Streetworking
Pojęcie:
- metoda pracy socjalnej polegająca na tym, że działania socjalne realizowane są poza miejscem funkcjonowania tradycyjnych instytucji pomocowych
- idea streetworkingu wpisuje się w politykę redukcji szkód, które zakłada, że pewne szkodliwe zjawiska społeczne, takie jak: używanie narkotyków, zachowania seksualne związane z ryzykiem zakażenia STI, świadczenie usług seksualnych, nielegalne imigranctwo, życie na ulicy, trwale występują w społeczeństwie i nie da się ich całkowicie wyeliminować
Historia:
- początki pracy ulicznej sięgają lat 50.; w Hamburgu w 1953 roku powstały pierwsze programy pomocy skierowane do osób prostytuujących się, uzależnionych od narkotyków i homoseksualnych; celem tych działań było ograniczanie rozprzestrzeniania się chorób przenoszonych drogą płciową
- w Polsce: na początku lat 90. zaczęły funkcjonować pierwsze programy oparte na nowej w Polsce metodzie pracy
Odbiorcy:
- młodzież w nieformalnych punktach spotkań, unikająca tradycyjnych form pracy z młodymi ludźmi
- dzieci ulicy (dzieci spędzające większość czasu na ulicach)
- uciekinierzy z domów
- osoby świadczące usługi seksualne obu płci
- mężczyźni mający seks z mężczyznami przebywający w popularnych miejscach spotkań tego środowiska
- dziewczęta i kobiety w miejscach nasilenia konfliktów zbrojnych i społecznych
- bezdomni
- osoby zażywające substancje psychoaktywne
- nielegalni imigranci
- mniejszości słabo zasymilowane ze społecznością lokalną
Etapy pracy:
1) diagnoza sytuacji, problemu oraz opis i charakteryzacja grupy docelowej i jej potrzeb’ wiąże się to z koniecznością dotarcia do grupy docelowej, zdobycia zaufania jej członków, poznania ich potrzeb i oczekiwań oraz możliwości ich zaspokojenia
2) przygotowanie realizatorów zadania
3) zaplanowanie działań: szczegółowy harmonogram, wybór metod pracy, podział zadań i obowiązków, poszukiwanie partnerów do współpracy
4) wzmacnianie, dokształcanie i motywowanie zespołu, podejmowanie działań interwencyjnych oraz interwencji kryzysowych
5) superwizja, ewaluacja i kontrola pracy streetworkerów
Formy pracy:
- streetwork nastawiony na jednostkę – najważniejszy jest kontakt i osobista więź między podopiecznym a streetworkerem, wykorzystywany jest np. w kontaktach z osobami świadczącymi usługi seksualne i narkomanami
- streetwork nastawiony na grupę – wytworzenie więzi między członkami grupy, integracji grupy, np. w pracy z młodzieżą
- streetwork oparty na ofertach pomocy – często jako forma zorganizowanych akcji, wykorzystywany np. w programach redukcji szkód wśród przyjmujących narkotyki dożylnie
- streetwork ukierunkowany na multiplikatorów – tworzenie i wspieranie inicjatych o char. samopomocy np. w przygotowywaniu liderów grupy, edukatorów rówieśniczych
Kodeks postępowania streetworkera:
- streetworker powinien znać imiona/przezwiska osób, z którymi pracuje
- ważne jest stwierdzenie, kim są i skąd pochodzą odbiorcy programu, jak się tu znaleźli
- cierpliwość to podstawa w zdobywaniu zaufania
- trzeba wierzyć w to co się robi i znajdywać w tym sens
- należy pamiętać o bezpieczeństwie własnym jak i klientów
- nie należy oceniać zachowań, postaw i cech odbiorców projektu
- ważne jest zdobycie zaufania odbiorców programu
- poradnictwo i edukacja są ważnymi elementami Streetworking
- mówić mało, dużo słuchać
Cele i zadania:
1) streetwork skierowany do osób mających ryzykowne zachowania seksualne:
- grupa odbiorców: osoby świadczący usługi seksualne, homoseksualiści, młodzież w okresie inicjacji seksualnej
- metody pracy: poradnictwo i edukacja, rozdawanie materiałów edukacyjnych i prezerwatyw, zachęcanie do wykonywania badań, edukacja seksualna
- zadania: wsparcie psychiczne poprzez kontakt osobisty, dostarczanie informacji na temat chorób przenoszonych drogą płciową, propagowanie zasad bezpieczniejszego seksu, wspieranie osób chcących zerwać z pracą w prostytucji
- poradnictwo i udostępnianie korzystanie z innych świadczeń socjalnych
- program TADA oraz projekt PARASOL
2) streetwork w środowisku osób przyjmujących narkotyki
- najczęściej osoby uzależnione od narkotyków przyjmowanych iniekcyjnie
- zadania: umożliwienie zamiany ryzykownych zachowań na bardziej bezpieczne, edukacja na temat bezpieczniejszego przyjmowania narkotyków, wymiana zużytego sprzętu na nowy i sterylny, rozmowa na temat sytuacji życiowej podopiecznego, możliwości podjęcia jakiś zmian
3) streetwork wśród dzieci ulicy
- dzieci ulicy – osoby, które na skutek niespełniania przez ich rodziców podstawowych funkcji opiekuńczych i wychowawczych dużo czasu spędzają poza domem: na ulicy, podwórku i w innych miejscach niekontrolowanej aktywności; są to dzieci wychowujące się na ulicy i tak wychowywane, są wśród nich dzieci i młodzież, które uciekły z domów bądź placówek opiekuńczo-wychowawczych; można je spotkać w zaniedbanych dzielnicach, blokowiskach, salonach gier, opuszczonych zaułkach, w bramach, parkach, ulicznych bramach, na dworcach kolejowych, przystankach autobusowych, w restauracjach, fast-foodach, barach
- program „Dzieci ulicy” wspiera finansowo sieć organizacji, które prowadzą świetlice, terapię dla rodzin, hostele kryzysowe lub pracują z dziećmi na ulicach
Fazy :
Etap 1. PRACA NAD WZBUDZENIEM ZAUFANIA
- Pierwszy kontakt (może być grupowy) – rozpoznanie sytuacji, a w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia podjęcie interwencji
- Ponowny kontakt (już indywidualny) – stworzenie możliwości do mówienia o problemach osoby bezdomnej, zidentyfikowanie i nazwanie konkretnych problemów, pierwsze sugestie dotyczące dalszego planu pracy, udzielenie wsparcia emocjonalnego – wzbudzenie nadziei i wiary w możliwość zmiany przyszłości (bazowanie na pozytywnych zasobach klienta), wzbudzanie świadomości konieczności podejmowania odpowiedzialności za swoje postepowanie.
ETAP 2. PRACA WŁASCIWA Z OSOBA BEZDOMNA
· Przekazywanie informacji o systemie wsparcia
· Odpowiedz na konkretne potrzeby osoby bezdomnej – szukanie konkretnych rozwiązań z
wykorzystaniem dostępnych form pomocy
· Wspieranie psychiczne i utrzymywanie pozytywnych działań
ETAP 3. WYTYCZENIE INDYWIDUALNEGO PLANU I JEGO REALIZACJA
· Stworzenie indywidualnego planu działania - w zależności od potrzeb osoby bezdomnej
oraz jej psycho-fizycznych zasobów ustalany jest we współpracy z osoba bezdomna plan
działania nakierowany na poprawę jakości jej życia
· Realizacja indywidualnego planu
· Monitoring