Przykładem nawiązania przez Kraszewskiego do schematu powieści w stylu Waltera Scotta są "Zygmuntowskie czasy".

W przypadku "Starej baśni", która powstała znacznie później, mamy do czynienia z odejściem od schematu powieści walterscottowskiej, otwiera ona cykl powieści historycznych opowiadających o dziejach Polski, cykl ten tworzy go 29 powieści, powstawał przez 10 lat od 1875 r. itd. Powieść traktuje o pradziejach/ początkach państwa polskiego. Taką tematykę podejmowali pisarze i poeci doby romantyzmu, lecz często "fantazjowali" na temat pradziejów, traktowali ten temat dość swobodnie (zob. Słowacki - "Balladyna", "Lillla Weneda", "Król-Duch", Norwid - "Wanda", "Krakus") Kraszewski natomiast jako pisarz historyczny stara się pozostać wierny dawnym kronikom, stara się odtworzyć obraz Polski z IX wieku.