Pojezierze Kaszubskie to mezoregion fizycznogeograficzny należący do makroregionu Pojezierze Wschodniopomorskie, najwyżej położone ze wszystkich pojezierzy pomorskich. Prawie wszystkie jeziora leżą na wysokości od 149 do 216 m n.p.m. Mezoregion jest zamieszkany w dużej mierze przez Kaszubów, stąd nazwa. Ze względu jednak na to, że Kaszubi zamieszkują również sąsiednie mezoregiony używana jest alternatywna nazwa pojezierze Kartuskie. Pojezierze Kaszubskie według podziału Kondrackiego ma powierzchnie około 3000 km2. Pojezierze Kaszubskie leży na terenie powiatów: Gdańsk, Gdynia, powiat bytowski, powiat gdański, powiat kartuski, powiat kościerski, powiat lęborski, powiat słupski, powiat starogardzki, powiat tczewski, powiat wejherowski.
Walory Turystyczne:
Kaszuby są uznawane za jeden z najpiękniejszych i najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów Polski - z tego względu często określane są mianem "Szwajcarii Kaszubskiej". Największe bogactwo Kaszub stanowią lasy oraz jeziora. Na czele stoi kompleks Jezior Wdzydzkich tzw. "Kaszubskie Morze".
Teren pojezierza przyciąga ukształtowaniem terenu. Występują tu ciągi moren czołowych, pociętych rynnami polodowcowych jezior. Wzgórza Szymbarskie z kulminacją Wieżycy 329 m n.p.m. stanowią najwyższe wzniesienie na całym niżu środkowo-europejskim.
Na Kaszubach z województwie pomorskim znajduje się bardzo znany Kaszubski Park Krajobrazowy. Park utworzono w 1983 roku dla ochrony typowego krajobrazu pojezierzy młodoglacjanych, centralnej części Pojezierza Kaszubskiego. Powierzchnia parku wynosi 33202ha. Urozmaicona rzeźba terenu, która znajduje się w tym miejscu cechuje między innymi rynny polodowcowe, moreny czołowe, równina sandrowa i torfowiska. Znajdują się tutaj 34 jeziora, co zajmuje 10% terenu. Największym jeziorem w parku jest Jezioro Raduńskie Dolne, najgłębszym Raduńskie Górne. Fauna to przede wszystkim liczne gatunki ptaków. Na terenie Parku znajduje się 12 rezerwatów przyrody oraz 43 zatwierdzone pomniki przyrody.
Region posiada też liczne walory antropogeniczne m.in.:
Kartuzy – nazwa miasta pochodzi od dawnego klasztoru kartuzów, który miał tu swoja siedzibę i po którym została kolegiata o ciekawej architekturze (bazylika z dachem w kształcie wieka trumny) i bogatym zabytkowym wnętrzu. W refektarzu organizowane są okresowe wystawy o tematyce związanej z kulturą kaszubską.
Muzeum Kaszubskie w Kartuzach jest jednym z najciekawszych obiektów w regionie. Szczególnie sympatycznych turystów częstują tu tabaką, zgodnie ze starym kaszubskim rytuałem.
Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów w Chmielnie – powstałe w roku 1993 z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Chmielnie przy warsztacie wytwórczym rodziny Neclów nad jeziorem Białym. Znajdują się tu eksponaty ceramiki pochodzące z ostatnich 300. lat, bogato zdobione charakterystycznym wzornictwem rodu Neclów, jak i oryginalne sprzęty w warsztatach rzemieślniczych (możliwość obserwacji garncarza przy pracy) z piecem do wypalania ceramiki w piwnicy. Przy muzeum istnieje mały sklepik firmowy umożliwiający dokonanie zakupu oryginalnych pamiątek ceramiki kaszubskiej.
Kościerzyna – znajduje się tu skansen parowozów, który jest czynny przez cały rok. Innym niezwykle ciekawym obiektem jest Kościół Zmartwychwstańców, który powstał pod koniec XIX wieku. Jest to świątynia ewangelicka, wybudowana w stylu neogotyckim. Miłośnicy architektury sakralnej powinni też zwrócić uwagę na kościół Świętej Trójcy, który powstał ponad 610 lat temu. Znajduje się tutaj obraz Matki Boskiej Kościerskiej, pochodzący z 1616 r. Wspomniany kościół farny jest jednocześnie sanktuarium Matki Boskiej Kościerskiej Królowej Rodzin. Drugie jest sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej Królowej Anielskiej.
Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich, stanowi element turystycznego Szlaku Kaszubskiego, to jeden z najważniejszych polskich skansenów. Skansen znajduje się na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, nieopodal jeziora Gołuń. Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich składa się z rozmieszczonych na terenie ponad dwudziestu hektarów dworków z obejściami szlacheckimi, chat i budynków użyteczności publicznej (w tym karczma, kuźnia, kościół, szkoła oraz dwa młyny wiatrakowe) z okresu siedemnastego, osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Goście odwiedzający Kaszubski Park Etnograficzny mają też okazję wzięcia udziału w różnego rodzaju warsztatach czy kiermaszach organizowanych regularnie przez pracowników skansenu. Poza tradycyjnym przyjmowaniem gości, Kaszubski Park Etnograficzny organizuje również imprezy. Najważniejsze z nich to Jarmark Wdzydzki oraz Święto Kartofla.
Dom do góry nogami zbudowany został w Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku. Domek został stworzony przez Daniela Czapiewskiego jako pomnik przewrotu wartości i obalenia systemu komunistycznego. Budynek swoim wyglądem ma przywoływać wspomnienia czasów PRL. Rozmiar budynku jest normalny. Jest on jednak obrócony o 180 stopni i ma dach wbity w ziemię. Dlatego wchodząc do środka, stąpa się po jego suficie. Wnętrze domku jest również urządzone w stylu PRLu. Znajduje się w nim stary czarno-biały telewizor oraz toaleta z lat 70-tych. Dom został wybudowany w 2007 roku i od tego czasu przyciąga wielu turystów.
Zamek Kiszewski przy drodze wojewódzkiej nr 214 i nad Wierzycą. Od roku 1466 był siedzibą polskiego starosty (samodzielne starostwo niegrodowe). Gotycki, ceglany zamek krzyżacki stoi 1,5 km od wsi Stara Kiszewa. Zachował się zewnętrzny obwód murów z basztami i wieżą obronną, pozostałości gotyckiego zamku krzyżackiego z XIV wieku. (obecnie w ręku prywatnego właściciela).
Zamek w Bytowie jest to gotycki zamek krzyżacki z lat 1398-1406, wzniesiony pod kierunkiem Mikołaja Fellensteina. Jeden z ostatnich zamków zbudowanych przez Krzyżaków. Była to siedziba prokuratora zakonnego.
Zamek w Lęborku będący siedzibą wójta, został wybudowany przez Krzyżaków około roku 1343, równocześnie z założeniem miasta. Budowla wzniesiona w południowo-wschodnim narożniku miasta, była sprzężona z jego fortyfikacjami. Do dziś zachował się główny dom zamkowy, w którym w dalszym ciągu mieści się sąd, oraz młyn zamkowy i spichlerz, stojący niegdyś za murami zamku.
Amatorom sportów wodnych proponowany jest spływ kajakowy rzeką Słupią. Trasa zaczyna się na jeziorze Gowidlińskim. Spływ „Doliną Słupi” zaliczany jest do trudnych ale bardzo interesujących szlaków. Stworzono także warunki do uprawiania turystyki rowerowej, konnej i pieszej. Na Wieżycy funkcjonują wyciągi narciarskie i trasy zjazdowe. Wszyscy, którzy wybiorą się na Kaszuby, powinni zdecydować się na przejażdżkę Drogą Kaszubską. Jest to trasa widokowa, która przebiega przez najbardziej atrakcyjne obszary Kaszubskiego Parku Krajobrazowego
Zagospodarowanie turystyczne
Najwięcej ośrodków wczasowych skupiają gminy: Kościerzyna, Stężyca, Karsin, Sulęczyno i Studzienice. Początkowo były to ośrodki zakładów pracy Trójmiasta, obecnie przekształcane są w ogólnodostępne. Dość liczne są kwatery prywatne, kempingi, pola biwakowe i domy letniskowe. Pojezierze Kaszubskie jest już w pewnych partiach przeciążone ruchem turystycznym i zabudową letniskową. Brak natomiast wielu urządzeń paraturystycznych. Zagospodarowanie powinno objąć większą liczbę miejscowości i uporządkować już istniejącą bazę turystyczną. Jednak większość turystów za bazę noclegową wybiera pobliski Gdańsk.
Można tu dobrze zjeść zarówno tradycyjną kuchnię kaszubską jak i fast foody. Potrawy z ryb w kuchni kaszubskiej są podstawowym atrybutem tego regionu. Duże ilości ryb zasalane są w beczkach na zimę do smażenia na postne dni. Natomiast wyjęte z solanki, dobrze wymoczone smakują jak świeże. Mniejsze ilości zasmaża się na bieżąco. Tam gdzie rybołówstwo jest rozwinięte, tam i ryby stanowią podstawę receptury kuchni kaszubskiej.
Komunikacja
Na terenie mezoregionu znajduje się jeden czynny cywilny port lotniczy w pod Gdańskim Rębiechowie. Jest to jedyne czynne lotnisko cywilne w województwie.
Przez mezoregion biegną drogi krajowe nr 6, 7 oraz 20. oraz drogi wojewódzkie nr 216, 218, 221, 222, 224, 226
Przez mezoregion przechodzą następujące linie kolejowe: 201 Nowa Wieś Wielka– Gdynia Główna; 211 Chojnice – Kościerzyna 214 Somonino– Kartuzy 229 Pruszcz Gdański – Łeba; 233 Pszczółki – Kościerzyna 235 Kokoszki – Gdańsk Osowa. Ruch pasażerski odbywa się jednakże tylko na dwóch pierwszych liniach.