Zestaw 1

Ćwiczenie nr2

-wyjaśnić zasadę doboru współczynnika wykrywalności pryzmy – odchyłka graniastości przy pomiarach w pryzmie Δ jest obrazem wskazania czujnika Δw i współczynnika wykrywalności pryzmy S. Δ=Δw/S. wartość współczynnika wykrywalności odczytuje się z tablic. Aby go odczytać należy znać ilo-kątna jest graniastość oraz kat pryzmy.

- wyjaśnić związki pomiędzy tolerancja wymiaru i kształtu wałków lub otworów – deltaW = T –deltaK. Oznacza to ze dopuszczalna całkowita odchyłka wymiarowa deltaW zależy od odchyłki określającej dokładność kształtu deltaK. W każdym przypadku tolerancja kształtu winna zajmować tylko część tolerancji wymiaru. Jeżeli wymagania dotyczące dokładności kształtu są większe niż wynika to z tolerancji wymiarów to stosujemy dodatkowo tolerancje kształtu.

Ćwiczenie nr3

-omówić przebieg pomiaru średnicy podziałowej gwintu mikroskopem warsztatowym bez nożyków. Po ustwieniu mikroskopu,mierzonego gwintu i ostrosci obrazu należy doprowadzic srodkowa krese siatki pomiarowej okularu do pokrycia ze zboczem zarysu gwintu tak aby srodek krzyza siatki pomiarowej okularu znajdowal się w polowie dlugosci zbocza zarysu gwintu. dokonac odczytu wskazania w1 przesuwu poprzecznego stolika mikroskopu, nastepnie należy przesunac stolik pomiarowy mikroskopu przy pomocy przesuwu poprzecznego tak aby srodkowa kresa siatki pomiarowej okularu pokryla się z przeciwleglym zboczem zarysu gwintu. Dokanac odczytu w2 wskazania przesuwu poprzecznego stolika. Obliczyc czastkowy wynik pomiaru srednicy podzialowej jako roznice wskazan d’2= w1(0) – w2. Żeby zredukowac blad pomiaru powtarzamy pomiary.

-omówić tolerancje i pasowanie gwintow metrycznych. Tolerancja i pasowania gwintow metrycznych sa objete Polskimi Normami. Zgodnie z tymi normami przedstawiono polozenie pol tolerancji dla gwintow metrycznych. a) gwinty wew b) gwinty zew. Normy przewiduja 2 rodzaje gwintow ze wzgl na charakter pasowania w zlozeniu sruba- nakretka; *gwinty suwliwe (H), EI=0 ES=0, *gwinty luzne. I 3 klasy dokladnosci gwintow metrycznych; *klase dokladna *sredniodokladna *zgrubna. Wyroznic można 3 dlug skrecenia polazcen gwint: *mala S *srednia N *duza L.

Ćwiczenie nr4

-podać charakterystyke metrologiczna mikroskopu warsztatowego. Zakres pomiarowy mikroskopów warsztatowych wynosi ; w małych 25x75 mm , w dużych 50x 150 mm ; obszar pomiarowy podziałki liniowej 25 mm , podziałki kątowej 360 stopni . Wartość działki elementarnej : mały mikroskop warsztatowy 0,01 mm , duży mikroskop warsztatowy 0,005 mm , dla kątów 1’.

-wyjaśnić wpływ długości strzałki na dokładność pomiaru promienia krzywizny. ∆s=s1-s = R(1-cosφ) z tego wzoru wynika, ze blad ten jest spowodowany niewłaściwym pomiarem strzałki mierzonego luku. Przy nie poprawnie ustawionej siatce okularu mikroskopu, dla określonej cieciwy c zostanie zmierzona strzalka s1 zamiast odpowiadającej tej cieciwie strzałki s.

Ćwiczenia nr5

-podać zasade Abbego. Wymóg dokładnej i poprawnej konstrukcji przyrządu do mierzenia długości, zgodnie z którym aby mierzona długość i mierzący ją wzorzec muszą leżeć na jednej prostej. Przyrządy o konstrukcji nie spełniającej postulatu Abbego mogą dawać błędne pomiary.

-omówić przebieg pomiaru sprawdzianu na długościomierzu Abbego. Najpierw należy ustawic wskazanie zerowe. Jako pierwszy wykonujemy pomiar strony nieprzechodniej sprawdzianu. Sprawdzamy ustawienie przyrządu pomiarowego (dlug. Abbego). Obliczamy wymiary graniczne strony nieprzechodniej za pomoca wzorow i tablic. Mocujemy mierzony sprawdzian w klach stolika pomiarowego i sprawdzamy czy w zakresie swobodnego ruchu stolika powierzchnia czesci nieprzechodniej sprawdzianu styka się z koncowka pomiarowa konika. Ustalic miejsce pomiaru średnicy na długości strony przy pomocy sruby mikrometr. Doprowadzic do zetkniecia końcówki wzorca z przedmiotem w miejscu pomiaru średnicy. Ustawic mierzona strone sprawdzianu na odp wysokości pomiarowej poprzez regulacje stolika pomiarowego. Podczas regulacji obserwowac wskazanie w okularze. Max wskazanie mikroskopu odczytowego oznacza poprawne ustawienie. Znaleźć takie ustawenie kołysząc stolikiem przy pomocy dźwigni w płaszczyźnie poziomej i obserwując wskazanie mikroskopu odczytowego. Minimalna wart wskazania oznacza poprawne ustawienie. Wykonujemy pomiar dla strony przechodniej sprawdzianu. Ostatnia czynnością jest ocena właściwości metrologicznych sprawdzianu.

Ćwiczenia nr6

-wymienić i krótko omówić przyrządy do pomiarów kątów.

Kątomierz uniwersalny- przyrząd wskazujący bezpośrednią wartość mierzonego kąta. Korpus przyrządu składa się z ramienia stałego, uchwytu i tarczy z podziałką. Na trzpieniu może się obracać część ruchoma, do której umocowana jest podziałka noniusza oraz uchwyt, w którym (po zwolnieniu zacisku) można przesuwać ramię wzdłuż jego osi głównej i zmierzyć kąty z dokładnością 5’. Pomiar kąta polega na przyłożeniu (bez szczeliny) do powierzchni przedmiotu obu ramion kątomierza, które tworzą mierzony kąt. Poziomnica optyczna-służy do pomiaru małych kątów, będących odchyleniami od położenia poziomego lub pionowego. Poziomnice można ustawić na żądany kąt lub wykonać nią pomiary kątów. Służy do pomiarów kątów na pow. płaskich, walcowych oraz do ustawiania maszyn, wałów itp. w położeniach poziomych. Liniał sinusowy- składa się z płyty wzdłużnej, która oparta jest na dwóch wałkach o jednakowej średnicy oraz płytek oporowych czołowych lub bocznych. Liniały do pomiarów stożków wyposażone są dodatkowo w uchwyty kłowe. Liniały sinusowe służą do pomiaru kątów i ustawiania przedmiotów pod żądanymi kątami. Posługiwanie się liniałami wymaga jednoczesnego użycia płytek wzorcowych, czujnika na statywie oraz płyty pomiarowej.

-Wyjaśnić zasadę doboru wysokości stosu płytek wzorcowych przy przy pomiarze kąta za pomocą liniału sinusowego. Wysokość stosu płytek h dobieramy tak, aby główna płaszczyzna (tworząca) przedmiotu mierzonego była równoległa do płaszczyzny płyty pomiarowej, na której ustawiony jest liniał sinusowy (tak by W1-W2=0). Wysokość h stosu płytek wzorcowych wyznaczamy ze wzoru: Hst=L*sinαw, gdzie αw-wynik wstępnego pomiaru kąta α np. poziomnicą, kątomierzem.

Zestaw 2

Ćwiczenie nr2

-definicja odchyłki okrągłości: Odchyłka okrągłości – miara niezgodności rzeczywistego zarysu przedmiotu z kształtem geometrycznym okręgu. Jest to największa odległość zarysu rzeczywistego od okręgu przylegającego do tego zarysu, mierzona wzdłuż promienia tego okręgu. Najczęściej spotykanymi odchyłkami okrągłości są owalność i graniastość. W celu wykrycia owalności stosuje się styk 2 punktowy a do garaniastości styk 3 punktowy.

-omówić przebieg pomiaru odchyłek okrągłości: Należy ustawić zerową wartość odniesienia czujnika, następnie uruchomić program transmisji danych, procedurę protokołu zbierania danych i analizy wyników i ustawić okna tych programów tak aby były widoczne, klikając dwukrotnie myszką na błąd graniastości uaktywniać ją i przejść do edycji zmieniając w procedurze wart. wsp.

Wykrywalności pryzmy. Formatujemy osie wpisująć wart. Min i Max, rozpoczynamy od przekroju A-A. Uaktywniamy komórkę wyniki wskazań klikając na pole myszką, ustawiamy czujnik w wybranym przekroju i obracając o kąt 18st. Poprzez kliknięcie myszką na klawisz DTR w przekroju A-A i rozpoczynamy pomiary, następnie dokonujemy pomiary w przekroju B-B i C-C, wyniki zapisujemy na dyskietce.

Ćwiczenie nr3

-podac def podzialki gwintu i przedstawic sposób jej pomiaru. Podzialka gwintu odleglosc osiowa miedzy odpowiadajacymi sobie punktami najblizszych jednoimiennych skokow gwintu jednokrotnego, podzialka gwintu jest rowna skokowi. Podzialke gwintu można mierzyc za pomoca mikroskopu warsztatowego. Ustawic mikroskop, mierzony gwint i ostrosc. Doprowadzic srodkowa krese siatki pomiarowej okularu do pokrycia ze zboczem zarysu gwintu tak aby srodek krzyza siatki pomiarowej okularu znajdowal się w Polowie długości zbocza zarysu gwintu. Dokonac odczytu wsazania w1. Przesunac stolik pomiarowy mikroskopu przy pomocy przesuwu wzdłużnego tak aby srodkowa kresa siatki pomiarowej okularu pokryla się z nastepnym zboczem zarysu gwintu. Dokonac odczytu w2 przesuwu wzdłużnego stolika mikroskopu. Obliczyc czastkowy wynik pomiaru podzialki jako roznice wskazan p’=w1-w2. w celu redukcji bledow pomiary powtórzyć.

-eliminacja bledow. W celu zredukowania bledu pomiaru spowodowanego nie rownolegoscia osi gwintu i…. powtarzamy kilkakrotnie pomiar przy uzyciu mikroskopu. By wyeliminowac blad systematyczny należy również ustawic tak kat tubusa aby nie padal cien podczas ustwien rozy pomiarowej, a także przy pomiarach wzdłużnych nie należy zmieniac położenia poprzecznego i odwrotnie.

Ćwiczenie nr4

-omowic przebieg pomiaru promienia krzywizny. Ustawiamy tubus mikroskopu prostopadle. Ustawiamy srodek skali pomiarowej w najwyższym punkcie luku a nastepnie opuszczamy w poziomie poprzecznym o długość strzałki i z czytujemy wartości przecięcia z lukiem nastepnie obliczamy promien ze wzoru R=(c^2+4s)/8s.

-budow. mikroskopu warsztatowego. Jest to urzadzenie optyczne sluzy do bezdotykowego pomiaru. Mikroskop warsztatowy sklada siez podstawy na ktorej umieszczony jest stol krzyzowy zaopatrzony w kly do mocowania przedmiotow. Oba przesuwy stolu, wzdłużny i poprzeczny, uzyskujemy dzieki srubom mikrometrycznym zaopatrzonym w bebny z naniesionymi podziałkami. Na podstawie umieszczona jest kolumna ze statywem w którym znajduje się czesc optyczna mikroskopu. Przedmiot oświetlony jest od spodu. Przez okular obserwujemy pole widzenia z naniesionymi rysami związane z podzialka Katowa na ktorej odczyty przeprowadzamy patrzac przez wziernik zaopatrzony w noniusz o zerowym module. Ostrosc zgrubna ustawia się przesuwając tubus w pionie a nastepnie ostrosc dokladna uzyskujemy przez obracanie pokrętłem okularu.

Ćwiczenie nr5

-omowic zasade odczytu wskazan urzadzenia odczytowego ze spirala Archiedesa. W długościomierzu Abbego dla zwiększenia dokładności odczytu wskazań zastosowano specjalny mikroskop z noniuszem o module zero i spiralą Archimedesa. Załóżmy, że przy pomiarze pewnej długości L wzorzec ustawił się tak, że 34 kresa wzorca znajduje się pomiędzy O i 1 noniusza. Położenie kątowe spirali jest zerowe. Odczyt części całkowitych milimetrów wynosi 34, dzie­siętnych 0. Pozostaje jeszcze dokonać odczytu wartości odcinka x₁x₂=Δr<0,1 [mm]. W celu dokonania tego odczytu należy przy pomocy pokrętła 7 obracać płytkę spirali tak długo aż nastąpi styk linii spirali z linią kresy milimetrowej wzorca, a więc należy obrócić ją o kąt Δϕ. Następnie należy odczytać liczbę K działek na podziałce spirali naprzeciw wskaźnika. Znając wartość działki spirali a₀ po przemnożeniu jej przez liczbę K dodać w ten sposób uzyskany wynik do wcześniej odczytanych wartości całkowitych i dziesiętnych. W rzeczywistości spirala posiada 10 zwojów, a linia spirali składa się z dwóch linii równoległych odległych od siebie o 0,012 [mm]. Dzięki temu osiąga się wyższą dokładność ustalenia styczności kresy milimetrowej do linii spirali, ponieważ optymalna styczność występuje wtedy, gdy kresę mi­limetrową wprowadzimy symetrycznie między linie spirali.

-przedstawić na rysunku położenia tolerancji sprawdzianu do wałków

Ćwiczenie nr6

-omówić zasadę pomiaru kąta poziomnicą optyczną. Na początku mierzymy poziomnicą odchylenie płyty pomiarowej od poziomu, blokujemy tę wartość. Stawiamy na płycie mierzony przedmiot, przykładamy poziomnicę, odczytujemy wartość kąta. Na koniec od drugiej wartości kąta odejmujemy wartość kąta pochylenia płyty pomiarowej i otrzymujemy ostateczny kąt klina.

-omówić pomiar stożka zewnętrznego przy użyciu wałeczków pomiarowych. Zasada pomiaru stożka z użyciem wałeczków pomiarowych opiera się na pomiarze dwóch średnic D1-D2 i odległości Ld między tymi średnicami. Pomiar przeprowadza się w następujący sposób: należy ustawić mierzony przedmiot na płycie pomiarowej, a następnie zestawić 2 jednakowe stosy płytek wzorcowych (H1) oraz dobrać 2 jednakowe wałeczki pomiarowe (dw) i dokonać pomiaru wymiaru M1, później zestawiamy 2 stosy płytek wzorcowych o wartościach H2 mozliwie największych i dokonujemy pomiaru wymiaru M2. Zaleznosc; ∆=(M2-M1) / (H2-H1) = 2tgalfa.

Zestaw 3

Ćwiczenie nr2

- definicja odchyłki okrągłości: Odchyłka okrągłości – miara niezgodności rzeczywistego zarysu przedmiotu z kształtem geometrycznym okręgu. Jest to największa odległość zarysu rzeczywistego od okręgu przylegającego do tego zarysu, mierzona wzdłuż promienia tego okręgu. Najczęściej spotykanymi odchyłkami okrągłości są owalność i graniastość. W celu wykrycia owalności stosuje się styk 2 punktowy a do garaniastości styk 3 punktowy.

-omowic bezodniesieniową metode pomiaru odchylki okrągłości. Bezodniesieniowa metoda pomiaru odchylek okrągłości polega na zamocowaniu walka w dwoch punktach lezacych na jego osi symetrii i obrocie dookoła niej. Baza pomiarowa jest os a nie powierzchnia walka.

Ćwiczenie nr3

-def. srednicy podz gwintu. Średnica podziałowa gwintu jest to średnica powierzchni walcowej której wszystkie tworzące przecinaja w ten sposób gwint że ich długosc objeta bruzda jest rowna dlugosci objetej wystepem. (rys w polowie).

-wymienic sposoby pomiaru srednicy podzialowej gwintu. Metoda trojwaleczkowa (zalicza się do najdokladniejszych dzieki dlugosciomierzom Abbego pionowym i poziomym). Pomiar przy uzyciu mikroskopu warsztatowego. Pomiar przy uzyciu mikroskopu uniwersalnego. Pomiar z uzyciem nozykow pomiarowych.

Ćwiczenie nr4

-omowic przebieg pomiaru odległości osi otworow na mikroskopie. I sposób. Dokonujemy pomiaru średnic otworow i odległości miedzy otworami i obliczamy ze wzoru Lx=L+0,5D1+0,5D2 (rys). II sposób polega na zmierzeniu średnicy otworu D i odleglosci L1 i L2. Wzor: Lx= 0,5D1+ (L1-D1)+ 0,5(L2-L1). III sposób. Wzor; Lx= [(L2-L)/2]+L.

-wyjasnic jaki wpływ ma ustawienie siatki pomiarowej okularu na blad pomiaru odlegl osi otworow. Przed pomiarem należy ustawic siatke głowicy pomiarowej okularu mikroskopu tak, aby jedna z dwoch przecinających się lini siatki pod katem prostym była prostopadla do kierunku x przesuwu stolika mikroskopu. W ten sposób eliminuje się blad niezgodności kierunku ustawienia z kierunkiem pomiaru. Wart liczbowa tego bledu można wyznaczyc z wzoru ∆L=Lx – L= (r1+r2)* (1-cosφ)

Ćwiczenie nr5

-omowić przeznaczenie i budowe sprawdzianow dwugranicznych. Obydwa typy sprawdzianow (tloczkowy do otworow, szczekowy do walkow) spełniają to samo zadanie tzn pozwalaja stwierdzic czy wymiar rzeczywisty jest mniejszy od gornego wymiaru granicznego B i wiekszy od dolnego wymiaru granicznego A. z uwagi na powyższe sprawdziany te posiadaja tzw strone przechodnia sluzaca do stwierdzenia ze wymiar rzeczywisty jest wiekszy od dolnego wymiaru granicznego otworu Ao lub mniejszy od gornego wymiaru granicznego walka Bw oraz tzw strone nieprzechodnia sluzaca do stwierdzenia ze wymiar rzeczywisty jest mniejszy od gornego wymiaru granicznego otworu Bo lub wiekszy od dolnego wymiaru granicznego walka Aw. Otwor może być naprawialnym lub nienaprawialnym.

-omowic zasade odczytu wskazan urzadzenia odczytowego ze spirala Archiedesa. W długościomierzu Abbego dla zwiększenia dokładności odczytu wskazań zastosowano specjalny mikroskop z noniuszem o module zero i spiralą Archimedesa. Załóżmy, że przy pomiarze pewnej długości L wzorzec ustawił się tak, że 34 kresa wzorca znajduje się pomiędzy O i 1 noniusza. Położenie kątowe spirali jest zerowe. Odczyt części całkowitych milimetrów wynosi 34, dzie­siętnych 0. Pozostaje jeszcze dokonać odczytu wartości odcinka x₁x₂=Δr<0,1 [mm]. W celu dokonania tego odczytu należy przy pomocy pokrętła 7 obracać płytkę spirali tak długo aż nastąpi styk linii spirali z linią kresy milimetrowej wzorca, a więc należy obrócić ją o kąt Δϕ. Następnie należy odczytać liczbę K działek na podziałce spirali naprzeciw wskaźnika. Znając wartość działki spirali a₀ po przemnożeniu jej przez liczbę K dodać w ten sposób uzyskany wynik do wcześniej odczytanych wartości całkowitych i dziesiętnych. W rzeczywistości spirala posiada 10 zwojów, a linia spirali składa się z dwóch linii równoległych odległych od siebie o 0,012 [mm]. Dzięki temu osiąga się wyższą dokładność ustalenia styczności kresy milimetrowej do linii spirali, ponieważ optymalna styczność występuje wtedy, gdy kresę mi­limetrową wprowadzimy symetrycznie między linie spirali.

Ćwiczenie nr6

-wyjaśnić pojęcie pochylenia i zbieżności. Pochylenie: kąt nachylenia określonej powierzchni względem innej powierzchni ( pow odniesienia)Λ=(H-h)/L=tgα. Zbieżność: Kąt rozwarcia powierzchni stożkowych ∆=(D-d)/L=2tgα.

-omówić przebieg pomiaru kąta stożka wewnętrznego z użyciem kulek pomiarowych. Przebieg pomiaru kąta stożka wewnętrznego polega na doborze 2 kulek o różnej średnicy d1 i d2, spełniających warunki d1>= 1,1Dmin i d2<=0,9max i następnym pomiarze wysokościomierzem mikrometrycznym wysokości H1 i H2. Wartość mierzonego kąta wyznaczyć ze wzoru: α=arcsin*(d2-d1)/[2*(H1-H2)+(d1-d2)].

Zestaw 4

Ćwiczenie nr2

-definicja odchyłki okrągłości: Odchyłka okrągłości – miara niezgodności rzeczywistego zarysu przedmiotu z kształtem geometrycznym okręgu. Jest to największa odległość zarysu rzeczywistego od okręgu przylegającego do tego zarysu, mierzona wzdłuż promienia tego okręgu. Najczęściej spotykanymi odchyłkami okrągłości są owalność i graniastość. W celu wykrycia owalności stosuje się styk 2 punktowy a do garaniastości styk 3 punktowy.

--omówić przebieg pomiaru odchyłek okrągłości Należy ustawić zerową wartość odniesienia czujnika, następnie uruchomić program transmisji danych, procedurę protokołu zbierania danych i analizy wyników i ustawić okna tych programów tak aby były widoczne, klikając dwukrotnie myszką na błąd graniastości uaktywniać ją i przejść do edycji zmieniając w procedurze wart. wsp.

Wykrywalności pryzmy. Formatujemy osie wpisująć wart. Min i Max, rozpoczynamy od przekroju A-A. Uaktywniamy komórkę wyniki wskazań klikając na pole myszką, ustawiamy czujnik w wybranym przekroju i obracając o kąt 18st. Poprzez kliknięcie myszką na klawisz DTR w przekroju A-A i rozpoczynamy pomiary w przekroju B-B i C-C, wyniki zapisujemy na dyskietce.

Ćwiczenie nr3

-eliminacja bledow. W celu zredukowania bledu pomiaru spowodowanego nie rownolegoscia osi gwintu i…. powtarzamy kilkakrotnie pomiar przy uzyciu mikroskopu. By wyeliminowac blad systematyczny należy również ustawic tak kat tubusa aby nie padal cien podczas ustwien rozy pomiarowej, a także przy pomiarach wzdłużnych nie należy zmieniac położenia poprzecznego i odwrotnie.

-omowic tolerancje i pasowanie gwintow metrycznych. Tolerancja i pasow gwintow metrycznych sa objete Polskimi Normami. Zgodnie z tymi normami przedstawiono polozenie pol tolerancji dla gwintow metrycznych. A) gwinty wew b) gwinty zew. Normy przewiduja 2 rodzaje gwintow ze wzgl na charakter pasowania w zlozeniu sruba- nakretka; *gwinty suwliwe (H), EI=0 ES=0, *gwinty luzne. I 3 klasy dokladnosci gwintow metrycznych; *klase dokladna *sredniodokladna *zgrubna. Wyroznic można 3 dlug skrecenia polazcen gwint: *mala S *srednia N *duza L.

Ćwiczenie nr4

-wyjasnic wpływ długości strzałki na dokładność pomiaru promienia krzywizny. ∆s=s1-s = R(1-cosφ) z tego wzoru wynika, ze blad ten jest spowodowany niewłaściwym pomiarem strzałki mierzonego luku. Przy nie poprawnie ustawionej siatce okularu mikroskopu, dla określonej cieciwy c zostanie zmierzona strzalka s1 zamiast odpowiadającej tej cieciwie strzałki s.

-podac charakterystyke metrologiczna mikroskopu warsztatowego. Zakres pomiarowy mikroskopów warsztatowych wynosi ; w małych 25x75 mm , w dużych 50x 150 mm ; obszar pomiarowy podziałki liniowej 25 mm , podziałki kątowej 360 stopni . Wartość działki elementarnej : mały mikroskop warsztatowy 0,01 mm , duży mikroskop warsztatowy 0,005 mm , dla kątów 1’.

Ćwiczenie nr5

-przedstawić na rysunku położenia tolerancji sprawdzianu do otworów

-omowic przebieg pomiaru sprawdzianu na długościomierzu Abbego. Najpierw należy ustawic wskazanie zerowe. Jako pierwszy wykonujemy pomiar strony nieprzechodniej sprawdzianu. Sprawdzamy ustawienie przyrządu pomiarowego (dlug. Abbego). Obliczamy wymiary graniczne strony nieprzechodniej za pomoca wzorow i tablic. Mocujemy mierzony sprawdzian w klach stolika pomiarowego i sprawdzamy czy w zakresie swobodnego ruchu stolika powierzchnia czesci nieprzechodniej sprawdzianu styka się z koncowka pomiarowa konika. Ustalic miejsce pomiaru średnicy na długości strony przy pomocy sruby mikrometr. Doprowadzic do zetkniecia końcówki wzorca z przedmiotem w miejscu pomiaru średnicy. Ustawic mierzona strone sprawdzianu na odp wysokości pomiarowej poprzez regulacje stolika pomiarowego. Podczas regulacji obserwowac wskazanie w okularze. Max wskazanie mikroskopu odczytowego oznacza poprawne ustawienie. Znaleźć takie ustawenie kołysząc stolikiem przy pomocy dźwigni w płaszczyźnie poziomej i obserwując wskazanie mikroskopu odczytowego. Minimalna wart wskazania oznacza poprawne ustawienie. Wykonujemy pomiar dla strony przechodniej sprawdzianu. Ostatnia czynnością jest ocena właściwości metrologicznych sprawdzianu.

Ćwiczenie nr6

-omówić zasadę pomiaru kąta poziomnicą optyczną. Na początku mierzymy poziomnicą odchylenie płyty pomiarowej od poziomu, blokujemy tę wartość. Stawiamy na płycie mierzony przedmiot, przykładamy poziomnicę, odczytujemy wartość kąta. Na koniec od drugiej wartości kąta odejmujemy wartość kąta pochylenia płyty pomiarowej i otrzymujemy ostateczny kąt klina.

-omówić pomiar stożka zewnętrznego przy użyciu wałeczków pomiarowych. Zasada pomiaru stożka z użyciem wałeczków pomiarowych opiera się na pomiarze dwóch średnic D1-D2 i odległości Ld między tymi średnicami. Pomiar przeprowadza się w następujący sposób: należy ustawić mierzony przedmiot na płycie pomiarowej, a następnie zestawić 2 jednakowe stosy płytek wzorcowych (H1) oraz dobrać 2 jednakowe wałeczki pomiarowe (dw) i dokonać pomiaru wymiaru M1, później zestawiamy 2 stosy płytek wzorcowych o wartościach H2 mozliwie największych i dokonujemy pomiaru wymiaru M2. Zaleznosc; ∆=(M2-M1) / (H2-H1) = 2tgalfa.