Choroby układu krążenia –

Najpoważniejszy problem

współczesnej medycyny –

Miejsce i rola promocji

zdrowia.

Dr n. med.

Ryszard Palczak

Zabójcza epidemia

W czasach Seneki ( 60 r.p.n.e. ) choroba

niedokrwienna serca nazywana była „meditatio

mortis” – przygotowanie do śmierci.

W Polsce w okresie ostatnich 23 lat umieralność z

powodu chorób układu krążenia wzrosła o 32,7%

u mężczyzn i o 19,7% u kobiet;

W 1993 r. z powodu choroby niedokrwiennej serca

zmarło 42 tyś. osób, a na zawał serca 31 tyś. Z

tych samych powodów hospitalizowano 230 tyś

osób;.

Szacuje się, że około 100 tyś. osób rocznie

zapada w Polsce na zawał.

Podział schorzeń układu

krążenia

1. Choroba niedokrwienna serca

2. Niewydolność krążenia

3. Zaburzenia rytmu serca

4. Pierwotne nadciśnienie tętnicze

5. Choroby serca

Życiodajne krążenie.

Czy wiesz, że:

Anatomię i rolę naczyń wieńcowych

poznano dopiero na przełomie XIV i XV

wieku dzięki badaniom LEONARDA DA

VINCI.

Po raz pierwszy układ krążenia i jego

rolę opisał angielski lekarz Wialiam

Harvay.

Ad 1. Choroba niedokrwienna

serca

Jest to stan w którym dochodzi do

zaburzenia równowagi pomiędzy

wielkością przepływu wieńcowego a

zapotrzebowaniem mięśnia sercowego

na tlen.

Stan ten prowadzi do niedokrwienia

serca i wtórnego jego uszkodzenia.

Podłożem anatomicznym choroby

niedokrwiennej serca są zmiany

miażdżycowe tętnic wieńcowych

Ad 1. cd

Zwężenie światła tętnicy wieńcowej o 70%

wywołuje niedokrwienie mięśnia serca w czasie

wzrostu zapotrzebowania serca na tlen

Przy zwężeniu światła tętnicy wieńcowej do 90%

niedokrwienie serca występuje już w spoczynku.

Największą śmiertelność chorych na chorobę

niedokrwienną serca – wynoszącą około 40%

rocznie wywołują zmiany miażdżycowe w lewej

głównej tętnicy wieńcowej lub gałęzi przedniej

zstępującej lewej tętnicy wieńcowej.

U około 10-20% chorych przyczyną zawału

mięśnia sercowego są skurcze tętnicy

wieńcowej.

Niedokrwienie mięśnia serca

Spadek

zmniejszenie

zaburzenie

czynności podatności rytmu

skurczowej rozkurczowej serca

Niewydolność niewydolność nagły

Serca serca zgon

Skurczowa rozkurczowa

Podział choroby

niedokrwiennej serca ze

względu na objawy kliniczne

a/ bezbólowa choroba niedokrwienna serca

b/ dusznica bolesna wysiłkowa

c/ dusznica bolesna niestabilna – ostra

niewydolność wieńcowa – zagrażający zawał

mięśnia sercowego

d/ dusznica bolesna spontaniczna

e/ zawał mięśnia serca – przebyty lub świeży

f/ niewydolność krążenia spowodowana

niedokrwiennym uszkodzeniem mięśnia serca

g/ zaburzenia rytmu serca spowodowane

przewlekłym niedokrwieniem mięśnia serca

Ad 2. Niewydolność krążenia

Jest to stan w którym układ krążenia

nie może dostarczyć komórkom

środków niezbędnych do ich czynności i

życia a także nie zapewnia wydalania z

komórek produktów ich przemiany.

Niewydolność krążenia może być

spowodowana niewydolnością mięśnia

serca lub przyczynami pozasercowymi

Ad 2. Niewydolność mięśnia

serca może być

spowodowana

a/ przeciążeniem objętościowym

b/ przeciążeniem skurczowym

c/ zaburzenia w czynności skurczowej

mięśnia serca

Pozasercowe przyczyny

niewydolności krążenia

a/ spadek objętości krążącego osocza

b/ zmniejszenie powrotu krwi do serca

c/ wzrost pojemności naczyń obwodowych

lub oporu obwodowego

d/ nieprawidłowości naczyń jak przetoki

tętniczo-żylne czy przetrwały przewód

tętniczy

Niewydolność krążenia dzieli

się na

Prawo komorową

Lewo komorową

Prawo i lewo komorową

Skurczową

Rozkurczową

Skurczowo-rozkurczową

Ostrą lub przewlekłą

Schorzenia spowodowane

niewydolnością mięśnia serca

przeciążenia objętościowe

Niedomykalność zastawek aorty,

dwudzielnej lub trójdzielnej

Przecieki wewnątrzsercowe z lewa na

prawo

Schorzenia spowodowane

niewydolnością mięśnia

serca

przeciążenia skurczowe

Zwężenie zastawek aorty

Koarktacja aorty

Nadciśnienie tętnicze

Schorzenia spowodowane

niewydolnością mięśnia

serca

obniżony napływ krwi do

serca

Zwężenie zastawek dwudzielnej lub

trójdzielnej

Zaciskające zapalenie osierdzia

Schorzenia spowodowane

niewydolnością mięśnia serca

zaburzenia czynności

skurczowej serca

Kardiomyopatia zastoinowa, pozapalna,

toksyczna, polekowa

Choroba niedokrwienna serca

Kolagenozy

Przewlekły zespół płucno-sercowy

Zaburzenia rytmu serca: bloki,

częstoskurcze

Rzadkoskurcze, migotanie przedsionków

Zwężenia zastawek i ich

niedomykalność

Omówić w oparciu o atlas i obrazy z

folii:

Anatomopatologię

Fizjopatologię

Układu krążenia

Osłuchiwanie serca

Do prawidłowej interpretacji zjawisk

związanych z osłuchiwaniem serca

konieczna jest znajomość cyklu serca.

Oraz

Miejsc osłuchiwania tonów serca –

vide tablica nr. 12.14

Atlas anatomiczny

Folie

Badanie osłuchiwaniem

serca

Obejmuje okolice na

przedstawionych obrazach

Zwracamy uwagę na:

Pierwszy ton serca – bezpośrednio

poprzedzający skurcz

Drugi ton serca –

Szmery podczas skurczu

Zakłócenia ciszy podczas rozkurczu –

zwykły szmer rozkurczowy

Dźwięki dodatkowe

Lokalizacja szmeru

W którym miejscu jest słyszalny i w

którym jest najgłośniejszy.

Osłuchujemy podczas głębokiego

wydechu

Nasilenie szmerów można osiągnąć,

polecając wykonanie niewielkiego

wysiłku.

Zwężenie zastawki aorty

Vide tabl. 12.19

Szmer rozpoczyna się tuż po drugim

tonie serca – wczesny rozkurcz

Umiejscowienie – od 2-4 przestrzeni

miedzyżebrowej – po prawej lub lewej

stronie

Cechy – cichy – chuchajacy

Tętno – wysokie

Zwężenie zastawki aorty

Zmiany miażdżycowe aorty – u ludzi

w podeszłym wieku

Dwupłatkowa zastawka aorty – u

ludzi młodych

Podzastawkowe zwężenie aorty

Objawy zwężenia aorty

Wolno narastające tętno

Tętno słabo wypełnione

Przemieszczenie uderzenia

koniuszkowego

Niedomykalność zastawki

aorty

W niedomykalności zastawki aorty obecny

jest szmer rozkurczowy

Osłuchujemy przy głębokim wydechu

Badanie powinno obejmować

tętno – chybkie i wysokie

Paznokcie – widoczne pulsowanie naczyń

włosowatych

Szyja – nasilone tętnienie w obrębie szyi

Ciśnienie tętnicze – zwiększona amplituda

skurczowo-rozkurczowa.

Koniuszek serca - przemieszczony

Ocena ciężkości stanu

chorobowego

Objawy powiększenia serca i

niewydolności lewokomorowej –

wskazuje na poważne

zaawansowanie choroby serca

etiologia

Reumatyzm –” liże stawy, gryzie serce”

Kiłowe zapalenie aorty – w oczach

objaw Argylla Robertsona

Bakteryjne zapalenie wsierdzia

Zwężenie zastawki mitralnej

Vide tabl. 12.20

Należy zawsze brać pod uwagę u

chorych z migotaniem przedsionków.

Charakterystyczną cechą ludzi

dotkniętych tym schorzeniem jest -

sinawy rumień na policzkach

Szmer występuje w trakcie otwarcia

zastawki mitralnej - śródrozkurczowy

Cechy przeciążenia lewego

przedsionka i niewydolności

lewego serca

Sinica

obrzęk płuc

Obniżenie ciśnienia tętniczego

Obrzęki obwodowe

Etiologia

Reumatyczna choroba serca

Niedomykalność zastawki

mitralnej

Vide tabl. 12.21

Często spotykana wada serca

Szmer trwa przez cały okres skurczu

komór

Umiejscowienie szmeru – na

koniuszku serca, dobrze słyszalny

przy lewej krawędzi mostka

Etiologia niedomykalności

zastawki mitralnej

Niedokrwienna choroba serca

Reumatyczna choroba serca

Bakteryjne zapalenie wsierdzia

Zerwanie mięśni brodawkowatych –

po zawale

Wypadanie płatka zastawki mitralnej

Niedomykalność zastawki

trójdzielnej

Vide tabl.12.22

Przyczyny to – pierwotne zmiany lewego

serca i wtórne przeciążenie

objętościowe prawej komory

Objawy – obrzęki obwodowe i

wodobrzusze

Powiększenie wątroby

Etiologia niedomykalności

zastawki trójdzielnej

Choroby zastawki

Serce płucne

Zawał prawej komory

Bakteryjne zapalenie wsierdzia

zwłaszcza u narkomanów

Bakteryjne zapalenie

wsierdzia

Etiologia:

niedostateczna higiena jamy ustnej

Narkomani przyjmujący dożylne

narkotyki

Sztuczne zastawki

Ubytek przegrody międzykomorowej

Objawy bakteryjnego zapalenia

wsierdzia

Gorączka prawie zawsze towarzyszy

bakteryjnemu zapaleniu wsierdzia.

Ostry obrzęk płuc sercowego

pochodzenia

Wstrząs kardiogenny

Zaburzenia rytmu serca

Pierwotne nadciśnienie

tętnicze

Choroby serca

A/ zapalenie mięśnia serca

B/ kardiomyopatie

C/ zapalenie osierdzia

D/ omdlenia

E/ gorączka reumatyczna

F/ przewlekłe serce płucne

Badanie układu krążenia

Zgodnie z wiedzą i sztuką lekarską

badanie układu sercowo-naczyniowego

obejmuje badanie:

podmiotowe,

przedmiotowe,

badania dodatkowe

Rozpoznanie wstępne

Badanie podmiotowe w

schorzeniach układu

sercowo-naczyniowego

Ból w klatce piersiowej

Duszność

Bicie i kołatanie serca

Obrzęki kończyn dolnych

Uwaga –

Badanie chorób naczyń obwodowych w

oddzielnym wykładzie

Rozpoznanie różnicowe bólu w

klatce piersiowej

Sercowy

Opłucnowy

Powierzchowny

Palący – objawy dyspeptyczne

Przygotowanie pacjenta do

badania

Odpowiednie oświetlenie

Pacjent rozebrany do połowy

Wygodnie posadowiony

Zapewnienie okrycia dla pacjenta w

czasie badania

Dane ogólne

Stan ogólny

Wiek

Budowa ciała a w tym:

Otyłość

Charłactwo

Duszność

Sinica, żółtaczka

Pozycja chorego – dowolna czy

półsiedząca

Twarz, oczy, szyja,

klatka piersiowa

Jama ustna – niedostateczna higiena może

być przyczyną bakteryjnego zapalenia

wsierdzia

Klatka piersiowa: deformacje, obecność

blizn

Widoczne uderzenie koniuszkowe np.. W

przeroście lewej komory

Obejrzyj okolice ramienną i udową – blizny

po cewnikowaniu serca

Obrzęki kończyn dolnych

Sprawdź okolicę kostek na obecność

obrzęków

Sprawdź okolicę podudzia wciskając

palec na powierzchni przedniej i

następnie przesuń palce po powierzchni

- czy palec wpada w wgłębienie

powstałe w wyniku ucisku

Pamiętaj

Wyżej podane wskazówki dotyczące

obserwacji pacjenta są bardzo istotne w

dalszych etapach procesu diagnostycznego.

Brak takiego podejścia może skutkować

przeoczeniem prostego rozpoznania

schorzenia a przestrzeganie w/w

wskazówek może pozwolić uniknąć wielu

błędów lub przeoczenia istotnych

elementów pozwalających na ustalenie

dokładnego rozpoznania.

Ręce, skóra

Powrót włośniczkowy

Ucisk łożyska paznokcia przez 5

sekund

Powrót prawidłowego ukrwienia nie

powinien być dłuższy niż 2 sekundy

Nikotynowe przebarwienia

Przebarwienia końców palców i

paznokci może być uzupełnieniem

wywiadu na temat nałogu

nikotynowego

Tętno tętnicze

Może być badane w różnych

miejscach:

Tętnica:

promieniowa, ramienna, szyjna

Tętnica:

Udowa, podkolanowa, piszczelowa

tylna grzbietowa stopy

Obecność tętna i jego

symetrię

Częstość tętna

Prawidłowo wynosi 60 – 100 na

minutę

Miarowość tętna

Niemiarowość o określonym rytmie

Czy

Rytm całkowicie chaotyczny

Wypełnienie tętna

Charakter tętna

Ciśnienie tętnicze

Anatomia i fizjologia.

Serce dorosłego człowieka wykonuje gigantyczną

pracę, tłocząc około 7000 litrów krwi na dobę.

Tlen i substancje odżywcze dostarczane są mu –

odpowiednio do potrzeb, w spoczynku lub wysiłku

- dzięki krążeniu wieńcowemu krwi.

W zdrowym sercu przepływ krwi rośnie

proporcjonalnie do wzrostu zużycia tlenu.

Bywa jednak, że proces ten jest zaburzony przez

zachwianie równowagi między zapotrzebowaniem

serca na tlen ( zwiększone w czasie wysiłku

fizycznego, stresu, częstoskurczu) a zbyt małą jego

dystrybucją przez tętnice wieńcowe.

Zespół niedotlenienia mięśnia

sercowego lub niewydolności

wieńcowej

Występuje w przypadkach:

Zapotrzebowanie serca na tlen jest dużo

większe niż możliwości jego dostarczenia wraz

z krwią przez tętnice. Konsekwencje

niedokrwienia serca zależą od czasu trwania

tego zjawiska oraz od stopnia ograniczenia

przepływu krwi. Jeśli niedokrwienie trwa dłużej

niż kilkanaście minut dochodzi do

nieodwracalnego uszkodzenia m. sercowego –

martwicy zawałowej.

Światowa Organizacja

Zdrowia ( WHO)

Zaproponowała następujący podział:

Przewlekła niewydolność wieńcowa

Ostra niewydolność wieńcowa (m. i.

zawał)

Nagły zgon sercowy

Zaburzenia rytmu serca

Układ przewodzący serca -

bodźcotwórczy

Komórki mięśnia sercowego –

kardiomiocyty – charakteryzują się

automatyzmem. Jest to zdolność do

samoistnego rozprzestrzeniania się fali

pobudzenia w mięśniówce serca. Rytm

serca czyli ilość jego uderzeń na minutę

określany jest aktywnością węzła

zatokowo – przedsionkowego.

Węzeł zatokowo-przedsionkowy

umiejscowiony jest w miejscu ujścia żyły

głównej górnej do prawego przedsionka.

Węzeł zatokowo-

przedsionkowy

Bodziec elektryczny opuszcza węzeł

zatokowo-przedsionkowy, szerzy się

równocześnie w drogach przewodzenia w

obszarze przedsionków i w komórkach

mięśniowych (są to drogi fizjologiczne-

anatomicznie nie są różnicowane). W sercu

człowieka istnieją trzy zasadnicze drogi,

którymi bodziec dostaje się do pogranicza

przedsionków i komór, gdzie umiejscowiony

jest węzeł przedsionkowo-komorowy.

Są to drogi: przednia, środkowa i tylna.

Węzeł przedsionkowo-

komorowy

Umiejscowiony jest na dnie przedsionka

prawego między nim a komorą prawą. W

węźle tym impulsy elektryczne są

zwalniane – kontrola odgórnie narzuconego

rytmu węzła zatokowo-przedsionkowego,

następnie docierają one do pęczka

przedsionkowo-komorowego (utworzony

jest on przez pień oraz prawą i lewą

odnogę). Przejście włókien pęczka

przedsionkowo-komorowego we właściwą

mięśniówkę serca odbywa się u podstawy

mięśni brodawkowatych.

Włókna Purkinjego

Rozgałęzienia końcowe w postaci t.

zw. włókien Purkinjego przez beleczki

mięśniowe wstępują wstecznie ku

górze zarówno w prawej jak i lewej

komorze.

Czynność elektryczna serca

Serce nigdy nie znajduje się w spoczynku,

poza krótkimi powtarzającymi się

okresami kiedy komory lub przedsionki

znajdują się w okresie rozkurczu.

Prawidłowa czynność serca zależy w

dużym stopniu od impulsów

elektrycznych powstających w nim

samym, niezależnie od układu

nerwowego.

Układ nerwowy wpływa na jego czynność

głównie przez przyśpieszenie, bądź

zwolnienie akcji serca.

Serce

Człowieka posiada zdolność wytwarzania

bodźców elektrycznych, które rozchodząc się

w sercu, pobudzają je do skurczu.

Wyspecjalizowana w układ przewodzący

tkanka mięśnia sercowego, tzw. tkanka

nerwowo-mięśniowa, układa się, jak

wspomniano wyżej, w dwa węzły: zatokowy i

przedsionkowo-komorowy i odchodzące od

nich włókna.

Impulsy przewodzone są również przez inne

tkanki aż na powierzchnię skóry, gdzie można

je zarejestrować w postacie

elektrokardiogramu.

Zaburzenia w przewodzeniu

Bodźców w sercu mogą być przyczyną

bloków przewodnictwa, natomiast

nieprawidłowa czynność rozrusznika

zatokowego lub wzmożona, patologiczna

pobudliwość pozazatokowych ośrodków

bodźcotwórczych, są przyczyną zaburzeń

rytmy serca, które odczuwać można w

postaci napadów kołatania, niemiarowego

bicia serca, kłucia serca. Do rejestracji

zaburzeń rytmu i przewodnictwa

najczęściej wykorzystuje się zwykły

spoczynkowy zapis EKG, EKG metodą

Holtera, próbę wysiłkową.

Przyczyny niewydolności

wieńcowej

Miażdżyca tętnic

Nadciśnienie

Cukrzyca

Otyłość

Diagnostyka

Badanie EKG - w stwierdzeniu choroby wieńcowej

najbardziej popularną metoda jest test wysiłkowy

(wykonywany na rowerze stacjonarnym lub

ruchomej bieżni). W czasie wysiłku wzrasta

bowiem zapotrzebowanie serca na tlen, co

powoduje zespół niedokrwienia wraz z jego

objawami (ból wieńcowy).

Echokardiogram (echo serca) – umożliwia dokładną

lokalizację zawału oraz jego rozległość.

Koronografia – pozwala ocenić budowę i zmiany

zachodzące w tętnicach wieńcowych. Polega na

wstrzyknięciu kontrastu do tętnic i rejestracji

obrazu na taśmie filmowej.

Leczenie

Podstawowym lekiem pomocy

doraźnej jest - najdłużej stosowana –

nitrogliceryna. Podana tradycyjnie,

pod język zaczyna działać po około 1-

2 minutach i utrzymuje się we krwi

nawet do 1 godziny.

Przeciwwskazaniem do jej stosowania

jest niskie ciśnienie krwi i jaskra.

Rola lekarza pierwszego

kontaktu - rodzinnego

Polega na promocji zdrowia,

zmierzającej do wykluczenia czynników

zagrożenia chorobą wieńcową

(nadciśnienie, otyłość, zbyt wysoki

poziom cholesterolu, palenie itp.) oraz

na jak najwcześniejszym wykryciu

choroby.

Osoby zagrożone nadciśnieniem

tętniczym powinny często kontrolować

ciśnienie i przynajmniej raz w roku robić

EKG.

Chory z przewlekłą chorobą

wieńcową

Przebytym zawałem lub zaburzeniami rytmu

serca powinien być poddany badaniu co 4-6

tygodni oraz mieć możliwość telefonicznego

kontaktu z lekarzem.

Zadaniem lekarza jest także poinformowanie

chorego o tym, że zawsze powinien mieć pod

ręką nitroglicerynę.

Rodzinę należy pouczyć o tym, co należy

zrobić w przypadku zaostrzenia się choroby.

Miażdżyca tętnic i

hiperlipidemia

Miażdżyca, a zwłaszcza choroby przez nią

wywoływane, nie są w Polsce rzadkością.

Corocznie z powodu niedokrwiennej choroby

serca około 100.000 Polaków doznaje

zawału mięśnia sercowego, a 80.000 zatoru

mózgu.

Do tego dochodzi liczna grupa osób

cierpiących na chorobę wieńcową lub

zarostowe zapalenie tętnic kończyn dolnych.

Podstawowym czynnikiem sprzyjającym

rozwojowi miażdżycy jest nadmiar

cholesterolu.

Powstawanie blaszki

miażdżycowej

Prawidłowa ściana naczynia wieńcowego

Ogniska stłuszczenia błony wew.

t.wieńcowych – lipidozy

Kaszowatość tętnic (atheromatosis)

ogniskowe zmiany kaszowate w błonie

wew.i sąsiednich warstwach błony

środkowej tętnic.

Miażdżyca tętnic (atheromatosis) ogniska

stłuszczenia, zmiany kaszowate,

stwardnienie ściany tętnic. Naczynie z

takimi zmianami przestaje być elastyczne.

Blaszki miażdżycowe cd

Pęknięcie blaszki miażdżycowej i

wytworzenie mikrozakrzepu.

Mikrozakrzep może ulegać

powiększenie, wcieleniu do ściany

tętnicy i obrośnięciu przez śródbłonek

lub fibrynolizie.

W przypadku gdy skrzeplina zamknie

światło tętnicy wieńcowej dochodzi do

zawału.

Hiperlipidemia

Jest to zespół zaburzeń metabolicznych

objawiający się podwyższonymi poziomami

frakcji cholesterolu i trójglicerydów w

surowicy krwi. W większości przypadków

zaburzenia te wywołane są nieprawidłowym

odżywianiem, siedzącym trybem życia,

nadwagą, predyspozycjami genetycznymi.

Cholesterol możemy podzielić na dwie

frakcje

LDL – Low Density Lipoprotein – „zły”

HDL – High Density Lipoprotein – „dobry”

Low Density Lipoprotein – LDL –

„zły”

Jest to cholesterol o niskiej gęstości, „zły” – bo

jest nośnikiem cholesterolu do komórek

pozawątrobowych.

To właśnie ta frakcja odpowiedzialna jest za

powstawanie blaszek miażdżycowych.

Wartości pożądane: <3,5 mmol/l (135 mg/dl)

Wartości podwyższone: 3,5 – 4,0 mmol/l (135-

155mg/dl)

Wartości wysokie: > 4,0 mmol/l (>155 mg/dl)

High Density Lipoprotein – HDL

– ”dobry”

Cholesterol o wysokiej gęstości:

Odpowiedzialny jest za transport cholesterolu

do wątroby.

Działa korzystnie i stąd określenie – dobry.

Spadek poniżej 0,9 mmol/l jest związany ze

zwiększonym ryzykiem choroby niedokrwiennej

serca.

Wzrost stężenia: duża i regularna aktywność

fizyczna, niektóre leki.

Spadek stężenia: palenie tytoni, zespół

nerczycowy.

Trójglicerydy

Kliniczna korelacja pomiędzy stężeniem

trójglicerydów a częstością występowania

choroby niedokrwiennej jest mniej jasna niż w

przypadku cholesterolu LDL i HDL. Wiadome

jest, że podwyższone stężenie LDL w osoczu a

obniżone HDL wpływają na przyspieszenie

rozwoju zmian miażdżycowych w naczyniach

wieńcowych.

Fakt, że nie do końca poznana jest rola

trójglicerydów w powstawaniu blaszek

miażdżycowych bierze się z trudności w

separacji efektów HDL i trójglicerydów.

Trójglicerydy CD.

Stężenie trójglicerydów i cholesterolu

HDL są ze sobą ściśle skorelowane.

Wyniki wielu prób klinicznych świadczą,

że trójglicerydy są prawdopodobnie

związane z ryzykiem choroby

niedokrwiennej serca.

Zalecane stężenie trójglicerydów

wynosi <200 mg/dl co odpowiada 2,3

mmol/l.

Prawidłowe wartości cholesterolu

w.g. Polskiego Towarzystwa

Kardiologicznego

Frakcja Jednostki

Cholesterol < 200 mg/dl (< 5,2

Całkowity (T cholesterol) mmol/l)

LDL-cholesterol < 135 mg/dl (< 3,5

mmol/l)

HDL – mężczyźni – 35 mg/dl(<0,9 mmol/l

Kobiety - >50 mg/dl(, 1,3 mmol/l

Podsumowanie

Można stwierdzić, że w chwili obecnej

sytuacja epidemiologiczna w zakresie

schorzeń układu krążenia jest w Polsce zła.

Sytuacje pogarsza fakt systematycznego

wzrostu wskaźników zachorowalności na

choroby układu krążenia.

Promowanie postaw prozdrowotnych,

eliminacja czynników ryzyka – głównie palenia

tytoniu, wczesne wykrywanie, prawidłowe

leczenie choroby niedokrwiennej serca i

nadciśnienia tętniczego przynieść może

odwrócenie tych trendów i w efekcie nawet w

niedługiej perspektywie obniżenie liczby osób

cierpiących na schorzenia układu krążenia.

Cukrzyca

Przewlekła choroba przemiany materii,

dotycząca pierwotnie metabolizmu

węglowodanów, a wtórnie tłuszczów, i

białek, przy obniżonej tolerancji na

wprowadzone do ustroju węglowodanowe

składniki pokarmowe i niezdolności do

prawidłowego śródkomórkowego

przetwarzania glukozy.

Przyczyną cukrzycy jest niedobór lub brak

aktywności insuliny, hormonu wysp

trzustkowych (Langerhansa) wytwarzanego

w trzustce.

Cukrzyca - objawy

Duże pragnienie – do 10 litrów na dobę –

zwiększone łaknienie, wielomocz,

zmniejszenie masy ciała, świąd skóry. U

chorych młodocianych, nie leczonych lub

leczonych niewłaściwie, łatwo dochodzi do

rozwoju ustrojowej kwasicy metabolicznej i

śpiączki cukrzycowej.

U chorych na cukrzycę jest bardzo

obniżona odporność, stąd często

występują długotrwałe zakażenia ropne

skóry (czyraczność), a także większa

zapadalność na różne choroby.

Cukrzyca - powikłania

Najczęściej związane są z uszkodzeniem

naczyń t. zw. angiopatia cukrzycowa np.

choroby nerek, uszkodzenie siatkówki oka z jej

odklejaniem się, stopa cukrzycowa, choroba

wieńcowa, szybszy rozwój miażdżycy.

Odkrycie w 1922 roku insuliny spowodowało,

że cukrzyca przestała być chorobą śmiertelną.

Glukoza – wartości referencyjne dla krwi żylnej

Noworodki – 50 – 115mg/d

Dzieci - 70 – 105 mg/d

Dorośli - 70 – 115 mg/d

Rodzaje cukrzycy

Cukrzyca ciężarnych

Cukrzyca nerkowa

Cukrzyca pierwotna

Cukrzyca regulacyjna

Cukrzyca steroidowa

Cukrzyca utajona

Cukrzyca wtórna

Leczenie cukrzycy

Dietetyczne

Farmakologiczne

Leczenie dietetyczne

Dieta powinna być ułożona stosownie do

masy ciała i rodzaju aktywności fizycznej i

oparta na odpowiednich tablicach

przeliczeniowych. Posiłki muszą być

kaloryczne, wystarczające, stosunkowo

ubogie w składniki węglowodanowe i

tłuszczowe, natomiast obfite w białka.

Wyłączone powinny być szybko

przyswajalne węglowodany (cukry proste),

takie jak cukier, miód, słodycze, marmolada,

słodkie owoce, i napoje, natomiast

dominować w diecie powinny cukry złożone.

Leczenie farmakologiczne

Stosowane, jeśli sama dieta i dozowany

wysiłek fizyczny nie doprowadzą do

normalizacji metabolizmu ustrojowego.

Polega na wstrzykiwaniu insuliny, a w

innych wypadkach, u nadających się do

tego rodzaju leczenia chorych, na

doustnym podawaniu preparatów, np..

Diabetol, Euclamin, Chlorpropamid lub

Phenformin.

Właściwe przestrzeganie diety oraz

regularne dawkowanie insuliny ma

decydujące znaczenie dla opóźnienia

rozwoju różnych powikłań cukrzycy.

Otyłość

Jest przewlekłą choroba spowodowaną

nadmierną podażą energii zawartej w

pokarmach w stosunku do zapotrzebowania

organizmu, skutkiem czego jest magazynowanie

nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowe.

Otyłości towarzyszą liczne powikłania ze strony

układu sercowo-naczyniowego i innych

narządów, może także przyczyniać się do

powstawania choroby niedokrwiennej serca,

nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, sprzyja także

kamicy pęcherzyka żółciowego, zmianom

zwyrodnieniowym układu kostno-stawowego.

BMI – wskaźnik masy ciała –

Body mass index

To najprostszy sposób określenia otyłości

człowieka. BMI jest wyliczany z prostego

wzoru w którym masa ciała w kilogramach

dzielona jest przez wzrost w metrach

podniesiony do potęgi drugiej.

O otyłości mówimy w sytuacji gdy tłuszcze

stanowią 20% wagi mężczyzny lub 30% masy

kobiety.

Pośrednią metodą obliczenia zawartości

tłuszczów jest właśnie wyliczenie wskaźnika

BMI.

BMI

Masa ciała w kg

BMI= ---------------------

( Wzrost w m) 2

Przykładowo: mężczyzna ważący 100 kg

przy wzroście 178 cm. Ma BMI równe:

100: (1,78 razy1,78) = 31,5

Klasyfikacja zaburzeń masy

ciała

Klasyfikacja WHO BMI (kg/m2)

Niedowaga <18,5

Norma 18,5 – 24,9

Nadwaga >=25

Nadwaga bez otyłości 25,0 – 29,9

I stopień otyłości 30,0 – 34,9

II stopień otyłości 35,0 – 39,9

III stopień otyłości >=40,0

Raport WHO Genewa 1997 rok.

Typ otyłości

Otyłość androidalna – brzuszna –

centralna – wisceralna – typu jabłko – typ

męski –

Wiąże się z wyższym ryzykiem

przewlekłych powikłań niż

Otyłość gynoidalna – typu żeńskiego –

pośladkowo-udowa, typu gruszka.

Przyczyny otyłości

Podłoże wieloczynnikowe

Rzadkie zespoły uwarunkowane

genetycznie

Otyłość idiopatyczna – zaburzenie

równowagi między przyjmowaniem

pokarmu a wydatkiem energetycznym

Wyspiak trzustki

Zaburzenia czynności podwzgórza

Zespół Cushinga

Glikokortekoidy

Czynniki ryzyka

Otyłość u rodziców

Ciąża

Postępowanie

terapeutyczne

Odpowiednia dieta – niskokaloryczna,

z ograniczeniem spożycia tłuszczów

oraz węglowodanów – konstruuje się

ją w oparciu o indywidualny bilans

energetyczny,

Z równoczesnym zwiększeniem

wydatkowanej energii poprzez

systematyczną aktywność fizyczną.

Kontrola masy ciała

Wymaga uwzględnienia trzech

elementów:

Zwiększenia wydatku energetycznego

Skrócenia okresu bezczynności fizycznej

Ograniczenia ilości energii

przyjmowanej w pokarmach

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Slide 98
Slide 99
Slide 100
Slide 101
Slide 102
Slide 103
Slide 104
Slide 105
Slide 106

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Choroby układu krążenia III
Choroby ukladu krazenia J L
[39]Składniki herbat w zapobieganiu chorób układu krążenia, Bibliografia
Choroby układu krążenia i inne
PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
Leczenie naturalne chorób układu krążenia
Ziołami leczymy choroby układu krążenia, Zdrowie
zywienie w chorobach ukladu krazenia 2009 I mgr ppt
Główne objawy chorób układu krążenia ppt
Choroby układu krążenia
PP 06 choroby ukladu krazenia i Nieznany
Interakcje leków stosowanych w chorobach układu krążenia, Farmacja
Diagnostyka chorob ukladu krazenia
Profilaktyka chorób układu krążenia
Interakje leków stosowanych w chorobach układu krążenia
Choroby układu krążenia

więcej podobnych podstron

Choroby układu krażenia

Document Outline