Wpływ promieniowania na człowieka

UV

Ultrafioletowe promieniowanie jest niewidzialne, lecz ma silne działanie fotochemiczne, przy długości fal poniżej 300 nm wywołuje już jonizację i jest zabójcze dla ogarów żywych. Znaczne ilości promieniowania ultrafioletowego emituje słońce, a ziemię chroni przed nim warstwa ozonowa, a także powietrze. Niekorzystne zjawiska skumulowanego działania promieniowania słonecznego polegają na szybszym starzeniu się skóry i stymulacji rozwoju jej nowotworów. Długotrwała ekspozycja na UV może powodować wiele niekorzystnych zmian wyglądu skóry, jej struktury i funkcji. Narażona na przewlekłe działanie promieni słonecznych staje się szorstka, pogrubiała, nieelastyczna. Tworzą się głębokie zmarszczki i bruzdy oraz trwałe przebarwienia.

Dawki w normie działają pozytywnie, zabijając mikroorganizmy chorobotwórcze, inicjuje syntezę witaminy D u ssaków i ptaków.

PROMIENIOWANIE RENTGENOWSKIE

Wilhelm Röntgen odkrył, że promieniowanie to powoduje zaczernienie błony fotograficznej, tak jak światło widzialne. Promieniowanie to jest pochłaniane w różnym stopniu przez różne części organizmu, dzięki temu znalazło zastosowanie w medycynie, do robienia prześwietleń. Promieniowanie rentgenowskie jest niebezpieczne gdyż może wywoływać białaczkę. Zatrzymać skutki można przez szkło ołowiowe lub gruba blacha metalowa z ołowiu.

PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE

Promieniowanie jonizujące, mimo znacznych korzyści, które przynosi w takich dziedzinach życia jak energetyka jądrowa, czy medycyna, ma ujemny wpływ na organizmy żywe.

Jego skutki działania i następstwa zależą głównie od:

Rodzaju promieniowania jonizującego.
Natężenia tego promieniowania.
Czasu ekspozycji organizmu żywego

Szkodliwy wpływ promieniowania jonizującego na organizm żywy i człowiek polega na wzbudzaniu i jonizacji atomów, które z kolei mogą prowadzić do zmian czynnościowych i morfologicznych. Jednak nie wszystkie zmiany w budowie i funkcjonowaniu materiału genetycznego organizmu ujawniają się natychmiastowo.

Biologiczne skutki promieniowania jonizującego u ludzi można podzielić na dwie grupy:

somatyczne - występujące bezpośrednio po napromieniowaniu całego ciała.

Późniejsze skutki takiego napromieniowania to białaczka, nowotwory złośliwe kości, skóry, zaćma, zaburzenia przewodu pokarmowego, bezpłodność.

genetyczne - związane z mutacjami w obrębie materiału genetycznego.

Małe dawki promieniowania pochłonięte jednorazowo, dają obraz morfologiczny w postaci zmutowanych organizmów dopiero w kolejnych pokoleniach. Z kolei duże dawki są najczęściej dawkami letalnymi.

Wpływ promieniowania i jego skutki dla człowieka:

mutacje– powstają w wyniku zmiany składu genetycznego. Obecnie za czynniki mutagenne uważa się czynniki chemiczne, wirusy i promieniowanie jonizujące. Mutacje wywoływane przez promieniowanie jonizujące mają charakter punktowy. Akt jonizacji powstały w jakimś punkcie łańcucha DNA uszkadza nukleotyd i powoduje tym samym zaburzenie sekwencji w zbiorze informacje genetycznych.
aberracje chromosomowe– działanie promieniowania może uszkadzać strukturę chromosomów. Odłamane fragmentów chromosomów wraz z zawartymi w nich genami mogą się przemieszczać i przez przypadek łączyć się z innymi fragmentami. Najgroźniejsze są skutki uszkodzeń chromosomów w okresie mejozy, najmniej groźne – w interfazie.
zespół hematopoetyczny po napromieniowaniu RTG lub gamma przez okres kilku minut do kilku godzin), objawy to nudności i wymioty, ostra biegunka-często krwawa, krwotoki tkankowe.
zespół jelitowy- uszkodzenie 2 układów: komórek nabłonka jelitowego i komórek szpikowych. Objawia się brakiem łaknienia, sennością, wysypką, temperaturą, odwodnieniem, utratą masy ciała.

Skutki dla całego organizmu:

W grupach zwierząt obserwuje się charakterystyczne objawy: wymioty, utratę włosów, braku łaknienia, biegunek,
Dorosłe osobniki są bardziej promieniooporne od młodych i skrajnie starych. U ssaków stwierdza się większą promienioczułość samców. Osobniki o większej masie ciała są bardziej promieniooporne.
Skutki dla organizmów w życiu wewnątrzmacicznym,
U ssaków napromieniowanie zapłodnionego jaja powoduje na ogół śmierć,
Powstanie nowotworu,
Białaczka szpikowa,
Zaćma-późny skutek napromieniowania,
Bezpłodność.

PROMIENIOWANIE NIEJONIZACYJNE

Promieniowanie niejonizujące uważane jest obecnie za jedno z poważniejszych zanieczyszczeń środowiska. Promieniowanie to powstaje w wyniku działania zespołów sieci i urządzeń elektrycznych w pracy, w domu, urządzeń elektromedycznych do badań diagnostycznych i zabiegów fizykochemicznych, stacji nadawczych, urządzeń energetycznych, telekomunikacyjnych, radiolokacyjnych i radionawigacyjnych. Negatywny wpływ energii elektromagnetycznej przejawia się tak zwanym efektem termicznym, co może powodować zmiany biologiczne a nawet doprowadzić do śmierci termicznej. Pole elektromagnetyczne wytwarzane przez silne źródło niekorzystnie zmienia warunki bytowania człowieka, wpływa na przebieg procesów życiowych.

Może powodować wystąpienie zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układów: rozrodczego, hormonalnego, krwionośnego oraz narządów słuchu i wzroku. Ludzie pracujący w obrębie działania takiego pola są szczególnie podatni, co potwierdzają badania lekarskie, na "chorobę radiofalową" zwaną także "chorobą mikrofalową". Zespól ten charakteryzuje się następującymi objawami:

Pieczenia pod powiekami i łzawienie.
Bóle głowy.
Drażliwość nerwowa.
Wypadanie włosów.
Suchość skóry.
Oczopląs.
Impotencja płciowa.
Zaburzenia błędnika.
Osłabienie popędu płciowego.
Arytmia serca.

Obecność pól elektromagnetycznych ma wpływ nie tylko na człowieka, lecz także na pozostałą część ożywionej natury. U roślin obserwuje się opóźniony wzrost i zmiany w budowie zewnętrznej, u zwierząt natomiast zaburzenia neurologiczne, nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu krążenia, zakłócenia wzrostu, żywotności i płodności.