wzrost pojemności minutowej serca wynosi do 400% wartości spoczynkowej,
5. Rośnie tętno. W celu zatrzymania spadku ciśnienia krwi, wzrasta tętno. U osoby początkującej tętno wzrasta z reguły do poziomu 100-150
6. Ciśnienie krwi spada. Głównym składnikiem potu jest odfiltrowany składnik krwi – w ten sposób zmniejszona zostaje objętość krwi. Ciepło rozszerza żyły i ciśnienie krwi spada. Wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi na początku kąpieli wynosi przeciętnie o 25 mm Hg, a pod koniec nawet o 35 mm Hg.
7. Następuje lekki spadek ciśnienia krwi po kąpieli, utrzymujący się do około 1 godziny po jej zakończeniu.
8. Wzroście częstotliwości oddechów do 20 na minutę,
9. Zwiększeniu podstawowej przemiany materii o 30-40% i wzrost wydalania przez skórę takich produktów przemiany materii jak kwas węglowy, ciała histaminowe, produkty przemiany białkowej i węglowodanowej.
10. Następuje zagęszczenie moczu wskutek oddawania dużej ilości potu, czego wyrazem jest zwiększenie jego ciężaru właściwego,
11. Wzmożenie wykrztuszania, korzystne w chorobach dróg oddechowych.


Saunie przypisuje się właściwości odchudzające, co nie jest prawdą. Sauna prowokuje wydzielanie potu, ale nie odchudza. Spadek wagi jest chwilowy i szybko zostaje wyrównany.
Kąpiel w saunie powoduje obniżenie napięcia mięśniowego, a nawet zwolnienia stanów skurczu. Kąpiel w saunie wskazana jest, więc przy bólach mięśniowych powodowanych ciężką pracą, przy stanach pourazowych mięśni, którym często towarzyszą bolesne przykurczę. Bodźce ciepła powodujące rozszerzanie się naczyń krwionośnych w skórze i w warstwach głębszych doprowadzają do zwiększenia przepływu krwi tętniczej oraz limfy, co zmniejsza ból, przyśpiesza wessanie produktów zapalnych oraz pobudza wzrost i regeneracji tkanek.

Prawidłowe korzystanie z sauny
1. Kąpiel w saunie nie powinna trwać dłużej niż 30-40 minut w trzech porcjach czasowych 12 -15 minutowych z przerwami 6-12 minutowymi na zimną kąpiel. W komorze grzejnej sauny powinniśmy przebywać do silnego zapocenia się, które występuje po 12 -15 minutach.
2. W saunie należy kąpać się nago. Przed wejściem do komory grzejnej należy umyć się i wytrzeć do sucha.
3. Podczas kąpieli w komorze ogrzewczej sauny należy siedzieć na
ławkach lub leżeć na pryczach.
4. Po wejściu do komory, należy początkowo korzystać z dolnych
partii i stopniowo zajmować wyższe stopnie łaźni.
5. W celu dodatkowego podrażnienia i przekrwienia skóry, można
korzystać z miotełek brzozowych, którymi lekko uderzamy ciało
kąpiącego się partnera.
6. Po pierwszym mocnym zapoceniu się, należy wziąć zimny prysznic lub zanurzyć się w wannie, basenie lub w otwartym zbiorniku wodnym. Przed ponownym wejściem do komory cieplnej należy ponownie wytrzeć się do sucha.
7. Reakcję fizjologiczną organizmu na bodźce cieplne sauny można
obserwować samemu, licząc częstość tętna. Częstotliwość powyżej
130-140 uderzeń na minutę należy uważać za sygnał do przerwania kąpieli lub złagodzenia bodźców cieplnych.
8. Po kąpieli należy ochłodzić ciało i doprowadzić do zatrzymania
procesu pocenia.
9. Po kąpieli należy odpocząć spokojnie 10-20 minut, przyjmując
napoje owocowe w umiarkowanej ilości.
10. Czas kąpieli w saunie należy zwiększać stopniowo.
11. Z sauny należy korzystać jeden raz w tygodniu (wyjątkowo 2-3 razy), kontrolując stan zdrowia w przychodni lekarskiej.
12. Sportowcy nie powinni korzystać z sauny przed zawodami.
13. Miarą dobrze przeprowadzonego zabiegu kąpielowego w saunie jest stan samopoczucia w dniu następnym, który cechować
powinna rześkość i gotowość do podjęcia dużych wysiłków.
14. Sauny nie należy traktować jako obiektu do odchudzania, ponieważ ubytek ciężaru ciała wywołany jest po kąpieli w przeważającej mierze wskutek utraty wody i soli, które to składniki należy po kąpieli uzupełnić.
15. Na jedną godzinę przed i po kąpieli w saunie należy wstrzymać się od nadmiernego spożywania płynów.
16. W komorze nagrzewczej sauny nie należy namydlać się, nacierać maściami, wnosić szklanych przedmiotów itp.

Siła bodźca cieplnego zależy od ilości ciepła (promieni podczerwonych), jaką przyjmie ciało od otoczenia - rozgrzanego pieca powietrza i ścian- w jednostce czasu. Odczyn jest tym silniejszy im większa jest różnica cieplna sauny i wody służącej do ochłodzenia pod prysznicem w basenie czy przeręblu.
Odczyn na bodźce cieplne zależy również od stopnia szybkości zmian bodźca cieplnego, dlatego też stosuje się nagłe zanurzenie ciała w lodowatej wodzie, po uprzednim mocnym jego rozgrzaniu. Zanurzenie całego ciała stosuje się z tego względu, iż odczyn będzie tym silniejszy im większa będzie powierzchnia ciała, na którą czynnik cieplny wywierać będzie swoje działanie. Badania wykażą, że przy powtórnym zastosowaniu bodźca o tej samej temperaturze, siła odczynu ogólnego osłabia się, ponieważ ustrój przystosowuje się do jego działania. Pamiętać powinniśmy, więc o stopniowaniu bodźców zimna i gorąca oraz rozszerzaniu różnic (amplitudy; między najwyższą temperaturą nagrzania i oziębienia. O tym, czym jest „odczyn" organizmu miejscowy i ogólny —nieco dalej.

W celu spotęgowania bodźca cieplnego po ponownym wejściu do komory cieplnej polewa się rozpalone kamienie pieca wodą. Jej ilość uzależniona jest od tego, jaką wielkość wilgotności chcemy uzyskać. Im większe pomieszczenie oraz stopień nagrzania powietrza tym większą ilość wody musimy wylać na kamienie.
Niedosyt fizyczny powietrza powiększa się, bowiem wraz ze wzrostem temperatury - tzn., że im wyższa temperatura, tym więcej pary widnej może przyjąć jednostka objętościowa powietrza. Jeżeli więc chcemy, aby ciepło pary wodnej spotęgowało odczyn cieplny ustroju, to ilość pary wrednej w powietrzu wzrosnąć musi wyczuwalnie. Ma to być, bowiem bodziec cieplny a nie rytuał lania wody na kamienie. Nagły wzrost zawartości pary wodnej w powietrzu wytrzymać mogą jedynie osobnicy o dużej wydolności fizycznej ustroju. Po wylaniu wody na kamienie, największy wzrost ilości pary wodnej obserwuje się pod sufitem. Kto chce nagrzać swoje ciało do granic wytrzymałości, ten szukać powinien maksymalnej ciepłoty na najwyższej ławie. Po pobraniu ciepła zakumulowanego w parze wodnej i ponownym zapoceniu się raz jeszcze ochładzamy ciało zimną kąpielą. Zabiegi takie
powtórzyć możemy trzykrotnie, tzn. że trzy razy doprowadzamy ciało do zapocenia. Raz bez udziału pary, dwa razy z wylaniem wody na rozgrzane kamienie. Następnie należy ciało ochłodzić i chwilę odpocząć (10-20 minut), pobrać masaż i uzupełnić ubytek płynów w organizmie. Dodać tu trzeba, że oddychanie na zmianę gorącym i zimnym powietrzem podczas przejścia np. z komory grzejnej sauny do jeziora, dla pobrania zimnej kąpieli ma również duże znaczenie bodźcowe dla organizmu. Gorące powietrze sauny oddziaływując na powierzchnię skóry i błony śluzowe dróg oddechowych, powoduje podwyższenie temperatury organizmu do około 38°C a nawet 39,7°C.
Gdybyśmy po wyjściu z sauny nie zastosowali zabiegów ochładzających, to temperatura ciała może się utrzymać na tak wysokim poziomie od 30 minut do półtorej godziny.
Zbytnie przedłużanie pobytu w komorze grzejnej sauny przy niskiej sprawności termoregulacyjnej ustroju, może doprowadzić do wystąpienia objawów przegrzania. Lekkomyślne przekroczenie poziomu wytrzymałości cieplnej organizmu obserwowane u korzystających z sauny w wyniku przedłużenia czasu pobytu w jej wnętrzu, (kto wytrzyma dłużej), lub wystawienie ciała na wyższe temperatury niż jesteśmy w stanie to wytrzymać, (kto dłużej leżeć będzie na najwyższym stopniu ławy), powoduje między innymi zwiększenie podstawowej przemiany materii oraz przesunięcie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu w kierunku kwaśnej. Ogrzana krew oraz produkty przemiany materii o charakterze kwaśnym powodują podrażnienie wyższych ośrodków wegetatywnych ustroju i wywołują wzrost ciśnienia krwi, przyśpieszenie tętna, szybkości oddechu oraz dalsze zwiększenie podstawowej przemiany materii prowadzące do wystąpienia zmian zarówno w obrazie jak i chemizmie krwi. Zamiast uwolnić mięśnie od, produktów zmęczenia", przyczyniamy się nieświadomie do dalszego ich zwiększania a zamiast doskonalić reakcje termoregulacyjne ustroju, doprowadzamy do ich rozregulowania.


Wskazania
• Przewlekłe choroby takie jak: napięcie mięśni grzbietu, przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
• Nawracające choroby pulmonoloiczne: astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli
• Choroby kardiologiczne: nadciśnienie w I i II stadium (nieustalone), niedrożność tętnic obwodowych (I i II stopień wg. Fontaine), dusznica bolesna naczynioruchowa, zawał serca (nie wcześniej jak 6 miesięcy po incydencie)
• Ogólne wskazania: da poprawy wydolności i ogólnego stanu zdrowia, jako środek hartujący przy obniżonej odporności

Przeciwwskazania
• reumatoidalne: w ostrym stanie reumatycznym
• pulmonologiczne: infekcje: przeziębienie, gruźlica, ostry stan astmatyczny
• kardiologia: niewydolność serca, krążenia i wieńcowa ze stenokardią spoczynkową, i inne choroby serca i nadciśnienie (najlepiej korzystać po konsultacji z lekarzem))
• Inne: ostre stany zapalne, wrzody, guzy, ogniska zakażenia (np. przy bólu zęba), choroby weneryczne, epilepsja, jaskra, daltonizm i inne (wskazana jest konsultacja z lekarzem)
Zalecenia dla korzystających z sauny
• Jedno wejście do sauny powinno trwać ok. 5-15 minut, a całkowity czas nie powinien przekraczać 30 minut dziennie np. 2 x 15 min lub 3 x 10 min. Sensowne jest korzystanie z sauny 2-3 razy w tygodniu
• Po każdym wyjściu z sauny należy wziąć prysznic naprzemienny zimną-gorącą wodą i odpocząć 10-15 minut.
• Liczba wejść do sauny:
o 1 dla dzieci od 3 do 12 lat.
o 2-3 dla dorosłych.
• Przebywając w saunie i w czasie odpoczynku najlepiej pić herbatę, soki lub wodę mineralną.
• W czasie przebywania w saunie nie wolno smarować ciała lub twarzy żadnymi kremami, gdyż powoduje to zmniejszenie powierzchni ciała która wydala pot.
• W okresie korzystania z sauny nie należy dużo jeść, a także pić kawy i alkoholu.
• Do sauny najlepiej chodzić na czczo, lub ok 2h po posiłku, jelita i pęcherz opróżnić.
• Jeżeli nogi i ręce są zimne - ogrzać je przed wejściem.
• Nie wchodzić do sauny w stresie i zmęczonym - zbytnie obciążenie serca, mniejsza skuteczność.
• Wchodzić po wytarciu ciała - kropelki na skórze mogą poparzyć (dotyczy sauny s


BibDysfunkcje narządu ruchu.
Dysfunkcja okresl rodz czynności i zaburz czynn ruchu.
Funkcja oznacza dzialanie, czynn ukierunkowana na określone działanie, które jest poprzedzone wyr „dys” odnoszący się do zabur funkcji fiz a głownie motor. Nie można pominąć funkcji umysłow, emocjon czy socjalnych. W fizjoterapii najczesciej są dysfunk ruchow, których przyczyna moze tkwic w ukł kostno staw, torebk – więzadł, nerw, OUN czy mięśn. Schorzeniom tego typu towarzysza zaburz ukł oddech i krwionośn. Może mieć podloze wielonarządowe czy wieloukładowe. Niepełnosprawność stan w którym z powodu brakow wrodzonych lub nabytych fiz lub umysłowych osoba jest całkowicie lub czesciowo niezdolna do zaspokajania swoich potrzeb niezbędnych do prowadzenia normalnego trybu ż na odpow poziomie. Rodzaj i stopien dysfunkcji decyd o stopniu niepełnospr. Rozróżniamy niepełnospr - określona (zmniejsza się lub można ja zlikwidowac) - trwala ( która charakt się małym stopniem zmniejszania lub niemożliwością do likwidacji).
Klasyfikacja zaburzeń wg. Świat Org Zdrowia:
- uszkodzenia – stan przejściowy lub trwaly w oparciu o choroby lub urazy które sa bezpośrednim skutkiem któremu towarzyszy nienormalność psychologiczna, fizjologiczna lub anatomiczna struktury i funkcji.
- ograniczenia – wynikaja bezpośrednio z zaburzen oraz uszkodzen i dotycza zmniejszania wrażliwości wykonywania rozmaitych czynności w taki sposób w jaki odbywa się to normalnie
- upośledzenia – bezpośredni skutek uszkodzen, zaburzen, ograniczen w sferze aktywności społecznej i oznacza niezmoliwosc prowadzenia takiej działalności jaka jest dla danej osoby normalna.

Dysplazja i wrodzone zwichniecie st biodr
Zaburzenia w kształt się panewki stawowej i rozwoju stawu biodr- niedorozwój st biodr, wysuwane się głowy k udowej z panewki st biodr. Rozwija się przeważnie na podłożu dysplazji która stwarza warunki do zwichnięcia.
Etiologia: dysplazji i zwichn biodra jest bardzo złożona.
Przyczyny:- ultrapozycje (nadmierne utrzymywanie się przez pewien czas np w zgięciu bioder w życiu płodowym, - działanie sił przywodzących i rotujących udo, -zaniki, wgniecenia lub wywinięcia chrzęstnego brzegu panewki, -długotrwałe prostowanie bioder, -podczas porodu nóżkowego, reanimacji (chwyt za NN do góry, nieodpow przewijania.
Częstość występ: dyspl 5% - zwichnięcie 2%, obustronn 1,5 x częściej niż jednostr i 4-7 x u dz niż u chł
Objawy: - ułożenie dziecka na brzuchu i na plecach – obserwacja fałdów sromowych u dz a u chł fałdów udowych; ocena fałdów pośladk. - ograniczenie odwiedzenia uda, nadmierne przywodzenie i rotacja. – przeskakiwanie, - uwypuklenie biodra po stronie zwichnięcia, - skrócenie nóżki przy wadzie jednostronej
- późniejsze raczkowanie i chodzenie, zaburz postawy i chodu, - objaw Trendelenb i Duschena, pogłębiona lord lędź, - chód kaczkowaty (obustronne), RTG
Przeb choroby: zal od sposobu leczenia. Wczesna diagnostyka i postepowanie profilaktyczno – lecznicze. Momentem przełomowym jest obciążenie biodra, klęk, wstawanie, chodzenie i te ruchy pogorszajace stan gdyz płytka panewka wysówa głowę kości udowej z niej.
Leczenie: - zachowawcze: pieluchowanie, wkładki, pozycja żabki z szeroko rozstaw NN, noszenie dz z szeroko rozstaw NN, zastosow przedmiotów ortoped (Szelki Grucy, poduszka frejki, szyna koszli) nastawiene ręczne w znieczuleniu i założ gipsu 4-6 tyg. – operacyje: przywrócenie prawidłow stosowania stawu. Ma miejsce gdy leczenie zachowawcze nie dało oczekiwanego rezultatu- repozycja, plastyka stawu i gips na 3-6 tyg, później ćw ruch, postepow fizjoterapeutyczne – pole magnetyczne niskiej częstotliw.

Wrodzona stopa konsko- szpotawa
to deformacja stopy- zgjecie podeszwowym z odwróceniem i przywróceniem przodostopia.
Etiolog: nie jest ustalone, czynniki genetyczne, - teoria skurczu mięśniowo-nerwowego - teoria ucisku wewnątrz macicznego, która się okresla role stresu, niedożywienia, chorob zakaznych podczas ciazy
- z przyczyn kostnych, które doprowadzaja do zmian strukturalnych w kościach Za przyczyne uznaje się zmiany mięśniowe – osłabienie mm unerwianych przez nerw strzałkowy wspólny
Częstość wystep – od 0,08 % do 2 % noworodków, 2 razy częściej u chłopców, 1/3 obustronnie
Objawy: Stopa „twarda” nie da się tak dokladnie ułożyć pod katem biernej korek, towarzyszące temu zmiany kostne lub anomalie rozwojowe, chód asymetryczny z większym obciąż zdrowej kończyny, brak obciąż pięty, tendenc do przeprostu, przyczyna skoliozy, bad RTG
Leczenie: -zachowawcze: zaraz po urodzeniu, redresje, szyny Saint – Germina i Denisa Brona, łuska termoplast (ok.1 m-ca), znieczulenie miejscowe i założ gipsu nawet 2-3 krotnie na 10 dni- 2 tyg. U dz chodzących obuwie ortop, wkładka pronująca, w przypadku skrócenia kończyny- podklejamy obcas, - operacyjne: do 1 r ż przecięcie elem stawowych, wydłużenie ścięgna Achillesa, odwrócenie, zmiana przyczepów mm i zał gipsu lub łuski gipsowej od 2- 5 tyg i gipsu marszowego- łączny czas lecz 3- 5 m-cy.

Kręcz karku
to wrodzony kręcz szyi pochodz mięśniowego lub kostnego, oznacza on przymusowe ustawienie głowy w ustaleniu bocznym z niewielka rotacja
Przczyny: skrócenie m mostkowo-obojczykowo-sutkowego, zbliznowacenia, zwłóknienie tego m. Przycz pochodz kostnego jest kreg klinowy lub blok kostny.
Leczenie: -zachowawcze: rozciąg mm, masaże, kołnierze koryguj, naświetlanie, ciepło. ułożeniu glowy.
-profilaktyczne: pozycje na plecach, woreczek z piaskiem, twarz w osi symetrii T
-operacyjne: przecięcie przyczepów mm przykurcz (do 2 r ż) i założ gipsu lub kołnierza na 8 tyg, ćw mm i założ kołnierza miękkiego.

Wrodzona krótka szyja
To anomalia dot liczby i kształtu kręgów kręg odc C. Dot pojawienia się kręgów klinowych, półkręgów, bloków kostnych oraz odcinkowe rozszczepy występujące w kręgosł o zmienijsz w tym odc liczbie kręgów.
Towarzyszy temu jedno lub dwustronne wysokie ustawienie łopatki i kostnopochodny krecz szyji. Zewnętrznie zauwaza się krotka szyje, ograniczenie jej ruchom, niestabilność kręgosł i objawy neurolog.
Sa zauważalne często faldy skurne jako efekt łączący głowę z barkami w bliskiej odległ(defekt kosmetyczny)
Leczenie: - zachowawcze: zab fizykoterapeutyczne, kinezoterapia – należy wyrównać odlegosci miedzy głową a barkami, elongacje, mobilizacja, znoszenie bólu, pole magn, jonoforeza, elektrostymul (prądy niskiej i wysokiej częstotl), ćw – spać na wałku)

Wrodzone boczne skrzyw kręgosł
spowodow wrodzonymi anomaliami kręgów:
Przyczyna: tworzenie się kręgu klinowego lub zrosty żeber. Torsja kręgów jest niewielka, obj neurolog- ucisk.
Leczenie: - łóżeczko gipsowe, ćw stymulujące, wyciągi za głowę ( w przypadku bólu a deformacjach- operacja).

Rozszczep kręgosł (spina bifita)
pol na zaburzeniu rozwoju i kostnienia kręgów. 1 na 1000. Dot to tworzenia się opony rdzeniowej (zdjęcie RTG)- wypchnięta jest na zew przez płyn oponowo rdzeniowy (należy zooperować w ciągu 72 h po porodzie). Konsekwencją jest wodogłowie.
Operacja: wprowadza się rurkę (przetokę obarczającą) regulującą przepływ płynu.
Leczenie: j. w wg postępow neurologicznego

Choroba Perthesa- Jałowa martwica kości
Związana ze zmianami samoistnymi i zaburz krążenia.
Przyczyna: u dorosłych- złamanie szyjki k udowej lub zwichnięcie st biodrow. Dot chł (75 %)- wiek 3,4- 13, 14 lat. Rdzeń choroby przypada między 5-8 r ż (szybki przyrost kośćca). Dochodzi do zajęcia chorobą 1 biodra- dot M 80% w wieku 30- 40 lat.
Objawy: dz utyka a 1 stronę st biodr, trudność wysiłkowa w okolicy st biodr i kolan, promieniujący ból do st kolan. Bad RTG u ortopedy (określenie cechy martwicy, spłaszczenie głowy k udowej, zwiększ grubości szyjki k udowej)- ograniczenia w odwodzeniu, zginaniu, przeprostu biodra, rotacji zew. Przykurcz zgięciowy i przywiedzeniowy. Ból się zmniejsz a ograniczenia ruchom pozostają. Nieznaczne skrócenie kończyny, Zmniejsza się masa mm w KD, objaw kolanowy( w leżeniu tyłem wyk zgięcie st biodr, kolan i skok do 90*- książka na kolana). Ch trwa 2- 3 lata.
Podokresy: 1) 2 m-cy, 2) 4-12 m-cy, 3) 1 rok- kilka lat, 4) okres zdrowienia
W pierwszych 2 okr objawy się nasilają, w 3- regeneracja i przebudź martwej kości.
Leczenie: - zachow: 2- 3 lata- unikać obciążenia, zwiększ ruchom, leczenie złożeniowe z wyciągiem pośrednim- ZAKAZ klękania, stawania, chodzenia, podskoków zeskoków. Dopuszczalny jest gips, szyna Thomasa, obcasy , lecz operacyjne (osteotomia międzykrętarzowa), lecz polem magnet niskiej częstotl, stymulacje nerw- mm

Choroba Osgood – Schlatera - jałowa martwica guzowatość piszczeli
dotknieta schorzeniem fragmentu kości. Chłopcy 10-15 lat (jedno lub obustronnie) – spowodowane jakimkolwiek urazem, mikrourazem.
Objawy: pogrubienie guzowatości piszczeli, obrzęk, drobne bole, problem z wyprostem kolana, objawy łagodn od choroby Perthesa. Trwa od kilku miesięcy do 2 lat
Leczenie: zbliżone do choroby Perthesa, ogranicz rucho odcinkowej, unikanie biegów, podskoków, wysiłków, ogranicza się do biernego zginania st kolan, opaski, łuski, nal dbać o zachowa siły mm (czworogłow, piszczelow), środki farmakolog, przeciwból i przeciwzapalne.

Choroba Shayermana
Dot chł 13, 14 l odc Th, tworzą się osteofity, ustawia kręgosłup kifotycznie (garb), zmniejsz ruchom (brak wyk skłonów), tworzą się guzki Szmorla, zaburz oddych (krótki, płytki), ruchy kompensowane są odc C i L
Leczenie: profilaktyka; zapobieg, odciążanie lecz ciepłem, masaże, pływanie na plecach, ultradźwięki, zachowawcze, operacyjne

Reumatoidalne zapalenie stawów
RZS- gościec przewlekły, to choroba ogólnoustrojowa tk łącznej, to zab immunologiczne (wew)
Etiolog: przypisuje się jej predyspoz genetyczne. W Pol chor 0,5 – 1 %; Przeważnie rozpoczyna się po30 r ż i przyp w wieku 50- 60 lat, 3-4 x czesciej u K
Objawy: – tzw sztywność poranna dot ogranicz ruchom, obrzękiem podgorączkowymi okolic stóp nadgarstków, sródręcznopaliczk., stany podgoraczkowymi - bole mm, okołostawowe -szybsze meczenie, spadek masy mm,
Choroba przemieszcza się na większe st np. barkowy. Pojawiają się guzki reumatoidalne wzdłuż kości łokciowej okolic ścięgna Achillesa, przerzucane na połączenia chrzęsto- żebrowe i płuca. Osoba nie czuje bólu. 1- sze objawy zauważalne w sytuacji urazu nadgarstka lub st skokow.
Przebieg: długotrwały, postępujący, nigdy jej nie zatrzymamy, nie przewidzimy. Ma ona objawy rzutów i remisji (powrotu), może doprowadz do kalectwa. Dochodzi do ogranicz ruchom stawów, zaniku mm, zwichnięcia, totalnego zniekształc st kończyn.
Wizualne objawy: młodkawotość palców, odchyl RR
Okresy: 1) wczesny- bóle, postępujące ograniczenie, 2) zmian umiarkowanych- brak ruchom, 3) zmian zaawansow- guzki i przykurcze, zaniki mm, 4) schyłkowy- brak lokom, całkowite zniekształc, zupełne ogranicz, upośledz lokom- wózek inwalidzki, leżenie.
Leczenie: - czynne i bierne korygow reform, rozluźnianie wiązadeł od st nadgarstkow, śródręczno- paliczk, w dużych st i rozciąg biernego., automasaż, okłady ciepłe. W 1 okr- zwalczać ból i obrzęki (leki), łuski, wyciągi. Longety na 3- 4 tyg. W okr podostrym i remisji- farmakolog: ćw, wielkość obciąż st, właściwa kompensacja, zab fizykalne (ciepło, masaże, ultradź)
- operacyjne: aloplastyka stawowa- sztuczne st.

ZZSK
Przewlekle postępująca chor zapalna atakująca st: krzyżowo- biodrowe, drobne st i więzadła. Może się przerzucić na st biodr i barkowy. Powod ogran ruchom kręgosł na wskutek kostnienia aparatu więzdałow.
Etiolog: czynnik genet lub pozostałości po chorobach. Częściej 6- 10 x częściej niż K (15- 30 lat), tragiczne w skutkach w wieku 40 l, u K łagodny przebieg.
Objawy: 1) okres prodromalny- zwiastuny, objawy ogólne, wolność ruchów, osłabienie ogólne, gorączki, szybciej się męczy, brak apetytu, spadek masy, 2) wczesny- ogólne bóle tępe w okol krzyżowo- pośladkow, ranem ból promieniujący w okolicy pachwiny i uda, sztywność poranna kręgosł, ból kl piers,przy intens oddech, dolegliw symetryczne nasilają się w czassie spoczynku, zachowa jest ruch kręgosł., 3) zaawansow- znaczne dolegliw kręgosł, kl piers, w czasie oddych- nasilają się, mogą promieniow od kręgosł do kl piers- bóle opasujące, bóle karku a nawet jego zesztywnienie, 4) schyłkowy- stan zapalno- kostniejący, bóle się zmniejszają, brak ruchom, dochodzi do przeciążeń odcinkowych, które są nadmiernie wykorzystywane- hiperkif piers, w lord szyjnej pogłębione są mm karku, głowa wysuwa się do przodu i pochyla się, ruchy rotacyjne kompensowane T, w odc L zmiany zapalne powod bolesność i prowadzą do wyrównania lord lędź- nie ma ruchom ulega zesztywnieniu, mm przykręgosłup uleg zwyrodnieniu a pojawia się tk łączna sztywna, mm okalające wyrostki kolczaste uleg powolnemu zanik.
Przyczyny: brak ustawienia miednicy w przodopochyleniu- zmniejsz obciążenia wiązadeł biodrowo-krzyrzowych, zniesienie lord lędz- brak pochylenia miednicy, ustawienie kolan i stóp- przykurcz zgięciowy bioder i pochyl T, zmiany ustaw łopatek względ T, zab chodu, zmiany pracy gr mm.
B ważne jest utrzymanie ruchom kl piers i wentyl płuc, niedopuszczenie do przykurczów mm karku, zwiększ ruchom w kręgos.
Lecznie: badanie RTG, typowe są twory kostne- syndesmofity- narośla wzdłuż kręgosł, upośledzające ruchom kręgów względem siebie i powod przykurcze i zesztywnienia. W 1 okr- lecz farmakolog (przeciwbólowe i przeciwzapalne). W 2 okr- dba się o prawidł post, ruchom kręgosł, zapobieg przykurczom, o wentyl płuc (pływanie relaksach i rekreac- ciepłe kąpiele, jazda na rowerze, marsze, kajakrst, wioslar, gim. W 3 okr- zopatrzenie ortoped (obuwie, obcasy podwyższone,zabiegi fizykalne: masaż lecz mm przykręgosłupow, okłady ciepłe, borowinowe, cold and hot pack, Solur, biotyn, ultradzw, pole magn niskiej częst, balneoterapia (kąpiele siarczkowodor, kwasowęglowe, złotem).

Autyzm
To całościowe zab rozwojowe w okr rozw dz. Dz zamyka się w swoim świecie, jest aspołeczne, ogranicza się do siedzenia, kiwania patrzy w 1 miejsce, klaszcze, palce w buzi.
Przyczyna: wg naukowców- „zimna deprywująca matka”, czynniki psychol z okresu noworodkowego.
Etiolog: to proces zmierzający do patologii pod wpływ czynn zew. Nie ma potwierdzenia że za A odpow geny
Częstość występ: 2 dz / 10 tyś. W Pol 5 / 10.000
Objawy: głęboki brak kontaktu z innymi, obsesyjna potrzeba zachowa identyczności otoczenia, fascynacja prostymi rzeczami, brak komunik interperson, możliwości intelektualne.
4 gr objawów: 1) zab w sferze zachowań społ, 2) zab mowy ekspresywnej, komunik niewerbalnej i wyobraźni, 3) ogranicz w zakresie repertuaru akt i zainteresow, 4) wystąpienie pierwszych symptomów.
B. ważna jest wczesna ocena zachowań dz i postawienie diagnozy. Granica 3 r. ż na wyeliminowanie schorzenia. 1- wsze objawy A przed 12 m-cem (ignorow wzrokiem, odgłosów, brak kontaktu, reakcji np. uśmiechu, płaczu, nie lubi się przytulać). Dz A różnią się od siebie: wrażliwością, zdolnościami, upodoban. Dz A: brak kontaktu wzrokowego fiz, brak porozumiewania się, wydaje dziwne odgłosy dźw, samotne, zabawa przedmiotami nie do tego celu, uderza łyżką, kręci talerz, ruchy: trzepotanie RR, machanie, klaszcze, kołysze się, kręci. Dz może być agresywne lub bojaźliwe. Dz z późniejsz objawami- trudne do wyprowadzenia z choroby, zal to od stopnia nasilenia objaw, ilorazu interlig, zaburz mowy, braku koncentr. 1/3 os nabędzie tych umiejętn.
Leczenie: praktycznie nie istnieje, wzmożona opieka rodziców, psychoz, terapeuty, logopedy w ośrodkach specjalist.

Down
To zespół uwarunkowany aberacją chromosomów autosomalnych (triosomia XXI chromosomu). Połączenie to powod dyformizm tkankowy, dot narządów wew i wielopoziomow zab metabolicznego. Dochodzi do upośledz umysłow i ruch.
Częstość występ: 1- 650 lub 1- 1000 urodzeń.
Objawy: zmiany ukł sercowo- naczyniowego, hipotonia posturalna, zab wzrostu (są niskie), wzroku, słuchu, endokrynologiczno- wydolnościowe.
Cechy charakter (fenotypowe): krótkie dłonie, stopy, opóźnione ząbkowanie, na tęczówce oka plamki Brushfielda, ukośne szpary powiekowe, ukośna zmarszczka oka, mały nos z płaską nasadą, niedorozwój twarzoczaszki 1/3 środkowej części, hipotonia mm mimicznych i języka, krępa i niska bud ciała, wiek nieadekwatny do wzrostu, krótkie KKD i G, chód drobnymi małymi krokami, szeroka kl piers.
Może towarzyszyć: kl szewska, lejkowata, kurza, zab wentylacji, koślawość kolan i stóp, tendencj do osłabienia aparatu więzadłowo- torebk i mm zab reakcji równowagi, szybkie tycie.
Rozw psychomotor umiarkowany i opóżniony, problem doboru i zasobności mikroelem- brak wit
2 typy Downa: 1) tarczycowy, 2) przysadkowy

Mózgowe porażenie
To uszkodzenia niedojrzałego OUN (miejscowe lub rozlane). Występ tam zab ruch, trudna ch w 1 okr- noworodkowym.
Skala Aphqar- 10-cio pkt skala żywota dz: 1- zabarwienie skóry, 2-czynność oddech, 3- ukrwienie, 4- odruchy, 5- ….
Max- 10 pkt, każdy ocena max 2 pkt. 7 pkt- dz ryzyka.
Objawy bezpośr: brak selektywnej kontroli motor, wpływ prymitywnych odruchów na ruchy dz, nieprawidł rozkład napięcia posturalnego, brak równow mięśniowej między agosnitami a antagonis
Objawy drugorzędne: są źródł nieprawidłowości sił działających na ukł mięśniowo- szkieletowy. Powodują przykurcze, zniekształc kości i zwichnięcia i podwichnięcia st.
Objawy bezpośr + drugorz – doprowadzą do objawów 3-ciorzędowych pod postacią wytworzenia i utrwalenia nieprawidłwzorców ruch post i chodu- motoryka patologiczna.
Częstość występ: 6%
Przyczyny: czynn genet, czynn uszkadzające płód w okr ż płodow, zab i uszkodz okołoporodowe, inne uszkodz OUN w okr noworodk i wczesno niemowlęcym
Klasyfikacja ze wzgl na lokaliz uszkodz OUN: 1- postać piramidowa, 2- pozapiramidowa, 3- móżdżkowa, 4- mieszana, 5- spastyczna, 6- wiotka,
Klasyfikacja ze względu na część ciała: 1- monoplegia (1K), 2-diplegia (2K), 3- tetraplegia (3K), 4- kwadriplegia (4K)
Usprawnienie: dz nie potrafi utrzymać głowy w poz i opiera się na wyprostowanych KK, nie potrafi czworakować, występowanie synergizmów patologicznych, brak reakcji prostujących i równoważnych, upośledzenie umysłowe, wady wzroku słuchu, mowy, dz uczy się albo szkole normalnej albo specjal albo zwolnione ze szkoły.
Leczenie: skomplikowane, brak lecz skomplikowanego, na uszkodz OUN nie ma wpływu, epilepsja, padaczka. Usprawnianie, opieka psychoz i pedagog. Dobierać odpow sprzęt ortop (parapidium PP- pionizator, fotele z klinem między NN, balkoniki, rowerki 3- kołowe) Dążyć do utrzym prawidł zakres ruchom w st.

Stłuczenie kręgosł
Obrażenia bezpośrednie i pośrednie. Mechanizm kręgosł: zgięciowy, wyprostny, rotacyjny, kompresyjny. W 1 okr nie daje objawów poza bólowym ogranicz ruch biernej i czynnej. Nal unieruch os na kilka dni, wcierając żele przeciwból i zapalne. W przypadku uszkodz C- kołnierz Szchanza i bad RTG u lekarza.

Skręcenie kręgosł
Częściowe uszkodz aparatu torebk- więzadł.
Przyczyna: zbyt małe zaangażow i nieadekwatne przygotow struktur anatomicznych. Dochodzi do naciągnięć, nadwichnięć, zwichnięć kręgosł. W zwichnięciu odc C- kołnierz Szcchanza 4-8 tyg, L- leżeć 2 tyg, laseroterapia

Zwichnięcie st kręgosł
Ocena RTG, komputerowa, rezonans magn. Anatom nastawienie i unieruchom na 8- 10 tyg, ćw oddech, wyciąg gdy jest ucisk

Złamanie kręgów
Dot jego struktur anatom i zal od mechan uszkodz.
Przyczyna: dot wyrostków kolczastych kręgosł, wyrostków poprzecznych, łuków czy wyrostków stawowych. Stabilizacja, anatom odtworzenie ciągłości kręgu.
Leczenie:- zachowa lub gips 8- 10 tyg, unieruchom w gorsecie na 4 m- ce.

Zespół Sudecka
Bolesne obrzmienie okołostawowe tk ograniczaj ruchom w st. Towarz temu zmiany dystroficzne cz miękkich oraz tzw plamisty zanik struktury kostnej
Etiolog: nie wyjaśniona. Możliwe we wszystkich złamaniach.
Okresy: 1) ostry- od kilku tyg do kilku m- cy, dominuje ból, przekrwienie tk, obrzęki, zwiększ ocieplenie, plamiste odwapnienia, zaniki mięśniowego ogranicz ruchu, 2) dystrofii- od 6 tyg- 4 m-cy, od czsu zachorowania, zmiany skórne 9cienka, chłodna, wilgotna), zaniki mięśniowe, przykurcze, zesztywn st, 3) zaniku- od 6 m-cy- 12 m-cy, od zachorow, skóra błyszcząca, zaniki, poważne ogranicz funk, zmiany utrwal przykurczy.
Leczenie: nie doprowadz do 2 i 3 okresu, długotrwałe, W 1 okr- uśmierzenie bólu zmniejsz przekrwienia biernego, przywróc ruchom, kończya w szynowaniu, nie stosow ćw biernych, czynnych, wspomaganych, masażu. Lecz w kierunku dobrego ukrwienia (leki) i likwid obrzęku i bólu, po tym okr nieznaczne napinanie mm.

Przykurcz Volkmana
Zespół ciasnoty przewięziowych przedziałów, dochodzi do powikłania nadkłykciowego złamania k ramien, uszkodz tętnicy ramiennej i niedokrwien.
Etiolog: mocno założony opatrunek, martwica tk i włókien mm przedramienia- brak ukrwienia, elastyczności m, usztywniony, twardy, zdrewniały, probacja przedramienia, zgięcie paliczkowe i przywiedzenie kciuka, silny ból, R bezużyteczna.
Objawy: sinica, ból czucie powierzchniowe zaburz, częste mrowienie, rzadko dot KG, przedramienia.
Leczenie: poprawa ukrwienia i zmniejsz bólu, ćw dopiero po ustąpieniu bólu, stosow stabiliz w łusce lub szynie.

Staw rzekomy
To brak zrostu fizjolog kośćca, utrzymuje się m-ami
Przyczyna: niewłaściw unieruchom, przedwczesne zdjęcie unieruchom, wczesne obciąż K w trakcie zrostu kości.
Leczenie: zespolenie operacyjne, fizjoterapia, obciążenie po całkowitym wytworzeniu się kościozrostu (RTG)

liografia: