1. Wyobraź sobie, że w pewnej populacji jedyną siłą zmieniającą częstość alleli pewnego genu są mutacje. Allel A zmienia się w allel a z prawdopodobieństwem 0,02, a allel a w allel A z prawdopodobieństwem 0,005. Początkowa częstość A wynosi 0,8, a allelu a 0,2. Co się stanie w następnym pokoleniu? (Podaj wynik jakościowy, bez wyliczeń) .................nie będzie widocznych różnic............................................................................................ Co się stanie po bardzo wielu pokoleniach? (Podaj wynik jakościowy bez wyliczeń) ............ .......................................znaczny wzrost alllelu a................................................. Wyraź swój pogląd na drugą część pytania w sposób ilościowy. ..........................ustablizuje się czesc allelu a 4/5 a eallelu A ¼, po ustabilizowaniu będzie się już utrzymywac....................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................ 2 pkt
2. Zgodnie z prawem Hardy’ego i Weinberga już po jednym pokoleniu ustala się stan równowagi genotypów. Częstość alleli się nie zmienia, o ile spełnione są wszystkie założenia (brak nacisku mutacji, brak doboru, bardzo duża, teoretycznie nieskończona, populacja, losowe krzyżowanie). Wyobraź sobie, że u pewnego gatunku genotypy AA i Aa mają większą liczbę potomstwa niż genotyp aa, a genotypy te nie różnią się przeżywaniem. Który z warunków nie jest spełniony? (brak nacisku mutacji, brak doboru, bardzo duża, teoretycznie nieskończona, populacja, losowe krzyżowanie, skreśl błędne odpowiedzi). Czy można korzystać w każdym pokoleniu z wzorów p2, 2pq, q2 na obliczanie częstości genotypów (nawet gdyby częstości p i q zmieniały się)? (tak, nie, skreśl błędną odpowiedź). Czy będzie zmieniać się częstość alleli i genotypów w każdym pokoleniu? (tak, nie, skreśl błędną odpowiedź). 2 pkt
3. W pewnej populacji występują trzy genotypy: AA, Aa i aa, zaś jedynym czynnikiem wpływającym na częstość alleli jest dobór. Po wielu pokoleniach w populacji tej ustala się równowaga przy częstości allelu A równej 0,20. Wybierz właściwy dla tej sytuacji układ współczynników selekcji. (sAA<saa<sAa / sAa<saa<sAA / sAa<sAA<saa / saa<sAA<sAa / saa<sAa<sAA / sAA<sAa<saa) Skreśl błędne odpowiedzi. 2 pkt
4. Zmienność genetyczną w populacji zwiększają (dryf genetyczny / mutacje / dobór przeciwko heterozygotom / migracje między populacjami / dobór zależny od częstości / dobór przeciwko homozygotom). Skreśl błędne odpowiedzi. 2 pkt
5. U wielu gatunków przy przegęszczeniu część osobników opuszcza populację (emigruje), zwiększając tym samym szanse przeżycia tym, co zostały. Możemy więc powiedzieć, że czynią tak, by gatunek mógł przetrwać (prawda / fałsz). Ujmując to nieco inaczej, takie zachowanie często powoduje, że gatunek może przetrwać (prawda / fałsz). Skreśl błędne odpowiedzi. 1 pkt
6. Rozród płciowy jest kosztowny i dlatego jego utrzymywanie się i powszechność wymaga ewolucyjnego objaśnienia. Najważniejszym elementem tych kosztów jest produkcja samców. Zmniejszenie tych kosztów nie jest możliwe poprzez zmniejszenie udziału samców w potomstwie, gdyż ......ewolucyjnie stabilny stosunek płci to 1:1, gdyz zmniejsza to ryzyko powstawnia mutantów. produkujacych wiecej samcow.. 1 pkt
7. Kondrashov próbował wyjaśnić występowanie rozrodu płciowego (w każdym pokoleniu, co szereg pokoleń, niepotrzebne skreślić) przy pomocy modelu, zakładającego, że rozród płciowy utrzymuje się, gdyż pozwala usuwać średnio szkodliwe mutacje. Aby wyjaśnienie Kondrashova było słuszne, częstość mutacji musi być (niska, przeciętna, wysoka, niepotrzebne skreślić). Dodatkowym warunkiem, by jego model utrzymywania się rozrodu płciowego działał jest, by efekt sumy mutacji był (taki sam, mniejszy, większy, niepotrzebne skreślić), niż suma efektów poszczególnych mutacji 1,5 pkt.
8. Ewolucyjnie stabilny stosunek płci to taki, gdy nakłady na produkcję męskiego i żeńskiego potomstwa są sobie równe, jak stwierdził ......r. fisher........................ Stwierdzenie to jest prawdziwe, jeśli spełniony jest pewien dodatkowy warunek. Podaj go. ........... spokrewnione ze soba samce nie mogą konkurowac o te sama samice............................................................................................................. 2 pkt
9. Zaobserwowano, że ptaki mają nieco mniejsze lęgi niż takie, które w danym roku dałyby największą liczbę młodych dożywających do reprodukcji. Można to wyjaśnić w następujący sposób: ......ważny jest całożyciowy sukces reprodukcyjny, a duży wysiłek w jednym sezonie moze powodowac obniżenie sukcesu rep. w kolejnych 1,5 pkt
10. Modele genetyki ilościowej zakładają, że cechy ilościowe są determinowane przez (jeden gen, wiele genów, niepotrzebne skreślić) o działaniu (multiplikatywnym, addytywnym, niepotrzebne skreślić). Na wartość cechy oprócz genotypu wpływ
.................srodowisko................................................ Udział genów w wyjaśnianiu zmienności cech ilościowych nazywamy ....oddziedziczalnoscia...................................... Wyróżniamy następujące typy doboru na cechy ilościowe: (1) ...stabilizujacy................................ (2) ......kierunkowy........................... (3) ..............rozrywający............................, przy czym dla specjacji może mieć znaczenie dobór .............. ..............rozrywający............................,.................................3 pkt
11. Tempo ewolucji, mierzone na przykład tempem zmiany wymiaru jakiejś dobrze zachowującej się w osadach kości, jest zwykle niejednorodne. Średnie tempo ewolucji wydaje się niskie, gdyż przez większość historii ewolucyjnej działa dobór ........stabilizujacy........................... Jednak od czasu do czasu można zaobserwować radykalny wzrost tempa zmian. Możemy się domyślać, że zmieniły się warunki .........środowiska........................... i zaczął działać dobór ........kierunkowy................................ 1,5 pkt.
12. Altruizm odwzajemniony (może, nie może, niepotrzebne skreślić) występować między osobnikami spokrewnionymi. Nie każdy sposób odwzajemniania jest równie skuteczny. Jednym z najskuteczniejszych sposobów jest strategia „wet-za-wet”. Podaj reguły tej strategii..............................podejmij wpolprace jeśli partenr kooperuje, nie wpołpracuj jeśli partner nie współpracuje ............................................................................. ................................................................................................................2,5 pkt
13. Eusocjalność wyewoluowała niezależnie wielokrotnie częściej u błonkówek niż w innych grupach systematycznych. Stało się tak dlatego, że ............występuje haploiploidalność, pokrewieństwo jest wieksze miedzy siostrami a nizeli miedzy matka a córka..........................1 pkt
14. Według współczesnych poglądów proces specjacji zachodzi najczęściej na granicy zasięgu, w małych izolowanych populacjach. Ten typ specjacji nazywamy specjacją .......parypatryczne............................ Procesowi zmian prowadzących do specjacji sprzyja w takich warunkach: (1) ............zmienne warunki.............................................(2).....mala populacja.......................................... (3) .........................dryf i efekt zalozyciela................................................................................................ 2 pkt
15. Gatunki cały czas powstają i wymierają. Obecnie mamy do czynienia z wielkim wymieraniem, którego główną przyczyną jest działalność człowieka, a zwłaszcza ...................zajmowanie nisz ekologicznych ................................................................................... W przeszłości również występowały epizody masowego wymierania, których przyczynami były ..........katastrofy ziemskie..................................................................... lub ......k.kosmiczne................ ........................................................................................................................................ Wilekie wymieranie, w którym wyginęły dinozaury (jeśli nie uznać ptaków za ich żyjących przedstawicieli) miało miejsce na przełomie ..........kredy............... i ........trzeciorzedu................
Zostało ono najprawdopodobniej spowodowane przez ...uderzenie asteroidu i meteorytu w ziemie............................................... ................................................................................................................................ 3 pkt
16. W eksperymencie Urey'a i Millera (wyładowania atmosferyczne w mieszaninie gazów) wytworzonych zostało szereg związków organicznych. Kiedyś sądzono, iż podobny mechanizm mógł spowodować nagromadzenie prebiotycznej materii organicznej na Ziemi. Dziś wiemy, że najprawdopodobniej było to niemożliwe, gdyż ....................................atmosfera była nie redukcyjna.................................................................................................. Bardziej prawdopodobne jest, że materia organiczna na Ziemi powstawała w specyficznych miejscach zwanych ..............zródlami hydrotermalnymi............................................................ 2 pkt