Maści koni - umaszczenie koni są czynnikiem bardzo istotnym, pozwalającym każdemu miłośnikowi jeździectwa często jednoznacznie określić, z jakim konkretnie koniem mamy do czynienia. W przypadku niektórych ras umaszczenie koni jest ich wyróżnikiem, dla przykładu warto choćby wspomnieć o koniach fryzyjskich, które są kare. Takie przykłady można by mnożyć.

Konie bułany to konie charakteryzujące się jasną, jasnożółtą sierścią oraz czarną grzywą i ogonem. Czarny kolor dominuje również na kończynach. U większości koni tej maści występuje ciemnobrązowa pręga grzbietowa oraz poprzeczne prążki na przedramionach i podudziach.s

Konie dereszowate Deresz, to nazwa maści wyróżniającej się białymi lub maślastymi włosami, przemieszanymi najczęściej pół na pół. Kolor ten występuje najczęściej na tułowiu, głowie oraz kończynach. Na tułowiu mogą występować ciemniejsze plamki, tzw. kukurydza..

Gniady koń charakteryzuje się brązową sierścią w różnych odcieniach, od jasnobrązowego do prawie czarnego, jego grzywa i ogon są zawsze czarne, podobnie jak dolne części kończyn.

Koń Kary Konie kare, to określenie konia o czarnej sierści. Temu określeniu nie przeszkadza fakt, że często głeboka cześć sierści latem zmienia odcień na brązowy. Maść charakteryzuje intensywny, czarny kolor, który występuje również na grzywie o ogonie. Kary jest także określeniem konia, u którego występują białe plamki na głowie i kończynach. Maści koni

Koń Kasztan Konie kasztanowate, to określenie konia charakteryzującego się rudobrązową sierścią, często z grzywą i ogonem w tym samym, bądź nieco jaśniejszym kolorze.

Konie myszate Sierść o zabarwieniu od popielistej do ziemistej, z ciemniejszym, niemal czarnym kolorem na grzywie i ogonie, to wyróżniki maści myszatej. Często u koni o tej maści występuje dodatkowo czarna pręga wzdłuż grzbietu oraz poprzeczne pręgi na kończynach.

Maści koni palomino jest rozjaśnieniem maści kasztanowatej. Konie tej maści posiadają żółto-złotawą sierść oraz jaśniejsze, często białe grzywę i ogon. Czasami na głowie i kończynach pojawiają się różne odcienie. Ciekawostką jest fakt, iż źrebięta tuż po urodzeniu mają jasną skórę oraz niebieskie oczy, które ciemnieją w miarę dorastania.

Konie siwe wyróżniają się białą lub mieszaną sierścią. Jako źrebięta są ciemno umaszczone - są kare, kasztanowate, dopiero z czasem jaśnieją, siwieją. Często występują u nich brunatne plamki - wówczas stosuje się na nie określenie "siwy w hreczce". Grzywa i ogon są szare, rozjaśnione lub z czarną domieszką na końcach.

Konie srokate charakteryzuje się dużymi, nieregularnymi plamami białej sierści na różowej skórze, którą przedzielają płaty innej maści na czarnej skórze. Kolor grzywy i ogona to zwykle biały lub ciemnomastny.

Umaszczenie koni tarantowate to maść charakteryzująca się ciemnymi plamkami różnej wielkości, które występują na białej skórze, bądź odwrotnie - są białe na ciemnej skórze. Pojawiają się także inne rodzaje ubarwienia - tzn. konie bez plamek, bądź fragmentami zmieszanych ze sobą włosów ciemnych i białych.

Rasy koni, to temat tak obszerny, iż trudno opisać go w jednym zdaniu. Hodowla prowadzona od wieków zaowocowała powstaniem wielu różnorodnych ras, z których każda stanowi niepowtarzalną mieszankę maści, budowy i temperamentu. Końskie rasy prezentują się następująco:

Konie andaluzyjskie, inaczej konie hiszpańskie, to po koniach pełnej krwi angielskiej jeden z elitarnych przedstawicieli ras końskich. Pochodzi ze starej Hiszpanii, konkretnie okolic Jerez de la Frontera, Kordowy i Sewilli, gdzie o czystość ich rasy dbali miejscowi mnisi.

Konie Angielskie Konie anglosaskie, to najcenniejsi przedstawiciele rasy koni, wyróżniający się wyjątkową szybkością. Powstanie tej rasy to efekt skrzyżowania arabów z importu z miejscowymi końmi, do którego doszło na przełomie XVII i XVIII wieku.

Konie angloarabskie to rasa pochodzenia angielskiego. Popularnością cieszy się jednak nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także we Francji. Mimo dużej popularności na kontynencie, do dziś jednak nie zatwierdzono jej standardu.

Konie appaloosa to jeden z najstarszych gatunków konia. Popularność zyskał w Stanach Zjednoczonych, gdzie uważany jest za odmianę konia tarantowego. Za oceanem wyhodowane zostały przez szczep indiański Nez Perce.

Konie Arabskie Konie czystej krwi arabskiej to najstarsza i bezapelacyjnie najpiękniejsza rasa koni na świecie. Arab wywarł największy wpływ na kształtowanie populacji koni na całym świecie. Przykładem jest m.in. koń pełnej krwi angielskiej, który przewyższa go rozmiarami i szybkością. Ciągle jednak to araba uznaje się za najbardziej wytrwałą i wytrzymałą rasę.

Konie ardeńskie to przedstawiciele jednej z najstarszych ras końskich w Europie. Szczególnie popularne są w rejonie Ardenów we Francji i Belgii. W wyniku selekcji z wierzchowca przeznaczonego do lżejszej pracy pociągowej, dziś, znacznie masywniejsze, hodowane są teraz jako zwierzęta rzeźne oraz wykorzystywane w pracach pociągowych.

Konie bretońskie, jak wskazuje sama nazwa, swój rodowód biorą z europejskiej Bretanii rasy koni. Tamtejsi hodowcy zmagali się z wyhodowaniem odmiennego typu konia już od średniowiecza. Początek bretońskiej rasie dał konik z Gór Czarnych. Efektem krzyżówek były swego czasu aż cztery odmiany tego konia – zaprzęgowe, pociągowe, a nawet wyścigowe.

Konie dońskie to rasa, której początki datuje się na przełom XVIII i XIX wieku. Pochodzą one od stepowych koni, które hodowane były przez plemiona koczownicze. Można powiedzieć, że posiadają cechy wielu ras, m.in. karabachskiej, turkmeńskiej, a także arabów z Persji i mongolskiego nagaja.

Konie hanowerskie uważane są za sukces w europejskiej hodowli koni gorącokrwistych. Dziś znane są przede wszystkim ze swoich sukcesów w zawodach jeździeckich, gdzie odgrywają rolę znakomitych skoczków. Sukces tej rasy to efekt wieloletniej starannej selekcji.

Konie holenderskie zaliczane są za jedną z czołowych ras koni gorącokrwistych. Kilku przedstawicieli tej rasy zasłynęło w dziejach jeździectwa. Warto chociażby wspomnieć o skoczku Calypso, Mariusie czy koniu Dutch Courage. Wszystkie one były efektem starannej selekcji i hodowli.

Konie holsztyńskie wywodzą się od ras używanych w okresie średniowiecza podczas wypraw wojennych. Często myli się je z rasą hanowerską, która jest jednak od nich znacznie cięższa w budowie. Duże zasługi dla rozwoju rasy miał Książę Holsztynu i duńscy monarchowie, którzy nie szczędzili pieniędzy na hodowlę holsztynów.

Konie huculskie, nazywane potocznie hucułami, to popularne konie domowe, cieszące się popularnością dzięki swojej dużej żywotności, sile i odporności. Kiedyś z powodzeniem służyły do dźwigania ładunków nawet w najtrudniejszych warunkach, dziś to znakomita rasa używana często w hipoterapii.

Konie kłusaki to popularna rasa używana w wyścigach konnych. Kłusaki mają swoją długą historię, a ich popularność rośnie z roku na rok. Na ten typ konia składa się kilka ras kłusaków wyhodowanych w USA, Rosji i Francji.

Kuce to najmniejsze konie wykazujące cechy koni prymitywnych. Na pierwszy rzut oka wydają się być ociężałe, ale to tylko wrażenie. W rzeczywistości są niezwykle żywe i żwawe. Mimo małego wzrostu potrafią być niegrzeczne, a nawet nieznośne – potrafią ugryźć, a nawet kopnąć. Choć zdarzają się również spokojne osobniki. Przede wszystkim są jednak wytrzymałe, często stosuje się je do jazdy konnej i hipoterapii dzieci. Można je również spotkać w cyrku.

Konie małopolskie zalicza się do rasy półkrwi angloarabskiej i arabskiej, których hodowla koncentruje się w Małopolsce. Są mniejsze i drobniejsze od koni wielkopolskich. Konie małopolskie wyróżniają się urodą, szlachetną budową. Po swoich przodkach - konikach polskich, odziedziczyły takie cechy jak: płodność, długowieczność oraz odporność na choroby.

Konie meklemburskie pochodzą z Niemiec, są używane jako konie wierzchowe, ale dawniej używano je jako konie pociągowe lub do celów wojskowych. Przed zjednoczeniem Niemiec rasa ta była uważana za wschodnioniemiecką wersję konia hanowerskiego. Obie rasy mają te same korzenie i obie krzyżowano z końmi holsztyńskimi, końmi trakeńskimi i końmi pełnej krwi angielskiej.

Konie polskie to jedna z popularniejszych ras w naszym kraju zaliczana do późnodojrzewających, długowiecznych i niezwykle odpornych zarówno na panujące warunki, jak i choroby. Ich przodkami były tarpany zamieszkujące kiedyś lasy środkowej Europy. Jest on szczególnie ceniony za inteligencję i łagodny charakter.

Konie reńskie to przedstawiciele średnio ciężkich koni spokrewnionych z belgijskim koniem zimnokrwistym. Historia tej rasy rozpoczęła się ponad 100 lat w Nadrenii. Dziś konie te stanowią 2 proc. Populacji wszystkich koni w Niemczech i zaliczane są do grona 4 tamtejszych ras ciężkich.

Konie śląskie, nazywane popularnie ślązakami, to przede wszystkim doskonałe wierzchowce i konie zaprzęgowe. Charakteryzują się wyjątkową siłą, ambicją i elegancją. Ich historia jest długa i sięga XIX wieku. Dziś dzieli się je na dwie grupy - w starym i nowym typie.

Konie trakeńskie to kolejni przedstawiciele ras koni gorącokrwistych, a przy tym pod względem anatomii i wyglądu bliski ideału, jeśli chodzi o wzór konia sportowego. Rasa ta ma za sobą długą historię, a jej początki to tereny ówczesnych Prus Wschodnich. Dziś, konie trakeńskie często służą do ulepszania innych ras.

Konie ukraińskie to rasa przeznaczona w większości do celów jeździeckich ze względu na swoje wyjątkowe predyspozycje w tej dziedzinie. Rasa ukraińska słynie również z doskonałych wyników w skokach przez przeszkody i ujeżdżeniu. Można powiedzieć, że jest podobny do pełnej krwi anglika, choć jest od niego bardziej spokojny i silniejszy.

Konie westfalskie to przedstawiciele niemieckiej rasy gorącokrwistych koni domowych, które jak sama nazwa wskazuje, wywodzą się z Westfalii. Powstały z krzyżówki konia trakeńskiego, hanowerskiego i konia pełnej krwi angielskiej. Rasę westfalską można zaliczyć do grona ras osiągających najlepsze wyniki w jeździectwie.

Konie wielkopolskie to rasa powstała na skutek uszlachetnienia miejscowych koni przedstawicielami ras wschodniopruskich i trakeńskich. Duży udział w ich rozwoju miały także konie pełnej krwi. Są często używane w sporcie i rekreacji jeździeckiej. Ostatecznie rasa została ustanowiona w 1965 roku, występują w niej dwie odmiany: poznańska oraz mazurska.

Jedyną metodą pozwalającą dokładnie obliczyć wiek konia jest ocena stanu jego uzębienia. U koni zęby wyrzynają się, wypadają i ścierają wyjątkowo regularnie. Najpierw pojawiają się mleczaki – 28 sztuk białych, niezbyt dużych, zwężających się ku podstawie zębów. Mleczaki wypadają, gdy koń ma 2-2,5 roku. W ich miejsce pojawiają się zęby stałe – zdecydowanie bardziej żółte, dodatkowo ciemniejące z wiekiem (aż do niemal brązowej barwy). Kształtem przypominają prostokąty. Dorosłe ogiery posiadają na ogół 40 zębów (klacze mają ich odpowiednio mniej, gdyż nie posiadają kłów). Najważniejsze dla określenia wieku konia są zęby sieczne, czyli trzy pierwsze pary zębów w każdej szczęce. Są to kolejno:

cęgi (mówiąc najprościej: jedynki)

średniaki (dwójki)

okrajki (trójki)

Zęby sieczne mają na swojej powierzchni charakterystyczne wgłębienia, tzw. rejestry. Rejestry występują zarówno na zębach mlecznych, jak i stałych. Ścierają się w różnym tempie na wszystkich trzech rodzajach siekaczy. Gdy całkowicie się zetrą, znaczenie będzie miał kształt powierzchni trącej siekaczy. I tak:

źrebaki na ogół rodzą się już z parą cęgów mlecznych

mleczne średniaki wyrastają między 4. a 6. tygodniem życia

okrajki mleczne pojawiają się między 6. a 9. miesiącem życia

konie roczne powinny mieć całkiem starte rejestry mlecznych cęgów

dwulatki mają już starte rejestry mlecznych okrajków

w wieku 2 lat mogą wypaść cęgi mleczne, nowe cęgi stałe zrównują się ze średniakami mlecznymi gdy koń ma 2,5 roku

w wieku 3 lat wypadają mleczne średniaki, nowe - stałe zrównują się ze stałymi cęgami w wieku 3,5 roku

w wieku 4 lat wypadają mleczne okrajki, wyrastające w ich miejsce stałe potrzebują około roku na osiągnięcie całkowitej długości

w wieku 5 lat koń ma niemal równe wszystkie siekacze (po 6 sztuk w każdej szczęce)

w wieku 6 lat cęgi dolnej szczęki mają prawie całkowicie starte rejestry

w wieku 7 lat rejestry średniaków szczęki dolnej są już całkiem starte

w wieku 8 lat koń ma starte rejestry już we wszystkich siekaczach dolnej szczęki

w wieku 9 lat koń ma starte rejestry górnych cęgów

w wieku 10 lat całkowicie starte są rejestry górnych średniaków

w wieku 11 lat ten sam los spotyka górne okrajki

gdy koń kończy 12 rok życia, powierzchnia trąca jego siekaczy przestaje kształtem przypominać poprzeczny owal i staje się okrągła. Kształt ten nie zmienia się aż do 17. roku życia konia

od 18. do 24. roku życia konia powierzchnia trąca siekaczy ma kształt trójkąta

powyżej 24. roku życia powierzchnia trąca siekaczy przybiera kształt podłużno owalny

Oczywiście może się zdarzyć, że na skutek różnych nieprawidłowości (np. nieprawidłowego żywienia, wady szkliwa lub zgryzu, łykawości) proces ścierania się siekaczy u konia będzie miał inny przebieg. Na to niestety nie ma rady. W przypadku zauważenia anomalii w budowie końskich szczęk lepiej nie ryzykować zakupu konia „w ciemno” i poradzić się specjalisty – weterynarza. Być może okaże się, że nieprawidłowości w uzębieniu są skutkiem groźnych chorób lub narowów i mogłyby całkowicie lub częściowo uniemożliwić użytkowanie konia.