Anna Maj gr.10 (czwartek, 1710)
Art. 268. § 1. Kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposób udaremnia lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie się z nią (hipoteza), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (dyspozycja).
Norma sankcjonowana
Z aspektu aksjologicznego art. 268 wynika, iż przedmiotem ochrony przepisu jest informacja, a w szczególności integralność jej zapisu. Treść tego artykułu wskazuje, że popełnienie przestępstwa polega tutaj na udaremnianiu lub utrudnieniu dostępu do informacji uprawnionemu podmiotowi. Przez udaremnianie i utrudnianie należy rozumieć, jak wymienia ustawodawca
zniszczenie, uszkodzenie – nie muszą dotyczyć samego nośnika informacji, a z tym zapisu. Dotyczy to również naruszenia tylko zapisu informacji, bez uszczerbku na nośniku. W przypadku uszkodzenia, choć informacja nie jest całkowicie unicestwiona, zostaje naruszona jej niezmienność,
usunięcie – chodzi tu o wymazanie zapisu z nośnika (patrz: zniszczenie, uszkodzenie),
zmiana zapisu – czyli jakakolwiek ingerencja w treść, sens lub modyfikacja informacji, np. dodanie nowych elementów, usunięcie fragmentu zapisu.
Należy zauważyć, że chodzi tu o ingerencję w szeroko pojęte nośniki informacji tj. rękopis, tekst wydrukowany w dowolnej formie, kaseta audio lub video, płyta CD lub DVD itp. Natomiast z użytego wyrażenia „istotna informacja” można odczytać, że pod ten artykuł nie podlega naruszenie mało ważnej, zarówno z obiektywnego punktu widzenia jak i z oceny zainteresowanego podmiotu, informacji.
Przestępstwo określone w art. 268 jest przestępstwem indywidualnym. Jego podmiotem może być wyłącznie osoba nieuprawniona do dokonywania ingerencji, w szczególności, która nie jest jej dysponentem. Wymaga ono także umyślności działania, a jego realizacja łączy się zarówno z zamiarem bezpośrednim jak i ewentualnym. Można również stwierdzić, iż jest to przestępstwo materialne, którego skutkiem jest zniszczenie, uszkodzenie, usunięcie lub zmiana zapisu informacji.
Utrudnianie zapoznania się z informacją narusza jedno z podstawowych praw i wolności obywatelskich – prawo do informacji. Obejmuje ono m.in. wolność poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych bez względu na granice państw. Prawo to usankcjonowane jest nie tylko w Konstytucji RP, ale również w dokumentach międzynarodowych.
Źródła normy sankcjonowanej:
art. 49 Konstytucji RP – wolność i ochrona tajemnicy komunikowania się,
art. 54 Konstytucji RP – wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji,
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – Konwencja Europejska weszła w życie dn. 3 września 1953 r.,
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych – konferencja ONZ w Nowym Jorku w 1966 r.
Norma sankcjonująca
Adresatem normy sankcjonującej zawartej w art. 268 jest organ władzy państwowej, na jej podstawie zobowiązany do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej.
Przestępstwo, polegające na utrudnianiu zapoznania się z informacją, jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego. Zagrożona jest karami
grzywny,
ograniczenia wolności,
pozbawienia wolności od 1 miesiąca do 2 lat.