GEOGRAFIA TURYSTYCZNA.
Temat: Geografia turystyczna jako nauka.
Geografia turystyczna(geografia turyzmu) – dyscyplina naukowa zajmująca się określaniem waloru turystycznego krajobrazów oraz badaniem możliwości ruchu turystycznego z uwzględnieniem istotnych cech pierwotnych krajobrazu i jednocześnie ustaleniu racjonalnego wykorzystania ekonomicznego tego ruchu
Przedmiot badań geografii turystycznej – analiza forum i relacji przestrzennych zjawisk turystycznych oraz związanych z nimi procesów oddziałujących na przestrzeń
Pola badań geografii turystycznej:
-przydatność przestrzeni dla potrzeb ruchu turystycznego z uwzględnieniem jego form i sezonowości
-oddziaływanie zjawisk turystycznych na przestrzeń
-zachodzące w przestrzeni procesy spowodowane występowaniem zjawisk turystycznych
Zadania geografii turystycznej:
-badania środowiska naturalnego pod kątem atrakcyjności i przydatności dla turystyki
-klasyfikacja regionów, miejscowości, tras i szlaków turystycznych
-badania ruchu turystycznego
-badania wpływu turystyki na zjawisko społeczne i gospodarcze
Podstawowe pojęcia turystyczne:
Turystyka – zjawisko przestrzennej rychliwości ludzi związanej z dobrowolną czasową zmianą miejsca pobytu środowiska i rytmu życia
Turysta – to osoba znajdująca się dobrowolnie tymczasowo (nie dłużej niż rok) po za miejscem stałego pobytu i środowiskiem związanym z codziennym rytmem życia w celu innym niż zarobkowym
Odwiedzający – podróżny, którego wyjazd wiąże się z turystyką
Ruch turystyczny – jest to ogół różnorodnych form, czasowego przemieszczania się ludzi wynikającego z potrzeb poznawczych, wypoczynkowych, zdrowotnych, kulturowych, rozrywkowych, lecz nie związanych z celem zarobkowym
Podział ruchu turystycznego następuje według:
-formy organizowania
-miejsca zamieszkania i czasu wolnego
Rodzaje ruchu turystycznego:
-pobytowo-wczasowy (wczasy, pobyty sanatoryjno-uzdrowiskowe, kolonie, obozy)
-wycieczkowo-krajobrazowy (ruch poznawczy)
-wypoczynek świąteczny (krótkoterminowy)
Przestrzeń turystyczna – fragment przestrzeni geograficznej, w której nastąpił rozwój geografii turystycznej
Obszar turystyczny – obszar pełniący funkcję turystyczną na zasadzie jednorodności cech środowiska fizyczno-geograficznego oraz wewnętrznych powiązań usługowych
Region turystyczny - jednostka przestrzenna niższego rzędu, którą może tworzyć zespół miejscowości turystycznych powiązanych ze sobą wspólnym węzłem rozrządowym ruchu turystycznego i baza gastronomiczna
Miejscowość turystyczna – to jednostka osadnicza, która ze względu na walory turystyczne, infrastrukturę turystyczną i dostępność komunikacyjną stanowi punkt docelowy lub etapowy migracji turystycznych
Wyróżniamy miejscowości:
-nadmorskie
-górskie
-pojezierza
-wczasowe
-uzdrowiska
-krajoznawcze
-wsie turystyczne
Atrakcyjność turystyczna – to okresowa cecha turystyczna przyciągająca turystów w pewne tereny, dzięki walorom krajobrazu, klimatu, pomników historii jak również obiektów zagospodarowania turystycznego
Funkcje turystyczne – zdolność przyjęcia i zaspokojenia potrzeb określonej liczby turystów poprzez dany obszar, region lub inną jednostkę przestrzenną
Zagospodarowanie turystyczne – wynik działalności mającej na celu przystosowanie przestrzeni do potrzeb ruchu turystycznego
Potencjał turystyczny – zasoby strukturalne i funkcjonowanie warunkujące rozwój turystyczny na danym obszarze
Dostępność komunikacyjna – możliwość dojazdu środkami komunikacyjnymi do celu przyjętej podróży oraz system środków komunikacyjnych umożliwiających turyście obsługiwanie wycieczek
Pojemność turystyczna – maksymalna liczba uczestników ruchu turystycznego mająca korzyść równocześnie i poszczególnych urządzeń nie przyczyniając się do zmniejszenia zakresu i poziomu podażu usług turystycznych oraz dezorganizacji życia społeczno-gospodarczego
Chłonność turystyczna – maksymalna liczba turystów, którzy mogą jednocześnie przebywać na danym obszarze nie powodując dewastacji i degradacji środowiska naturalnego, pogorszenia warunków wypoczywania
Przestronność turystyczna – możliwa liczba turystów pokonujących daną trasę (szlak)
Temat: Mapa jako źródło wiedzy geograficznej i turystycznej.
Mapa to obraz powierzchni Ziemi lub jej fragmentu wykonany na płaszczyźnie, w odpowiednim pomniejszeniu (skali) i przy użyciu umownych znaków. Przedstawiający zjawiska naturalne, społeczne lub ekonomiczne.
Cechy mapy:
-wykonanie na płaszczyźnie
-wymierność (można dokonywać pomiarów)
-użycie znaków umownych
-generalizacja (uogólnienie)
-czytelność
Elementy mapy:
a. elementy matematyczne:
-skala, odwzorowanie kartograficzne, osnowa geodezyjna (punkt odniesienia), układ współrzędnych prostokątnych
b. elementy geograficzne:
-informacje z zakresu geografii i turystyki, opisy poza ramkowe (legenda)
LEGENDA: tytuł mapy, zapis skali, podziałka liniowa, skala barw, wyjaśnienie umownych znaków, autor, wydawnictwo
Siatka kartograficzna to układ południków i równoleżników na mapie.
siatka geograficzna to układ południków i równoleżników na globusie.
Rodzaje odwzorowań:
-jednopowierzchniowe
-wiernokątne
-wierno odległościowe
Skala jest to stosunek odległości na mapie do odległości w terenie.
Rodzaje skali:
-skala liczbowa (1:250 000 000)
-skala mianowana ( 1cm-250km)
-podziałka liniowa
-skala polowa (kwadratowa) (1cm2-62500km2)
Im dzielnik skali większy tym mniejsza skala mapy.
Rodzaje map:
a. ze względu na skale:
-mało skalowe (ogólne) (wykonane w skali mniejszej niż 1:200 000)
-dużo skalowe (szczegółowe) (wykonane w skali większej niż 1:200 000)
b. ze względu na treść:
-ogólno geograficzne
-szczegółowe/tematyczne: społeczne, ekonomiczne, przyrodnicze, techniczne (plany)
c. ze względu na przeznaczenie:
-turystyczne
-drogowe (samochodowe)
-szkolne
-nawigacyjne (orientacyjne)
-inżynieryjne
-wojskowe
d. ze względu na sposób użytkowania:
-podręczne
-elektroniczne (GPS)
-ścienne
-telewizyjne
mapa, plan, profil izotermiczny i hipsometryczny, szkice terenowe, panoramy
Mapa turystyczna (mapa tematyczna przeznaczona do użytkowania przez turystów)
Informacje zawarte na mapie turystycznej:
-pokrycie terenu
-rzeźba terenu
-miejsca warte zobaczenia (obiekty przyrody, architektury, pamiątki historyczne)
-infrastruktura turystyczna (motele, hotele, kampingi, bary)
-szlaki turystyczne
-punkty użyteczności publicznej (apteki, szpitale, poczty)
-ogólnodostępne środki komunikacji (przystanki kolejowe i autobusowe)
Rodzaje map turystycznych:
-mapy turystyki pieszej
-mapy turystyki wodnej
-mapy szlaków wodnych
-mapy narciarskie
-mapy samochodowe
-mapy turystyki lotniczej i wysokogórskiej
Temat: Metody obrazowania zjawisk na mapie.
A.JAKOŚCIOWE
B. ILOŚCIOWE
Rodzaje metod kartograficznych:
-jakościowe (sygnalizują występowanie i rodzaj zjawiska):
a. sygnaturowe
b. powierzchniowe
c. metody zasięgów
-ilościowe (pozwalają określić wielkość (skalę) zjawiska):
a. metoda izolinii
b. metoda kropkowa
c. metoda kartogramu
d. metoda kartodiagramu
Temat: Walory i atrakcyjność turystyczna. Podstawowe pojęcia.
Zasoby turystyczne to występujące obiektywnie elementy środowiska geograficznego, które dopiero po dokonaniu przez turystę odpowiedniej oceny mogą stać się walorami turystycznymi.
Walory turystyczne to całość elementów środowiska naturalnego i poza przyrodniczego, które są przedmiotem zainteresowań turystów i decydują o atrakcyjności turystycznej danego miejsca, miejscowości czy obszaru.
Walory krajobrazowe to obiekty materialne lub przejaw kultury duchowej stanowiące przedmiot zainteresowania turystów.
Klasyfikacja walorów turystycznych:
WT:
1. Przyrodnicze:
-ukształtowane bez inwencji człowieka (osobliwości flory i fauny, skałki i grupy skał, wąwozy i doliny rzeczne, wodospady, źródła, jaskinie i groty)
-ukształtowane z ingerencją człowieka (parki krajobrazowe, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne)
-inne (punkty widokowe)
2. Poza przyrodnicze (antropogeniczne): (architektura, muzea, obiekty historyczno-wojskowe)
Temat: Literatura turystyczna.
Do literatury turystycznej zaliczamy wszystkie opracowania książkowe, broszury, foldery oraz teksty traktujące o turystyce.
Najczęściej dzieli się ją w następujący sposób:
-opracowania geograficzne, które stanowią najczęściej prace monograficzne zewnętrzne opisy geograficzne regionów i krajów (zewnętrzne zdecydowanie więcej wiadomości geograficznych niż przewodniki)
-słowniki turystyczne i krajoznawcze, przedstawiają wiedzę w sposób encyklopedyczny czyli alfabetycznie ułożone hasła (np. słownik geograficzno-krajoznawczy Polski PWN)
-przewodniki turystyczne, przedstawiona forma zapisanej informacji o walorach turystycznych, krajoznawczych, kulturowych oraz obiektach turystycznych; opisują one walory przyrodnicze i antropogeniczne określonego obszaru; są niezastąpioną lekturą dla turystów, indywidualną również dla grup zagranicznych
-informator turystyczny, który zawiera informacje dotyczące rozmieszczenia obiektów noclegowych możliwości korzystania z nich, a także informacje na temat możliwości dojazdu do elementów zagospodarowania turystycznego
-katalogi turystyczne, to pracowania wydane przez biura turystyczne; ich zadaniem jest przedstawienie oferty turystycznej oraz przyciągnięcie potencjalnych klientów; zawsze dużo informacji praktycznych, a także informacji ogólnych o atrakcyjności poszczególnych miejsc
-foldery, to materiały informacyjne i foldery dotyczą imprez organizowanych lub konkretnych miejsc
-mapy turystyczne, atlasy turystyczne
-materiały multimedialne
Ze względu na kryterium tematyczne przewodniki dzieli się na:
-ogólne – opisuje walory w ujęciu regionalnym
-branżowe – podają opis walorów z określonej dziedziny np. architektury i folkloru, gastronomii, budownictwa sakralnego itp.
-systematyczne – podają opis walorów według szlaków i tras turystycznych lub w porządku alfabetycznym haseł np. nazw obiektów
-specjalistyczne – przeznaczone dla turystów uprawiających różne formy turystyki kwalifikowanej i aktywnej; opisywane walory specjalistyczne to między innymi: wędkarskie, myśliwskie, taternickie, speleologiczne, rowerowe
-przewodniki dla osób niepełnosprawnych
Najbardziej popularnymi są przewodniki ogólne, które klasyfikuje się według układu terytorialnego. Wyróżnia się wówczas przewodniki:
-obejmujące obszary kontynentu, części kontynentu, regiony geograficzne
-obejmujące miejsca np. miejscowości turystyczne
-obejmujące pojedynce obiekty np. muzeum, zamek