Własność państwowa obejmuje mienie przeznaczone do wykonywania funkcji ustrojowych państwa, a także w znacznym stopniu mienie o naturze produkcyjnej. Państwo nie jest powołane do prowadzenia działalności zarobkowej. Państwo jest właścicielem środków produkcji, które są wykorzystywane do wykonywania funkcji państwa takich jak: obrona kraju, zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom, oświata itp. Własność państwowa powinna działać w interesie ogółu społeczeństwa i w zgodzie z zasadami prawidłowej gospodarki. W państwie łączą się atrybuty właściciela i prawodawcy. Zarząd mienia publicznego nie jest jednolity, jest wykonywany przez: państwowe osoby prawne, państwowe jednostki organizacyjne, agendy państwowe.

Wśród przedsiębiorstw państwowych można wyróżnić przedsiębiorstwa należące do skarbu państwa są to te, działające na podstawie ustawy o przedsiębiorstwie państwowym z roku 1981 lub te mające formę jednoosobowych spółek skarbu państwa działające na podstawie kodeksu spółek handlowych, a także przedsiębiorstwa stanowiące własność państwowych osób prawnych i przedsiębiorstwa z przewagą kapitału państwowego.

Przedsiębiorstwa skarbu państwa były tworzone przez decyzję naczelnych i centralnych organów administracji państwowej i wojewodów , stanowią oni tzw. Organ założycielski. Przedsiębiorstwo państwowe podlega wpisowi do rejestru i uzyskuje osobowość prawną. Gospodarzem czynników wytwórczych i decydentem w przedsiębiorstwie jest dyrektor, który podlega organowi. Przedsiębiorstwo może też być zarządzane przez pracowników w ramach tzw. samorządu pracowniczego. Organami takiego przedsiębiorstwa są : ogólne zebranie pracowników, rada pracownicza i dyrektor. Taka jednak forma organizacji przedsiębiorstwa państwowego obecnie jest negatywnie oceniana, bowiem hamuje przedsiębiorczość i racjonalność działań w długim okresie.

Duża liczba przedsiębiorstw została przekształcona w jednoosobowe spółki skarbu państwa, proces ten nazywamy komercjalizacją. Po przekształceniu przedsiębiorstwo działa w ramach kodeksu spółek handlowych. Nadzór właścicielski nad takimi formami ma minister skarbu występujący w roli zgromadzenia.

By usprawnić zarządzanie przedsiębiorstwami państwowymi i w konsekwencji zwiększyć efektywność jego działań wprowadzono możliwość zarządzania na czas oznaczony przez zarządcę, osobę fizyczną lub prawną, działającego na podstawie zawartego kontraktu menedżerskiego.

W każdym kraju sektor państwowy składa się z dwóch podstawowych części: niekomercyjnej i komercyjnej. Przedsiębiorstwa z pierwszej grupy świadczą usługi na zasadzie niekomercyjnej, tzn. świadczą je za darmo lub po cenie, która pokryje koszty ich świadczenia. Należą do nich usługi administracji państwowej centralnej i lokalnej, publiczne oświaty i służby zdrowia, pomocy społecznej, utrzymania publicznych środków rekreacji. Część komercyjna sektora państwowego dostarcza dobra lub świadczy usługi na zasadach komercyjnych tzn. po cenie pokrywającej koszty plus umiarkowany zysk. Są to np.: usługi transportowe, telekomunikacyjne, dostarczanie np. energii, gazu, węgla itp.

Powszechnie mówi się, że przedsiębiorstwo państwowe niezależnie od tego przez kogo jest zarządzane nie zapewnia ani przedsiębiorczości, ani efektywności ekonomicznej. Odpowiedzialność w takich przedsiębiorstwach jest rozmyta, a przez duże uzwiązkowienie i upolitycznienie kierownictwo nie stawia cele ekonomiczne za nadrzędne. Realizują oni raczej cele i oczekiwania władzy, a pracownicy wykazują postawę roszczeniową, bez względu na efekty ekonomiczne przedsiębiorstwa.

Spółdzielnia to dobrowolne zrzeszenie się osób, prowadzące przedsiębiorstwo w interesie członków, oparte na zasadach demokratycznych, stosujące ograniczenie oprocentowania udziałów, dzielące nadwyżki i oszczędności między członków w sposób wykluczający osiąganie korzyści kosztem innych. Spółdzielnia jest własnością ich członków, którzy wnoszą do spółdzielni swoje prywatne udziały majątkowe, do wysokości odpowiadają za jej zobowiązania. Wszyscy członkowie spółdzielni mają prawo głosu i biorą udział w zysku, który nie koniecznie musi być celem spółdzielni.

Spółdzielnie dzielą się na spółdzielnie użytkowników, w których członkowie korzystają z usług spółdzielni np.: spółdzielnie spożywców, kredytowe, mleczarskie, oraz spółdzielnie pracowników, w których członkowie znajdują zatrudnienie np.: spółdzielnie pracy, rolnicze spółdzielnie produkcyjne.

Podział zysku w spółdzielniach użytkowników następuje wg stopnia korzystania z usług spółdzielnie albo na zasadzie równości lub przez oprocentowanie udziałów.

W spółdzielniach pracowników zyski dzielone są wg ilości i jakości pracy członków. Podstawą działania spółdzielni są: prawo spółdzielni oraz statut uchwalony przez członków założycielskich. Spółdzielnia uzyskuje osobowość prawną w chwili jej zarejestrowania. Organami spółdzielni są: walne zgromadzenie członków, rada nadzorcza i zarząd.

Do innej grupy należą jeszcze tzw. przedsiębiorstwa mieszane, które składają się zarówno z sektora publicznego i prywatnego. Właścicielami takich przedsiębiorstw mogą być osoby fizyczne bądź prawne, z Polski lub zagranicy. Cechami takiego typu przedsiębiorstw są:

-własność środków produkcji publiczna lub prywatna

-wolna konkurencja na rynku

-zapewnienie pomocy przez państwo w sytuacjach kryzysowych

-wspólna odpowiedzialność pracowników za rozwój firmy.

-zapewnienie opieki socjalnej obywatelom przez państwo

We współczesnym świecie gospodarki najczęściej właśnie występują w postaci mieszanej. Ich funkcjonowanie opiera się na relacji powstającej między mechanizmem rynkowym a formami interwencji i ingerencji państwa w procesy gospodarcze. Do krajów, w których istnieje mechanizm rynkowy połączony z mechanizmem wspomagającym (państwem), należą rozwinięte gospodarki kapitalistyczne takie jak: Francja, Wielka Brytania, kraje skandynawskie czy Korea Południowa.