Pierwszy z obiektów powstał w dawnym wyrobisku margli. Wybrano tutaj wodno-rekreacyjny kierunek rekultywacji. Nawieziono ziemi na zbocza wyrobiska, po czym obsadzono je krzewami i drzewami. Wytyczono promenadę okalającą jezioro, wokół której zainstalowano ławki i wybudowano stanowiska rybackie. Wytyczono wokół niego gęstą sieć szlaków i ścieżek turystycznych. Zbudowano również lokal gastronomiczny i odrestaurowano betonowy tunel, który przecina zachodnią ścianę wyrobiska.
Drugi z omawianych obiektów, to Park Śląski w Chorzowie. W okresie przedwojennym jak i w trakcie wojny, teren ten został mocno zdegradowany przez górnictwo węgla kamiennego. W samym centrum konurbacji górnośląskiej, blisko 600 ha – w niektórych miejscach zabagniony – obszar był poprzecinany dużą ilością biedaszybów, pokryty był hałdami i innymi odpadami górniczymi. Wybrano kierunek rekreacyjno-kulturalny. W związku z zanieczyszczeniem gleb, przemieszczono około 3,5 mln m3 gleby, a 0,5 mln m3 nawieziono ziemi rodnej i torfu. Zdecydowaną część terenu zalesiono i założono na niej ogrody, a na pozostałym obszarze wybudowano szereg obiektów kulturowych, rekreacyjnych i sportowych. Obecnie, w Parku tym można zobaczyć: Kolej Linową Elka, Planetarium, Stadion Śląski, Wesołe Miasteczko, kolej wąskotorową, ZOO, halę wystaw Kapelusz, największe w Polsce rosarium i wiele innych.
Kolejne z omawianych obiektów powstały w miejscu dawnej eksploatacji młodoplejstoceńskich piasków podsadzkowych w Dąbrowie Górniczej na potrzeby górnictwa węgla kamiennego. W wyniku eksploatacji powstawały kolejno 3 wyrobiska o powierzchni około 320 ha, które były sukcesywnie rekultywowane. W stosunku do zbiorników Pogoria I i III zastosowano wodny kierunek rekultywacji. Zbiornik Pogoria II powstał w miejscu wyrobiska, w którym przez pewien okres składowano nadkłady z pozostałych, okolicznych wyrobisk, dlatego też w jego przypadku podjęto się dwukierunkowej rekultywacji wodno-parkowej. Prace, jakie podjęto w celu przywrócenia wartości użytkowej tym terenom obejmowały: nawiezienie gliny, formowanie skarp, pogłębianie dna, regulacje cieków wodnych, meliorację, zadrzewianie oraz budowę obiektów hydrotechnicznych, takich jak np. zastawki spiętrzające wodę. Należy nadmienić, że zwłaszcza w Pogorii II występuje konieczność utrzymywania wysokiego poziomu spiętrzenia wód, by zapobiec procesom zarastania zbiornika
Ostatni z omawianych obiektów powstał w miejscu zapadlisk będących wynikiem otworowej eksploatacji soli kamiennej. Tutaj zdecydowano, że ten nieatrakcyjny, 36 hektarowy teren posłuży pod składowisko odpadów komunalnych. Proces zagospodarowania tych terenów podzielono na 3 etapy (3. w trakcie realizacji). Po zakończeniu każdego z etapów, teren ten pokrywany jest 80 centymetrową warstwą gliny, następnie obsiewany trawami, a na tereny wokół składowiska wprowadza się drzewostan – posadzono już ponad 74 tysiące drzew, by stworzyć pas izolacyjny o grubości dochodzącej do 85 metrów. Ponadto, w celu zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko, buduje się studnie odgazowujące i pozyskanego metanu w kontenerowych blokach energetycznych wytwarza się energię. Na terenie tym obecnie funkcjonuje kontenerowa kompostownia, sortownia odpadów oraz zakład demontażu odpadów gabarytowych.
Pytania i odpowiedzi:
Wymień dwa kierunki rekultywacji i podaj po jednym przykładzie.
Wodny – Jezioro Pogoria I lub III
Rekreacyjny – Park Śląski
Jak zrekultywować teren z zanieczyszczonymi glebami?
Należy usunąć warstwę skażonej ziemi (zdjąć i wywieźć). Następnie nawieźć warstwę ziemi rodnej lub torfu – w zależności od przeznaczenia.
Dlaczego ważne jest utrzymywanie wysokiego poziomu zwierciadła wody w sztucznie utworzonych zbiornikach?
By zapobiegać procesom zarastania.
Co wpłynęło na sukces zakładów na Podgórzu?
Czym były „Białe morza”? Opisz przyczynę powstania, zagrożenie dla środowiska oraz sposób rewitalizacji terenu.
Przedstaw w jaki sposób zostały wykorzystane tereny po zakładach „Solvay”
Zakłady na Podgórzu swój sukces zawdzięczają w największym stopniu swej lokalizacji oraz technologii w nich wykorzystywanej. Bliskość surowców potrzebnych do produkcji, takich jak wapień z kopalni Zakrzówek, wody solankowej z Baryczy oraz Wieliczki czy bliskość rzeki Wilgi zapewniającej dostawy wody przemysłowej .
2. "Białe Morza" to stawy przyzakładowe, w których zbierany był szlam wapienny. Powstały one w latach 30. i z biegiem lat były tworzone nowe, natomiast na starych podnoszono wały, by zapewnić im jeszcze większą pojemność. Tak ogromne ilości odpadów przemysłowych musiały wpłynąć na środowisko. Największym zagrożeniem było skażenie wód gruntowych i powierzchniowych, do którego mogło dojść z powodu słabego zabezpieczenia stawów. Należy również zauważyć, że okoliczna flora i fauna została dotkliwie zdegradowana, osadniki miały skłonność do pylenia, a ich widok do najpiękniejszych nie należał.
3. Wykorzystanie zakładów po terenach zakładów?
- Pracę przy likwidacji "Białych Mórz" rozpoczęto od rozplantowania korony osadników oraz zabezpieczeniu skarp. Następnie teren zasypano ziemią i przygotowano do zasiania traw. Nasyp należało również osuszyć, do czego użyto drenażu odwadniającego. W ten sposób osiągnięto około 80ha terenów, zużytych na tereny rekreacyjne.
-Zamknięcie kamieniołomu w Zakrzówku pozwoliło na powiększeniu terenów zielonych, leżących obok parku Skały Twardowskiego. Poprzez zalanie kamieniołomu otrzymano akwen wodny o I klasie czystości.
- Teren bezpośrednio po fabryce przeznaczony został do przetargu, w którym wyznaczono głównego inwestora mającego wspomóc miasto przy ponownym zagospodarowaniu terenu. Przetarg wygrała firma Carefour, która w tamtym miejscu została głównym udziałowcem w budowie centrum handlowego Zakopianka. Zbudowanie centrum pozwoliło na obniżenie bezrobocia na tamtych terenach, które powstało na skutek zlikwidowania fabryki Solvay