Zestaw 1.

Region węzłowy- region obejmujący obszar wokół dużego miasta bądź zespołów miast i jest z nim związany układem stałych powiązań oraz ciążeń. Polega to na stałej wymianie ludzi, dóbr, usług oraz informacji między obszarem skoncentrowanym na działalności społeczno-gospodarczej a obszarami peryferyjnymi zasilającymi je oraz korzystającymi z dóbr i usług ulokowanych na ich terenie. Granicą tego regionu jest zasięg ciążeń i powiązań.

Miasto konkurencyjne- są to ośrodki, które posiadają zdolności oraz cechy:

• Lokowania produktów, usług, dóbr wytworzonych na ich terenie na zewnętrznych rynkach

• Oferowania swoim obecnym oraz potencjalnym rezydentom/użytkownikom wartości materialnych/niematerialnych odpowiadających im oczekiwaniom/potrzebom

• Posiadające silną pozycję w grupie miast o tej samej randze, wielkości i profilu

• Korzystny wizerunek, uznaną markę, reputację, renomę w wyróżnionych dziedzinach

• Dysponują atutami, miejscami i organizacjami, które są magnesami oraz wizytówkami.

Użyteczność miejsca- przemieszczanie produkcji do miejsca w którym występuje popyt:

Na wartość użyteczną wpływa:

• Dostępność lokalnych nakładów zasobów pracy i usług publicznych

• Dostępność transferowalnych nakładów(paliwo, materiały)

• Dostępność rynków

• Właściwości konkretnego miejsca( cechy topograficzne, strukturalne, woda klimat powietrze)

• Właściwości bezpośredniego otoczenia(komunikacja, infrastruktura cisza prywatność)

Wyrównawcza polityka regionalna:

• Monitorowanie sytuacji społecznej i zasobów ludzkich w regionie

• Przeciwdziałanie ubóstwu, bezrobociu dezintegracji i marginalizacji

• Wzrost dostępności do usług społecznych

• Eliminacja różnic regionalnych na tle płci i pochodzenia

• Zmniejszanie różnic w poziomie rozwoju i warunków życia

• Wyrównanie szans życiowych i rozwojowych

• Trwały rozwój społeczny regionu

Od miasta kreatywnego do miasta przedsiębiorczego-

Miasta kreatywne posiadają zdolność:

• Generowania nowych idei oraz projektów zwłaszcza nowatorskich projektów architektonicznych oraz rozwiązań infrastrukturalnych.

• Organizowania różnych wydarzeń kulturalnych, naukowych, biznesowych i rozrywkowych, które dostarczają unikatowych przeżyć i korzyści.

Miasta kreatywne ośrodkami posiadającymi potencjał kreatywny na który składają się:

• - Kreatywni ludzie, kreatywnych zawodów, środowiska kreatywne obejmujące ludzi i miejsca

• - Wizjonerskiej przywództwo publiczne i liderzy publiczni skupiający wokół siebie różne grupy społeczne i zawodowe

• - Instytucje, wyposażenie i infrastruktura przyczyniające się do rozwoju i wspierania środowisk twórczych

Miasta przedsiębiorcze są ośrodkami w których:

• - Powstają nowe firmy i instytucje, nowe projekty i inwestycje, nowe działalności i przemysły

• - Kwitnie aktywność przedsiębiorcza wszystkich trzech sektorów, tj. sektora publicznego, sektora biznesowego i sektora obywatelskiego

Miasta przedsiębiorcze są ośrodkami i w których:

• - Rodzą się nowi przedsiębiorcy, założyciele mikro i małych przedsiębiorstw

• - Rośnie potencjał fikcyjny i realizuje się więcej aniżeli w porównywalnych ośrodkach, projektów publicznych z posiadanych i pozyskanych ośrodków

• - Podejmowane i realizowane są ekonomicznie uzasadnione i użyteczne społecznie inicjatywy poprzez zorganizowanie społeczności lokalne

Diagnoza rozwoju regionu:

• SYTUACJA DEMOGRAFICZNA, MOBILNOŚĆ LUDNOŚCI

• STRUKTURA ZATRUDNIENIA

• POZIOM I STRUKTURA DOCHODÓW

• SYTUACJA MIESZKANIOWA

• USŁUGI I INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

• BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE

• WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA

• DEMOKRACJA LOKALNA I INICJATYWY LOKALNE

• SEKTOR INSTYTUCJI POZARZĄDOWYCH

Wskaźniki rozwoju regionu:

• Globalizacja (gospodarki i otoczenia),

• Konkurencyjność ekonomiczna (przewaga/dystans)

• Restrukturyzacja firm i regionów (wymuszona/planowana)

• Aktywność przedsiębiorcza trzech sektorów

• Oszczędności zewnętrzne biorą się także z rosnącej wielkości obszarów miejskich, a zwłaszcza występują na

• obszarach metropolitalnych, poprzez zdolność do rozwijania różnorodnej oferty podaży zasobów pracy,

• usług publicznych oraz sieci od wykonawstwa i kooperacji. Są to tzw. oszczędności urbanizacyjne

Współzależność lokalizacyjna firm i ludzi:

(Rynek pracy obszaru miejskiego:Lokalizacje ludzi i firm): 1)a.Podaż pracy w lokalizacji i na obszarze miejskim. b.Zróżnicowanie realnegodochodu między lokalizacjami oraz między obszarami miejskimi 2)a.Popyt na pracę w lokalizacji i na obszarze miejskim b.Zróżnicowanie kosztu pracy i produktywności między lokalizacjami oraz między obszarami miejskimi

Zestaw 2.

Koherencja lokalizacyjna- każda działalność powinna być zlokalizowana we właściwym miejscu(optymalny punkt lokalizacyjny) a każde miejsce powinno posiadać odpowiadającą mu działalność.

Suburbanizacja-faza rozwoju miasta, polegająca na odpływie ludzi z centrum i napływie do stref podmiejskich. Wynikiem tego jest rozwój infrastruktury(zabudowa miejsca, punkty handlowo usługowe) na obszarach podmiejskich oraz tworzenie się tzw. Miast sypialni z których ludzie dojeżdżają do pracy do centrum.

Model struktury przestrzennej miasta

Subcentra:

• O funkcjach handlowych

• Terminalne połączenia

Suburbia – urbanizacja obszarów o charakterze miejskim

Miejsca zamieszkania/tereny mieszkaniowe; Oferta i rynki		Miejsca prowadzenia biznesu/ miejsca pracy; Oferta i rynki
	Węzły i trasy transportu w przestrzeni wewnątrz- i między- miejskiej, Oferta i rynki
Miejsca świadczenia usług różnej rangi Oferta i rynki		Miejsca spędzania czasu wolnego, Oferta i rynki

Gra o rozwój regionu-

• Przedsiębiorczy styl współrządzenia i współzarządzania (regional governance)

• Stara i nowa przedsiębiorczość (gospodarka, inwestorzy i biznes międzynarodowy) przedsiębiorczość wielosektorowa i skupienia przemysłów kreatywnych

• Zasoby ludzkie, kapitał przedsiębiorczy, klasa kreatywna i środowiska kreatywne

• Infrastruktura instytucjonalna, instytucje otoczenia biznesu i rynku pracy, dołączalność transportowa i informacyjna, infrastruktura edukacji, kultury i nauki

• Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, kształtowanie jakości przestrzeni dla ludzi i firm, w tym przestrzeni publicznych oraz jakości życia

Ocena ex-ante

Niedomknięcie gospodarki- sytuacja w której występuje niedopasowanie tego co się w regionie wytwarza do tego co się w nim konsumuje

• Niedomknięcie netto- spowodowane deficytem lub nadwyżką w kasie państwa

• Niedomknięcie brutto- obejmuje udział gałęzi ponadregionalnych w działalności gospodarczej na obszarze regionu.

Analiza użytkowania terenów-Wstępne założenia:

• Większość terenów może być wykorzystana dla kilku działalności

• Istnieje różnorodność sposobów użytkowania terenów

• Istnieje wiele przestrzennych modeli użytkowania terenów

• Konkurowanie o przestrzeń odgrywa ważną rolę na obszarach wysokiej koncentracji działalności

• Cena ziemi jest najlepszą miarą intensywności popytu i konkurencji

• Cena ziemi osiąga wysoki poziom na obszarach miejskich ze względu na jakość i dostępność

• Konkurowanie o przestrzeń odgrywać będzie w przyszłości coraz większą rolę w podejmowaniu indywidualnych decyzji lokalizacyjnych

Indywidualne decyzje lokalizacyjne

• Władze, instytucje i urządzenia publiczne; lokalizacja infrastruktury o różnym znaczeniu i zasięgu

• Gospodarstwa domowe: lokalizacja mieszkaniowa, miejsc pracy, zakupów oraz spędzania wolnego czasu

• Przedsiębiorcy i inwestorzy: lokalizacja firmy na starcie, lokalizacja inwestycji, lokalizacja łańcucha podażowego

• Organizacje pozarządowe: lokalizacja inicjatyw obywatelskich, lokalizacja inicjatyw lokalnych

Tematyka ekonomii regionalnej- REGIONAL SCIENCE - jako Multi- i Inter- dyscyplinarna dziedzina nauki i edukacji, badań i rozwoju. Obejmuje: Geografie ( człowiek – środowisko, geografia ekonomiczna), socjologie, projektowanie, ekologie, zarządzanie i ekonomie

Konkurencja przestrzenna- Konkurencja jest bardzo ważnym mechanizmem w użytkowaniu przestrzeni. Konkurowanie o przestrzeń rodzi wzajemne odpychanie – siły rozpraszające, dyspersyjne (np. kto da więcej za działkę). Konkurowanie o przestrzeń odgrywać będzie w przyszłości (z okresu na okres) coraz większą rolę w podejmowaniu indywidualnych decyzji lokalizacyjnych.
-Każda działalność potrzebuje wolnej przestrzeni, ale jedno miejsce może być wykorzystane do kilku działalności (np. dworzec + galeria handlowa + parking). Każda przestrzeń i jej otoczenie ma specyficzne właściwości (np. korzystne i sprzyjające otoczenie). Przestrzeń jest coraz rzadszym zasobem. Nie ma możliwości koncentracji zbyt wielu funkcji w jednym miejscu.

Zestaw 3.

Udogodnienia publiczne- to różne obiekty i urządzenia użyteczności publicznej (tj. infrastruktura i usługi publiczne)

Niedoskonałość rynku nieruchomości- polega na tym, że zarówno właściciele jak i potencjalni użytkownicy ziemi nie posiadają pełnych informacji odnośnie jej możliwości przeznaczenia i sposobów wykorzystania

Przyczynami są:

• Nieprzejrzystość- trudny dostęp do uzyskania informacji

• Występowanie nieracjonalnych zachowań-cena nie jest jedynym kryterium wyboru

• Kapitałochłonność transakcji

• Rzadkość zawierania transakcji

• Stałość nieruchomości

Rewitalizacja- działanie polegające na ożywianiu zdegradowanych obszarów(poprzemysłowych np.), którego celem jest znalezienie im nowego zastosowania i doprowadzenie do stanu, w którym zmienią swoją funkcję.

Region funkcjonalny- grupują podobszary wg. Kryterium wewnętrznej integracji, relacji wzajemnego oddziaływania na siebie od obszarów składających się na region.

Problematyka lokalizacji działalności gospodarczych-

Co jest gdzie – odnosi się do każdego rodzaju działalności lub podmiotu oraz do preferencji, decyzji i zachowań lokalizacyjnych

Dlaczego tam jest – odnosi się do czynników determinujących lokalizacje działalności lub podmiotów gospodarczych, do orientacji i modeli lokalizacyjnych ze względu na nieruchomość czynników, niepodzielność działalności, stopień mobilności produktów.

- dlaczego ludzi osiedlanie się w pewnym mieście lub regionie, w oparciu o co przedsiębiorcy i inwestorzy decydują się na prowadzenie działalności i inwestycje w pewnym mieście lub regionie.

Co z tego wynika – średnio i długoterminowe przewagi lokalizacyjne, oszczędności/korzyści koncentracji przestrzennej, źródła podaży czynników i rynku zewnętrzne produktów

Modele lokalizacyjne zdominowane przez kohezje:

Model oparty na wzajemnym przyciąganiu się podmiotów, na relacjach bliskości i sąsiedztwa, a w rezultacie na aglomeracji i skupianiu się podmiotów.

Siły aglomeracyjne skupiają te same lub różne rodzaje podmiotów i działalności, mogą one być wynikiem popytu lub produkcji (podaży).

Każdy podmiot dąży do znalezienia przewagi przez lokalizowanie się blisko innych podmiotów tego samego rodzaju, jednakże output (wynik), każdego z nich jest w pewnym zakresie różny i zmienia się w mało przewidywalnym stopniu. Oznacza to, że kupujący mogą dokonywać zakupów porównując różne oferty sprzedających.

Lokalizacje sprzedaży przyciągają kupujących stosownie do tego jak szeroki jest wybór, który mogą zaoferować. Sprzedające firmy zyskują przez stawanie się częścią dużego klastra (skupienia).

Siły aglomeracyjne biorą się również z oszczędności zewnętrznych dużego skupienia działalności wysoko wyspecjalizowanych dostawców nakładów: pracy, komponentów, usług i innych.

Oszczędności zewnętrzne biorą się także z rosnącej wielkości obszarów miejskich, a zwłaszcza występującej na obszarach metropolitarnych poprzez ich zdolność do rozwijania różnorodnej oferty podaży zasobów pracy, usług publicznych oraz sieci ich wykonawstwa.

Zachowania właścicieli i kupujących na rynku nieruchomości gruntowych:

Zarządzanie użytkowaniem ziemi w miastach i na obszarach miejskich poprzez system cen prowadzi do utożsamiania ceny użytkowania konkretnej przestrzeni/parceli ze skapitalizowaną rentą (dochodem).

Każda parcela gruntu dochodzi do najwyższej stawki oferowanej przez kupującego ze względu na dążenie właścicieli gruntów do zmaksymalizowania ich własnego dochodu.

Każda działka poszukuje takiej działalności i takiego konkretnego użytkowania, który zapłaci największa cenę w porównaniu z innymi potencjalnymi nabywcami, dzierżawcami lub wynajmującymi.

Każdy potencjalny użytkownik porównuje różne miejsca na podstawie tego jak dużą rentę położenia i powierzchni może zapłacić w warunkach, gdy rynek nieruchomości gruntowych nie spełnia doskonale funkcji alokacyjnej.

Od miasta konkurencyjnego do miasta atrakcyjnego:

Miasta atrakcyjne są ośrodkami mającymi zdolność:

Zatrzymania i rozwijania aktualnie funkcjonujących na ich obszarze ludzi i organizacji

Przyciągania i zakorzeniania nowych ludzi, organizacji, działalności, wydarzeń i inwestorów

Miasta atrakcyjne są ośrodkami:

W których siły dośrodkowe przeważają nad siłami odśrodkowymi i SA to spójne ośrodki o silnej tożsamości

Tętniącymi życiem we wszystkich jego przejawach tj. życiem gosp., społecznym, kulturowym itd.

Miasta konkurencyjne są ośrodkami posiadającymi zdolność:

Lokowania produktów, dóbr i usług wytwarzanych na ich obszarze na rynkach zewnętrznych

Oferowania swoim obecnym i potencjalnym rezydentom i użytkownikom wartości rynkowych i nierynkowych, odpowiadających ich potrzebom i oczekiwaniom

Miasta konkurencyjne są ośrodkami:

Posiadającymi silną pozycję w grupie miast tej samej wielkości, rangi i profilu

O korzystnym wizerunku, o uznanej marce, reputacji i renomie w różnych dziedzinach

Dysponującymi atutami wyróżniającymi, miejscami i organizacjami będącymi magnesami i wizytówkami

Czynniki konkurencyjności regionalnej:

Trwała przewaga jednego regionu nad innymi będąca wypadkową:

• Silnych stron regionu

• Atrakcyjności jego oferty usługowej

• Produktywności endogenicznego potencjału

• Siły eksportowej w bazowych sektorach gospodarczych regionu.

Czynniki konkurencyjności regionu priorytetowe dla przedsiębiorstw

Struktura gospodarcza regionu:
- Profesjonalność instytucji pierwszego kontaktu

- Bliskość dostawców i odbiorców

- Dostępność banków, ubezpieczeń i usług prawnych

- Dostępność kapitału podwyższonego ryzyka

- Kultura przedsiębiorcza

Nieruchomości i infrastruktura regionu:

- Podaż i cena terenów inwestycyjnych

- Podaż i koszt energii

- Dołączalność i dostępność transportowa

- System informacji i komunikacji

System edukacyjny i rynek pracy:

- Podaż i koszt pracy

- Bliskość wyposażenia służącego szkoleniom

- Bliskość uniwersytetu i szkół wyższych

- Obiekty oświaty i ich wyposażenie

Wyposażenie społeczne regionu:

- Koszt zamieszkania

- Oferta spędzania czasu wolnego

- Urządzenia i tereny rekreacyjne

- Obiekty kulturalne

Region wobec wyzwań rozwojowych

Każdy region, jego społeczność, gospodarka i przywództwo stoi wobec wyzwań strategicznych. Ich postrzeganie, podejmowanie i sprostanie im oznacza eliminowanie stanów nierównowagi strukturalnej, wyprzedzające przygotowanie się na przyszłe zewnętrzne presje i wymuszenia oraz dokonywanie wyboru i podejmowanie decyzji strategicznych zapewniających trwały rozwój regionu. Regiony stoją wobec wyzwań cywilizacyjnych, aspiracyjnych, pozycjonalnych, kompetencyjnych, organizacyjnych i finansowych

Zestaw 4.

Dostępność lokalizacyjna- podaż przenośnych i nieprzenośnych nakładów(nieruchomości infrastruktura dobra naturalne materiał)

Wartość terenu- wpływ ma:

• Dostępność lokalnych nakładów zasobów pracy i usług publicznych

• Dostępność transferowalnych nakładów(paliwo materiał)

• Dostępność rynku

• Własciwości konkretnego miejsca( topografia, klimat pogoda)

• Właściowsci bezpośredniego otoczenia(cisza, prywatność, komunikacja infrastruktura)

Reguła wielkości i rangi- im większe miasto, tym zlokalizowane w nim funkcje generują wyższą rangę tego miasta

Region homogeniczny- grupuje podobszary wg. Zasady wewnętrznej jednorodności profilu ekonomicznego, poziomu rozwoju, zamożności formy użytkowania terenu.

Wymiar miejski gospodarki regionalnej-

GOSPODARKA REGIONALNA; WYMIAR MIEJSKI/ METROPOLITALNY

STRUKTURA I ROZWÓJ OBSZARÓW MIEJSKICH/ METROPOLITALNYCH

• Ściśle związana z bliskością i sąsiedztwem różnych podmiotów i działalności

• Skupia się na procesach urbanizacji, w tym suburbanizacji i metropolizacji oraz na przepływach urbanizujących

• Akcentuje tzw. zewnętrzności, korzyści i koszty zewnętrzne i wymóg spójności terytorialnej, charakter sąsiedztwa; korzystny/ niekorzystny oraz tworzenie przez bliskie otoczenie udogodnienia/ utrudnienia

• Związana jest z pojęciem mono i policentrycznego obszaru miejskiego/ obszaru metropolitalnego

Konkluzja końcowa

Pozwala na zdefiniowanie studiów i analiz odpowiednich i użytecznych dla zróżnicowania i prognozowania rozwoju miast/ metropolii, obszarów miejskich/ obszarów metropolitalnych oraz ich problemów i wyzwań.

Model lokalizacyjny zdominowany przez siły dyspersyjne

Model oparty na wzajemnym odpychaniu się podmiotów i zachowaniu dystansu miedzy nimi.

Podmioty indywidualnych decyzji lokalizacyjnych występują bądź w roli sprzedawców bądź w roli kupujących.

Dany model oparty jest o geograficzne obszary rynkowe sprzedawców oraz o geograficzne obszary podażowe kupujących.

Każdy z podmiotów działalności jako sprzedawca ma swój własny geograficzny obszar rynkowy na którym działa przede wszystkim. Jest to działalność o rynkowej orientacji lokalizacyjnej, a rynek produktów jest rozproszony.

Każdy z podmiotów działalności jako kupujący ma swój własny obszar podażowy. Jest to działalność o podażowej orientacji i lokalizacyjnej, a źródła podaży nakładów są rozproszone.

Koncepcja rozwoju regionalnego:

• Rozwój egzogeniczny (zewnętrzny) – rozwój oparty na zewnętrznych czynnikach i impulsach; zależny jest od pozycji zajmowanej w ramach większego systemu

• Rozwój polaryzowany – pojawia się w wybranych, uprzywilejowanych miejscach, biegunach; rozwój nierównomierny, polaryzujący przestrzeń na wszystkich poziomach jej organizacji

• Samoorganizacja, inicjatywa i współpraca – naturalna autonomia każdego systemu, umiejętności korzystania z zasobów otoczenia; globalna współzależność zmian w róznych systemach – paradygmat ewolucyjny

• Rozwój endogeniczny (wewnętrzny) – oparty na wewnętrznych potencjałach rozwojowych miast i regionów

• Rozwój zintegrowany – rozwój wieloaspektowy. Rozwój współzależnych dziedzin wymagający zabiegów scalania i organizacji

• Rozwój trwały (samo podtrzymywany) – trwały, automatycznie przywracający równowagę w skali globalnej i lokalnej; rozwój czysty, eliminujący ujemne skutki uboczne

Źródła i rodzaje konkurencyjności regionów:

• Infrastruktura regionu-> Atrakcyjność oferty usługowej regionu-> konkurencyjność podstawowa regionu

• Czynniki determinujące konkurencyjność regionu-> silne strony i atuty regionu-> konkurencyjność inwestycyjna/biznesowa regionu

• Potencjały i działalności gospodarcze regionu-> Produktywność zasobów regionu-> Konkurencyjność bazy ekonomicznej regionu

• Markowe produkty wizytówki regionu-> Siła eksportowa regionu-> Międzynarodowa/globalna konkurencyjność regionu

Wizja i rozwój regionu:

przyszły obraz i pożądany ciąg zmian w regionie. Składa się zasadniczo z czterech elementów. Są to: przyszły wizerunek i przyszła pozycja regionu, pożądane zmiany strukturalne oraz przyszłe powiązania zewnętrzne i wewnętrzne regionu. Wyznacznikami różnych wizji przyszłości regionu są: system wartości, splot uwarunkowań rozwojowych oraz gra aktorów sceny regionalnej

Właściwości miejsca i jego otoczenia:

Zestaw 5

Orientacja Lokalizacyjna- ocena relatywnej siły czynników decydującej o wyborze miejsca lokalizacji ze względu na specyfikę przedmiotu. Zależą od przestrzennej konfiguracji źródeł nakładów i rynków wyników.

Region kulturowy- – region posiadający dziedzictwo kulturowe, materialne i duchowe, integrację regionalną i identyfikację z regionem tożsamości i wizerunek, tradycje kulturowe i styl życia, regionalizm jako ruch społeczno-kulturalny

Miasta kreatywne są ośrodkami posiadającymi zdolność:

• Generowania nowych idei i nowatorskich projektów, w tym oryginalnych projektów architektonicznych i rozwiązań urbanistycznych

• Organizowania różnorodnych wydarzeń kulturalnych, naukowych, biznesowych i rozrywkowych dostarczających unikatowych przeżyć i korzyści

Miasta kreatywne są ośrodkami posiadającymi potencjał kreatywny, na który składają się:

• Kreatywni ludzie, kreatywnych zasobów, środowiska kreatywne obejmujące ludzi i miejsca

• Wizjonerskie przywództwo publiczne i liderzy publiczni skupiający wokół siebie różne grupy i środowiska społeczne i zarządowe

• Instytucje, wyposażenie i infrastruktura przyczyniające się do rozwoju i wspierania środowisk twórczych

Mechanizmy użytkowania terenu-

Fundamentalne założenia gospodarki regionalnej-

• Gospodarka regionalna oparta na własności intelektualnej, kreatywności i innowacjach

• Cyfryzacja gospodarki i kultury

• Konwergencja mediów, multimedia

• Całkowita lub częściowa nieruchomość zasobów i wynikające z niej przewagi lokalizacyjne

• Zróżnicowania podzielności skali działalności; koncentrat. Vs. Dyspersja przestrzenna i możliwe do osiągnięcia korzyści koncentracji

• Stopień podzielności skali działalności i zróżnicowany obszar rynkowy produktów; produkty lokalne, regionalne, narodowe, międzynarodowe w tym globalne ze względu na koszty transportu i komunikacji

• Globalizacja wymiany konkurencji

Koncepcja rozwoju gospodarczego miast-

SKŁADOWA ROZWOJU	STARA KONCEPCJA	NOWA KONCEPCJA
Zatrudnienie Baza rozwoju Korzyści lokalizacji Zasoby wiedzy	Więcej firm = więcej miejsc pracy Budowanie branż gospodarczych Przewaga komparatywna Dostępne zasoby ludzkie	Firmy które budują jakość miejsc pracy Tworzenie nowych instytucji otoczenia Przewaga konkurencyjna Wiedza jako czynnik napędowy

Złoty trójkąt regionalny-

Romb przewagi konkurencyjnej-

	Regionalny kontekst sytuacyjny i polityczny strategii przedsiębiorstw regionów ekspansywnych i wysokich technologii oraz ich konkurencji
Regionalna podaż, dostepnośc wysokiej … i wyspecjalizowanych czynników	Międzynarodowa konkurencyjność regionu	Popyt regionalny wyrafinowanych i wymagających nabywców oraz w wyspecjalizowanych segmentach
	Dostawcy i firmy z sektorow pokrewnych i wspomagających wchodzący w układy sieciowe i skupiska przmeysłowe

Modelowe sytuacje strategiczne- stanowią specyficzny splot sprzyjających i niesprzyjających warunków zewnętrznych oraz pozytywnych i negatywnych cech regionu, który syntetycznie określa, które regiony zagrożone są widmem kryzysu i marginalizacji, które wymagają zwrotu i restrukturyzacji, adaptacji przez innowację oraz które predystynowane są do pełnienia roli bycia lokomotywą rozwoju w układzie regionalnym kraju

Zestaw 6

Oszczędności urbanistyczne- są to oszczędności zewnętrzne, biorące się z rosnącej wielkości obszarów miejskich. Występują zwłaszcza na obszarach metropolitalnych, poprzez ich zdolność do rozwijania różnorodnej oferty podaży zasobów pracy, usług publicznych oraz sieci od wykonawstwa i kooperacji.

Zasada spójności terytorialnej- Spójność terytorialna podkreśla potrzebę zintegrowanego podejścia do rozwiązywania problemów na odpowiednim szczeblu terytorialnym, co może wymagać współpracy władz lokalnych, regionalnych, a nawet krajowych.

Miasta atrakcyjne- są ośrodkami mającymi zdolność:

• Zatrzymywania i rozwijania aktualnie funkcjonujących na ich obszarze ludzi i organizacji

• Przyciągania i zakorzeniania nowych ludzi, organizacji, działalności, wydarzeń i inwestorów

Miasta atrakcyjne są ośrodkami:

• W których siły dośrodkowe przeważają nad siłami odśrodkowymi i SA to spójne ośrodki o silnej tożsamości

• Tętniącymi życiem we wszystkich jego przejawach tj. życiem gosp., społecznym, kulturowym itd.

• Cechują się dodatnim saldem przepływów urbanizacyjnych, obejmujących idee, ludzi i inwestycje.

Region ekonomiczny- - Jest to wydzielony na podstawie wyraźnie określonych cech obszar, charakteryzujący się swoistymi formami zagospodarowania.

Gospodarka regionalna oparta na wiedzy i kreatywności

Orientacja lokalizacyjna ludzi

• Ludzie kierują się wyborze różnicami między lokalizacjami według kryterium realnego dochodu

• Ludzie migrują do miast oferujących więcej miejsc pracy lub wyższe dochody

• Ludzie o wyższym poziomie zawodowym, edukacyjnym i wyższym poziomie dochodów są geograficznie bardziej mobilni

• Ludzie definiują lokalne i regionalne rynki pracy z punktu widzenia łatwości przemieszczenia, krótkich podróży oraz lokalizacje zamieszkania z punktu widzenia jakości i stylu życia

Fundamentalne składowe miasta-

- Centrum / śródmieście

- Subcentra

- Suburbia / przedmieścia, obszary podmiejskie

Mechanizmy rozwoju regionalnego-

Polityka rozwoju regionalnego; model tradycyjny

Strategie rozwoju regionu-

I.

DIAGNOZA SYTUACJI REGIONU

BILANS STRATEGICZNY REGIONU

II.

POLA STRATEGICZNE ROZWOJU REGIONU

WIZJA ROZWOJU REGIONU

III.

GENERALNE CELE I OPCJE STRATEGICZNE

DZIEDZINOWE PRIORYTETY

SPECYFICZNE CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ

IV.

INDYKATYWNA, KOMPLEKSOWA TABELA FINANSOWA ŚRODKÓW

PRZEZNACZONYCH NA PRIORYTETY DZIEDZINOWE

V. SYSTEM MONITOROWANIA I EWALUACJI STRATEGII

Zestaw 7

Siły aglomeracyjne- skupiają te same lub różne rodzaje podmiotów i działalności, mogą być wynikiem popytu lub podaży. Biorą się z oszczędności zewnętrznych dużego skupienia działalności wysoko wyspecjalizowanych dostawców nakładów: pracy, komponentów, usług i innych.

Rynek nieruchomości- jest jednym z podstawowych mechanizmów użytkowania terenów. Obejmuje:

• Inwestowanie w nieruchomości

• Obrót nieruchomościami

• Zarządzanie nieruchomościami

Rynek nieruchomości jest ogółem warunków, według których odbywa się obrót nieruchomościami. Na rynku nieruchomości dochodzi, zatem do zawierania umów kupna i sprzedaży, czy też najmu i wynajmu. Rynek nieruchomości nie jest rynkiem formalnym. Nie posiada on, ani siedziby, ani statusu. Mimo tego, pełni znaczące funkcje nie tylko gospodarcze, lecz także społeczne, a mianowicie funkcję wymiany, korygowania i informacyjną.

Region przedsiębiorczy- Region o skutecznych narzędziach wsparcia . Stabilność i wzrost gospodarki regionalnej ( stopy wzrostu produktywności, zatrudnienia i wynagradzania). Region o napędowych czynnikach przedsiębiorczości.

Model przestrzenny miasta-

1. 1. Centrum / Śródmieście

2. Subcentra

3. Suburbia / przedmieścia, obszary podmiejskie

1. Miejsca zamieszkania/ tereny mieszkaniowe

2. Miejsca prowadzenia biznesu/ pracy

3. Miejsca świadczenia usług różnej rangi

4. Miejsca spędzania czasu wolnego

Miejsca zamieszkania/tereny mieszkaniowe; Oferta i rynki		Miejsca prowadzenia biznesu/ miejsca pracy; Oferta i rynki
	Węzły i trasy transportu w przestrzeni wewnątrz- i między- miejskiej, Oferta i rynki
Miejsca świadczenia usług różnej rangi Oferta i rynki		Miejsca spędzania czasu wolnego, Oferta i rynki

Użytkowanie terenów na obszarach zurbanizowanych-

• Decyzje lokalizacyjne jako wypadkowa konkurowania o przestrzeń i inne nieruchomości lokalne

• Lokalizacja gospodarstw domowych wypadkową dostępności i skomunikowania (sporność i koszt codziennych dojazdów)

• Lokalizacja działalności odbywa się wg renty położenia i powierzchni oraz w oparciu o sieci powiązań między działalnościami i podmiotami

• Stawki renty osiągają maksymalne poziomy w centrach rynku z zapewnioną multimodalną dostępnością (różne możliwości dojazdu)

Preferencje lokalizacyjne sektora publicznego-

• Minimalizacja kosztów budowy i utrzymania wielu różnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, czyli tzw. Udogodnień publicznych odnoszących się do rodzajów infrastruktury i usług publicznych

• Władze publiczne podejmują decyzje lokalizacyjne bardziej z politycznego niż ekonomicznego punktu widzenia, cykli wg kryterium dostępności i największej liczby głosujących w następnych wyborach

Dynamika miasta jako miejsce

	Wielkość miasta mierzona wg różnych mierników fizycznych, demograficznych, ekonomicznych
	RANGA MIASTA
Modele przestrzenne miasta, rozmieszczenie obiektów z zachowaniem dystansów		Typ funkcjonalny: miasta przemysłowe, usługowe, inteligentne, kreatywne

DYNAMIKA MIASTA JAKO MIEJSCA (2) MIASTO JAKO MIEJSCE KRZYŻOWANIA SIĘ POŁĄCZEŃ ORAZ JAKO WĘZEŁ MULTIMEDIALNY - zapewniający specjalne przewagi z tytułu dogodnego przemieszczania i skomunikowania	MIASTO JAKO WIELOFUNKCYJNA I POLICENTRYCZNA PRZESTRZEŃ UŻYTKOWANIA PRZEZ DZIAŁALNOŚCI I PODMIOTY - zapewniająca zewnętrzne korzyści aglomeracyjne w zakresie stałych kosztów infrastrukturalnych
URBAN PLACE
MIEJSCE POSIADAJĄCE SPECYFICZNY KONTEKST GEOGRAFICZNY I NATRUALNY (rzeka, góry, surowce naturalne, klimat i inne udogodnienia	MIEJSCE POSIADAJĄCE SPECYFICZNY KONTEKST HISTORYCZNY I KULTUROWY (ludzie i ich aktywność oraz osiągnięcia, wydarzenia

Regionalizacja strukturalna i decyzja kraju-

Regionalizacja strukturalna – grupowanie podstawowych jednostek przestrzennych wg odmiennych właściwości struktury wewnętrznej (wewnętrzna jednorodność, wewnętrzna integracja)

Regionalizacja decyzyjna – regiony samorządowe, władza, administracyjna i statystyka regionalna, nomenklatura jednostek terytorialnych Eurostatu (Nuts1 - 6 makroregionów, Nuts2 – 16 regionów wojewódzkich, Nuts3 – 66 podregionów)

Polityka rozwoju regionalnego-

Wizja rozwoju regionalnego-

Przyszły obraz i pożądany ciąg zmian w regionie. Składa się z zasadniczo z czterech elementów:

• Przyszły wizerunek

• Przyszła pozycja regionu

• Pożądane zmiany strukturalne

• Przyszłe powiązania wewnętrzne i zewnętrzne regionu

Wyznacznikami różnych wizji przyszłości regionu są:

• System wartości

• Splot uwarunkowań rozwojowych

• Gra aktorów sceny regionalnej

Zestaw 8

Użytkowanie terenu- - w gospodarce nieruchomościami jest to nieruchomość gruntowa i parcela budowlana

- na obszarze miejskim ważne są udogodnienia publiczne i przestrzenne

- każda działalność potrzebuje przestrzeni

- każda przestrzeń i jej otoczenie ma pewne własności

- przestrzeń, obok zasobów pracy i usług publicznych, jest czynnikiem ograniczającym przestrzenną koncentrację i sprzyjają rozpraszaniu działalności

- konkurencja o przestrzeń rodzi wzajemnie odpychanie się podmiotów oraz siły dyspersyjne

- wartość przestrzeni i użyteczności konkretnego miejsca podlega wycenie dla ściśle określonego rodzaju działalności i potencjalnego użytkowania

Rozwój regionu- oznacza wzrost produktu regionalnego i dochodów pieniężnych oraz polepszanie jakości życia i środowiska. Harmonijny i trwały rozwój regionu zależy od „zgrania” dynamiki jego podstawowych wymiarów którymi są: polityczny, ekonomiczny, kulturalny, technologiczny i środowiskowy.

Metropolizacja- - to proces polegający na zrywaniu bądź osłabianiu związków gosp. między centrum miasta a otaczającym go regionem i zastępowaniu ich relacji z pozostałą częścią świata. Przekształcanie aglomeracji w obszar metropolitalny. Powód to globalizacja.

Mechanizm użytkowania terenu-

Działalność strategiczna regionu-

Czynniki ciągłego rozwoju miasta-

• Miasta o krytycznej wielkości – miasta: 250tys. / obszary miejskie: 1 mln mieszkańców

• Charakterystyka strukturalna – zdywersyfikowana struktura gospodarcza; przemysłowa, usługowa

• Siła decyzyjna elit politycznych i biznesowych ora potencjał twórczy środowisk intelektualnych i artystycznych

• Podaż kadry menadżerskiej o wysokich kompetencjach

• Wysoki poziom aktywów miasta w formie nieruchomości i infrastruktury

• Bogaty i zasobny rynek lokalny mierzony przychodami firmy i dochodami pieniężnymi pracowników

Narzędzie wspomagające aktywność gospodarczą regionu-

-szkolenia, informacja i doradztwo

-instytucje i instrumenty finansowe

-technologie i innowacje

-rynki; analiza i marketing

-nieruchomości i infrastruktura

-kultura przedsiębiorcza

Zróżnicowanie regionalne-

Różnice (rozpiętości regionalne)	Specyfika i różnorodność regionów
1. Różnice potencjałów endogenicznych	Unikatowość walorów przyrodniczo-krajobrazowych, dziedzictwo kulturalne i przestrzeń historyczna, potencjał badawczo-rozwojowy, ludzki i społeczny, finansowy, instytucjonalny i informacyjny
2. Różnice w wyposażeniu w infrastrukturę	Dostępność i różnorodność źródeł zaopatrzenia w wodę, energie i gaz, multimodalny układ komunikacyjny, multimodalny system komunikacji społecznej
3. Różnice w poziomie rozwoju	Odchylenie produktu regionalnego brutto od średniej krajowej i europejskiej, odchylenie regionalnej stopy bezrobocia od średniej krajowej i europejskiej
4. Różnice w poziomie, warunkach i jakości życia	miesięczne dochody pieniężne gospodarstw domowych, wyposażenie gosp. Domowych w środki trwałe, struktura i spożycie indywidualnego, wskaźniki jakości środowiska przyrodniczego. Wskaźniki dostępności usług publicznych (społecznych)
5. Zróżnicowanie sytuacja gospodarcza, społeczna i środowiskowa (ekologiczna)	Podstawowe parametry oceny sytuacji gospodarczej, społecznej i środowiskowej (wskaźniki regionalne i ich porównywanie w jednorodnych grupach regionów)
6. Zróżnicowane perspektywy rozwojowe	Tendencje rozwojowe. Zmiany demograficzne, gospodarcze, edukacyjne. Głowne tendencje rozwojowe wiodących sektorów gospodarczych

Zestaw 9

Region węzłowy (nodalny) region węzłowy tworzą dwie podstawowe składoweprzestrzenne, tj.: (1) ośrodek regionalny, będący wytwarzającym powiązania węzłem regionu, oraz (2) otoczenie tego ośrodka (obszar otaczający), silnie powiązanyz ośrodkiem regionalnym, nazywany w niniejszym opracowaniu residuum.

Użyteczność miejsca (przemieszczenie z miejsca produkcji do miejsca występowania popytu)

Na wartość/użyteczność miejsca wpływa:

• dostępność lokalnych nakładów zasobów pracy i usług publicznych

• dostępność transferowalnych nakładów (paliw, materiałów, usług)

• dostępność rynków (wielkość geograficznych obszarów rynkowych)

• właściwości konkretnego miejsca (cechy topograficzne, strukturalne, rolnicze i mineralne, dostępność czystego powietrza i wody, klimat)

właściwości bezpośredniego otoczenia (cisza,prywatność, wygląd estetyczny, dostępność komunikacyjna, uzbrojenie techniczne)

Outputowa orientacja lokalizacyjna - podmioty i działalności z dostępem do rynku wyników

MIASTA KONKURENCYJNE są ośrodkami posiadającymi zdolność:

- Lokowania produktów, dóbr, usług wytwarzanych na ich obszarze na rynkach zewnętrznych

- Oferowania swoim obecnym i potencjalnym rezydentom i użytkownikom wartości rynkowych i nierynkowych, odpowiadających ich potrzebom i oczekiwaniom.

- Posiadające silną pozycję w grupie miast tej samej wielkości, rangi i profilu

- O korzystnym wizerunku, o uznanej marce, reputacji, renomie w wyróżnionych dziedzinach

- Dysponującymi atutami wyróżniającymi, miejscami i organizacjami będącymi magnesami i wizytówkami

Strategiczna karta wyników regionu - jest narzędziem kontroli strategicznej , metodą całościowego oglądu procesu realizacji strategii regionalnej. Tworzy ją specyficzny zbiór wskaźników i mierników. Pozwala monitorować i oceniać postępy w zakresie realizacji wizji i strategii regionu. Zawarte są w niej trzy perspektywy : innowatora, klienta i partnera regionu.

Od miasta kreatywnego do miasta przedsiębiorczego

Miasta kreatywne są ośrodkami posiadającymi zdolność:

• Generowania nowych idei i nowatorskich projektów, w tym oryginalnych projektów architektonicznych i rozwiązań urbanistycznych

• Organizowania różnorodnych wydarzeń kulturalnych, naukowych, biznesowych i rozrywkowych dostarczających unikatowych przeżyć i korzyści

Miasta kreatywne są ośrodkami posiadającymi potencjał kreatywny, na który składają się:

• Kreatywni ludzie, kreatywnych zasobów, środowiska kreatywne obejmujące ludzi i miejsca

• Wizjonerskie przywództwo publiczne i liderzy publiczni skupiający wokół siebie różne grupy i środowiska społeczne i zarządowe

• Instytucje, wyposażenie i infrastruktura przyczyniające się do rozwoju i wspierania środowisk twórczych

Miasta przedsiębiorcze są ośrodkami, w których:

• Powstają nowe firmy i instytucje, nowe projekty i inwestycje

Miasta przedsiębiorcze są ośrodkami, w których:

• Rodzą się nowi przedsiębiorcy, założyciele mikro- i małych przedsiębiorstw

• Rośnie potencjał fiskalny i realizuje się więcej aniżeli w porównywalnych ośrodkach, projektów publicznych z posiadanych i pozyskiwanych ośrodków

• Podejmowane i realizowane są ekonomicznie uzasadnione i użyteczne społecznie inicjatywy poprzez zorganizowane społeczności lokalne

Wskaźniki rozwoju regionu:

Rozwój regionów (wew i zew)

Globalizacja (gospodarki i otoczenia)
Trójsektorowa aktywność przedsiębiorcza
Konkurencyjność ekonomiczna (przewaga/dystans)
Restrukturyzacja firm i regionów (zamierzone/wymuszone)

Diagnozowanie rozwoju regionu

DIAGNOZOWANIE REGIONU W WYMIARZE SPOŁECZNYM

• SYTUACJA DEMOGRAFICZNA, MOBILNOŚĆ LUDNOŚCI

• STRUKTURA ZATRUDNIENIA

• POZIOM I STRUKTURA DOCHODÓW

• SYTUACJA MIESZKANIOWA

• USŁUGI I INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

• BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE

• WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA

• DEMOKRACJA LOKALNA I INICJATYWY LOKALNE

• SEKTOR INSTYTUCJI POZARZĄDOWYCH

Współzależność lokalizacyjna ludzi i firm

(Rynek pracy obszaru miejskiego:Lokalizacje ludzi i firm): 1)a.Podaż pracy w lokalizacji i na obszarze miejskim. b.Zróżnicowanie realnegodochodu między lokalizacjami oraz między obszarami miejskimi 2)a.Popyt na pracę w lokalizacji i na obszarze miejskim b.Zróżnicowanie kosztu pracy i produktywności między lokalizacjami oraz między obszarami miejskimi

Wyrównawcza polityka regionalna.

- Monitorowanie sytuacji społecznej i zasobów ludzkich w regionie

- Przeciwdziałanie ubóstwu, bezrobociu, dezintegracji i marginalizacji

- Wzrost dostępności do usług społecznych

- Eliminacja różnic regionalnych na tle płci i pochodzenia

- Zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju i warunków życia

- Wyrównywanie szans życiowych i rozwojowych

- Trwały rozwój społeczny regionu

ZESTAW X:

Model lokalizacyjny- to inaczej kształt przestrzenny, przestrzenne rozmieszczenie, układ przestrzenny określonego rodzaju działalności będący wypadkową wielu indywidualnych decyzji lokalizacyjnych decyzji lokalizacyjnych jednorodnych podmiotów.

Region konkurencyjny- zdolność do relatywnego polepszania standardu życia lub utrzymywania go w stosunku do innych, porównywalnych regionów, bez pogarszania własnej pozycji zewnętrznej.

Obszar zurbanizowany

obszar (niekonieczne nawiązujący do granic jednostek administracyjnych)

o wyraźnych przekształceniach zabudowy i zagospodarowania (miejski charakter zabudowy i infrastruktury), towarzyszących pozarolniczej działalności gospodarczej lub wynikających z przyjęcia miejskiego stylu (wzorców) życia

i pracy.

Problematyka rozwoju regionalnego

-JAK REGION POSTRZEGA SWOJE OTOCZENIE? Relacje między regionem a jego metropolią i centrami regionalnymi oraz z jego subregionami. Ważną rolę odgrywają tu liderzy – jak region jest postrzegany, czy potrafią wprowadzić go w obszar międzynarodowy. Komplementarność obiektów, uzgadnianie decyzji między miastami czy subregionami regionu. W Polsce mamy 66 subregionów.

-JAK REGIONY ODDZIAŁYWUJĄ NA SIEBIE? Relacje między regionami w skali krajowej i europejskiej, konkurowanie i współpraca regionalną.

---Priorytety Europejskiej Polityki Spójności, w tym Rozwoju Regionalnego:

=Konwergencja – zbliżanie poziomu rozwoju i życia, wyrównywanie różnic.

=Konkurencja – konkurencyjność regionów. Każdy region powinien budować swoją siłę konkurencyjną.

=Kooperacja między regionalna.

-JAK REGIONY SIĘ ROZWIJAJĄ? Zewnętrzne i wewnętrzne czynniki rozwoju regionalnego, rola miast w rozwoju regionalnym, cykl życia i fazy rozwoju regionu, regiony o ekspansywnej strukturze, o strukturze odpornej na kryzysy, o kryzysogennej strukturze, regiony schyłkowe, regiony w procesie przejścia ekonomicznego.

Regiony o ekspansywnej strukturze – sektory czy branże regiony mają potencjał, są silne w skali międzynarodowej.

Dynamika regionalna
Region atrakcyjny: atuty magnesy
Region kreatywny: nowe idee i wyzwania
Regiony uczące się: wiedza i dobre praktyki
Region spójny: tradycja innowacje

Mówiąc o dynamice regionu należy pamiętać, żeby region był spójny, zwarty wewnętrznie- równowaga między tradycjami i innowacjami.

Najważniejszymi wyznacznikami atrakcyjności są atuty i magnesy.

Atuty- pewna unikatowość, wyjątkowość, pewne cechy wyróżniające które posiada region, a inne regiony ich nie mają.

Przynajmniej 3 atuty potrafią wytworzyć zjawisko magnetyzmu (przyciągania).

Miasto kreatywne: budowanie, konstruowanie nowej oferty w oparciu o nowe idee.

Model 3 T miasta kreatywnego
Muszą być wszystkie T spełnione i w dużej koncentracji
Technologia (innowacje)- działalność High tech(koncentracja przestrzenna tworzenia wartości dodanej)
Tolerancja (czynniki porazyrnkowe, kulturowe(otwartość na inność i tradycje kulturowe, oraz umiejętność komunikacji międzykulturowej- ludzi i kapitału ludzkiego, wielokulturowość)
Talent- klasa kreatywna (twórcze zawody, sztuka)

Model 3T: jeden z 3 modeli miasta kreatywnego.

Miasto jest miastem kreatywnym, jeśli spełnione są 3T, ale w znaczących skupiskach, w znaczącej koncentracji.

Technologia: Koncentracja przestrzenna- liczone są współczynniki lokalizacji, pokazują skupienie high-tech, powinny być większe lub równe 1,25 współczynnika lokalizacji (ilorazu lokalizacji). Tworzenie wartości dodanej: są to „działalności wysokiej szansy”.

Talent: klasa kreatywna. Ważniejszy jest zawód, a nie wykształcenie. Wykształcenie to 2 formalne kryterium. Ludzie kreatywnych zasobów, to ludzie, którzy kreują dzieła, krów podlegają ochronie własności intelektualnej. Z jednej strony są to zawody z dziedziny nauk ścisłych, a z drugiej różnego rodzaju sztuka.

Jeśli za wykształceniem idzie wiedza i kompetencje, tylko wtedy jest to kryterium.

Czynniki międzynarodowej konkurencyjności regionu

Ofensywność regionu na arenie międzynarodowej i jego atrakcyjność dla inwestycji zagranicznych
Przedsiębiorczość, kompetencje menedżerskie i produktywność kapitału ludzkiego
Sprawność zarządzania i administracji regionem, w tym skuteczność wsparcia przedsiębiorczości biznesu
Infrastruktura biznesu, BRowa, informacyjno komunikacyjna, transportowa, środowiskowa, jakość i standard życia

- posiadanie bazy ekonomicznej złożonej z sektorów międzynarodowych, mających dobre perspektywy rozwojowe
- rosnące obroty międzynarodowe, rosnący udział w regionie w wymianie miedyznarodowej
- trwała przewaga komparatywna, konkurencyjna i strategiczna
- trwały wzrost gospodarczy regionów

Czynniki lokalizacyjne

Czynniki lokalizacyjne:

-koszty transportu – minimalizacja,

-koszty pracy – zasoby ludzkie: ludzie o najwyższych kompetencjach zawodowych,

-korzyści aglomeracji zewnętrzne – dobra infrastruktura, wykształcenie ludzi, jednostki badawczo-rozwojowe; skupisko firm i ludzi, korzyści skupień (klastry).

Inne są modele lokalizacyjne dla organizacji non-profit, inne dla for-profit.

Korporacje wykazują zachowania ''nomadyczne'' – przenoszą się, szukając efektywnych lokalizacji na całym świecie, największych korzyści (oszczędności lokalizacyjne).

….Gospodarstwo domowe to podmiot gospodarujący w ramach swojego budżetu, konsument na rynku. Gdzie indziej mieszkam, gdzie indziej studiuję – miejsce wybieram w zależności od np. tego kim chcę zostać. Wybór zawodu poprzedza wybór miejsca studiowania i zamieszkania – decyzja lokalizacyjna. Czym się kierowałam? Wybór miejsca pracy może zmienić miejsce zamieszkania – kolejna decyzja lokalizacyjna. Wybór miejsc spędzania wolnego czasu w zależności od zainteresowań, np. prokulturalny styl życia, gromadzenie przedmiotów, turystyka.

Projekty wdrażające strategię regionalną

Program regionalny składa się z 3 części. Część pierwsza, regulacyjna, określa dziedziny i rodzaje interwencji. Część druga, operacyjna, zawiera projekty i działanie. Część trzecia, finansowa programu regionalnego, mająca charakter wieloletniej indykatywnej tabeli finansowej, stanowi instrument rzeczywistej wykonalności strategii regionalnej.

Funkcje programów regionalnych: inicjowanie i animacja procesu zmiany strategicznej w regionie. Zachęcanie potencjalnych beneficjentów strategii do podejmowania inicjatyw, działań innowacyjnych, realizacji niekonwencjonalnych projektów.

Rodzaje programów:

a)Sektorowe, dotyczące:
- gospodarki, rozwój małych średnich firm
- infrastruktury, komunikacyjnej, naukowo-badawczej
- sektorów społecznych, edukacja, kultura

b)Obszary wsparcia
- obszary wiejskie
- obszary miejskie, rozwój aglomeracji
- obszary policentrycznego zagospodarowania i rozwoju

c) Wzmacnianie konkurencyjności regionu, inwestowanie w potencjał endogeniczny
- rozwój kapitału ludzkiego
- rynek nieruchomości
- dziedzictwo przyrodnicze