MASZYNY ELEKTRYCZNE

1. MOC CZYNNA, BIERNA I POZORNA W OBWODZIE TRÓJFAZOWYM, ICH JEDNOSTKI

Moc czynna to iloczyn wartości skutecznego napięcia i prądu oraz cosinusa kąta przesunięcia fazowego między napięciem i prądem, zwanego współczynnikiem mocy cos φ. Jednostką jest wat.

P_f = U_f • I • cos φ

$$U_{f} = \frac{U}{\sqrt{3}}$$

$$P_{f} = \frac{U}{\sqrt{3}} \bullet I \bullet cos\ \varphi$$

Dla trzech faz mnożymy razy 3:

$$P_{f} = \sqrt{3}U \bullet I \bullet cos\ \varphi$$

Moc bierna – iloczyn napięcia i natężenia prądu oraz sinusa kąta przesunięcia fazowego między nimi. Jednostką jest war.

Q_f = U • I • sinφ

Dla trzech faz:

$$Q_{f} = \sqrt{3}U \bullet I \bullet \sin\varphi$$

Moc pozorna to największa wartość mocy czynnej, którą otrzymujemy przy danym napięciu
i prądzie. Jednostką jest woltoamper.

S_f = U_f • I

Dla trzech faz:

$$S_{f} = \sqrt{3}U \bullet I$$

Napięcie fazowe jest to napięcie w układzie trójfazowym, między przewodem neutralnym
a pozostałymi przewodami fazowymi.

Napięcie międzyfazowe ­to napięcie między dwoma dowolnymi przewodami fazowymi.

1. ZJAWISKO INDUKCJI I JEGO RÓŻNE WARIANTY (NA CZYM POLEGA TO ZJAWISKO, NAPIĘCIE SAMOINDUKCJI – POJĘCIE L, NAPIĘCIE INDUKCJI WZAJEMNEJ – POJĘCIE M)

Zjawisko indukcji elektromagnetycznej polega na powstawaniu siły elektromotorycznej w obwodzie elektrycznym, który znajduje się w zmiennym polu magnetycznym lub porusza się z polu magnetycznym (nawet statycznym). Związek siły elektromotorycznej indukcji elektromagnetycznej
z szybkością zmian strumienia indukcji magnetycznej przez powierzchnię rozpiętą na obwodzie elektrycznym określa wzór:

$$E = - \frac{\text{dϕ}}{\text{dt}}$$

Jeśli siła elektromotoryczna indukcji elektromagnetycznej powstaje w obwodzie prądu zmiennego pod wpływem wytworzonego przez niego zmiennego strumienia magnetycznego to mówi się
o indukcji elekromagnetycznej własnej, czyli samoindukcji L.

$$E_{s} = - L\frac{\text{di}}{\text{dt}}$$

Jeśli źródłem zmiennego strumienia magnetycznego jest inny obwód to mówi się o indukcji elektromagnetycznej wzajemnej M.

$$E_{m} = - M\frac{\text{di}}{\text{dt}}$$

Strumienie indukcji magnetycznej charakteryzują indukcyjności własne i wzajemne obwodów. Prąd elektryczny spowodowany pojawieniem się siły elektromotorycznej nazywa się prądem indukcyjnym. Prądy te, powstające w ośrodkach przewodzących znajdujących się w zmiennym polu magnetycznym (lub poruszające się w polu magnetycznym) noszą nazwę prądów wirowych. Towarzyszy im wydzielanie się ciepła i straty energii elektrycznej. Na przykład w obwodach magnetycznych urządzeń stratom przeciwdziała się przez zastępowanie rdzeni metalowych rdzeniami z izolowanych od siebie blach lub drutów. Prądy wirowe mogą również odgrywać pożyteczną rolę, np. w piecach indukcyjnych, licznikach energii elektrycznej. W obwodzie elektrycznym z prądem o wielkiej częstotliwości, prądy wirowe prowadzą do niejednorodnej gęstości prądu elektrycznego
w przewodniku. Prąd płynie wtedy tylko w cienkiej warstwie przy powierzchni przewodnika
i rezystancja przewodnika jest wtedy większa niż dla prądu stałego. Zjawisko to zostało zastosowane przy konstrukcji silnika indukcyjnego, ponieważ ogranicza prąd pobierany podczas rozruchu.

1. SIŁA DZIAŁAJĄCA NA PRZEWÓD Z PRĄDEM W POLU (UMIESZCZONY PROSTOPADLE)

Na obwód o długości l znajdujący się w polu magnetycznym o indukcji B, w którym płynie prąd indukcyjny I działa siła elektrodynamiczna F o wartości:

F = B • I • l

Kierunek i zwrot siły działającej na przewód określa się za pomocą reguły lewej dłoni, która brzmi: jeżeli linie sił pola magnetycznego wchodzą w otwartą dłoń, a cztery wyprostowane palce wskazują kierunek przepływu prądu to odchylony kciuk określa kierunek i zwrot siły działającej na przewód.

4. INDUKOWANIE SIĘ SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ W OBWODZIE PORUSZAJĄCYM SIĘ W POLU
   Z PRĘDKOŚCIĄ v (W PŁASZCZYŹNIE PROSTOPADŁEJ DO POLA)

W wyniku przecinania się linii pola magnetycznego przez obwód o długości l poruszający się w polu magnetycznym z prędkością v, w płaszczyźnie prostopadłej do pola magnetycznego, powstaje w nim siła elektromotoryczna indukcji B, która wzbudza w obwodzie prąd indukcyjny. Wartość siły elektromotorycznej E oblicza się ze wzoru:

E = B • l • v

Kierunek i zwrot indukowanej siły elektromotorycznej określa się za pomocą reguły prawej dłoni, która brzmi: jeżeli linie sił pola magnetycznego wchodzą w otwartą prawą dłoń, a odchylony kciuk wskazuje kierunek ruchu przewodu, to kierunek i zwrot indukowanej siły elektromotorycznej wyznaczają cztery wyprostowane palce.

4. ZASADA DZIAŁANIA MASZYNY PRĄDU STAŁEGO (UZWOJENIA – TWORNIK W WIRNIKU, WZBUDZENIE W STOJANIE, JAK SĄ ZASILANIE, JAK MOGĄ BYĆ POŁĄCZONE, ROLA KOMUTATORA)

Twornik w wirniku: to uzwojenie wirnika (A1, A2) maszyny elektrycznej prądu stałego, gdzie indukuje się siła elektromotoryczna na skutek względnego ruchu tego uzwojenia i pola magnetycznego wytworzonego przez uzwojenie wzbudzenia na stojanie. W tworniku zachodzi przemiana energii elektrycznej na mechaniczną (silnik) lub mechanicznej na elektryczną (prądnica).

Uzwojenie wzbudzenia: Stojan maszyny składa się ze stalowego lub żeliwnego cylindra, do którego są przymocowane bieguny główne i pomocnicze. Na biegunach głównych jest umieszczone uzwojenie wzbudzenia, w którym płynie prąd stały, zwany prądem wzbudzenia.

W celu zapewnienia prawidłowej komutacji (komutacja to zmiana przepływu prądu – jego kierunku lub drogi) może być zastosowane uzwojenie komutacyjne (B1, B2), a w silnikach większej mocy do wyeliminowania wpływu oddziaływania twornika – uzwojenie kompensacyjne (C1, C2).

Rola komutatora: Przy wirowaniu twornika w nieruchomym polu magnetycznym indukowana SEM jest funkcją położenia przewodu. W każdym przewodzie uzwojenia twornika indukuje się więc przemienna SEM. Aby przetworzyć ją na jednokierunkową SEM stosuje się komutator. D komutatora przylegają szczotki, których zadaniem jest połączenie elektryczne wirującego uzwojenia
z nieruchomym obwodem zewnętrznym. Dla zapewnienia dobrego styku o dużej powierzchni, szczotki są wykonane z miękkiego węgla elektrotechnicznego, który łatwo dociera się do powierzchni komutatora, nie niszcząc przy tym jego powierzchni.

Zasilanie uzwojeń: Podczas rozruchu uzwojenie na wirniku jest zwarte i nieruchome, a na stojanie jest zasilane napięciem znamionowym.

Połączenie uzwojeń: Różne sposoby połączenia uzwojenia wzbudzenia z uzwojeniem wirnika są powodem podziału maszyn prądu stałego na typy: obcowzbudną (1), bocznikową (2), szeregową (3)
i bocznikowo-szeregową (4). Uzwojenia kompensacyjne i komutacyjne są łączone szeregowo
z uzwojeniem twornika.

4. WZORY NA E I M_e PRĄDU STAŁEGO

Moment M: Po podłączeniu uzwojeń twornika do zasilania popłynie przez nie prąd I_t, który współdziałając ze strumieniem F_w powoduje powstanie momentu:

M_e = c_m • F_w • I_t

c_m - stała silnika

SEM E: Pod wpływem momentu M_e wirnik obraca się z prędkością n. Powoduje to indukowanie się w uzwojeniu wirnika napięcia E, którego wartość wynika z wartości strumienia F_w i prędkości n:

E = c_E • n • F_w

c_E - stała silnika

4. CHARAKTERYSTYKI MECHANICZNE (MOMENTU OD PRĘDKOŚCI) SILNIKA BOCZNIKOWEGO
   I SZEREGOWEGO

Analityczny zapis charakterystyki mechanicznej:

$$n = \frac{U}{c_{E} \bullet F_{w}} - \frac{I_{t} \bullet R_{t}}{c_{E} \bullet F_{w}}$$

$n_{0} = \frac{U}{c_{E} \bullet F_{w}}$ - prędkość idealnego biegu jałowego silnika

Silnik bocznikowy: Z przebiegu charakterystyki mechanicznej silnika bocznikowego wynika, że w miarę wzrostu obciążenia silnika prędkość obrotowa maleje. Dla dużych silników bocznikowych spadek obrotów wynosi od 1% do 2%.

Silnik szeregowy: Z przebiegu charakterystyki mechanicznej silnika szeregowego wynika, że przy małych obciążeniach silnika prędkość obrotowa maleje znacznie przy niewielkim wzroście obciążenia. Przy biegu jałowym silnika szeregowego (silnik nie jest obciążony) następuje duży wzrost obrotów silnika co grozi uszkodzeniem mechanicznym silnika.

4. CO TO JEST SILNIK UNIWERSALNY I CZYM SIĘ RÓŻNI JEGO BUDOWA OD MASZYN PRĄDU STAŁEGO

Silnik uniwersalny to komutatorowy silnik szeregowy, który może być zasilany zarówno napięciem stałym, jak i przemiennym. Silniki takie, zwykle o mocy ułamkowej (0, 5350 W), służą do napędu narzędzi ręcznych, maszyn biurowych oraz zmechanizowanych urządzeń w gospodarstwie domowym. Silnik uniwersalny działa identycznie jak silnik szeregowy prądu stałego. Jeżeli w silniku szeregowym prądu stałego zmienić biegunowość napięcia zasilającego, to jednocześnie zmieni się kierunek prądu twornika i kierunek strumienia głównego, więc kierunek momentu obrotowego nie ulegnie zmianie. W silniku takim, zasilanym napięciem przemiennym, prąd zmienia się okresowo, równocześnie
w uzwojeniu twornika i uzwojeniu wzbudzenia, więc kierunek działania momentu pozostaje nie zmieniony. Kierunek ten zależy jedynie od wzajemnego połączenia początków i końców obydwu uzwojeń silnika.

Różnice konstrukcyjne: Zarówno wirnik, jak i obwód magnetyczny stojana są wykonane w całości
z blach magnetycznych, aby straty w żelazie pod wpływem zmiennego strumienia magnetycznego były jak najmniejsze. W silnikach uniwersalnych nie wykonuje się uzwojeń kompensacyjnych
i komutacyjnych. Poprawę warunków komutacji uzyskuje się przez pewne zabiegi konstrukcyjne, takie jak zmniejszenie napięcia między sąsiednimi działkami komutatora (zwiększenie liczby działek komutatora) oraz dobranie odpowiedniego materiału na szczotki.

4. ZASADA DZIAŁANIA TRANSFORMATORA (JAKIE MA UZWOJENIA, JAKĄ ROLĘ PEŁNIĄ UZWOJENIA – NAZWY, POJĘCIE PRZEKŁADNI, BIEG JAŁOWY, ZWARCIE AWARYJNE I POMIAROWE)

Zasada działania: W zasadzie działania transformatora wykorzystano szczególny przypadek zjawiska indukcji elektromagnetycznej - indukowanie napięcia w układzie nieruchomym. Uzwojenie pierwotne jest zasilane ze źródła napięcia sinusoidalnego. Pod wpływem napięcia zasilającego w uzwojeniu pierwotnym płynie prąd przemienny wywołując przepływ strumienia magnetycznego. Pod wpływem tego przepływu powstaje przemienny strumień magnetyczny. Znaczna część tego strumienia zamyka się przez rdzeń, a niewielka część zamyka się przez powietrze i jest skojarzona tylko z uzwojeniem pierwotnym (strumień rozproszony pierwotny). Strumień główny sprzęgając się z uzwojeniem wtórnym i uzwojeniem pierwotnym indukuje w tych uzwojeniach siły elektromotoryczne zmieniające się tak jak strumień, a więc również sinusoidalnie. Jeżeli do zacisków uzwojenia wtórnego przyłączymy jakikolwiek odbiornik, to w zamkniętym obwodzie tego uzwojenia popłynie prąd przemienny. Jednocześnie zmieni się wartość prądu uzwojenia pierwotnego i strumienia wytwarzanego przez przepływ pierwotny. Prąd wtórny wytworzy swój strumień. Od chwili, gdy płyną prądy w obu uzwojeniach, strumień magnetyczny zamykający się przez rdzeń jest strumieniem wypadkowym powstałym w wyniku działania dwóch przepływów - pierwotnego i wtórnego. W ten sposób energia elektryczna dostarczona do uzwojenia pierwotnego przy napięciu pierwotnym
i prądzie pierwotnym przetwarza się w energię elektryczną wydawaną z uzwojenia wtórnego przy napięciu i prądzie wtórnym. Jak wynika z rozważań, transformator może pracować tylko przy zasilaniu go ze źródła napięcia przemiennego, bo tylko ciągła zmienność w czasie napięć, prądów i strumieni jest podstawą do indukowania się napięcia.

Uzwojenia: Zależnie od kierunku przepływu energii przez transformator, uzwojenia dzielą się na pierwotne i wtórne. Uzwojenie pierwotne pobiera energię ze źródła a wtórne oddaje energię do odbiornika. Pod względem wartości napięcia, uzwojenia transformatora dzieli się na uzwojenia dolnego (niższego) i górnego (wyższego) napięcia. Jeżeli napięcie wtórne jest wyższe od pierwotnego, taki transformator nazywamy transformatorem podwyższającym. Jeżeli napięcie wtórne jest niższe od pierwotnego, to taki transformator nazywamy obniżającym.

Przekładnia: Jest to stosunek wartości górnego napięcia do wartości dolnego napięcia mierzonych równocześnie na zaciskach transformatora, pracującego w stanie jałowym. Często w odniesieniu do przekładni transformatora jest używane określenie, przekładnia napięciowa. Jest to parametr określający zdolność transformatora do zmiany wartości napięcia. Przyjmując pewne uproszczenia można uznać, że stosunek napięć występujących jednocześnie na zaciskach uzwojeń transformatora w stanie jałowym jest w przybliżeniu równy stosunkowi liczb zwojów.

Bieg jałowy: Stan jałowy to stan, przy którym transformator zasilany od strony pierwotnej pracuje bez obciążenia, czyli przy rozwartym obwodzie wtórnym. Pod wpływem napięcia zasilającego
w uzwojeniu pierwotnym płynie prąd jałowy o wartości 1-10% prądu znamionowego przy napięciu znamionowym. Moc pobierana przez transformator pokrywa straty w rdzeniu i uzwojeniu pierwotny. Te ostatnie są bardzo małe, w uwagi na mały prąd płynący w uzwojeniu pierwotnym, więc są zwykle pomijane. Pobierana moc jest proporcjonalna do kwadratu napięcia strony pierwotnej.

Stan zwarcia: To stan, w którym strona pierwotna jest zasilana ze źródła prądu przemiennego przy zwartych zaciskach strony wtórnej. Moc pobrana przez transformator pokrywa starty w rdzeniu
i w obu uzwojeniach. Ponieważ napięcia zwarcia jest małe mały jest również strumień elektromagnetyczny, przez co straty mocy w rdzeniu, w porównaniu do strat mocy w uzwojeniach, są bardzo małe.

Zwarcie awaryjne: Gdyby w stanie zwarcia transformatora napięcie źródła było równe napięciu znamionowemu, to w obu obwodach popłynąłby prąd o wartości 20-30 krotnie większej niż prąd znamionowy. Ciepło wydzielające się przy tym z uzwojeń byłoby tak duże, że doprowadziłoby do zniszczenia izolacji, a siły elektrodynamiczne do deformacji konstrukcji. Napięcie zasilania, przy którym przy zwartych zaciskach uzwojenia wtórnego w obwodzie płynie prąd znamionowy nazywa się napięciem zwarcia. Jest ono niezależne od wielkości transformatora i wielkości napięć znamionowych. Zwykle mieści się w granicach 4 -12 % napięcia znamionowego, przy czym wyższe wartości dotyczą większych transformatorów wysokonapięciowych.

Zwarcie pomiarowe: Na podstawie zwarcia pomiarowego wyznaczane są niektóre parametry transformatora. Pomiary przy tym są prowadzone przy obniżonym napięciu.

4. TRANSFORMATOR IDEALNY JEDNOFAZOWY. OKREŚLONE WARTOŚCI 3 Z 4 PARAMETRÓW (ZNAMIONOWE NAPIĘCIA I PRĄDY PIERWOTNE I WTÓRNE) – WYZNACZYĆ CZWARTY

Transformator idealny zbudowany jest z dwóch cewek o nieskończenie wielkich indukcyjnościach (umieszczonych tak blisko siebie, że pole magnetyczne jest dla nich wspólne, wiec strumień magnetyczny jest taki sam dla oby uzwojeń) i zerowych stratach. Moc czynna jest taka sama po stronie pierwotnej, jak i wtórnej:

P₁ = −P₂

Przekładnia:

$$v = \frac{U_{1}}{U_{2}} = \frac{I_{2}}{I_{1}}$$

4. GRUPY POŁĄCZEŃ TRANSFORMATORÓW TRÓJFAZOWYCH – CO TO JEST, CO OZNACZAJĄ SYMBOLE

Układy połączeń uzwojeń w transformatorach trójfazowych są oznaczane symbolem połączeń tego układu. Symbol składa się z liter i cyfr. 

Symbol literowy: Określa sposób połączeń uzwojeń:

• Pierwotnych: Y – gwiazda, D – trójkąt;

• Wtórnych: y – gwiazda, d – trójkąt, z – zygzak.

• Litera N oznacza wyprowadzenie zacisku neutralnego uzwojenia pierwotnego na listwę zaciskową.

• Litera n oznacza wyprowadzenie zacisku neutralnego uzwojenia wtórnego na listwę zaciskową.

Symbol cyfrowy: Określa wzajemne przesunięcie wskazu napięcia wyjściowego (np. 2U) w stosunku do wskazu napięcia wejściowego (1U). Przesunięcie fazowe wyrażone jest w godzinach od 0 do 11, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Na przykład: Układ połączeń Dy5 oznacza przesunięcie fazowe napięcia 2U w stosunku do napięcia 1U o 5 godzin. Jedna godzina jest równa przesunięciu o 30 stopni elektrycznych.

4. PRZEKŁADNIKI PRĄDOWE I NAPIĘCIOWE – SPOSÓB ICH WŁĄCZANIA I OBCIĄŻANIA

Przekładnik prądowy jest to urządzenie elektryczne pozwalające na pomiar dużych natężeń prądu miernikami o mniejszych zakresach pomiarowych. Przekładnik prądu jest to transformator jednofazowy małej mocy pracujący w stanie zbliżonym do zwarcia. Uzwojenie wtórne zwarte jest zwykle przez przyrząd pomiarowy. Oprócz możliwości rozszerzenia zakresu pomiarowego amperomierzy, przekładniki umożliwiają galwaniczne oddzielenie obwodów pomiarowych
i zabezpieczeniowych od głównego toru prądowego. Przekładniki prądowe najczęściej łączone są
w układy pozwalające na sumowanie prądów płynących w różnych punktach obwodu pierwotnego.
W zależności od potrzeb przekładniki prądowe zainstalowane w sieci trójfazowej mogą pracować
w następujących układach połączeń: gwiazdowy, niepełnej gwiazdy, trójkątowy, krzyżowy, Holmgreena. Każdy z układów musi spełniać dwa podstawowe wymagania: obwód wtórny każdego przekładnika musi zamykać się przez niewielką impedancję, bo otwarcie obwodu wtórnego grozi wysokimi przepięciami; jeden punkt obwodu galwanicznie połączonego z uzwojeniem wtórnym musi być uziemiony, aby zabezpieczyć urządzenia wtórne na wypadek wystąpienia znacznych przepięć.

Przekładnik napięciowy to specjalny transformator jednofazowy, pracujący w stanie jałowym, służący do rozszerzania zakresu pomiarowego woltomierzy. Stosowany przy pomiarach napięć przemiennych.

Dla typowego przekładnika napięciowego wartość znamionowa napięcia wtórnego wynosi $\frac{100}{\sqrt{3}}V$ dla układów 3-fazowych i 100 V dla układów 1-fazowych. Zwarcie w obwodzie wtórnym przekładnika może uszkodzić go, dlatego zabezpiecza się go bezpiecznikami. Z obwodów wtórnych przekładnika napięciowego najczęściej zasila się woltomierze, cewki napięciowe watomierzy i liczników, częstotliwościomierze, przetworniki pomiarowe, zabezpieczenia ponad napięciowe itp.

4. CO TO JEST AUTOTRANSFORMATOR, CZYM SIĘ RÓŻNI OD TRANSFORMATORA, CZY ODDZIELA OD SIECI

Autotransformator to specjalny transformator, w którym jest tylko jedno uzwojenie spełniające jednocześnie rolę pierwotnego i wtórnego. Może posiadać przekładnię stałą lub też zmienną. Używany jest w elektroenergetyce (zamiast transformatora) gdy zachodzi potrzeba transformacji napięcia
z niewielką przekładnią (np. 220 kV/110 kV), bo wiąże się to z oszczędnością materiałów zużytych na budowę urządzenia, łatwiejszym transportem itd. Autotransformator nie zapewnia separacji galwanicznej, ponieważ istnieje połączenie elektryczne pomiędzy obwodami wejścia i wyjścia.

4. ZASADA DZIAŁANIA MASZYNY INDUKCYJNEJ (WYTWARZANIA POLA WIRUJĄCEGO, BUDOWA WIRNIKA KLATKOWEGO I PIERŚCIENIOWEGO, SKĄD SIĘ BIERZE NAPIĘCIE NA WIRNIKU)

Zasada działania maszyny indukcyjnej: Trójfazowe uzwojenie stojana zasilane z sieci trójfa­zowej symetrycznej wy­twarza wirujące pole magnetyczne kołowe. Pole to wiruje względem stojana z prędko­ścią kątową synchroniczną i przecina zwarte uzwojenie wirnika, indukując w nim prąd. Wirujące pole „pociąga" za sobą uzwojenie wirnika, w którym płynie zaindukowany prąd. Wirnik nie może uzyskać prędkości pola magnetycznego, bo wtedy nie prze­cinałoby ono uzwojenia wirnika, a tym sa­mym
w wirniku nie indukowałby się prąd. Różnicę między prędkością wirowania pola stojana a prędkością wirnika, odniesioną do prędkości wirowania pola stojana nazywa­my poślizgiem. Ze względu na to, że silnik działa na zasadzie indukcji magnetycznej, a jego wirnik obraca się z prędkością mniejszą od synchronicznej, pełna nazwa tego silnika brzmi: trójfazowy asynchroniczny silnik in­dukcyjny.

Silniki pierścieniowe w żłobkach wirnika mają uzwojenie o liczbie faz i par biegunów takiej samej, jak uzwojenie stojana. Koń­cówki uzwojenia wirnika, połączonego w gwiazdę, są przyłączone do pierścieni śliz­gowych wirnika i stąd poprzez szczotki wy­prowadzane do tabliczki zaciskowej silnika. Umożliwia to włączenie w obwód uzwoje­nia wirnika rezystancji lub impedancji i wpływanie w ten sposób na własności ru­chowe silnika. Włączenie rezystancji powo­duje w czasie rozruchu zmniejszenie prądu
i zwiększenie momentu, natomiast podczas pracy silnika umożliwia regulację prędkości kątowej.

W silniku klatkowym uzwojenie wirnika tworzą pręty (miedziane, aluminio­we, mosiężne lub brązowe) nieizolowane, połączone po obu stronach wirnika pierście­niami zwierającymi. Uzwojenie to ma postać klatki. W zależności od kształtu i liczby prętów uzyskuje się wirniki o różnych rezystancjach i tym samym silniki o różnych charakterystykach mechanicz­nych.

4. CHARAKTERYSTYKA MECHANICZNA M = f(n) I M = f(s) ORAZ ELEKTROMECHANICZNA I = f(n) SILNIKA KLATKOWEGO, JEJ PUNKTY CHARAKTERYSTYCZNE

Charakterystykę mechaniczną silnika klatkowego w porównaniu do charakterystyki silnika pierścieniowego, cechuje większy moment rozruchowy (przy s=1), większy poślizg krytyczny, większa przeciążalność znamionowa momentem oraz większy poślizg znamionowy.