Zejście chorób
- pomyślne: - niepomyślne:
-wyleczenie -zgon
-niepełnosprawność:
- okresowa
Zdrowie wg. Definicji WHO
Dobrostan fizyczny i psychiczny
Zespól cech ustroju zapewniających zdolność adaptacji narządów
Czynniki wywołujące niepełnosprawność
- wady wrodzone
- schorzenia uszkodzenia narządów:
- urazy
-proces starzenia się niepełnosprawność
O skali problemu niepełnosprawności świadczyć mogą statystyki ilościowe
- według WHO około 25% populacji świata stanowią osoby z rożnego rodzaju niepełnosprawnością
- 4,5 mln (około 14%) osób niepełnosprawnych w Polsce w tym około 3,5% ciężkie postaci niepełnosprawności
88% - choroby przewlekle
10% wypadki
2% wady wrodzone
Wyznaczniki sprawności
- szybkość – dokładność – poprawność – precyzja ruchow
Poniżej normy norma powyżej normy
Niepelnosprawnosc i jej następstwa
Niepelnosprawnosc fizyczna:
-zaburzenia funkcji
-lokomocja
- manipulacja
Niepelnosprawnosc sensoryczna
-zaburzenia funkcji
-narzadow zmysłów
Niepelnosprawnosc psychiczna
-zaburzenia percepcji
-procesow intelektualnych
-emocjonalnych
Najczestsze przyczyny niepełnosprawności
- przewlekle schorzenia
-urazy – wypadki komunikacyjne, wypadki w pracy
- postep medycyny – ratownictwo medyczne
- wydłużenie okresu zycia, starzenie się społeczeństwa
- nerwice, psychozy, stres
- zatrucie środowiska (alergie, astma, zmiany genetyczne)
Skutki i objawy zaburzen, chorob, urazow utrwalaja się:
- w narzadzie ruchu – lokomocja, manipulacja
- w drogach porozumiewania się (mowa)
- w analizatorach
- w przewlekłych chorobach ukl. krazenia, oddychania, wydz. wewnętrznego, n. ruchu
- w zaburzeniach psychiki
-deformacja ciala
- w nieprzystosowaniu spolecznym
Uposledzenie (handicap) w wyniku niepełnosprawności
Jest to gorsza niekorzystna sytuacja człowieka polegajaca na:
- ograniczeniu, uniemozliwieniu pelnienia w zyciu rol uwazanych za normalne
W danej kulturze ze względu na wiek, plec itd.
Ocena niepełnosprawności
-Uszkodzenia (impairment) – utrata lub nieprawidłowe struktury lub funkcji fizjologicznej, anatomicznej lub psychicznej
- Niepelnosprawnosc (disability) – ograniczenia możliwości wykonywania czynnosci na normalnie przyjetym poziomie
- Uposledzenie (handicap) – znaczne upośledzenie funkcji uniemożliwienie pelnienia rol spolecznych
Miedzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzen, Dzialania i Uczestnictwa – karta 2000
Zalozenia:
- Czlowiek jako istota biologiczna stanowi organizm o określonej strukturze i wypelnia określone funkcje
- człowiek jest osoba wypelniajaca okreslone dzialania
- człowiek jest czlonkiem okreslonej grupy społecznej i uczestniczy w jej zyciu
Podstawy klasyfikacji ICF /zdrowie i choroba/
Stan zdrowia
|
Struktura aktywność uczestnictwo
I fukcje organizmu
Czynniki srodowiskowe czynniki osobiste
Funkcje organizmu:
-bol
- zakres ruchu
-oslabienie miesni
-zaburzenia koordynacji ruchu
- zaburzenia snu
-zaburzenia aktywnosci
Aktywnosc:
-moblinosc, lokomocja, sposób poruszania się
- chwytanie, trzymanie przedmiotow
-czynnosci dnia codziennego (mycie się, ubieranie, robienie zakupow, przygotowanie posilkow)
Uczestnictwo:
-udzial w wyborach
-stosunki rodzinne
- rekreacja i wypoczynek
-zycie społeczne
- udzial w obchodach, wydarzeniach politycznych, religijnych
Czynniki środowiskowe:
- miejsce pracy
- przystosowanie domu i transportu
- rodzina i przyjaciele
- sluzba zdrowia i ubezpieczenia
-organizacje społeczne
Czynniki osobiste
-zachowanie zdrowotne
-strategie radzenia sobie w roznych sytuacjach
-rownoczesne wystepowanie wielu schorzen
-wiek i Plec
3 Rownolegle klasyfikacje
Klasyfikacje uszkodzen – 10 grup narządów i układów wykonujących określone funkcje
Funkcja może być całkowicie zniesiona, ograniczona lub zaburzenia
10 grup funkcji:
-funkcje psychiczne, glosowe, wzrokowe, sensoryczne
- sercowo-naczyniowe i oddechowe
-trawienie, odzywcznie i metaboliczne
- immunologiczne i endokrynologiczne
- moczowo - plciowe
- miesniowo- szkieletowe
-skory
Klasyfikacja dzialania
wykonywanie czynnosci, które daja określony wynik
-patrzenie, sluchanie, rozpoznawanie
-uczenie się, wykonywanie zadan
-komunikowanie się z innymi osobami
- wykonywanie czynności motorycznych
-poruszanie się w przestrzeni
- czynności dnia codziennego
-prowadzenie gospodarstwa domowego
- posługiwanie się narzędziami, urzadzeniami technicznymi
Ocena stopnie trudności – skala 5 punktowa
- 0 wykonywanie bez trudności
- 1 – wykonywanie z niewielkim utrudnieniem
- 2- wykonywanie z umiarkowanymi trudnościami
- 3 – ze znacznymi trudnosciami
- 4 – niemożliwości wykonania
Skala pomocy osobistej i technicznej – skala 4 punktowa
- 0 – pomoc niepotrzebna
- 1 – potrzebna pomoc techniczna – protezy wozek, laska, adaptacja mieszkania i miejsca pracy itd.
- 2 - potrzebna pomoc osobista innej osoby przy wykonywanie danego dzialania
- 3 - potrzebna pomoc techniczna i osobista
Klasyfikacja uczestnictwa
Uczestnictwo= rodzaj i zakres zaanagazowania w sytuacje zyciowe w środowisku:
7dziedzin, 106 sytuacji
Skala zakresu uczestnictwa
0-5 uczestnictwo pelne, niepelne
3 niemozliwe
4 nieoczekiwane – wiek Plec itp.
5 nie ma zastosowania ze wzgl na rodzaj niepelnosprawnosci
Skala czynnikow utrudniajacyh i ulatwiajacyh uczestnictwo (0-9)
Narzedzia, przedmioty powszechnego uzytku, osobista pomoc, społeczne instytucje, stowarzyszenia, organizacje, system edukacji i szkolenia, publiczna infrastruktura, instytucje gospodarcze, środowiska naturalne i inne czynniki
Rehabilitacja lecznicza:
- zorganizowane dzialania prowadzone w placówkach służby zdrowia-
Szpitalach, przychodniach, poradniach, sanatoriach uzdrowiskowych – zmierzających do przyspieszenia procesu leczenia
Kryteria oceny:
Medyczne – rokowania co do przebiegu choroby
Zawodowe – zdolność do podjecia zatrudnienia
Społeczne – możliwość pelnienia rol społecznych
Zespoly ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności
Sklad - Lekarz, psycholog, pracownik socjalny, doradca zawodowy
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
Znaczny stopieni niepełnosprawności:
- osoba o naruszonej sprawności organizmu w sposób uniemożliwiający podjecie pracy zawodowej (lub tylko w warunkach chronionych)
- Wymagajaca stalej lub długotrwałej pomocy w czynnościach zycia codziennego
- znaczne ograniczenie możliwości samodzielnej egzystencji
Umiarkowany stopien niepełnosprawności
- osoba zdolna do pracy na stanowisku przystosowanym
- wymagajaca okresowej, czesciowej pomocy w pelnieniu rol społecznych
- ograniczona mozliwosc samodzielnej egzystencji
Lekki stopien niepełnosprawności
- osoba o naruszonej sprawności organizmu
- zdolna do wykonywania zatrudnienia
- nie wymaga pomocy innych osob