HISTORIA FILMU POWSZECHNEGO - PROJEKCJE (opisy i przypisy pochodzą z filmweb.pl/notatki własne/Toya/bejarzmowe.info.ke)
Calbiria - Włochy
1913 –reż. Giovani Pastrone
niesamowita scenografia, I jazda kamery na wózku, ideologia nacjonalistyczna
Rzecz dzieje się w III w. p.n.e. podczas II wojny punickiej. Porwaną przez piratów Rzymiankę, Cabirię, kupuje na kartagińskim targu niewolników pewien kapłan. Mężczyzna zamierza złożyć dziewczynkę w ofierze bogowi ognia, Molochowi. Do spełnienia okrutnego rytuału nie dopuszcza mieszkający w Kartaginie Rzymianin, Fulvio, oraz jego niewolnik, Maciste. Uratowana Cabiria znajduje schronienie w domu księżniczki Sofonisby. To jednak jeszcze nie koniec niebezpieczeństwa...
Otchłań - Dania
„the Abyss”
1910 –reż. Urban Gad; główna rola : Asta Nielsen
Kino duńskie, reprezentatywny dla „kina otchłani”, dramat obyczajowy, motyw cyrku, staczanie się postaci;
Kobieta poznaje mężczyznę, po zaręczynach jadą do jego rodziców. Idą na przedstawienie w cyrku, gdzie kobieta zachwyca się jednym z artystów, który ją śledzi. Kobieta ucieka z artystą. Obserwujemy staczanie się kobiety i kolejne odrzucenie narzeczonego (który ją odnalazł po ucieczce). Słynny erotyczny taniec Asty. Po ataku zazdrości kobiety, zabija ona kochanka i zostaje aresztowana.
Męczeństwo Joanny D’Arc - Dania
1928 – reż. Carl Theodor Dreyer; gł. rola : Maria Falconetti
współczesne udźwiękowienie – chór!, „Gadające głowy”, prawdzie upuszczanie krwi, geniusz filmowy, scena spalenia na stosie – inna od reszty (szybkie tempo montażu)
Zapis ostatniego dnia życia Joanny d'Arc, które zakończyła spalona na stosie. Podczas przesłuchań musiała wybierać między wiarą w Boga a własnym życiem.
Furman Śmierci - Szwecja
„Wózek -Widmo”/”Niewidzialny Woźnica”
1921 - reż.+ gł. rola (woźnica): Victor Sjöström; [Sjestrem];
Na podstawie powieści , pesymistyczna metafizyka, moralizujący, fantastyczno-formalny, świetna gra aktorska, PODWÓJNA EKSPOZYCJA!!!, negatyw spłonął w 1942 r (pożar w archiwum Sztokholmskim)
Genuine - Niemcy
1920 – reż. Robert Vinne (autor Caligariego); scenariusz: Carl Mayer*
główne role: Hans Henrich von Twardowski, Fern Andra (Genuine)
fantastyka, groza, nietypowa, ekspresjonizm niemiecki
Krwiożercza kapłanka Genuine zostaje sprzedana na orientalnym targu niewolników pewnemu starszemu mężczyźnie. Dziwny człowiek, właściciel zakładu fryzjerskiego zamyka ją w swego rodzaju szklanej klatce, gdzie jest zazdrośnie strzeżona przed światem. Pewnego dnia Genuine wymyka się ze swojej klatki i nakłania młodego fryzjera do zabójstwa starego. Teraz, już wolna kobieta staje się superwampirem polującym na wszystkich mężczyzn wokół.
Od poranka do północy - Niemcy
1920 – reż. Karl Heinz Martin, scenariusz: Carl Mayer*
na podstawie sztuki, realistyczny, z czasów inflacji, ekspresjonizm niemiecki
odsłania jeden dzień z życia kasjera bankowego, który próbuje zerwać z jego monotonią. Chcąc pozyskać pieniądze na zakup obrazu dla adorowanej kokoty z półświatka, których, pomimo jej nacisków, nie chciał pożyczyć bank, porzuca swój dom i ucieka do miasta B. Tam podbija świat rozrywki. Szulernia, bar, klub nocny – dzięki zdobyciu majątku wszystkie te miejsca uciech i rozpusty stanęły przed nim otworem, lecz wypełnia je dziwna pustka. Czuje się w nich osamotniony. Zaczyna cierpieć, a kobieta, którą spotyka w swej wyobraźni, ma twarz śmierci. Inna kobieta, przypadkowo poznana w przytułku Armii Zbawienia, której zwierza się zdesperowany, wzywa policję. Strzelając do siebie, kasjer wymyka się wymiarowi prawa. W finalnej scenie jego martwe ciało, niczym obraz Ecce Homo, jawi się obok olbrzymiego krzyża w sali spotkań przytuliska, prowadzonego przez Armię Zbawienia.
Portier z hotelu Atlantic - Niemcy
1924– reż. Friedrich Wilhelm Murnau; scenariusz: Carl Mayer*; operator : Karl Freund
nurt ESKPRESYWIZMU !!! (nie ekspresjonizm! tonaca kadru, mroczny klimat); Kammerspiele - gatunek kina Weimarskiego (Nowej Rzeczowości) – tendencje urbanistyczne, głęboko psychologiczny i socjologiczny; kręcone z kilku kamer (a negatywy poszły na kilka rynków – my oglądaliśmy wersję niemiecką); kult munduru; główna rola – portier - Emil Jannings – 45 lat – gra 70latka ( gwiazda niemiecka i amerykańska; I Oskar za rolę męską!); ironiczne (i wymuszone!) zakończenie – happy end (efekty schiftanowskie? – nie mogę tego znaleźć); widać zamiłowanie do urbanizacji oraz kult munduru!!!
Portier hotelu, który traci pracę (i co za tym idzie – mundur) ze względu na swój wiek. Przez to traci również reputację i respekt w oczach innych. Staje się pośmiewiskiem.
Asfalt - Niemcy
1929 - reż. Joe May (Żyd z Wiednia); gł. rola : Betty Amann – retro uroda!
film niemiecki; estetyka Nowej Rzeczowości, urbanizacja, kult munduru; świetnie udźwiękowiony; kino rozrywkowe na wysokim poziomie artystycznym.
Romans policjanta(kult munduru) ze złodziejką (kobieta w opałach) i tragedie z tego wynikające.
One Week – U.S.A.
1920 – reż. Buster Keaton
wyrafinowane gagi, krótkometrażowy
Buster i jego nowa żona Sybil, dostają w prezencie dom, który muszą sobie złożyć, gdyż jest on w częściach. Buster obiecuję, że złoży dom w jeden tydzień, jednak ktoś mu w tym przeszkadza...
Wschód słońca – U.S.A. (niemiecki film amerykański)
1927 – reż. Friedrich Wilhelm Murnau; scenariusz : Carl Mayer!
Kopia czeska – 15 minut krótsza; arcydzieło (?)
Wierne serce - Francja
1923 – reż. Jean Epstein
Ujęcia podprogowe!
Marie (?) która jest zakochana za wzajemnością zostaje oddana przez swoich rodziców (jest adoptowana) w ręce miejscowego bandziora (by go poślubić). Kiedy jej ukochany prosi o jej rękę, bandzior uprowadza ją do innego miasteczka. Ukochany odnajduje ich i w ich bójce ginie policjant. Ukochany zostaje zamknięty w więzieniu, a bandzior zabiera Marie. Ukochany wychodzi z więzieniai odnajduje Marie, pomaga jej przy dziecku i chce razem z nią uciec.
Potrójne lustro- Francja
1927 – reż. Jean Epstein
To trzy historie opowiadane przez trzy różne kobiet, pochodzące z różnych klas społecznych. Każda z kobiet opowiada o swym związku z tym samym mężczyzną. W stosunku do każdej z nich mężczyzna zachowuje się inaczej. Widzimy jak mężczyzna wysyła do każdej z nich liścik. Na końcu mężczyzna pędzi samochodem i rozbija się (samobójstwo?)
Uśmiechnięta pani Beudet - Francja
1922 –reż. Germaine Dulac
Świat wewnętrzny bohaterki.
Film Germaine Dulac to jeden z najwcześniejszych przykładów kina feministycznego. "Uśmiechnięta pani Beudet" to opowieść o inteligentnej kobiecie uwięzionej w pozbawionym miłości małżeństwie. Znudzonej tytułowej pani domu (Germaine Dermoz) pozostaje tylko jedno rozwiązanie - postanawia zabić męża (Alexandre Arquillière).
Ménilmontant – Francja
1926 – reż. Dimitri Kirsanoff
wytwórnia Albatros (patrz: emigracja - Rosja!)
Morderstwo rodziców dwóch sióstr i ich dalsze życie. Zakochują się w tym samym mężczyźnie, który oszukuje je obie. Jedna (w ciąży) odsuwa się w cień i znika. Po jakimś czasie odnajduje siostrę.
Mechaniczny balet - Francja
Le Ballet mécanique
1924 – reż. Fernand Léger i Dudley Murphy
Krótkometrażowy film jednego z pionierów awangardy(?) francuskiej- Fernarda Legera jest połączeniem ciągu wizji z energiczną muzyką.Wśród pojawiających się obrazów można dostrzec huśtającą się w ogrodzie młodą kobietę, ustawione w rząd patelnie, pracujące tłoki, nachodzące na siebie pokrywki, kobiecą raz uśmiechniętą raz bardzo poważną twarz, przejeżdżający tuż nad głową samochód, wdrapującą się na schody staruszkę niosącą ogromny tobołek na plecach, koła zębate i mocno umalowane patrzące oczy. Wszystko pulsuje, obraca się, obrazy powtarzają się po kilka razy. W pewnym momencie zrobiona w stylu Art Deco postać zaczyna tańczyć w chaotyczny sposób. Cały ukazany w filmie świat jest w nieustannym ruchu, pośpiechu, postępująca mechanizacja zaczyna dominować nad spokojnymi chwilami odosobnienia, obcowania z naturą, spokoju i wyciszenia, których jest w naszym życiu tak niewiele.
Pies Andaluzyjski – Francja
1929 – reż. Luis Buñuel; scenariusz : Luis Buñuel i Salvador Dali (pomysłodawca scen)
asemantyczny, symbolika psychoanalizy, słynny moment ze wstępu z cięciem oka (!), ścieżka dźwiękowa – tango
Początki kina surrealistycznego. Oniryczna opowieść - składająca się z kilku niepowiązanych tematycznie scen - mająca na celu zaszokowanie widza.
Antrakt- Francja
1924 – reż. René Clair
dadaistyczny, był antraktem do przedstawienia – stąd tytuł, grali w nim artyści awangardowi
Zgodnie z założeniami ruchu 'cinema pur', który odrzuca filmy komercyjne, pozbawiając film wszelkich treści, która może wynikac jedynie z rytmu poruszających się obrazów, "Antrakt" składa się z nie związanych z sobą pojedynczych scen (m.in. dwaj szchiści, dwie osoby ciągnące armatę, a także tancerz, który zostaje zastrzelony). Rene Clair dba wyłącznie o to, by w zabawny sposób wprawić w ruch przedmioty, ludzi i kamerę.
Berlin : Symfonia wielkiego miasta - Niemcy
1927 – reż. Walter Ruttmann
muzyka: Edmund Meisel; Ruttmann specjalizował się wcześniej w animacji abstrakcyjnej
Pierwszy pełnometrażowy film Rottmanna dokumentuje 24 godziny powszedniego dnia w Berlinie. Podczas realizacji operatorzy pracowali niekiedy ukrytymi kamerami, by zarejestrować sceny nasycone autentyzmem. Następnie zdjęcia zostały zmontowane, korzystając po części z techniki nakładania. Ilustrowany muzyką Edmunda Meisela, fascynujący niepokornym rytmem obrazów, powstał portret Berlina, jako nowoczesnej, pulsującej życiem metropolii.
Dom na Trubnej – ZSRR
1928 – reż. Boris Barnet
Przekrój kamiennicy (!), dziewczyna z ptactwem w Moskwie (?) szukająca pracy.
-Jesteś w związku? (zawodowym)
-Nie, jestem dziewicą. ^^
Niezwykły film obyczajowo-propagandowy, dzieło znakomitego reżysera pracującego dla słynnej wytwórni Meżrabpom-Ruś, jedynej wówczas wytwórni w Związku Radzieckim, która była spółką z udziałem kapitału zagranicznego
Strajk – ZSRR
1924 – reż. Siergiej Eisenstein
Sowiecka szkoła montażu (więcej w historycznej części notatek)
Film opowiada o konflikcie w wielkiej fabryce w okresie carskim, gdzie kapitaliści sięgają po różne środki - prowokację, szpiegostwo, terror i rozbicie - aby złamać wolę robotników oraz przygotowują krwawą rzeź.