ZESTAWY RAZEM

ZESTAW 1

1. pojęcie, przedmiot, systematyka prawa cywilnego

a)Prawo cywilne to gałąź systemu prawa obejmująca przepisy, które regulują majątkowe i niemajątkowe stosunki prawne za pomocą cywilistycznej metody opartej na zasadzie autonomii prywatnej oraz równorzędności podmiotów i stron stosunków prawnych.

b)Przedmiotem regulacji prawa cywilnego są:

Cywilnoprawne stosunki majątkowe-to więzi prawne ukształtowane ze względu na

przynależność do osób fizycznych lub prawnych rzeczy i przynależność dóbr

niematerialnych, ale w takim zakresie, w jakim przysparzają korzyści majątkowych

Cywilnoprawne stosunki niemajątkowe-to więzi prawne ukształtowane ze względu na

przynależność do osób fizycznych lub prawnych dóbr niematerialnych w takim zakresie, w

jakim chodzi o ich zachowanie i nienaruszalność oraz niemajątkowe stosunki rodzinne,

których funkcja polega na stworzeniu prawnych ram wyłącznie lub w przeważającej mierze

dla więzi osobistych.

C) Systematyka polskiego prawa cywilnego

a)działy podstawowe: część ogólna, prawo rzeczowe, prawo zobowiązań, prawo spadkowe

b)działy wyspecjalizowane: prawo na dobrach materialnych, prawo spółek handlowych,

prawo rodzinne

2.Skutki przedawnienia

Skutek przedawnienia polega na tym, że po opływie terminu przedawnienia ten,

przeciwko któremu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia,

podnosząc zarzut przedawnienie. Roszczenie majątkowe istnieje nadal, staje się jednak

tzw. roszczeniem niezupełnym )pozbawionym przymusowej realizacji).

3. Umowa sprzedaży

Sprzedaż jest umową w, której jedna ze stron zobowiązuje się przenieść własność rzeczy i wydać ją drugiej osobie, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić za nią ustaloną cenę.

-Oprócz rzeczy przedmiotem sprzedaży mogą być także energia, gaz i prawa majątkowe

-Możliwa jest sprzedaż rzeczy jeszcze nieistniejących

-Jest możliwa sprzedaż rzeczy cudzej

-Przedmiot może być oznaczony indywidualnie lub rodzajowo

-Istnieją rzeczy wyłączone z obrotu cywilnoprawnego

-Cenę zawsze stanowi suma pieniężna (określona w umowie, lub na podstawi wymiernych

wskaźników)- powinna stanowić w rozumieniu stron ekwiwalent transakcji

- Co do zasady nie wymaga szczególnej formy, jednak zależy to od przedmiotu sprzedaży

-Konsensualna

-Odpłatna

-Wzajemna

-Zobowiązująca

4.Przesłanki odpowiedzialności za szkodę

‎‎‎1) uszczerbek w dobrach lub interesach prawnie chronionych, którego poszkodowany doznał wbrew swej woli.

2) szkoda musi być spowodowana przez jakiś fakt. Działanie ludzkie lub inne zdarzenie z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy.

3) miedzy tym faktem a szkoda musi istnieć adekwatny związek przyczynowy

ZESTAW 2

1. Akt administracyjny a zdarzenie prawne

Akt administracyjny i zdarzenie prawne to dwa pojęcia prawne dotyczące sytuacji, która wywołuje skutki prawne. Pojęcia te różnią się między sobą pod względem zakresowym i przedmiotowym.

Zdarzenie prawne jest to każde wydarzenie, zjawisko, czynność itp., które wywołuje rzeczywiste powstanie, zmianę lub zanik określonego stosunku prawnego. Wśród zdarzeń prawnych wyróżnia się wydarzenia, które nastąpiły niezależnie od ludzkiej woli (w wyniku przypadkowych sytuacji, czy też gwałtownych i nieprzewidzianych zjawisk przyrody, np. trzęsienie ziemi), a także takie, które wynikają z woli człowieka. Te pierwsze są właściwymi zdarzeniami prawnymi, natomiast te drugie noszą nazwę działań.

Z kolei akt administracyjny to akt prawny wydany przez uprawnioną jednostkę administracyjną, w którym stwierdza się istnienie, zmianę, lub zniesienie określonego stosunku prawnego.:

-akty konstytutywne- na mocy ich powstaje/zanika/zostaje zmieniony pewien stosunek prawny

-akty deklaratoryjne- nie tworzą nowych stosunków prawnych, jedynie informują o ich istnieniu

2.przerwanie biegu przedawnienia

Zgodnie z art.123 kc. przerwanie biegu przedawnienia powodują:

a)każda czynność dokonana przed sądem lub innym organem powołanym do

rozpoznawania spraw albo egzekwowania roszczeń danego rodzaju, a także przed sądem

polubownym, jeżeli przedsięwzięta została bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia,

zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia

b)uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje

c)wszczęcie mediacji

Przerwanie biegu przedawnienie oznacza, że zaistnienie pewnych zdarzeń powoduje, iż bieg przedawnienie przerywa się, a po przewie biegnie od nowa.

3.pojęcie zobowiązania

Zobowiązanie jest stosunkiem prawnym między dwiema lub więcej osobami, na mocy

którego jedna osoba(wierzyciel)może żądać od drugiej(dłużnika) określonego działania lub

zaniechania(świadczenia), a dłużnik jest zobowiązany to świadczenie spełnić. Uprawnienie

wierzyciela do domagania się spełnienia świadczenia przez dłużnika nazywa się

wierzytelnością, zaś obciążający dłużnika obowiązek spełnienia świadczenia określany jest

mianem długo

4.Rękojmia za wady

Wady fizyczne:

-Zmniejsza wartość rzeczy

-Zmniejsza użyteczność rzeczy ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z

okoliczności lub przeznaczenia rzeczy

-Rzecz nie ma właściwości o których sprzedawca zapewniał kupującego

-Rzecz zostaje wydana w stanie niezupełnym

Wady prawne

-Rzecz nie stanowi własności sprzedawcy

-Rzecz jest obciążona prawem lub prawami osoby trzeciej

Charakter odpowiedzialności

W razie ujawnienia się wady rzeczy sprzedanej sprzedawca jest odpowiedzialny wobec kupującego za tą wadę; odpowiedzialność tu określona jest surowsza niż wynikałoby to z przepisów ogólnych:

-Odpowiedzialność niezależna od winy sprzedawcy

-Niezależna od wykazania szkody spowodowanej przez wydanie rzeczy wadliwej

-Niezależna od wiedzy sprzedawcy o wadzie rzeczy

-Nie powstaje odpowiedzialność jeśli kupujący zdawał sobie sprawę z wady rzecz i mimo to zgodził się na zakup rzeczy

-Kupujący nie ma obowiązku zbadania rzeczy, chyba że wynika to z stosunków danego

rodzaju

ZESTAW 3

1.Prawo podmiotowe względne i bezwzględne

Prawo bezwzględne-skuteczne wobec wszystkich. Uprawniony może domagać się od

wszystkich nieingerencji w sferę jego prawa podmiotowego i od każdej osoby, która nie

wypełni tego obowiązku, może domagać się przywrócenia stanu zgodnego z prawem i

zaniechania dalszych naruszeń.

Prawo względne-są skuteczne tylko wobec niektórych indywidualnie określonych

podmiotów, a więc między stronami oznaczonego stosunku prawnego

2.Odpowiedzialność dłużnika – rzeczowa i osobista – 292, 293

Odpowiedzialność-oznacza, że w wypadku niespełnienia świadczenia przez dłużnika

wierzyciel może zrealizować swoje uprawnienia w drodze przymusowej, przy wsparciu

sądowych organów egzekucyjnych.

Wyróżniamy odpowiedzialność osobistą i rzeczową, przy czym współcześnie w obu

wypadkach odpowiedzialność ma charakter majątkowy.

Odpowiedzialność osobista polega na tym, że wierzyciel może skierować egzekucję do

całego majątku dłużnika w takim składzie, w jakim znajduje się on w chwili wszczęcia

egzekucji. Odpowiedzialność ta ma w zasadzie charakter nieograniczony. Tzn. dłużnik

odpowiada całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym. Charakteryzuje się tym że:

a)wierzycielowi służy wybór pomiędzy przedmiotami majątkowymi należącymi do dłużnika,

z których chce on uzyskać zaspokojenie, oraz wybór przymusowego sposobu zaspokojenia

b)w razie zbiegu egzekucji kilku wierzycieli, gdy majątek dłużnika nie wystarcza na

zaspokojenie wszystkich roszczeń, każdy z wierzycieli otrzymuje tylko częściowe

zaspokojenie według stosunku wartości wierzytelności

Przy odpowiedzialności rzeczowej gwarancję zaspokojenia wierzyciela stanowi nie cały

majątek dłużnika, ale tylko ściśle oznaczony przedmiot majątkowy, na którym została

zabezpieczona wierzytelność i to bez względu na to, w czyich rękach znajduje się ten

przedmiot w chwili wszczęcia egzekucji. Odpowiedzialność rzeczowa za dług powstaje

głownie na mocy zabezpieczenia wierzytelności w drodze zastawu i hipoteki

3. Tryby zawierania umów

a)oferta -oświadczenie woli jednej strony skierowane do drugiej strony, które obejmuje propozycję zawarcia umowy i określa jej istotne postanowienia. Oferent jest swoją ofertą związany, co oznacza, że adresat oferty może na mocy jednostronnego oświadczenia woli doprowadzić do zawarcia umowy i w konsekwencji do powstania lub zmiany stosunku cywilnoprawnego. Z teoretycznego punktu widzenia przyjmuje się, ż po stronie adresata oferty powstaje prawo kształtujące. Umowa zostaje zawarta gdy adresat ofertę przyjął, czyli złożył oświadczenie woli o akceptacji oferty w całości. Milczenia adresata nie traktuje się jako przyjęcia oferty, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 68.

b)negocjacje

dotyczą umów złożonych, obszernych z punktu widzenia treści oraz skomplikowanych, gdy stosunkowo prosty mechanizm kontraktowania, oparty o mechanizm ofertowy nie może znaleźć zastosowania. Negocjacje polegają na uzgodnieniu przez pertraktujące podmioty

poszczególnych elementów przyszłej umowy. Według art.72 w wypadku prowadzenia

negocjacji umowa zostaje zawarta dopiero wtedy, gdy strony dojdą do porozumienia co do

wszystkich postanowień umowy, które były przedmiotem negocjacji

c)instytucja przetargu

-jest uregulowana dość ogólnie. Przetarg stanowi szczególną procedurę zawierania umów, modyfikująca system ich zawierania poprzez ofertę i jej

przyjęcie. Procedura ta pozwala nadto na określoną weryfikację pewnych warunków umowy

np. uzyskanie najkorzystniejszych warunków wykonania umowy, ceny itp.

4.Umowa o dzieło – ogólna charakterystyka

Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, zaś zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia. Przez dzieło należy rozumieć wytwór indywidualnej działalności człowieka, najczęściej ucieleśniony w przedmiotach materialnych. Umowa o dzieło jest czynności prawną odpłatną, konsensularną i wzajemną.

Przyjmujący zamówienie nie jest co do zasady zobowiązany do osobistego wykonania dzieła, byleby dzieło miało cechy określone w umowie. Zamawiający jest uprawniony do kontrolowania wykonywania dzieła.

Przyjmujący zamówienie odpowiada za wady fizyczne i prawne dzieła na zasadach określonych w przepisach o rękojmi przy sprzedaży, z tym że należy dokonać rozróżnienie wad na takie, które:

1.Dadzą się usunąć

2. Usunąć się nie dadzą

ZESTAW 4

1.stosunek cywilnoprawny a stosunek administracyjny – 76

Stosunek cywilnoprawny jest rodzajem stosunku prawnego, ten zaś rodzajem stosunku

społecznego, a więc postacią więzi łączącej osoby fizyczne lub prawne. Powstaje , ulega

zmianie albo ustaje wskutek zajścia zdarzeń cywilnoprawnych

Cechy stosunku cywilnoprawnego

a)równorzędność stron-brak podległości prawnej jednego podmiotu innemu podmiotowi

b)autonomia prywatna stron-polega na tym, że podmioty mogą własnym działaniem

kształtować swoje stosunki prawne, w szeroko zakreślonych przez prawo granicach

c) sądowa ochrona interesów stron

Stosunek administracyjnoprawny - stosunek prawny regulowany przez normy prawa administracyjnego. Powstaje wskutek zaistnienia przesłanek faktycznych lub określonych faktów prawnych. Ustaje z chwilą wydania przez organ administracji publicznej, wiążącego rozstrzygnięcia

2.forma czynności prawnych ze względu na skutki ich niezachowania

a)formę zastrzeżoną pod rygorem nieważności (ad solemnitatem)

Oznacza taką formę szczególną z uwagi na jej szatę zewnętrzną, której niezachowanie

powoduje nieważność czynności prawnej. Obowiązek zachowania takiej formy może

wynikać z mocy ustawy bądź z mocy czynności prawnej

Zgodnie z art. 73 każda przewidziana w przepisach ustawy forma szczególna inna

aniżeli pismo ma charakter formy pod rygorem nieważności, chyba że jej zachowanie zostało

zastrzeżone tylko w celu wywołania oznaczonych Skurków prawnych tj.ad eventum; jeśli zaś

przepisy prawa przewidują jako szczególną formę pisemną, to jest ona formą ad solemnitatem jedynie wówczas, gdy w przepisie wyraźnie statuowano rygor nieważności.

b)formę zastrzeżoną dla celów dowodowych(ad probationem)

To forma pisemna, której niezachowanie nie powoduje nieważności czynności

prawnej, ale ogranicza możliwość skorzystania w ewentualnym procesie z niektórych

środków dowodowych.

Zgodnie z art. 74 niezachowanie formy pisemnej ad probationem uniemożliwia

dopuszczenie w ewentualnym procesie dowodu z zeznań świadków oraz dowodu z

przesłuchania stron na fakt dokonania czynności prawnej. Na mocy ustępu drugiego osobowe

środki dowodowe będą jednak dopuszczalne, gdy obie strony wyrażą na to zgodę albo jeżeli

fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma, bądź gdy

żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą.

Formą ad probationem jest każda przewidziana w przepisach forma pisemna, chyba że

przepis statuujący formę pisemną jednocześnie expressis Derbis zastrzega rygor nieważności.

c)formę dla wywołania oznaczonych skutków prawnych (ad eventum)

16Polega na tym, że przepis ustawy uzależnia wywołanie przez czynność prawną

niektórych skutków od zachowania tejże szczególnej formy, czyli mimo niezachowania tej

formy czynność prawna będzie ważna, lecz nie wywoła wszystkich skutków prawnych.

3.wierzytelność – pojęcie, rodzaje

Wierzytelnością są uprawnienia wierzyciela do domagania się spełnienie świadczenia przez dłużnika.

Występują różne rodzaje wierzytelności, związane z określonym rodzajem działalności, posiadająca określone cechy charakterystyczne np. wierzytelność bankowa, wierzytelność ubezpieczeniowa.

4. Umowa spółki cywilnej – ogólna charakterystyka – 386, 387

Umowa ta reguluje zasady organizacyjne współpracy dwóch lub więcej podmiotów w celu osiągnięcia zamierzonego celu gospodarczego. Zgodnie z art. 860 KC przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, a w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkład wspólnika może polegać bądź na wniesieniu majątku do spółki, praw majątkowych bądź tez na świadczeniu usług a w szczególności na pracy wspólnika na rzecz spółki.

Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, nie jest też przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie.

ZESTAW 5

1.Oferta – definicja i skutki – 157, 158

Zgodnie z art. 66 przez ofertę rozumiemy oświadczenie woli jednej strony skierowane

do drugiej strony, które obejmuje propozycję zawarcia umowy i określa jej istotne

postanowienia

Oferent jest swoją ofertą związany, co oznacza, że adresat oferty może na

mocy jednostronnego oświadczenia woli doprowadzić do zawarcia umowy i w konsekwencji

do powstania lub zmiany stosunku cywilnoprawnego. Z teoretycznego punktu widzenia

przyjmuje się, ż po stronie adresata oferty powstaje prawo kształtujące. Umowa zostaje

zawarta gdy adresat ofertę przyjął, czyli złożył oświadczenie woli o akceptacji oferty w

całości. Milczenia adresata nie traktuje się jako przyjęcia oferty, z wyjątkiem sytuacji

przewidzianej w art. 68.

2.Ograniczona zdolność dla czynności prawnych

Posiadają osoby fizyczne, które ukończyły lat trzynaście oraz osoby ubezwłasnowolnione

częściowo. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama dokonywać

następujących czynności prawnych

1. Czynności które nie są po jej stronie ani rozporządzeniem, ani zobowiązaniem

2. Zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących

sprawach życia codziennego.

3. Zawierać umowy o prace

4. Rozporządzać swoim zarobkiem

5. Dotyczących przedmiotów majątkowych oddanych do jej swobodnego użytku

3.Odpowiedzialność kontraktowa , deliktowa i gwarancyjna

Trzy rodzaje odpowiedzialności odszkodowawczej:

a) odpowiedzialność deliktowa, która występuje wtedy, gdy między

poszkodowanym, a podmiotem odpowiedzialnym za szkodę nie ma stosunku

zobowiązaniowego, lub też, gdy szkoda zostaje wyrządzona poza istniejącym stosunkiem:

zdarzenie wyrządzające szkodę rodzi stosunek zobowiązaniowy jako stosunek samoistny.

b)odpowiedzialność kontraktowa, która powstaje wówczas, gdy szkoda zostaje

wyrządzona przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika:

odszkodowanie w takim wypadku zastępuje główne świadczenie lub je uzupełnia.

c)odpowiedzialność gwarancyjno- repartycyjna, która powstaje na skutek przyjęcia

na siebie przez dany podmiot odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez inne osoby, w

określonych okolicznościach, np. odpowiedzialność ubezpieczeniowa.

4.Najem i dzierżawa - charakterystyka i porównanie

Najem jest umową, w której wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się uiszczać wynajmującemu umówiony czynsz. Stronami tej umowy są wynajmujący i najemca.

Przedmiotem najmu mogą być wszelkiego rodzaju rzeczy jak również ich części składowe.

Wskutek powstania stosunku najmu najemca uzyskuje uprawnienie do używania rzeczy. Świadczeniem wzajemnym najemcy jest uiszczenie czynszu, który może być oznaczony nie tylko w pieniądzu, ale także w świadczeniach innego rodzaju.

Umowa najmu może być zawarta w dowolnej formie z tym, że umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy nić jeden rok powinna być zawarta na piśmie: w razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nie oznaczony.

Czynsz z tytułu najmu może być płacony jednorazowa lub periodycznie.

Dzierżawa jest umową w której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się uiszczać wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Przedmiotem dzierżawy mogą być również prawa. Umowa dzierżawy jest czynnością prawną odpłatną i wzajemną.

Szczególne cechy dzierżawy polegają na tym, że:

Czynsz dzierżawy może być i często w praktyce jest-uiszczany w oznaczonej ułamkowo części pożytków rzeczy lub prawa
Dzierżawca ma obowiązek zachowania substancji dzierżawionej rzeczy i dlatego powinie zwrócić przedmiot dzierżawy w stanie nie pogorszonym
Dzierżawcy nie wolno zmieniać przeznaczenia dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego
Największe praktyczne znaczenia ma dzierżawa gruntów rolnych, w odniesieniu do której art. 695 k.c przyznaje dzierżawcy nieruchomości rolnej ustawowe prawno pierwokupu

ZESTAW 6

1. Forma pisemna czynności prawnej

Jest to forma czynności prawnej

Wyróżniamy:

-zwykłą formie pisemną

-formę pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu

-formę pisemną z urzędowym poświadczeniem daty

-formę aktu notarialnego

Zwykła forma pisemna wymaga złożenia własnoręcznego podpisu na dokumencie zawierającym osnowę oświadczenia woli. Do zawarcia umowy za wystarczającą kodeks uznaje wymianę dokumentów obejmujących treść oświadczenia woli każdej stron i przez nią podpisany.

Forma pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisem urzędowo poświadczonym polega na zachowaniu formy pisemnej zwykłej i poświadczeniu podpisu przez notariusza albo inny właściwy organ lub banki w miejscowościach, których nie ma kancelarii notarialnej

Forma pisemna z urzędowym poświadczeniem daty sprowadza się do złożenia oświadczenia woli w zwykłej formie pisemnej oraz poświadczenia daty przez notariusza lub umieszczenia na dokumencie przez organ państwowy jakiekolwiek wzmianki.

Forma notarialna czynności prawnej polega na tym, że notariusz haji ibisa zaufania publicznego spisuje treść oświadczenia woli, odczytuje oświadczenie stronom czynności, które następnie podpisują akt wespół z notariuszem.

2.Zawieszenie przedawnienia

W myśl art. 121 k.c bieg przedawnienia ulega zawieszeniu:

a)co do roszczeń, które przysługuje dzieciom przeciwko rodzicom-przez czas trwania

władzy rodzicielskiej

b)co do roszczeń, które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności

prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę przez czas sprawowania

przez te osoby opieki lub kurateli.

c)co do roszczeń, które przysługują jednemu małżonkowi przeciwko drugiemu przez czas

trwania małżeństwa

d)co do wszystkich roszczeń gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich

dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego

rodzaju-przez czas trwania przeszkody.

Skutkiem zawieszenia jest to, że przez pewien okres bieg przedawnienia nie

rozpoczyna się, a jeśli już się rozpoczął, ulega zatrzymaniu na czas trwania przeszkody, a

po jej ustaniu biegnie w dalszym ciągu., zaś czas trwania przeszkody nie wlicza się do

tego biegu.

3.Zobowiązanie – osoby uczestniczące, miejsce, termin, sposób wykonania

a) osobami uczestniczącymi są dłużnik oraz wierzyciel

b)miejsce

Dla oznaczenia miejsca wykonania zobowiązania podstawowe znaczenie ma treść

zobowiązania. Treść ta wynika z ustawy, z czynności prawnej bądź z właściwości

zobowiązania. Jeżeli określone wyżej źródła milczą w kwestii miejsca wykonania

zobowiązania, znajduje zastosowanie reguła ogólna, zgodnie z którą jest nim miejsce, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał swoje miejsce zamieszkania lub siedzibę.

c)termin

Termin wykonania zobowiązania musi być oznaczony bądź ścisłą datą

kalendarzową, bądź przez inne określenie dnia, w którym świadczenie powinno być

spełnione. Z chwilą nadejścia terminu wykonania zobowiązania roszczenie wierzyciela do

dłużnika o spełnienie świadczenia staje się wymagalne.

Termin wykonania określonego zobowiązania oznaczony jest najczęściej przez

same strony w treści tego zobowiązania albo też wynika z ustawy lub z właściwości

zobowiązania.

d)sposób wykonania

4.Darowizna

Zgodnie z art. 888 kc darowizna jest umowa w której darczyńca zobowiązuje się do dokonania bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Konsekwencją umowy darowizny jest z jednej strony zmniejszenie się majątku darczyńcy, a z drugiej strony powiększenie aktywów majątkowych obdarowanego lub przynajmniej zmniejszenie jego pasywów. Umowa darowizny ma charakter czynności prawnej konsensualnej i jednostronnie zobowiązującej.

W celu zapobieżenia pochopnemu wyzbywaniu się składników swego majątku kodeks cywilny przewiduje dla oświadczenia darczyńcy formę aktu notarialnego. Oświadczenie woli obdarowanego może być złożone w formie dowolnej.

Z powodu bezpłatnego charakteru świadczenie darczyńcy kodeks cywilny łagodzi jego odpowiedzialność jako dłużnika. Art. 891 stanowi bowiem, że za szkodę wynikła z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania darczyńca jest odpowiedzialny tylko wtedy, gdy szkoda została wyrządzona umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa

Darowizna może zostać odwołana w dwóch sytuacjach

a)gdy darowizna nie została jeszcze wykonana przez darczyńcę

b)gdy darowizna została już wykonana przez darczyńcę- gdy obdarowany dopuszcza się w stosunku do niego rażącej niewdzięczności.

ZESTAW 7

1.Powstanie osoby prawnej

Sposób powstania osoby prawnej określają właściwe przepisy (art.35 kc). Zgodnie z art. 37 kc jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania jej do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

3 zasadnicze systemy postawania osób prawnych:

-system koncesyjny-osoba powstaje z inicjatywy jej założycieli po uzyskaniu zgody

właściwego organu państwa

-system normatywny-w którym do powstania osoby prawnej konieczne jest wyłącznie

spełnienie warunków określonych w ustawie

-system aktów organu państw-w którym osoba prawna powstaje na mocy akty wydanego

przez właściwy organ państwowy

2.Wady oświadczeń woli – pojęcia i ich skutki

1.Brak świadomości lub swobody

Oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w

stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli., jest

bezwzględnie nieważne. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju

umysłowego albo innego, chociażby przemijającego zaburzenia czynności psychicznych.

2.Pozorność

Zgodnie z art.83 pozorność polega na tym, że osoba składająca oświadczenie woli umawia się z adresatem tego oświadczenia iż:

a)oświadczenie woli ma nie wywołać żadnych skutków prawnych mimo istnienia

zewnętrznych symptomów ich powstania,

b)mogą powstać inne skutki prawne, aniżeli tez które zostały oznaczone w treści

oświadczenia woli. Skutkiem prawnym pozorności jest nieważność bezwzględna pozornego oświadczenia

woli.

3. Błąd

Jest to fałszywe wyobrażenie o rzeczywistym stanie rzeczy, a zatem mylne wyobrażenie lub

brak w ogóle wyobrażenia (błąd sensu stricto) jak również mylne wyobrażenie o treści

składanego oświadczenia(pomyłka).

Błąd może dotyczyć różnych okoliczności rzeczywistego stanu rzeczy-może to być błąd co do osoby, której składa się oświadczenie woli, co do przedmiotu umowy oraz jego właściwości.

Wypadki błędu należy podzielić na błąd co do treści czynności prawnej i błąd co do

okoliczności pozostających poza treścią czynności prawnej. Art. 84 k.c. za prawnie doniosły

uznaje tylko błąd co do treści czynności prawnej, jeżeli jest on istotny tj. uzasadnia

przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i

oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia woli tej treści. Błąd musi być zatem

istotny subiektywnie jak i obiektywnie. Skutkiem tak określonego prawnie doniosłego błędu

jest możność uchylenia się przez osobę działająca pod wpływem błędu od skutków prawnych swego oświadczenia woli.

Gdy oświadczenie woli było złożone innej osobie, a czynność była odpłatna,

uchylenie się od skutków prawnych jest dopuszczalne tylko wtedy gdy błąd został wywołany

przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z

łatwością błąd zauważyć: ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.

Przez podstęp należy rozumieć błąd wywołany przez inną osobę celowo, aby skłonić

daną osobę do złożenia oświadczenia woli.

4.Groźba

Zgodnie z art.87 k.c. kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej

strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia,

jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu albo innej osobie grozi

poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.

Groźba musi też być bezprawna, co oznacza bezprawność zapowiedzianego działania

albo zapowiedź użycia dozwolonego prawem działania w celu wymuszenia oświadczenia

woli. Groźba musi być poza tym przyczyną sprawczą złożenia oświadczenia woli.

3.Zasady odpowiedzialności za szkodę

-zasada winy- kiedy wystąpienie szkody lub zagrożenia spowodowane jest zawinionym działaniem sprawcy; winę tę należy mu wówczas udowodnić

-Zasada ryzyka- kiedy dany podmiot odpowiada za szkodę lub zagrożenie nie dlatego, że wywołał je swoim zawinionym działaniem, ale dlatego, że znajduje się w określonej przez przepisy sytuacji

-zasady słuszności-występuje wyjątkowo tylko w wypadkach wyraźnie przewidzianych w ustawie (art. 419, 4201 1 w związku z art. 419, w art. 428 i art. 431 2).

4.Umowa zlecenie i inne umowy dotyczące wykonania usług

Przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuję się dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W braku odmiennej woli stron zlecenie obejmuje umocowanie do dokonania czynności w imieniu dającego zlecenie, co jednak nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.

Do istotnych cech zlecenia nie należy osiągnięcie rezultatu, który ma wynikać z podjęcia danej czynności, ale podjęcia czynności zmierzających do osiągnięcia tego wyniku. Umowa zlecenie może być zawarta w zasadzie w dowolnej formie.

Zlecenie może być odpłatne, jak i nieodpłatne. Jeśli w umowie kwestia nie została rozstrzygnięta, norma interpretacyjna art. 735 nakazuje przyjąć, że za wykonanie zlecenie należy się wynagrodzenie.

Umowa zlecenie opiera się na zaufaniu partnerów i dlatego przejmujący zlecenie powinien wykonać powierzoną mu czynność w zasadzie osobiście. Może powierzyć wykonanie zlecenia innej osobie trzeciej, tylko wtedy gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju, albo gdy jest do tego zmuszony szczególnymi okolicznościami, zawiadamiając o tym dającego zlecenie.

ZESTAW 8

1.Zdolność prawna – pojęcie, początek i koniec

Zdolność prawna jest podstawową cechą podmiotowości w prawie cywilnym, ma

charakter bezwarunkowy i posiada ją każdy człowiek. Jest to Zdolność do bycia podmiotem

praw i obowiązków prawnych z zakresu prawa cywilnego.

Zdolność prawną ma każdy człowiek od chwili urodzenia, przy czym prawo polskie

nie wymaga by dziecko było zdolne do życia lub też żyło przez określony czas od chwili

narodzin. Kończy się w momencie śmierci

2.Ochrona dóbr osobistych

Kodeks cywilny nie zawiera definicji dóbr osobistych, lecz jedynie ogranicza się do stwierdzenia, że są nimi "w szczególności : zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska" ( art.23 ).

Ochrona dóbr osobistych może mieć charakter:

-niemajątkowy i jest wtedy realizowana drogą roszczeń chroniących samo zagrożone lub naruszone dobro

-majątkowy - kiedy roszczenia zmierzają do naprawy szkody wynikającej z naruszenia dobra

-pośredni, polegający na przyznaniu zainteresowanemu roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne.

3.Przyczyny wygaśnięcia zobowiązań – 353, 354

Główną przyczyną wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego jest spełnienie

świadczenia przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób odpowiadający

przesłankom wynikającym z art. 354 § 1 k.c.

-świadczenie w miejsce wypełnienia-polega na tym, że dłużnik w celu zwolnienie się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela świadczenie inne od pierwotnie ustalonego, a wierzyciel je przyjmuje

-odnowienie-strony postawiają, że dotychczasowe zobowiązanie zostaje umorzone, a jego miejsce powstaje nowy stosunek zobowiązaniowy, różniący się od poprzedniego bądź świadczeniem, bądź podstawą prawną świadczenia

-potrącenie- następuje gdy dane podmioty będące wobec się wierzycielami nie spełniają świadczeń a jeden z nich zamiast spełniać swoje świadczenie umarza je przez zaliczenie świadczenia drugiej strony na poczet swoje należności.

-złożenie przedmiotu świadczenie do depozytu sądowego

-zwolnienie z długu

-rozwiązanie stosunku prawnego

-klauzula rebus sic stantibus- polega na tym że w razie istotnej zmiany stosunków w okresie miedzy powstaniem zobowiązania a jego wykonaniem powinna nastąpić zmiana treści zobowiązania, a nawet wyjątkowo zobowiązanie powinno wygasnąć, bez spełnienia świadczenia.

4.Poręczenie – pojęcie, strony, skutki – 379, 380

Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela do wykonania zobowiązania na wypadek, gdyby dłużnik nie wykonał zobowiązania. Dla ważności poręczenia kodeks cywilny zastrzega, aby oświadczenie poręczyciela zostało złożone w formie pisemnej.

Poręczyciel zaciąga wobec wierzyciela własne zobowiązanie, chociaż ma ono charakter akcesoryjny wobec długu głównego. Ta akcesoryjność odpowiedzialności poręczyciela oznacza, że:

-nieważność długu głównego powoduje nieważność poręczenia

-umorzenie długu głównego powoduje wygaśniecie poręczenia

-o zakresie odpowiedzialności poręczyciela rozstrzyga każdorazowy zakres odpowiedzialności dłużnika głównego

-poręczycielowi służą przeciwko wierzycielowi wszystkie te zarzuty, jakie może podnieść dłużnik główny

ZESTAW 9

1.Pierwotne i wtórne prawo podmiotowe

Jest to podział ze względu na sposób nabycia prawa podmiotowego. Prawa pierwotne to są takie prawa które podmiot nabywa z mocy ustawy niezależnie od woli osoby, której ewentualnie prawo nabywane dotychczas przysługiwało.

Prawo wtórne są to zaś prawa które nabywamy od podmiotu który te prawa posiada.ł

2.Błąd

Jest to fałszywe wyobrażenie o rzeczywistym stanie rzeczy, a zatem mylne wyobrażenie lub

brak w ogóle wyobrażenia (błąd sensu stricto) jak również mylne wyobrażenie o treści

składanego oświadczenia(pomyłka).

Błąd może dotyczyć różnych okoliczności rzeczywistego stanu rzeczy-może to być błąd co do

osoby, której składa się oświadczenie woli, co do przedmiotu umowy oraz jego właściwości.

Wypadki błędu należy podzielić na błąd co do treści czynności prawnej i błąd co do

okoliczności pozostających poza treścią czynności prawnej. Art. 84 k.c. za prawnie doniosły

uznaje tylko błąd co do treści czynności prawnej, jeżeli jest on istotny tj. uzasadnia

przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i

oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia woli tej treści. Błąd musi być zatem

istotny subiektywnie jak i obiektywnie. Skutkiem tak określonego prawnie doniosłego błędu

jest możność uchylenia się przez osobę działająca pod wpływem bledu od skutków prawnych

swego oświadczenia woli.

Gdy oświadczenie woli było złożone innej osobie, a czynność była odpłatna,

uchylenie się od skutków prawnych jest dopuszczalne tylko wtedy gdy błąd został wywołany

przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z

łatwością błąd zauważyć: ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.

Przez podstęp należy rozumieć błąd wywołany przez inną osobę celowo, aby skłonić

daną osobę do złożenia oświadczenia woli.

3.Bezpodstawne wzbogacenie

Zdarzeniem prawnym, będącym źródłem zobowiązania, jest na gruncie prawa

obligacyjnego fakt uzyskania kosztem innej osoby jakiejś korzyści majątkowej bez

należytego usprawiedliwienia prawnego (art. 405 i nast. K.c.). Instytucja bezpodstawnego

wzbogacenia służy z jednej strony ochronie majątku przed bezpodstawnym jego

uszczupleniem, a z drugiej umożliwia kontrolę poprawności wszelkich przesunięć

majątkowych.

Do bezpodstawnego wzbogacenia się może dojść na tle różnorodnych okoliczności, a

mianowicie:

a) wskutek działania samego zubożonego (np. budowa na cudzym gruncie)

b)przez działanie wzbogaconego ( np. budowa na własnym gruncie z cudzych materiałów)

c)na skutek działania osób trzecich ( np. zapłata cudzego długu)

d)wskutek zdarzeń nie będących działaniem ludzkim ( np. przesunięcie przez nurt rzeki

gruntu między sąsiadami).

Według art. 405 k.c. powstanie zobowiązania z tytułu bezpodstawnego

wzbogacenia jest uzależnione od istnienia trzech przesłanek:

a)wzbogacenia jednego podmiotu kosztem zubożenia innego podmiotu

b) związku między wzbogaceniem a zubożeniem

c) braku podstawy prawnej wzbogacenia.

4.umowy nazwane i nienazwane

Umowa nazwana to umowa posiadająca szczególną regulację kodeksową - do umowy takiej odnosi się grupa przepisów prawa, gdzie określone są wzajemne uprawnienia i obowiązki stron właściwe dla stosunku prawnego danego rodzaju. Regulacji umowy nazwanej poświęcony jest zwykle osobny rozdział kodeksu. Przykładami umów nazwanych są: umowa sprzedaży, umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa przewozu.

W polskim prawie za umowę nienazwaną uważa się wszystkie umowy, niebędące umowami nazwanymi. Ze względu na zasadę swobody umów, stosunki prawne regulowane umową nienazwaną kreowane są przez strony w sposób dowolny i odpowiadający stronom

ZESTAW 10

1.Nadużycie praw podmiotowych

„Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzecznych ze społeczno gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takiego

działanie lub zaniechania uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie

korzysta z ochrony.

2. Odpowiedzialność skarbu państwa i jednostek samorządu terytorialnego za szkodę podczas wykonywania władzy publicznej – 328, 329

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 417 ust.1 za szkodę wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władze z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa. Zgodnie z art. 417 k.c jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umowa międzynarodową lub ustawą.

3.Pojęcie i rodzaje przedstawicielstwa

Polega na tym, że jedna osoba, zwana przedstawicielem, dokonuje w imieniu drugiej osoby,

zwanej reprezentowanym, czynności prawnej, która-o ile mieści się w granicach

upoważnienia przedstawiciela do działania w cudzym imieniu-wywołuje skutki prawne

bezpośrednio dla reprezentowanego.

Przedstawicielstwo czynne-przedstawiciel składa oświadczenie woli w imieniu

reprezentowanego

Przedstawicielstwo bierne-zachodzi gdy przedstawiciel odbiera w imieniu reprezentowanego

oświadczenie woli złożone przez osobę trzecią.

Podział:

a)przedstawicielstwo ustawowe-gdy źródłem umocowania jest ustawa

b)pełnomocnictwo-gdy umocowanie do działania w cudzym imieniu opiera się na

jednostronnym oświadczeniu woli reprezentowanego

4.Prawo pierwokupu – pojęcie, źródła, skutki nadużycia - 596 – 602 KC

Prawo pierwokupu – prawo określonej osoby do pierwszeństwa w zakupie oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby jej właściciel zamierzał sprzedać ją osobie trzeciej.
Prawo pierwokupu może wynikać z ustawy lub czynności prawnej. Dotyczy ono zarówno rzeczy ruchomych, jak i nieruchomości (w tym przypadku tak prawa własności, jak i użytkowania wieczystego). Zawsze jednak musi to być rzecz oznaczona przynajmniej rodzajowo (np. samochód określonej marki).

§ 1. Jeżeli zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu sprzedał rzecz osobie trzeciej bezwarunkowo albo jeżeli nie zawiadomił uprawnionego o sprzedaży lub podał mu do wiadomości istotne postanowienia umowy sprzedaży niezgodnie z rzeczywistością, ponosi on odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę.

ZESTAW 11

1. Czynności prawno zobowiązujące i rozporządzające – 149

d)zobowiązujące –czynności, których skutkiem jest powstanie zobowiązania do spełnienia

określonego świadczenia np. umowa najmu

e)rozporządzające-czynności, których celem i bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie,

ograniczenie, obciążenie lub zniesienie prawa przysługującego podmiotowi dokonującemu

czynności prawnej

2. Termin przedawnienia, rozpoczęcie biegu przedawnienia – 173, 174

Termin przedawnienie zakreślają granice czasowe do dochodzenia roszczenia w drodze przymusu państwowego. Nie mogą być one skracane ani przedłużane przez czynność prawną, co oznacza, że przepisy regulujące długość tych terminów mają charakter bezwzględnie obowiązujący.

Ogólne terminy przedawnienia wynoszą:

-dla roszczeń o świadczenia okresowe-3 lata

-dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczje-3 lata

-dla innych roszczeń-10 lat

-roszczenia stwierdzone wyrokiem sądu-10 lat

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się według art. 120 kc- od dnia w którym

roszczenie stało się wymagalne.

3. Skutki niemożności świadczenia – 347, 348

1.niemożliwość świadczenia spowodowaną okolicznościami, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, wówczas znajduje zastosowanie art. 471 k.c. Obowiązek świadczenia zmienia się wtedy w obowiązek naprawienia szkody wynikłej z niewykonania Lu nienależytego wykonania zobowiązania. Wierzycielowi przysługują 2 uprawnienia:

-może on zadąć od dłużnika naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania

-może on od umowy odstąpić, zostaje zwolniony ze świadczenia, ale musi zwrócić to co uprzednio otrzymał.

2.niemożliwość świadczenia wynikającą z innych przyczyn-zobowiązanie wygasa, zaś dłużnik nie ma obowiązku naprawienia wynikłej szkody

4. Umowa komisu – 369

Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie(komisant) zobowiązuje się-w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa- do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym, komitent zobowiązuje się zaś do zapłaty wynagrodzenia pieniężnego w formie prowizji.

Umowa komisu jest umową zobowiązująca odpłatną i wzajemną.

ZESTAW 12

1. Krajowy Rejestr Sądowy – 129

Jest to rejestr składający się z:

-rejestru przedsiębiorców

-rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej

-rejestru dłużników

Rejestr prowadzą sądy rejonowe, obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część, zwane sądami rejestrowymi, przy czym rejestr obejmuje podmioty, które z mocy przepisów ustaw obowiązane są uzyskać wpis do KRS.

2. Nieważność bezwzględna czynności prawnej – 162

Czynność prawna bezwzględnie nieważna nie wywołuje żadnych skutków wynikających z

treści oświadczenia woli, przy czym nieważność następuje z mocy samego prawa. Na

nieważność czynności prawnej może zawsze powołać się każdy, kto ma w tym interes

prawny, a w razie sporu sąd powinien uwzględnić nieważność z urzędu.

Nieważna czynność prawna podlega konwersji tzn. jeżeli przy dokonywaniu

nieważnej czynności prawnej zostały spełnione przesłanki innej ważnej czynności, przyjmuje

się że czynność ta została dokonana chyba że strony wyraziły odmienną wolę. Konwersja

może dotyczyć całości czynności prawnej albo części czynności.

Bezwzględna nieważność czynności prawnej powstaje m.in. w razie:

-dokonania czynności prawnej przez osobę nie mającą zdolności do czynności prawnych

-braku świadomości lub swobody

-niezachowania formy ad solemnitatem

-dokonania czynności sprzecznej z ustawą lub z zasadami współżycia społecznego albo

mającej na celu obejście ustawy

3. Skarga paulińska – 355

Polega na tym, iż wierzyciele mogą-przy spełnieniu określonych w ustawie przesłanek- zaskarżyć czynność prawną dłużnika dokonaną z ich pokrzywdzeniem. Skutkiem uwzględnienia skargi paulińskiej jest uznanie czynności prawnej dłużnika za bezskuteczną względem wierzyciela który taką skargę wytoczył. Tenże wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia swojej wierzytelności z przedmiotów majątkowych, które wskutek czynności prawnej uznanej za bezskuteczna wyszły z majtku dłużnika lub do niego nie weszły i znajdują się w majątku osoby trzeciej.

4. Zadatek – 312, 313

Zadatek – w szerokim sensie tego słowa- oznacza sumę pieniężną lub rzecz, którą

jedna ze stron daje drugiej przy zawarciu umowy. Art. 394 k.c. – zadatek jest

dodatkowym zastrzeżeniem umownym o charakterze realnym, spełniający funkcję surogatu

odszkodowania na wypadek, gdyby umowa zawarta między stronami nie została wykonana.

ZESTAW 13

1.Śmierć człowieka i jej skutki w prawie cywilnym – 122

Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych ustają zawsze z chwila śmierci osoby fizycznej. Z tą bowiem chwilą osoba zmarła przestaje być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego, a przysługujące jej dotychczas prawa i ciążące na niej obowiązki albo wygasają, albo przechodzą

na inne osoby zgodnie z zasadami ustalonymi w prawie spadkowym lub właściwych przepisach szczególnych,

2.Pełnomocnictwo ogólne – 168

Obejmuje umocowanie do dokonywania czynności zwykłego zarządu. Chodzi tu o dokonywanie czynności prawnych, które w konkretnej sytuacji są potrzebne dla-zgodnego z zasadami prawidłowej gospodarki-wykonywania praw majątkowych mocodawcy.

3.Odpowiedzialność deliktowa za cudze czyny – 326, 327

Zgodnie z przepisami KC, odpowiedzialność deliktowa za szkody wyrządzone przez inną osobę obejmują 3 grupy wypadków:

a)odpowiedzialność za niepoczytalnych-ponosi ten kto zobowiązany jest do nadzoru ustawowego, umownego lub faktycznego o charakterze stałym nad taką osoba, przy czym nadzorujący musi ponosić winę w nadzorze

b)odpowiedzialność za czyny osób, którymi się posłużono-ten, kto powierza wykonanie czynności drugiemu odpowiada za szkodę wyrządzoną przez osobę, która się posłużono, o ile nastąpiło uchybienie co do wyboru właściwej osoby, a szkoda nastąpiła przy wykonywaniu

c)odpowiedzialność za podwładnego-przy wykonywaniu powierzonych mu czynności ponosi przełożony

4.Swobody zawierania umów obligacyjnych – 309

Zasada swobody umów polega na tym, że podmioty prawa cywilnego mają pełną swobodę w odniesieniu do tego, czy zawrzeć określoną umowę i zawiązać między sobą stosunek obligacyjny, z kim taką umowę zawrzeć, jaką nadać umowie treść i formę. Zasada swobody umów pozwala stronom na kształtowanie własnej sytuacji prawno-obligacyjnej w taki sposób, jaki najbardziej odpowiada ich interesom.

Zgodnie z art. 353 k.c stanowi bowiem, iż podmioty prawa cywilnego, mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cele nie sprzeciwiały się właściwości stosunku prawnego, przepisom ustawy o charakterze Iris cogentis, zasadom współżycia społecznego.

ZESTAW 14

1. Ubezwłasnowolnienie i jego skutki – 121, 122

Ubezwłasnowolnienie-prowadzi do ograniczenia lub pozbawienia zdolności prawnej.

Osobę fizyczną może być ubezwłasnowolniona całkowicie lub częściowo. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że osoba taka pozostaje jeszcze pod władza rodzicielska. Na skutek ubezwłasnowolnienia całkowitego osoba fizyczna traci zdolność do czynności prawnych, Nie może więc sama dokonywać czynności prawnych. Może to nastąpić tylko na mocy stosownego orzeczenia sądu.

Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę. Ubezwłasnowolniony częściowo ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Ubezwłasnowolnienie całkowite może być orzeczone w stosunku do osoby która:

1)ukończyła lat 13

2)z powodu zaburzeń psychicznych nie jest wstanie kierować swym postępowaniem.

Częściowo można ubezwłasnowolnić osobę, która:

-uzyskała pełnoletniość

-z powodu zaburzeń psychicznych potrzebuje pomocy do prowadzenia spraw, a jej stan nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego.

2. Zdolność do czynności prawnych osób prawnych – 132

Od chwili powstania osobie pranej przysługuje pełna zdolność do czynności prawnych,

poprzez czynności prawne dokonywane własnym działaniem może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

Osoba prawna działa przez swoje organy, w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej

statucie. Jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z powodu braku organów,

sąd ustanowi dla niej kuratora który powinien postarać się o powołanie takich organów.

Funkcje organów osoby prawnej spełniają osoby fizyczne.

Skutki prawne działania osób fizycznych będących organem osoby prawnej realizują się

bezpośrednio dla tej osoby prawnej, ich działanie nie jest więc ich własnym działaniem jako

podmiotów prawa cywilnego, ale działaniem samej osoby prawnej.

3. Odpowiedzialność za szkody na zasadzie ryzyka

Opiera się na założeniu, że ten kto eksploatuje pewne niebezpieczne dla otoczenia urządzenia wykorzystujące siły przyrody lub posługuje się dla realizacji swoich interesów podległymi mu osobami, powinien ponosić odpowiedzialność za szkody stąd wynikłe dla innych osób, chociażby on sam winy nie ponosił

4. Umowa przedwstępna – pojęcie i skutki

Umowa przedwstępna (łac. pactum de contrahendo) – umowa, w której jedna lub obie strony zobowiązują się, że zawrą inną umowę, tzw. przyrzeczoną.

Jeżeli jedna ze stron zobowiązanych do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, wtenczas druga strona może ( żądać naprawienia szkody, jaką poniosła przez to, że liczyła na dojście do skutku umowy przyrzeczonej.

Jeżeli jednak umowa przedwstępna czyni zadość wymogom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, wówczas strona uprawniona może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej

ZESTAW 15

1.Czynność prawna, pojęcie i rodzaje – 146, 148, 149, 150

Stan faktyczny, w skład którego wchodzi co najmniej 1 oświadczenie woli zmierzające do

ustanowienia zmiany lub zniesienia stosunku cywilnoprawnego, z którym to stanem

faktycznym, ustawa wiąże skutki prawne nie tylko wyrażone w oświadczeniu, lecz także

oświadczeniem tym nie objęte, a wynikające z ustawy, z zasad współżycia społecznego lub

ustalonych zwyczajów.

a)jednostronne-takie czynności, które dochodzą do skutku poprzez oświadczenie woli tylko

jednej strony.

b)dwustronne -czynności składające się z oświadczeń woli, które są zgodne co do treści

kreowanego stosunku prawnego; w ten sposób dochodzi do zawarcia umowy

c)odpłatne-czynności dwustronnie zobowiązujące w których świadczenie jednej strony ma

nastąpić za odpłatą drugiej stronie czynności Wszystkie inne czynności uznawane są za

nieodpłatne

d)zobowiązujące –czynności, których skutkiem jest powstanie zobowiązania do spełnienia

określonego świadczenia np. umowa najmu

e)rozporządzające-czynności, których celem i bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie,

ograniczenie, obciążenie lub zniesienie prawa przysługującego podmiotowi dokonującemu

czynności prawnej

f)konsensualne- czynności dochodzące do skutku już przez samo złożenie oświadczenia

woli.

g)realne-potrzebne oprócz oświadczenia woli również spełnienie pewnych dodatkowych

elementów taki jak: wręczenie rzeczy kontrahentowi, wpis do księgi wieczystej itp.

h)między żyjącymi(Inter vivo)-wywołują skutki między żyjącymi osobami fizycznymi (oraz

istniejącymi osobami

i)na wypadek śmierci(mortis causa)-wywołują skutki z chwilą śmierci osoby ich

dokonującej

j)przysparzające-są to czynności, które prowadzą do przysporzenia w postaci zwiększenia

aktywów określonej osoby, bądź też zmniejszenia się jej pasywów.

2.Rzekome pełnomocnictwo – 170

W sytuacji, gdy osoba występuje w cudzym imieniu jako pełnomocnik, pomimo, że

pełnomocnikiem nie jest lub będąc pełnomocnikiem przekracza granice umocowania,

mówimy o rzekomym pełnomocniku. Jeżeli rzekomy pełnomocnik zawrze umowę w cudzym

imieniu, to jest ona czynnością prawną niezupełną (kulejącą):zachodzi stan bezskuteczności

zawieszonej. Ważność umowy zależy od potwierdzenia przez osobę w której imieniu została

zawarta-staje się ważną od chwili jej zawarcia. Czynności prawne jednostronnie dokonane

przez rzekomego pełnomocnika są nieważne, chyba że osoba której zostało złożone

oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodziła się na działanie bez umocowania. W takim

wypadku-tak jak przy umowie-czynność ta może zostać potwierdzona przez osobę, w której

imieniu została dokonana

3.Solidarność bierna i czynna – 304, 305

Solidarność bierna polega na tym, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia

od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie

wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Każdy z dłużników

odpowiada więc za całość długu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela.
Solidarność czynna zaś polega na tym, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z wierzycieli, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich.

4.Zasada nominalizmu i waloryzacji – 298

Zasada nominalizmu-zobowiązanie pieniężne zostaje spełnione przez zapłatę tej samej sumy

pieniężnej, na jaką opiewał dług w chwili jego powstawania. U podstaw obowiązywania

zasady nominalizmu leży założenie, iż wartość pieniądza się nie zmienia

Zasada waloryzacji-opiera się na założeniu, że świadczenie pieniężne ma na celu

dostarczenie wierzycielowi tej samej wartości ekonomicznej, jaką reprezentowała

wierzytelność w chwili jej powstania.

ZESTAW 16

1.Podmioty stosunków cywilnoprawnych – 77, 82

Warunkiem koniecznym bycia podmiotem stosunku prawnego jest posiadanie zdolności prawnej.

-osoby fizyczne

-nasciturus

-osoby prawne

-Jednostki organizacyjne, niebędące osobami prawnymi, którym zdolność prawną nadają przepisy szczególne

2.Bezskuteczność zawieszona – 163

Mówimy wtedy, gdy ważności czynności prawnej wymagana jest zgoda osoby trzeciej, a

zgody tej nie udzielono. Skuteczność takiej czynności pozostaje w zawieszeniu aż do chwili,

której osoba trzecia mogła jeszcze potwierdzić czynność lub ją już potwierdziła.

W razie bezskuteczności zawieszonej nie wiadomo, czy czynność prawną wywoła

skutki prawe, czy też ich nie wywoła. Wszystko zależy od tego, czy czynność ta zostanie, czy nie zostanie potwierdzona, w tym czasie jest to tzw. czynność prawna niezupełna lub

kulejąca. Wskutek potwierdzenia staję się czynności w pełni skuteczną, a przypadku zaś

odmowy potwierdzenia albo braku potwierdzenia mimo upływu określonego terminu staje się czynnością nieważną.

3.Umowa konsumencka – klauzule niedozwolone, ich skutki, istota

4.Umowa dożywocia – 382, 383

Umowa ta polega na zobowiązaniu się właściciela nieruchomości do przeniesienia jej własności na nabywcę, w zamian za co nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy lub osobie mu bliskiej dożywotnie utrzymanie.

Umowa o dożywocie ma charakter czynności prawnej zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Jest to jednocześnie umowa powodująca przeniesienie własności nieruchomości na nabywcę i jako taka wymaga dla swej ważności aktu notarialnego.

ZESTAW 17

1.Ułomne osoby prawne – 142, 143

Podmiot stosunku cywilnoprawnego, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości

prawnej, lecz posiadająca na mocy ustawy zdolność prawną.

Ułomna osoba prawna może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania mocą swojego

działania, może także pozywać i być pozywaną. Członkowie takiej jednostki organizacyjnej

co do zasady ponoszą za jej zobowiązania odpowiedzialność subsydiarną, tj. powstającą z

chwilą jej niewypłacalności.

2.Przetarg i aukcja (różnica)

Aukcja (czyli przetarg ustny) opiera się na licytacji – kupujący który przebije ofert innego uczestnika wygrywa, po zakończeniu terminu okresu trwania aukcji – następuje przybicie.
Głównym kryterium jest tutaj wyższość oferty jednego z kupujących.
Przetarg (czyli przetarg pisemny) natomiast polega na wybraniu oferty na podstawie warunków przetargu – niekoniecznie oferty najbardziej korzystnej w sensie finansowym.

3.Cesja (zmiana podmiotu, wierzyciela i dłużnika) – 307, 308

Zmiana wierzyciela

Przelew wierzytelności (cesja) jest umową zawieraną przez dotychczasowego

wierzyciela ( cedenta) z osobą trzecią (cesjonariuszem), na mocy której cesjonariusz

nabywa od cedenta przysługującą mu wierzytelność. Przelew nie wymaga w zasadzie ani

udziału, ani zgody dłużnika.

Przelew wierzytelności może przybrać postać bądź to umowy o podwójnym skutku,

bądź też samoistnej umowy rozporządzającej.

Ustawowe skutki przelewu polegają na tym, że wierzytelność przechodzi ze zbywcy

na nabywcę.

Zmiana dłużnika

Przejęcie długu jest to umowa, na mocy której osoba trzecia wstępuje w miejsce

dotychczasowego dłużnika, a dłużnik zostaje z długu zwolniony. Przejęcie długu może

nastąpić w dwojaki sposób:

a)przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela

b)przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika.

Umowa o przejęcie długu powinna być pod nieważnością zawarta na piśmie.

Zmiana podmiotowa w zobowiązaniu po stronie dłużnika może nastąpić również w

ten sposób, że do zobowiązania po stronie dłużnika przestąpi osoba trzecia w

charakterze dłużnika solidarnego (tzw. kumulatywne przejęcie długu). Dotychczasowy

dłużnik nie zostaje zwolniony, natomiast wierzyciel uzyskuje nowego dłużnika jako

współdłużnika solidarnego. Przystąpienie do długu w charakterze dłużnika solidarnego może

nastąpić na mocy umowy bądź z mocy ustawy.

4.Odpowiedzialność za wypadki samochodowe - 333

Według art. 436 ust 1 k.c w zw. Z art. 435 kc odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez ruch mechanicznego środka komunikacji, poruszanego za pomocą sil przyrody ponosi-na zasadzie ryzyka-samoistny posiadacz tego środka. Odpowiedzialność posiadacza pojazdu komunikacyjnego rozciąga się na szkody wyrządzone komukolwiek.

ZESTAW 18

1.Pożyczka – 376

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązująca, chociaż nie wzajemna, może być odpłatna lub nieodpłatna.

Dający pożyczkę jest obowiązany do rękojmi za wady rzeczy stanowiące przedmiot pożyczki niepieniężnej. Obowiązany jest w ramach rękojmi do naprawienia szkody, jaką wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich.

Termin zwrotu jest określony przez umowę, jeśli nie to w ciągu 6 tygodni po wypowiedzenia przez dającego pożyczkę

2.Kara umowna – 350

Kara umowna, zwana tez odszkodowaniem umownym, polega na tym że strony w

umowie zastrzegają, iż jedna zapłaci drugiej określoną kwotę pieniężną w razie niewykonania

lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 483 § 1 k.c.).39

Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę

kary umownej. Funkcją kary umownej jest to, iż ma ona zastąpić odszkodowanie, chyba że

strony umówiły się inaczej.

Zastrzeżenie kary umownej ułatwia wierzycielowi realizację jego uprawnienia. Nie

musi on bowiem wykazywać ani tego, że szkoda została wyrządzona, ani też jej wysokości.

3.Warunki jakie musi spełniać przedstawiciel -166

a)musi istnieć umocowanie i przedstawiciel powinien działać w granicach tego umocowania

b)powinien mieć zdolność do reprezentowania, która wiąże się ze zdolnością do czynności

prawnych. Przedstawicielem ustawowym może być tylko osoba mając pełną zdolność do

czynności prawnych

c)powinien działać w imieniu reprezentowanego

d)czynność prawna, której ma dokonać przedstawiciel nie może mięć charakteru ściśle

osobistego.

4.Zgon/uznanie za zmarłego - 123

Uznanie za zmarła osoby fizycznej odbywa się na podstawie art.29-32 k.c. Podstawową przesłanką uznania za zmarłego jest zawsze fakt zaginięcia osoby fizycznej. Druga natomiast przesłanką jest upływ czasu; zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego w którym według istniejących wiadomości dana osoba jeszcze żyła.

Postanowienie o uznaniu za zmarłego jest podstawą domniemania, że zaginiony zmarł w chwili określonej w tym orzeczeniu.

ZESTAW 19

1.Cywilnoprawny status gminy – 138, 139

Gmina ma osobowość prawna. Organami gminy są rada gminy i zarząd gminy. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne oraz zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym też tworzyć jednostki organizacyjne oraz zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym tez tworzyć gminne osoby prawne, przy czym gmina i gminna osoba prawna mogą prowadzić działalność gospodarcza wykraczająca poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w ustawie. Gmina nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych gminnych osób prawnych. Gminy mogą tworzyć związki międzygminne, które posiadają osobowość prawna.

2.Nieważność względna, wymagał dokładnie o co chodzi ze wzruszalnością – 162

Czynność nieważna względnie wywołuje wszystkie skutki prawne tak, jak gdyby była

czynnością niewadliwą. Następuje zatem powstanie zobowiązań i uprawnień, przeniesienie

praw. Czynność taką można konwalidować.

Istnieją dwa sposoby unieważnienia czynności prawnej nieważnej względnie:

a)kto złożył innej osobie oświadczenie woli pod wpływem błędy lub groźby, może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, przez stosowne oświadczenie złożone na piśmie drugiej stronie: uprawnienie to wygasa w razie błędu z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.

b)orzeczenie sądowe

3.Odpowiedzialność za szkody pod względem słuszności– 323

Obowiązek naprawienia szkody jest usprawiedliwiony zasadami współżycia społecznego. Odpowiedzialność na zasadzie słuszności występuje wyjątkowo tylko w wypadkach wyraźnie przewidzianych w ustawie

4.Przyrzeczenie publiczne jakie skutki wywołuje itp. - 389

Przyrzeczenie publiczne jest więc jednostronną czynnością prawna, kreująca stosunek zobowiązaniowy. Staje się ono publiczne wtedy, gdy ogłoszenie o nim może dojść do szerszego, bliżej nieokreślonego kręgu osób.

Treścią przyrzeczenia publicznego jest zobowiązanie się przyrzekającego do nagrody w postaci jakiejkolwiek korzyści majątkowej np.sumy pieniężnej za dokonanie określonej czynności, obejmującej różnego rodzaju zachowania lub efekty ludzkiej działalności. Przyrzeczenie publiczne jest odwołalne, chyba że przyrzekający w swoim oświadczeniu zastrzegł nieodwołalność bądź tez w przyrzeczeniu oznaczony był termin wykonania czynności.

ZESTAW 20

1.Miejsce zamieszkania i siedziba osoby prawnej – 133

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Łącznie muszą więc być spełnione 2 przesłanki: faktyczne przebywanie w danej miejscowości i zamiar stałego pobytu.

Każda osoba prawna ma swoją indywidualną nazwę i siedzibę. Siedziba osoby prawnej jest z zasady miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający, chyba że ustawa lub oparty na niej statuy ustalają siedzibę osoby prawnej w inny sposób. Nazwa i siedziba osoby prawnej spełniają analogiczną funkcje jak imię i nazwisko osoby fizycznej.

2.Czy pełnomocnik może zawierać umowy z samym sobą - zasady i wyjątki - 170

W zasadzie pełnomocnik nie powinien dokonywać czynności prawnych „z samy sobą”, tzn. występować jako równoczesny pełnomocnik drugiej strony, chyba że:

-mocodawca wyraźnie wyraził na to zgodę albo

-gdy ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.

3.Odpowiedzialność kontraktowa - 345,346

Odpowiedzialność kontraktowa (łac. ex contracto) – odpowiedzialność cywilnoprawna wynikająca z niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązku, który powstał na podstawie czynności prawnej i obejmująca obowiązek naprawienia wynikłej z tego szkody.

W prawie polskim odpowiedzialność kontraktowa opiera się na art. 471 kodeksu cywilnego: Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ciężar dowodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania spoczywa na wierzycielu. Nie ma on natomiast obowiązku udowodnienia winy dłużnika. Dłużnik może się uwolnić od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że wykonał zobowiązanie, albo że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło nie z jego winy. Winą dłużnika jest zarówno zamiar niewywiązania się ze zobowiązania, jak również nieumyślne niedochowanie należytej staranności przy jego wykonywaniu. Co do zasady natomiast dłużnik nie odpowiada za przypadek.

4.Przyczyny wygaśnięcia zobowiązania - 352, 353, 354

Główną przyczyną wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego jest spełnienie

świadczenia przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób odpowiadający

przesłankom wynikającym z art. 354 § 1 k.c.

-złożenie przedmiotu świadczenie do depozytu sądowego

-zwolnienie z długu

-rozwiązanie stosunku prawnego

ZESTAW 21

1.Skarb państwa i państwowe osoby prawne - 136, 137

Skarb państwa jest jedyną osoba prawną która uzyskała osobowość prawną z mocy przepisów kodeksu cywilnego. Jest to po prostu samo państwo przyobleczone w przymiot osobowości prawnej. Taka konstrukcja stanowi fikcję prawna. W obrocie cywilnoprawnym Skarb Państwa występuje poprzez swoje jednostki organizacyjne tzw. Jednostki budżetowe i zakłady budżetowe, które w imieniu Skarbu państwa zarządzają określona częścią mienia ogólnonarodowego.

Państwowe osoby prawne występują w obrocie cywilnoprawnym jako samodzielny podmiot prawa cywilnego, posiadający własny, odrębny od Skarbu Państwa majątek. Osoba prawna jest jedynym właścicielem posiadanego majątku. Do kategorii państwowych należy zaliczyć przedsiębiorstwa państwowe, banki państwowe, szkoły wyższe, NBP,

2.Błąd oświadczenia woli – 161