II. Populacja - zespół organizmów jednego gatunku żyjących równocześnie w określonym środowisku i wzajemnie na siebie wpływających, zdolnych do wydawania płodnego potomstwa. Nie jest to jednak suma osobników jednego gatunku, a zupełnie nowa całość.
Zagęszczenie populacji – liczba osobników przypadających na jednostkę powierzchni terenu. Możną ją również definiować podając biomasę osobników na jednostce powierzchni. W wielu przypadkach zamiast jednostki powierzchni podaje się jednostkę objętości (powietrza lub wody) – dla organizmów egzystujących w tych środowiskach.
Emigracja jednokierunkowy ruch na zewnątrz.
Imigracja jednokierunkowy ruch do wewnątrz, migracja dwukierunkowy ruch na zewnątrz a potem powrót na wewnątrz populacji.
Parametry charakteryzujące zagęszczenie populacji - Zgodnie z zasadą Alleego zarówno zbyt małe i zbyt duże zagęszczenie wpływa na populację ograniczająco. Przy zbyt dużym zagęszczeniu osobników wzrasta konkurencja wewnątrzgatunkowa, co ogranicza rozwój populacji i prowadzi do wzrostu "śmiertelności". Z kolei zbyt małe zagęszczenie może utrudnić osobnikowi rozmnażającemu się płciowo znalezienie partnera do rozrodu.
Zasada Allego (metoda wyznaczania zag. populacji)- Niezależnie od typu rozmieszczenia, zarówno przegęszczenie jak i niedogęszczenie populacji może działać na populacje ograniczająco. Przykładem tego twierdzenia są wielkie skupiska ludzkie. Im większe jest miasto i im większa liczba mieszkańców, tym większy jest poziom stresu. Wyraża się to w zakłóceniach komunikacji społecznej, liczbie aktów agresji i nerwic.
Rozrodczość - wrodzona zdolność populacji do wzrostu jej liczebności drogą rozrodu. Nie jest stałą i zależy od wielkości oraz składu populacji, oddziaływań między osobnikami i od warunków środowiska. Dzielona jest na potencjalną, czyli maksymalną możliwość rozrodczości populacji lub organizmu (nie występuje w praktyce nigdy tylko jedynie teoretycznie, ze względu na ograniczające ją czynniki biotyczne i abiotyczne) oraz na ekologiczną czyli taką z uwzględnieniem wszystkich niedogodności. Rozrodczość jest tak duża, aby pomimo ogromnej śmiertelności część osobników przetrwała. Jednak przy dużej liczbie osobników zacznie brakować pokarmu i one będą umierać. Dużą rozrodczością charakteryzują się organizmy rozmnażające się w sposób bezpłciowy np. bakterie. Podział komórki następuje bardzo szybko, następnie utworzona komórka może także szybko się podzielić itd. Ale jest to ograniczone wieloma czynnikami m.in pokarmem. Dużą rozrodczością charakteryzują się także drzewa i trawy. Wytwarzają dużą liczbę nasion ale nie oznacza to, że z każdego musi powstać nowy osobnik. Natomiast małą rozrodczością charakteryzują się ssaki. Wydają one na świat małą ilość potomstwa po długim czasie. Do tego ssaki mogą wydawać potomstwo jedynie w wieku płodnym czyli dużo osobników nie ma takiej możliwości (są przed lub po wieku rozrodczym).
Śmiertelność - liczba osobników populacji ginąca w określonej jednostce czasu. Śmiertelność wyrażona jest najczęściej w liczbach względnych, w których odniesieniem jest liczba osobników populacji podawana w procentach. Można wyróżnić śmiertelność ekologiczną, czyli faktycznie istniejącą w badanej populacji lub śmiertelność minimalną, która miałaby miejsce, gdyby populacja żyła w optymalnych warunkach. W epidemiologii śmiertelność definiuje się jako iloraz liczby zgonów spowodowanych daną chorobą i liczby chorych na tę chorobę.
Przeżywalność – pojęcie związane z ekologią populacji, przeciwieństwo (odwrotność) śmiertelności. Informacja o liczbie osobników przeżywających jest bardziej znacząca od liczby osobników umierających. (śmiertelność pozwala określić średnią długość życia danych osobników). Z hasłem przeżywania wiążą się trzy zasadnicze typy krzywych (tzw. krzywe przeżywania. Typ pierwszy – wyróżnia się dużą przeżywalnością osobników młodych i jej spadkiem u osobników starszych (np. duże ssaki). Typ drugi – charakteryzuje się takim samym prawdopodobieństwem przeżywalności u osobników młodych jak i starszych (np. pewne gatunki ptaków). Typ trzeci – opisuje najmniejszą przeżywalność osobników najmłodszych (np. ryby, grzyby).
Struktura płci i wieku – udział różnych grup wiekowych w populacji z uwzględnieniem podziału na płeć. Udział ten graficznie przedstawia się za pomocą schematu, zwanego piramidą płci i wieku. Parametr ten jest z jednej strony dość stałą cechą gatunkową, z drugiej podlega silnym wpływom takich czynników, jak: rozrodczość, strategia rozrodu i śmiertelność. Ocena rozkładu wiekowego osobników dostarcza wielu informacji o aktualnej kondycji populacji. Należy jednak pamiętać, że badanie struktury wiekowej powinno obejmować dłuższe okresy. Gdyby bowiem zbadano populację jętek w okresie 48 godzin po rójce, to mogłoby się okazać, że nie ma w niej wcale osobników dorosłych. Taki obraz struktury wiekowej prowadziłby do fałszywych wniosków. W życiu każdego osobnika można wyróżnić trzy okresy: przedprodukcyjny (przedrozrodczy), reprodukcyjny (rozrodczy), poprodukcyjny (porozrodczy). Podobnie można pogrupować osobniki na młodociane, dojrzałe i starzejące się. Liczba klas wiekowych może być jednak większa. Wszystko zależy od tego jak szczegółowe przyjmuje się kryteria pomiaru wieku. Jeśli osobniki w poszczególnych klasach zostały zliczone, wyniki można przedstawić w postaci piramidy płci i wieku ludności danego obszaru, polegające na zestawieniu diagramów słupkowych utworzonych dla poszczególnych roczników lub grup wiekowych (np. 5-letnich) dla każdej płci oddzielnie.
Główne cechy struktury płci i wieku: udział kobiet wyraża współczynnik feminizacji, czyli stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn w populacji; udział mężczyzn wyraża współczynnik maskulinizacji, czyli stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet w populacji; na świecie zaznacza się przewaga kobiet nad mężczyznami (na 100M przypada 106K) - wyjątek stanowi bardzo młody wiek, gdzie przeważają mężczyźni, gdyż rodzi się więcej chłopców, niż dziewczynek lecz kobiety średnio żyją dłużej.
Struktura przestrzenna populacji związana jest z rozprzestrzenianiem się osobników oraz ich liczebnością, przy czym wyróżnia się rozmieszczenie: - równomierne, np. roślin w sadzie, pingwinów -losowe, np. muchy - skupiskowe, np. antylop, pawianów, dębów.